Olinpo infernutarra

Data: 2023(e)ko maiatzaren 23a Egilea: Joxe Aranzabal
Joan Jordi Miralles, bere azken nobelaren ondoan (Argazkia: Planeta)

Ulisesek 13 urte ditu, eta Barçak fitxatu duenez, La Masia izeneko egoitzan sartuko da. Bertan egia bihurtu nahiko du bere ametsa: saskibaloiko jokalari profesional izatea. Baina lehen egunetik, kirolarien olinpo amestua (pentsa ezazue egoitza horretan izan zirela Messi,Iniesta, Gavi, Ansu Fati eta beste kirolari ezagun asko), bada olinpo hura infernu jasanezin bihurtuko da berarentzat: berak eta berak bezalako iritsi berriek era guztietako umiliazioak jasan beharko dituzte, zein baino zein nazkagarriagoa.

Joan Jordi Miralles dugu Triomfador nobelaren egilea. Ulisesek bezala, berak ere La Masiatik igaro zuen, Barçako saskibaloilaria izan nahi baitzuen, eta lehen eskutik bizi izan zituen guk era nobelatuan irakurri ditugunak. Kontatu ere, gorroto barik kontatzen du hango giro toxikoa, baina, niri behintzat, zenbait pasarte oso gogorrak egin zaizkit; arnasa hartu behar izan dut aurrera egin aurretik.

Liburua bikaina iruditu zait. Irakurlearen barrenak astintzen ditu, eta agerian jartzen ditu eliteko kirola sostengatzen duten balio suntsitzaileak.

Nik katalanez irakurri dut, baina gaztelaniaz ere aurki daiteke.

Kategoriak Liburuak | Etiketak , , , , , | Utzi iruzkina

Suizidioaz

Data: 2023(e)ko apirilaren 28a Egilea: Joxe Aranzabal
Thelma & Louise filmaren une bat.

Gizon batek bere buruaz beste egin du. Zure adina du. Ez dakizu zerk eraman duen suizidiora. Berriak erasan egin zaitu, baina ez Saturraranen zeundela gertatu izan balitz bezala. Orduan Elizak erakusten zizuen suizidak infernura joaten zirela zuzenean, eta Elizak berak ez zituen onartzen halakoak “lur bedeinkatuan” lurperatzea. Hildakoaren familiarentzat, estigma galanta.

Baina gizartea aldatu egin da eta, gizartearekin batera, zu zeu ere bai. Orain lau urte Aurretiazko borondateen agiria sinatu zenuen, eta eutanasiaren alde zaude. Bai, hortik suizidiora tarte bat dago, baina ez didazu esango distantzia ez dela murriztu.

Zenbait heriotzak lagundu dizute suizidioa hobeto ulertzen, Iñaki Segurola idazlearena esate baterako, batez ere haren lagunek Iñakiren kasua esplikatzen egin duten lanari esker. Literaturak eta zinemak ere eragin handia izan dute horretan. Boteprontoan liburu bat eta film bat etorri zaizkizu burura: Moio, benetako kasu batean oinarritua, eta Thelma & Louise filma, herenegun ikusi zenuena. Bi kasu oso bestelakoak, baina bietan enpatizatu egin duzu suizidekin, ulertu egin duzulako zergatik egin duten azken urratsa.

Kontua da beren buruaz beste egiten duten gehienek ez dutela Kattalin Miner bat edo Ridley Scott bat beraien heriotzen arrazoiak kontatzeko, edo ez dutela gutun bat uzten suizidioaren arrazoiak esplikatzeko, gorago aipatu duzun gizonak bezala.

Badakizu ez zarela nor suizidioren bidezko inoren heriotza epaitzeko, baina bai familiaren minarekin bat egiteko. Zuk horixe nahiko zenuke zeuretzat, ezta?

Kategoriak heriotza | Etiketak , , , | Iruzkin 1

Eivissan, Sant Jordi gogoan

Data: 2023(e)ko apirilaren 24a Egilea: Joxe Aranzabal
Bego eta biok Formenteran, Sa Roqueta hondartzan.

