Estepan Plazaola

Data: 2013(e)ko ekainaren 13a Egilea: Joxe Aranzabal

Hamahiru urte eginda Goienako lehendakari moduan, Estepan Plazaolak utzi egin du kargua. Txapela kentzeko modukoa izan da Estepanen lana. Goiena asmo bat zenetik, jo eta ke aritu zen lanean, Debagoieneko herri komunikabideek elkartu eta proiektu bateratua atera zezaten. Eta baita lortu ere. Hasieran Mikel Irizarrekin orpoz orpo lanean, eta gero Iñaxio Arregi eta Iban Arantzabalekin.

Gogoan ditut hasierako bilera haiek ostiral arratsaldetan Bergarako kultura etxean, zelan, behin baino gehiagotan, Estepan agertu zen bertan bere semetxoarekin. Eta, inoiz, semetxoak aingeruen pare egin zuela lo bilera gelan, besteok eztabaidatzen genuen bitartean gure hedabideen etorkizunaz. Estepanek oso garbi zituen gauzak, egin nahi zituen telebista bat eta egunkari bat bailararako, eta, azken honen inguruan, datu eta zenbaki piloa ekartzen zituen bileretara. Gizon hark nezakezina ematen zuen.

Hamahiru urtean denetik pasatu du Estepanek, eta gorabeherak ere izan ditu osasunarekin, baina Udalatxeko harria baino gogorragoa izanda, aurrera egin du beti. Gozoa da, gainera, Estepan, eta lagun ona. Besarkada handi bat, eta zorterik onena aurrerantzean, Estepan, onena merezi duzu-eta!

Kategoriak Hedabideak | Etiketak , , , , | Iruzkin 1

Azeri gorria

Data: 2013(e)ko ekainaren 12a Egilea: Joxe Aranzabal

Jakinmina nuen Santiago Carrilloren inguruan gehiago jakiteko, eta horregatik erosi nuen Paul Preston historialari ingelesaren azken liburua, El zorro rojo. La Vida de Santiago Carrillo. Erosi eta irakurri.

Liburua orekatua iruditu zait, oso ondo dokumentatua. Berau irakurrita, Carrillo agertzen da aparatuko gizon moduan, helburu bakarrarekin: partiduan agintea lortzea. Eta behin lortuta, eginahalak eta bi egingo zituen bertan irauteko, horretarako metodo estalinistarik gogorrenak erabilita. Bidean, hildakoak utzi, aita arbuiatu eta lagunik minenak traizionatu zituen. Hala ere, Paul Prestonek aitortzen dio trantsizioan Carrillok izan zuen rol inportantea. Baita 1981eko otsailaren 23an Espainiako Parlamentuan izan zuen jarrera ausarta golpisten aurrean.

Politikari gehienek bezala, bere azken aldian lider komunista behin eta berriro saiatu zen bere historia edertu eta leuntzen, baita egindakoak justifikatu eta aldatzen ere. Liburua gustura irakurri dut, baina Carrillo ez zait bat ere eredugarria egin.

Kategoriak Liburuak | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Dalton Trumbo

Data: 2013(e)ko ekainaren 11a Egilea: Joxe Aranzabal

Film bakarra zuzendu zuen Dalton Trumbo handiak, Johnny Got His Gun, baina film bikain askotan utzi zuen bere arrastoa, gidoilari moduan: Exodus, Spartacus, Papillon, Kitty Foyle, The Last Sunset, etab. Izan ere, 50. eta 60. hamarraldietan gidoilari punta-puntakoa izan zen Hollywooden, onenetakoa. Baina Joseph McCarthy senatariak komunistatzat seinalatu zuen, eta, ondorioz, espetxea eta deserria bizi izan zituen.

Peter Askind zine zuzendariak dokumental bat egin zuen 2007an, Trumbo, Christopher Trumbo haren semearen gidoiarekin, eta bertan Hollywoodeko hainbat izarrek ahotsa jarri zieten Dalton Trumbok idatzitako gutunei: Michael Douglas, Dustin Hoffman, Donald Sutherland, Liam Neeson, Paul Giamatti edo Josh Lucas.

Egun hauetan askotan pentsatu dut Dalton Trumborengan, euskaratzen ibili naiz-eta Johnny Got His Gun, gure gaztaroan Johnny cogió su fusil izenarekin ikusi genuen film gogor bezain zintzoa. Bertan gerraren zentzugabea salatzen da, baita berau babesten duten estamentuak, bereziki armadak, gobernuak eta elizak. Film hunkigarria da, edozelan ere, eta merezi du ikustea, nahiz eta urteak joan diren egin zenetik.