Aste honetan lau egun igaro ditugu Balear Uharteetan, zehatzago esanda, Eivissan, beronen hiriburuan, egun batez kuku bat eginda Formentera uharteari. Argiz betetako egunak izan dira, Mediterraneoak oparitzen dituen horietakoak.

Salbu aireporturako joan-etorriak eta ferryz egin beharreko bidaia, oinez ibili gara nonahi, eta horrek aukera eman digu bazterrak hobeto ezagutzeko.

EIVISSA

Uste baino handiagoa iruditu zait Eivissa hiriburua, bai portu ingurua eta baita alde zaharra, ederrak biak. Txukuna ere bai, turistei begira, hori bai, hotelez, ostatuz eta alokairu bizkorreko apartamentuz josita baitago.

Hizkuntza asko entzun ditugu kalean, baina batek eman dit atentzioa: italierak. Gure hotelean profesional asko ziren italiarrak. Kalean ere, dezente entzuten zen. Badirudi zelanbaiteko lotura badagoela Italia eta Balear Uharteen artean, eta ez historian bakarrik.

Katalan hizkuntzari dagokionez, kartelistikan presentzia handia dauka, baina jende asko konturatu ere ez da egiten horrekin. Entzun, berriz, oso gutxi. Liburu-denda batean sartu nintzen, Llibreria Mediterrània, eta, han bai, katalanez ari ziren. Katalanez idatzitako liburuak ere bazeuzkaten, ondo kokatuta. Sant Jordi gogoan, bi liburu erosi nituen han. Saiatu ere, saiatu nintzen katalanez hitz egiten liburu-saltzailearekin, baina, horretan ahalegintzen naizen bakoitzean gertatzen zaidan moduan, nire trapuzko mingainak behin eta berriro egiten zuen estropozu.

FORMENTERA

Zalantza egin genuen, Formenterara joan-ez-joan, baina bueltan ez ginen damutu, oso uharte polita delako. Ferry azkarra hartu genuen hara joateko, eta ordu erdian, bertan ginen. Turismo bulegoan informazioa eta mapak jasota, erabaki genuen oinez egitea itzuli handi bat uhartearen ipar zatian, gainerakoa beste baterako utzita.

Erromesak baigina, gatzaga batzuk inguratu genituen, Sant Francescherritxora iritsi aurretik. Han garagardo bat hartu genuen, indarrak berritzeko.

Eta han, beste liburu-denda bat bisitatu nuen, Llibreria Tur, txikia. Eta han denek egiten zuten katalanez. Libururik erosi barik ezin egon eta —horixe esaten dit Begok—, han ere tentaldian erori. Eta eguna eta lekua gogoratzeko, eskatu nion liburu-saltzaileari liburuan eskaintza bat idazteko. Bai eta idatzi ere. Kriskitinak baino poziago elkartu nintzen berriro lagunekin.

Atsedenaldia amaituta, berriz ekin genion bideari, lakuaren bazterrean berriro, ekialdeko kostara iritsi arte. Bertan, aho zabalik geratu ginen, hango ur turkesen eta hondartzen edertasunarekin. Eta handik Iparraldera, Mediterraneoak uhartearen Mendebaleko eta Ekialdeko kostekin bat egiten duen tokiraino ia. Hondartza zuri-zuriak, haize bizia eta eguzki argia izan genituen lagun. Eta handik behera, ferryraino. Neka-neka iritsi ginen hotelera, Eivissako portutik harainoko bidea ere oinez egin genuen-eta. Nekatuta, baina pozik.

LAU EGUN

Lau egun baino ez ditugu egin Eivissan, astelehenetik ostegunera. Eta eskerrak, zeren etxera itzuli ondoren jakin genuen ostegunetik igandera bitartean Eivissa erasmus-ikaslez bete zela. Baina baten batek esan zigun Eivissan hori ia asteburuero gertatzen dela: ostegunetik igandera bitartean nonhaiko gaztez betetzen dela, parranda egitera doazenak. Jakin barik ere, astearen aldi lasaia aukeratu genuen, antza.

Eivissan eta Formenteran erositako liburuak, Sant Jordirako.
Kategoriak Bidaiak | Etiketak , , , | Utzi iruzkina

Iruzur handi baten historia

Data: 2023(e)ko martxoaren 3a Egilea: Joxe Aranzabal
“The Dropout” telesailaren kartela.

Aste hau “Theranos astea” izan da gurean, serie bat eta dokumental bat tarteko, jakin baitugu zer gertatu zen konpainia teknologiko harekin, Amerikako Estatu Batuetako osasun-sistema aldatu behar zuena. Aurretik irakurrita nuenez Elizabeth Holmes izan zitekeela Silicon Valleyko hurrengo enpresari miresgarria, banuen gogoa jakiteko zertan geratu zen emakume hark eragindako abarrotsa.

THE DROPOUT, SERIEA

Gure jakinmina asetzeko lehen pausoa The Dropout serieak eman digu, izenburuak berak adierazten duen moduan, serieak aztertzen baitu unibertsitate-ikasketak utzitako emakume enpresari baten kasua, Elizabeth Holmes, Theranos enpresaren sortzailea eta presidentea.

Zortzi ataletan barrena, serieak azaltzen du nor den Elizabeth Holmes, eta zelan sortu zuen Theranos enpresa, Stanford Unibertsitatea utzi bezain laster, ikasketak amaitu barik.

Holmesen misioa zen makina txiki bat sortzea, aldatuko zuena odola aztertzeko modua, eta makina hori etxe guztietara eramatea, gaur egun AEBetan odol-eragiketa horiek dituzten kostoak izugarri merkatuta.

Steve Jobs nola, Elizabeth Holmes izugarri arrakastatsua izan zen jende inportantea konbentzitzen eta bere enpresarako dirua biltzen. Baina ikusita bere makinak ez zituela hasierako asmoak betetzen, antolatu zuen omertá moduko bat, sekretismo izugarria, enpresa osoa inpregnatu zuena.

Seriea oso gustura ikusi dut. Oso ondo jasotzen du egoeraren konplexutasuna, primerako aktoreekin, gainera.

THE INVENTOR, DOKUMENTALA

Seriea ikusi ondoren, beste dokumental hau ikusi dugu: The Inventor: Out for Blood in Silicon Valley, HBOk egina, gai beraren inguruan: Elizabeth Holmes enpresariaren igoera eta erorikoa.

Dokumentalean benetako pertsonak agertzen dira, seriean fikzionatuak ikusi ditugunak. Niretzat, dokumentala osagarri ona da, hobeto ulertzeko Theranos enpresarekin gertatutakoa.

Atentzioa eman dit bertan WSJ egunkariko kazetari batek esandakoa, alegia, Elizabeth Holmes egiten ari zela Silicon Valleyn gehienek egiten dutena, hau da, Fake it, until you make it. Edo beste hitz batzuekin esanda, zure produktua oraindik ez bada ona, itxurak egin ona bailitzan, denbora irabazteko, ona bihurtu arte. Kontua da Theranos enpresaren ekuazioan pertsonak sartzen zirela, pazienteak, ez bakarrik softwarea edo hardwarea. Eta horrek arazo etiko izugarriak sortzen zituen.

Aukera baldin baduzue, biak ikusi.

Elizabeth Holmes, “The Inventor” dokumentalaren kartelean.
Kategoriak Telebista | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Eugenio Otsoak ezkondu gintuenekoa

Data: 2023(e)ko otsailaren 22a Egilea: Joxe Aranzabal
Mikel eta Fatima ezkon-agiriak sinatzen, Eugenio Otsoaren ondoan.

1995eko uztailaren 13a zen. Arratsaldean hitzordua genuen Leintz-Gatzagako udaletxean, bertan ezkonduko gintuen-eta Eugenio Otsoak, bera baitzen orduan hango alkate. Bi bikote ginen zibiletik ezkontzekoak: Fatima arreba eta Mikel alde batetik, eta Bego eta biok bestetik.

Lehendabizi Bego eta biok iritsi ginen, Miren jaio berriarekin. Gero Fatima eta Mikel, horiek ere Elorriotik joanda. Ekitaldi pribatua izan behar zenez, ez zen beste inor agertu, Eugenio besterik.

ZERGATIK LEINTZ-GATZAGA?