Haria

Egun bat falta dela I. Mundu Gerra amaitzeko, suziri batek Joe soldadu estatubatuarra jo du. Leherketak elbarri utzi du Joe, hanka, beso, begi, belarri, aho eta sudurrik gabe. Ospitalean dagoela, gai da pentsatzeko, baina arazoak ditu bereizteko errealitatea eta ametsak. Halako batean, modu bat asmatuko du bere zaintzaileekin komunikatzeko.

Ikusi nahi duenak filma jatorrizko bertsioan euskarazko azpitituluekin, jo dezala Azpitituluak.com webgunera, hantxe dago-eta erreferentzia.

Kategoriak Zinea | Etiketak , , , , | 2 iruzkin

Probintziakeriak futbolean

Data: 2013(e)ko ekainaren 10a Egilea: Joxe Aranzabal

Larunbatean jakin nuen Errealak entrenatzaile berria duela, Jagoba Arrasate. Ez nuenez ezagutzen —eta nire jaioterriaren izena ere badaramanez—, arretaz entzun nuen haren prentsaurrekoa, hura apur bat hobeto ezagutze aldera. Dena normal zihoan, harik eta, kazetari baten galderari erantzunez, entrenatzaileari entzun nion arte bere burua justifikatzen, bizkaitarra izanda ere, aspalditik duela Errealaren karneta, eta ez dela, inola ere, susmagarria.

Lotsagarria iruditzen zait zenbait hedabidek noraino daramaten probintziakeria, ale gehiago saltzeko. Gure artean kirol globalizaturik baldin badago futbola da, eta hor bai jokalariak (Athleticen salbu) eta baita entrenatzaileak ere edonongoak izan daitezke. Eta inori ez zaio galdetzen ea bere jatorria oztopo izan daitekeen talde bat zuzentzeko, salbu eta bizkaitarrei Donostian eta gipuzkoarrei Bilbon. Hiriburu bietan oraingoz gehien saltzen diren egunkariek badute zerikusi handia jarrera horrekin.

Kategoriak Kirola | Etiketak , , , , , | Iruzkin 1

Goio Arana, master and commander

Data: 2013(e)ko maiatzaren 23a Egilea: Joxe Aranzabal

Goio-zuzentzen

Atzo campusa inauguratu genuen, Mondragon Unibertsitateak Aretxabaletan daukana, eta, zorionez, dena joan zen primeran. Baina gauzak ez ziren bobilis-bobilis gertatu; aurretik, batzorde batek sekulako lana egin baitzuen inaugurazioa prestatzen. Eta denen buru, Goio Arana lankidea. Berak koordinatu zituen bilerak, berak zuzendu probasaioak, halako bi egin genituen-eta atzokoaren aurretik, eta berak gainbegiratu zuen dena.

Goiok erakutsi digu planifikatzaile paregabea dela. Erakutsi digu, halaber, zelan egiten den lidergo sortzaile eta biderkatzailea. Besteok gustura hartu dugu parte egitasmoan, eta izugarri poztu gara, bera bezainbeste esango nuke, dena primeran irten zelako. Eta gu diodanean, esan nahi dut atzokoan zelan edo halan parte hartu zuen jendea —langileak, irakasleak eta ikasleak. Ez harritu Ikus-entzunezko komunikazioan gabiltzan irakasle taldeak halako poz aurpegiak izatea dena amaitu zenean. (Argazkiak: Yera Sanchez)

Lankideak 2

Kategoriak MU | Etiketak , , , , , | Utzi iruzkina

Paths of Glory, euskaratuta

Data: 2013(e)ko maiatzaren 21a Egilea: Joxe Aranzabal

Lehen aldiz ikusi nuenean, ni ordurako heldu samarra, txundituta utzi ninduen Stanley Kubrick-en Paths of Glory filmaren gordintasunak eta egikerak. Zuri-beltzean egoteak ez zion bat ere distirarik kendu. Urte batzuk joan dira harrezkero, baina filmak ez du indarrik galdu.

Filma zuzendu zuenean Stanley Kubrick oso gaztea zen, 29 urte baitzituen, baina ordurako fenomeno bat zen, pelikula honek erakusten duen moduan. Bat ere panfletorik egin barik, Kubrick-ek erakusten digu militarren eta estatuen krudelkeria, ez baitute zalantzarik egiten gizabanakoa zapaltzeko, norberaren lerroetan ibili ala etsaiarenean.

Aukerarik baldin baduzue, ikusi formatu originalean, euskarazko azpitituluekin. Azpitituluak.com webgunean dituzue.

 

Kategoriak Zinea | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Bertso saioa Gazetan

Data: 2013(e)ko maiatzaren 19a Egilea: Joxe Aranzabal

HitzetikHortzera

Gustura ikusi dut Hitzetik hortzera bertso saioaren azken alea Euskal Telebistan. Bertan, besteak beste, Gazeta auzoa agertzen dira, Elorrion, eta Esteñibar baserria, gure familian mugarri bat. Mikel eta Fatima, oso natural inguruak-eta erakusten. Jon Artano primeran saioa gidatzen. Eta bertsolariak, oso ondo.

Zergatik ez nintzen joan bertso saiora? Berandu zelako —goizeko 03:00etan amaitu omen zen— eta ke handia espero nuelako, gero bideoan ikusi den moduan. Hala ere, telebistan, primeran ikusten da.

Kategoriak Bertsolaritza | Etiketak , , , , , | Utzi iruzkina

The Shining, euskaratua

Data: 2013(e)ko maiatzaren 2a Egilea: Joxe Aranzabal

The Shining euskaratu berri dut, Stanley Kubrick zine zuzendariaren beldurrezko film zoragarriaren azpitituluak. Filmak baditu urte batzuk,1980koa baita, baina klasiko bihurtu da, eta oraindik ere zirrara eragiten du berriro ikusterakoan. Aproba egin nahi duenak, orain dauka aukera bertsio originalean ikusteko, euskarazko azpidatziekin, hauek Azpitituluak.com webgunean aurkituko ditu-eta.

Lehendik banuen Azpitituluak.com ekimenaren berri, baina film gehienak bertsio originalean eta ingelesezko azpitituluekin ikusten ditudanez, eta ez nekienez justu-justu zer mekanika zuen azpitituluen itzultzeak, bada ez nintzen bertan sartu. Harik eta Goio Arana lagun eta lankidea ikusi arte horretan ari zela. Erabaki nuen Goioren sukarra aprobetxatuko nuela neuk ere ikasteko, eta halaxe sartu nintzen The Shining euskaratzen.

Esperientzia interesgarria izan da. Sartu ditut ordu batzuk itzulpena egiten, baina esaldiak-eta laburrak direnez, ez dut aurkitu oztopo gaindiezinik lan horretan. Astunagoa izan da azpitituluak errepasatzea akatsen bila, eta filma berriro osorik ikustea euskarazko azpidatziekin, ikusteko ondo uztartzen ziren edo ez filmarekin. Orain zuen esku dago emaitza baloratzea.

Zer egin film bat euskaratzeko

Goio Aranak egin zuen bezala, nik ere azaldu egingo dut zelan euskara daitezkeen film bateko azpitituluak. Ezeren aurretik, begiratu Azpitituluak.com-en ea gogoan duzun filma hor dagoen. Ez baldin badago, orduan hasi hurrengo pausoak ematen:

  1. Aukeratu eta jaitsi filma, eta jaitsi film horri dagokion .SRT artxiboa, ingelesezko azpitiutulekin (.SRT da azptituluen ohiko formatua).
  2. Ireki .SRT artxiboa estilorik gabeko testu prozesatzaile batean: TextEdit Macintoshen edo Bloc de Notas Windows ordenagailuetan.
  3. Ordezkatu jatorrizko esaldiak euskarazko esaldiekin, gainerako zenbakiak-eta ukitu barik.
  4. Gorde dokumentua, eta jatorrizkoaren izenean [EN] jartzen duen tokian, [EUS] jarri.
  5. Zuzendu egindako lana testu prozesatzailean bertan, akatsik-eta ager ez dadin eta itzulpena egokia ager dadin.
  6. Ikusi filma euskaratutako azpitituluekin. Zerbait arraro ikusten duzunean, geratu filma eta zuzendu azpitituluak. Horrela, amaitu arte.
  7. Konprimitu dokumentua .ZIP edo .RAR formatuan.
  8. Bildu informazio apur bat filmari buruz, eta euskaraz jarri, bi ataletan banatuta: 1. Sinopsi labur bat, bi loturarekin: Wikipedia eta IMDb. Eta 2. Errepartoa.
  9. Testuaren bukaera gisa, hau jarri: “Fitxategia bertsio honekin dago sinkronizatuta” (eta hor jarri hasieran jaitsi zenuen bideoaren lotura).
  10. Lortu filmaren karteleko argazkia, Googlen bilatuta.
  11. Kargatu Azpitituluak.com webgunean.
Kategoriak Zinea | Etiketak , , , , , | Iruzkin 1

Dopina estatu arazoa denean

Data: 2013(e)ko maiatzaren 1a Egilea: Joxe Aranzabal

Espainiak ez du inolako asmorik, antza, dopina erauzteko kiroletik. Atzo izan genuen beste froga bat, azkena, Puerto auziaren epaian. Berau bi izenburutan laburbil daiteke, gaurko Berriak ondo dakarren moduan: 1. ‘Puerto auziko’ epaileak urtebeteko zigorra jarri dio Eufemiano Fuentesei, lau hilekoa Jose Ignacio Labartari, eta absoluzioa gainerakoei. 2. Epaileak ez du baimenik eman miaketetan atzemandako odol poltsak berriz aztertzeko.