Zergatik Leintz-Gatzaga eta zergatik Eugenio? Amaren familian bagenuen istorio bat Leintz-Gatzagarekin lotzen gintuena. Izan ere, ama-eta txikiak zirela, sei-zazpi bat urtekoak, aitak bi ahizpa bidaltzen zituen asto batez lagunduta Leintz-Gatzagara, handik gatza eramateko Uritte baserrira, Gellao auzoan, Eskoriatzan. “Zuek ez arduratu, gatzagako langileek ipiniko dizuete-eta zama otzaretan, eta astoak badaki etxerako bidea”, esaten omen zien gure aitajaunak. Eta jeneralean horrela izaten zen, baina, tarteka susto galantak pasatu behar izan zituzten, adibidez Gasteizerako trena suertatzen bazen euren bide ondoan, orduan astoa erabat izutzen zelako. Istorio hori askotan entzun genion amari, eta aitzakia polita iruditu zitzaigun Leintz-Gatzagan ezkontzeko. Eta, gainera, Eugenio zen hango alkatea, gure aspaldiko laguna. Galdetu genionean ea berak ezkonduko gintuen, berak baietz, eta pozik.

Beraz, Eugenio iritsi zenean, seiok sartu ginen udaletxera. Berak aprobetxatu zuen hango zerbitzuak esplikatzeko, osasun-gela txikia, eta administrazio kontuak. Bulegoetara iritsi ginenean, karpeta bat ireki, berba gutxi batzuk esan, eta hango paperak sinarazi zigun, Miren txikia lekuko zela.

Ondoren taberna batera joan ginen, eta han afari-merienda modukoa egin genuen Eugeniorekin batera. Orduan aitortu zigun oso gutxi falta izan zitzaiola guri ezusteko festa bat antolatzeko, bere ustez guk eta gure ezteiak festa-giroa merezi genuelako . Azken orduan baina, atzera egin zuen.

Harrezkero hainbat aldiz elkartu izan gara berarekin, horietako batzuk Leintz-Gatzagan bertan, San Millango elizan egindako eraberritze-lanak erakutsi zizkigunean, esate baterako, edo ziklismoaz lotuta elizan bertan antolatutako erakusketa azaltzen.

Leintz-Gatzagak asko zor dio Eugenio Otsoari, berak lideratu baititu, jende askoren laguntzarekin, herria biziberritzeko proiektu asko eta asko. Eta besteok ere zorretan gaude berarekin, beti erakutsi digu-eta hurbiltasuna, eskuzabaltasuna eta bizipoza.

Faltan sentituko zaitugu, Eugenio.

Bego eta Joxe ezkon-agiriak sinatzen Leintz-Gatzagako udaletxean.

P.S. Hona hemen informazio gehiago Eugenio Otsoari buruz:

Kategoriak Sailkatugabeak | Utzi iruzkina

Musakola: bizitza eraikitzen gerraostean

Data: 2023(e)ko otsailaren 10a Egilea: Joxe Aranzabal
Unión Cerrajeraren etxeetako jabeak Musakolan (1947)

Aurrekoan Juan Bautista anaiak lotura bat bidali zidan, Josemari Velez de Mendizabalen blogera bidali ninduena, hitz hauekin: “Gogoratzen hauekin?”. Gu jaiotako etxeetako etxe-jabeak ziren, denak Unión Cerrajera enpresako langileak. Gure aita ez zegoen argazkian, artean aita eta ama auzo bereko beste etxe batean bizi baitziren, Cerrajerakoa hura ere, gaur egun Meneta taberna dagoen atariko azken solairuan.

Hasi nintzen argazkiari arretaz begiratzen, eta ohartu nintzen gizon haietatik laupabost baino ez nituela lehen begi-kolpean ezagutzen. Eta horixe erantzun nion anaiari. Handik gutxira, berak deitu, eta banan-banan errepasatu genituen hango guztiak. Banaka batzuei antzik ere ez nien hartzen, baina anaiak oso garbi zeukan nortzuk ziren. Argazkia zela-eta, denbora dezente egin genuen telefonoan, kontu-kontari. 

GERRAOSTE LATZA

Argazkiari berriro erreparatuta, gogora etorri zitzaidan berau 1947an egin zela, gerraostean, garai latzak. Lekuari dagokionez, ostera, baliteke argazkia aterata egotea gaur egun Gipuzkoa etorbidearen 40. atarian, gero gurea ere izango zena, eta ondo fijatzen bazarete, artean amaitu barik zegoen, adreiluak-eta begi-bistan.

Argazkikoak gizon gazteak ziren, 30-40 urte artekoak gehienak, familiak hazten orduan, nahiz eta janzkeragatik-eta zaharrak ematen zuten, gure begiekin ikusita. Bertan ez da andrerik ikusten, nahiz eta mutikotan guk askoz ere harreman estuagoa izan bertako emakumeekin, gure amak eta lagunen amak, eurak baitziren auzoaren sostengatzaile isilak. Izan zirelako gara.

Kategoriak Oroimenak | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Drogak despenalizatu, proba moduan

Data: 2023(e)ko urtarrilaren 31a Egilea: Joxe Aranzabal
Drogak urtero eragindako hildakoak Columbia Britainiarrean, Kanadan.

Ikusita Columbia Britainiarrean egunero zazpi bat pertsona hiltzen direla gaindosiak jota, droga kutsatuen gaindosiaz, Kanadako gobernuak erabaki du probintzia hartan estrategia aldatzea, proba moduan.

Bihartik hasita, bada, otsailaren 1ean, Columbia Britainiarra bihurtuko da Kanadako lehen probintzia despenalizatuko dituena erabilera pertsonalerako legez kanpoko drogak. Probintzia horretan, non egunean ia zazpi pertsona hiltzen diren droga kutsatuen eraginez, probintziako arduradunek espero dute droga horiek despenalizatzeak biziak salbatuko dituela.

Neurri hau behin behinekoa da, eta iraungo du hiru urtez. Tarte horretan, beraz, 18 urte baino gehiago edukiz gero, ez da delitu izango aldean eramatea 2,5 gramo ondorengo droga hauena:

Neurri berriak norberaren kontsumorako dira. Droga horiek saltzen dituenak, aldiz, zigorra jasoko du, baita kartzela zigorra ere. Era berean, legez kanpokoa izango da droga horiek eskoletan edukitzea, haurrentzako tokietan eta aireportuetan.

Nick Purdon kazetaria Vancouverko kaleetara irten da gaia aztertzera Kanadako telebista publikoarentzat. Drogaren biktimak elkarrizketatu ditu, adituak eta ministro bat ere bai. Erreportaje bikaina.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Asteburua, kafe baten bueltan

Data: 2022(e)ko abenduaren 19a Egilea: Joxe Aranzabal

Tetuan taberna erdi hutsik dago Juanito eta Ebaristo sartu di- renean, goizeko hamarrak jo aurretik. Erretiratu zirenetik, as- telehen gehienetan kafe bat hartzen dute batera, elkarren arte- ko lotura ez galtze aldera.

Kortatua eta kafesnea iritsi bezain laster, hasi dira lagunak asteari errepasoa egiten.

Auzoan

—Eba, ta zer moduz zure jaioterrira egindako bisita? Ondo to- patu duzu auzoa?

—Bai, hiru neba-arreba elkartu ginen han, eta ondo pasatu ge- nuen. Denbora gutxi eginda, hori bai. Gu hazi ginen etxe aur- rean autoa utzi, eta elizarantz abiatu ginen, bidean pasatzen ge- nituen etxeak aipatzen genituela. Elizan, berriz, akaberako

kantuarekin batera sartu ginen bertan, batez ere berriztu egin dutelako. Gure haurtzaroan bezala zegoen, hobeto argiztatuta.

—Eta hor amaitu zen bisita?

—Ez, mutila. Meza amaitutakoan, aspaldiko ezagun mordoa agurtu genuen eliza aurrean. Jubilatuen etxean pintxo bana jan, eta han ere, jende dezente agurtu genuen. Bisita atsegina izan zen. Hala ere, badakizu, batzuk hilda daude, eta bizi dire- nak, gero eta zaharrago, gu moduan. Guztiarekin ere, pozik ikusi nuen jendea.

Hiriburuan

—Eta zuek, zer moduz ibili zineten hiriburuan, Juanito?