Europan atzeman den dopin kasurik handiena ezerezean geratuko da. Bertan txirrindularitzaren izen handiak agertu ziren: txirrindulariak, kirol zuzendariak eta medikuak. Baina txirrindulariez gain, susmoa dago futbolariak, tenislariak eta beste kirolari asko ari zirela erabiltzen Eufemiano Fuentesen zerbitzu industrializatua. Epaileak baina, ez du jakin nahi izan norenak ziren atzemandako odol poltsa asko eta asko. Eta jakinarazi du epaia behin betikoa denean odol poltsak suntsiko egingo direla.

Espainia obsesionatuta dago “Espainia markarekin”, eta garrantzi ezin handiagoa ematen dio kirolari, beronen bidez lortu baititu nazioarteko garaipenak eta sona hainbat kiroletan: txirrindularitza, atletismoa, futbola, tenisa, saskibaloia… Susmoak —eta frogak— zabaldu direnean garaipen horietako asko eta asko dopinaren laguntzari esker lortu zirela, estatuak beste aldera begiratu du, orain bezala. Eta zenbaitetan, Alberto Contador txirrindulariaren gaineko epaia plazaratu bezperetan bezala, Espainiako presidentea eta oposizioko burua —Zapatero eta Rajoy hurrenez hurren— txirrindulariaren alde agertu ziren publikoan, iritzi publikoan eta epaileengan eragin nahian.

Mezu garbia jasotzen ari gara: zirkuak segitu beharra dauka, nahiz eta, noiz edo behin, pasarte ilun samarrak agertu, ‘Puerto auzia’ bezalakoak. Hala ere, ez du merezi pasarte horietan erreparatzea. Etorkizuna da inportantea, kirolaren distira eta epika.

Kategoriak Kirola | Etiketak , , , , , | Utzi iruzkina

Elkar dendaren sasi beherapena

Data: 2013(e)ko apirilaren 22a Egilea: Joxe Aranzabal

Ez zait gustatzen Elkar dendak orain dela gutxi hartu duen erabakia, aldatzeko beherapen eta puntu sistema bezeroari. Beronen bidez, esan liteke Elkarrek erabaki duela dirua aurreratu nahi duela, bezeroen kontura. Halaxe esan nien Arrasaten eta Donostiako alde zaharrean kobratu zidatenei, eta, nire harridurarako, biek arrazoia eman zidaten, garbi utzita, hori bai, erabakia ez zela eurena.

Azken urteotan, Elkarrek programa informatiko bat eta txartel sistema bat sortu zuen, bere bezeroen leialtasuna irabazteko. Beronen bidez, hainbat puntu ematen zitzaizkion Elkar txartela zuen bezero bakoitzari, egindako erosketa bakoitzagatik. Puntu horiek sistema informatikoan geratzen ziren gordeta, eta bezeroak nahi zuenean, puntu horien bidez beherapenak lor zitzakeen hurrengo erosketa batean, data-mugarik gabe. Nik dezente erabili dut sistema hori, eta pozik, gainera. Orain pare bat aste arte.

Orain dela gutxi, Elkarrek aldatu egin du sistema. Aurrerantzean, puntuak gorde barik sistema informatikoan, bezeroari emango zaio paperezko bale bat, non esaten den zenbateko beherapena egingo zaion hurrengo erosketan, berau datozen lau hilabeetan egiten bada. Larunbatean, adibidez, bi liburu erosi nituen Elkarren, Donostian, eta bale bat eman zidaten 1,20 eurokoa, baliagarria 2013ko abuztuaren 21a arte.

Zer gertatzen da sistema berriarekin? Bada ni bezalako bezero askok galdu edo ahaztu egingo dutela balea, ez baitakigu hurrengoan noiz joango garen berriro Elkarrera liburu edo disko bat erostera, halako moldez non, gutxika-gutxika, Elkarrek diru dezente aurreratuko duen, bezeroaren kontura. Elkarrek esan lezake berak berdin-berdin segitzen duela beherapenak eskaintzen, baina ez da berdina. Lehen, puntu guztiak gorde eta metatu egiten ziren, eta bezeroa ez zen arduratu behar papera nonbaiten gordetzen, argitaletxeak beherapena egin ziezaion. Oraingo sistemak, berriz, aukera ematen du dontsuko papera galtzeko.

Elkarrek dirua aurreratu behar badu, nik nahiago nuke beherapen sistema hau erabat kenduko balu, adar-jotze sibilinoa iruditzen zait-eta.

Kategoriak Sailkatugabeak | 3 iruzkin