—Ondo. Batzuek Gabonetako argiak ikusi nahi ziztuzten, eta bertan trago pare bat jo. Eta horixe egin genuen. Autobusa hartu, eta hara abiatu ginen, jubilatuon bizipozarekin. Jende mordoa zebilen gora eta behera, eta Gabonetako argiak nonahi. Ez dakit non geratu diren aholkuak, Gabonetako festetan ar- gindarra aurreratzekoak. Beste jende askok moduan, guk ere selfie dezente egin genuen, argiz inguratuta. Zuri ere bidali ni- zun bat. Gero, taberna batean trago bat hartu, eta alde zaharre- ko beste batean ogitarteko bana jan genuen. Eta handik, trankil antzean, autobus geltokira abiatu ginen. Gaueko hamarrak eta erdietan etxean ginen. Ikusten duzunez, marabillarik ez.

Euskal kooperatibak eta Vatikano

—Zure alabaren mutil-laguna Ulman dabil, ezta? Esan dizu ezer Mondragon taldetik irteteko erabakiaz?

—Azkenengoz berarekin izan nintzenean, artean ez zekien ezer mobida horren inguruan, eta iritzirik ere, ez zuen garbirik. Gero, berriz, emaitzak ezinago garbiak izan dira: batean %70 irtetearen alde, eta bestean %80. Harrituta geratu nintzen, eta apur bat etsita.

—Ni ere horrela nago gai horren inguruan. Inork ez daki joan direnak zergatik irten diren. Ulmak eta Oronak ez dute espli- katu, eta Mondragon taldeak ez du ezer garbirik esan, azken astean batasunerako deiak egitetik kanpo.

—Niri min ematen dit isiltasun horrek. Euskal Herriko koope- ratibek jokatzen dute Vatikanok moduan: biek dituzte zenbait hedabide, eta erabiltzen dituzte erakundeak goresteko edo lor- penak jakitera emateko. Baina bertan krisiren bat dagoenean, edo iritzi-korronte diferenteak, horretaz mutu.

—Donostiako ESIko medikuek, kontrara, lau orrialdeko agiri bat idatzi zuten, jakinarazteko gizarteari eta Osakidetzari, zer- gatik dauden haserre. Ez dira joan zuzenean negoziatzera. Aur- retik, esplikatu nahi izan digute zertan den arazoa. Kooperati- bek zergatik ez dute berdin egiten?

—Ados nago. Batzuek eta besteek, irten direnak eta geratu di- renak, hausnarketa egin beharko lukete, eta sekretismoa hautsi. Leihoak ireki beharko lituzkete.

Messi eta Lujanbio

Eta zuek zer —sartu da tabernaria barratik—, ez duzue ezer esaten atzoko finalaz?

—Esan nahi izango duzu fi-na-lez, atzo bi jokatu ziren-eta: fut- bolekoa eta bertsolariena.

—Bale, kultureta. Nik bakarra ikusi nuen —segitu zuen taber- nariak—, eta poztu nintzen Argentinak irabazi zuelako. Partida ona izan zen, gainera, emozionantea.

—Errespetu bat, txo, kultureta heu izango haiz. Nik Bertsolari Txapelketako finala ikusi nuen, esan du Ebaristok, hasi eta buka. Sekula egin ez dudana egin nuen atzo: egun osoa ia, te- lebistari itsatsita egon nintzen. Eta gozatu ederra hartu nuen.

—Baina gaztetan futbolista izan zinen, ez? Horrek ez du tira- tzen?

—Gaur egun ez diot kasu handirik egiten futbolari. Higuinduta nago futbolaren inguruan dauden negozio zikinekin. Ni futbo- lean aritu nintzen, baina herriko taldean, hori besterik da.

—Bada nik biak ikusi nituen, baina ez osorik. Futbol-finalaren 2. zatia, luzapena eta penaltiak ikusi nituen. Neuri ere emozio- nantea iruditu zitzaidan. Eta poztu nintzen Messik irabazi zu- elako. Ondoren, Iruñearekin egin nuen bat, eta azken txanpa ikusi. Esan behar dut sekula ez dudala izan bertsolaritzarako joera handirik. Aitortzen diet meritu itzela egiten duten lanaga- tik, baina gutxitan emozionatzen nau bertsolaritzak.

Juanito eta Ebaristo jaiki dira mahaitik, eta, txintxo-txintxo, barrara eraman dituzte kafe-kikarak. Gaur batek ordaindu du. 4

Alboko mahaikoak agurtu, eta irten egin dira kanpora. Haizea dabil, gogor.

Kategoriak Lagunak, Sailkatugabeak | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Jotxo Larrañaga gogoan

Data: 2022(e)ko abenduaren 3a Egilea: Joxe Aranzabal
Jotxo Larrañaga

Atzo iluntzean lagun handi bat galdu nuen: Jotxo Larrañaga, azkoitiarra bera, Oñatin bizi zena. Joan den hilean transplante bat egin zioten Donostian, baina ezin izan du gainditu.

1963an ezagutu genuen elkar Saturrarango seminarioan, biok 11 urte genituela. Zazpi urtez elkarrekin ibili ginen, lehenengo Saturrararen eta gero Donostian, seminarioa utzi eta gure bideak banatu ziren arte. Harrezkero, tarteka izan gara, han edo hemen, eta aldi guztietan, berehala sartzen ginen konbertsazioan, beti elkarrekin izan bagina moduan, halakoxea baitzen nerabezaroa elkarrekin bizi izandako loturaren indarra.

Sanprubusean

Azkenengoz ekainaren 11n elkartu ginen, Elorregi auzoan —Arrasate, Oñati eta Bergara artean—, eta bertan hiru bat ordu egin genuen kontu-kontari Sanprubusaren magalean, kafea hartu bitartean.

Honetaz eta hartaz hitz egin genuen, seminarioko kontuez, irakurtzen ari ginen azken lanez…, baina batez ere bere gaixotasunaz eta egitekoa zuen transplanteaz. Galdera dezente ekarri zituen niretzat, jakin gura zuen-eta 2003an zelan bizi izan nuen hezur-muinaren transplantea. Besarkada bero batekin agurtu genuen elkar, batak besteari desiorik onenak opatuta. Pozik itzuli ginen etxera.

Harrezkero whatssapez izan gara harremanetan. Eta whatssapez agurtu genuen elkar, orain astebete. Haren heriotzaren berri ere leku beretik iritsi zitzaidan atzo iluntzean.

Jotxorekin, gure bizitzako zati bat joan zaigu, baina bizi garen bitartean, gure gogoan iraungo du.

Kategoriak Lagunak | Etiketak , , | Iruzkin 1

Emakume aborigena, beltza, ama eta politikaria

Data: 2022(e)ko azaroaren 10a Egilea: Joxe Aranzabal
Alex Irving, Canberrako parlamentuan.

Australiatik iritsi zaigu aurten ikusi ditugun serietan onenetako bat: Total Control.Bertan protagonista nagusia emakume aborigen bat da, beltza eta mutiko baten guraso bakarra.

Berak gura barik, Alex Irving emakumea (horrela deitzen baita gure protagonista) albiste da Australiako telebista guztietan, eta jendearen miresmena jasotzen du. Rachel Anderson Australiako lehen ministroak ikusi egin du gertatutakoa, eta, bere popularitatea lurrean dagoenez, fitxatu egiten du Alex, berau senatari izendatuta. Alexek onartu egiten du izendapena, eta Canberra hirira doa, Australiako hiriburu politikora.

Horra zirriborratuta zertaz doan seriea. Alex emakume poliedrikoa da, zikindu egiten da politikan, baina aurrera egiten du, halamoduz, bere helburuarekin: Australiako aborigenen ahotsa Canberrako parlamentura eramatea. Bidean oztopo ugari aurkituko ditu, bere komunitatean eta bere familian, baina nagusiki Australiako elite politikoan, nagusiki gizon zuriz osatua.

Antzezpena oso ona da serie honetan, produkzioa ere bai, eta hariak sekula ez du tentsioa galtzen, ez eta une mortuetan ere. Hau guztiau fikzioa da, baina fikzio oso errealista, bertan estalki barik erakusten baitira Australiak dituen zenbait arazo.

Oraingoz bi sasoi ditu miniserie honek, bakoitza sei kapitulukoa. Lehenengoarekin izugarri gozatu dugu, eta laster hasiko gara bigarrenarekin. Filminen aurkituko duzue.

Kategoriak Telebista | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina