Goio Arana, master and commander

Data: 2013(e)ko maiatzaren 23a Egilea: Joxe Aranzabal

Goio-zuzentzen

Atzo campusa inauguratu genuen, Mondragon Unibertsitateak Aretxabaletan daukana, eta, zorionez, dena joan zen primeran. Baina gauzak ez ziren bobilis-bobilis gertatu; aurretik, batzorde batek sekulako lana egin baitzuen inaugurazioa prestatzen. Eta denen buru, Goio Arana lankidea. Berak koordinatu zituen bilerak, berak zuzendu probasaioak, halako bi egin genituen-eta atzokoaren aurretik, eta berak gainbegiratu zuen dena.

Goiok erakutsi digu planifikatzaile paregabea dela. Erakutsi digu, halaber, zelan egiten den lidergo sortzaile eta biderkatzailea. Besteok gustura hartu dugu parte egitasmoan, eta izugarri poztu gara, bera bezainbeste esango nuke, dena primeran irten zelako. Eta gu diodanean, esan nahi dut atzokoan zelan edo halan parte hartu zuen jendea —langileak, irakasleak eta ikasleak. Ez harritu Ikus-entzunezko komunikazioan gabiltzan irakasle taldeak halako poz aurpegiak izatea dena amaitu zenean. (Argazkiak: Yera Sanchez)

Lankideak 2

Kategoriak MU | Etiketak , , , , , | Utzi iruzkina

Paths of Glory, euskaratuta

Data: 2013(e)ko maiatzaren 21a Egilea: Joxe Aranzabal

Lehen aldiz ikusi nuenean, ni ordurako heldu samarra, txundituta utzi ninduen Stanley Kubrick-en Paths of Glory filmaren gordintasunak eta egikerak. Zuri-beltzean egoteak ez zion bat ere distirarik kendu. Urte batzuk joan dira harrezkero, baina filmak ez du indarrik galdu.

Filma zuzendu zuenean Stanley Kubrick oso gaztea zen, 29 urte baitzituen, baina ordurako fenomeno bat zen, pelikula honek erakusten duen moduan. Bat ere panfletorik egin barik, Kubrick-ek erakusten digu militarren eta estatuen krudelkeria, ez baitute zalantzarik egiten gizabanakoa zapaltzeko, norberaren lerroetan ibili ala etsaiarenean.

Aukerarik baldin baduzue, ikusi formatu originalean, euskarazko azpitituluekin. Azpitituluak.com webgunean dituzue.

 

Kategoriak Zinea | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Bertso saioa Gazetan

Data: 2013(e)ko maiatzaren 19a Egilea: Joxe Aranzabal

HitzetikHortzera

Gustura ikusi dut Hitzetik hortzera bertso saioaren azken alea Euskal Telebistan. Bertan, besteak beste, Gazeta auzoa agertzen dira, Elorrion, eta Esteñibar baserria, gure familian mugarri bat. Mikel eta Fatima, oso natural inguruak-eta erakusten. Jon Artano primeran saioa gidatzen. Eta bertsolariak, oso ondo.

Zergatik ez nintzen joan bertso saiora? Berandu zelako —goizeko 03:00etan amaitu omen zen— eta ke handia espero nuelako, gero bideoan ikusi den moduan. Hala ere, telebistan, primeran ikusten da.

Kategoriak Bertsolaritza | Etiketak , , , , , | Utzi iruzkina

The Shining, euskaratua

Data: 2013(e)ko maiatzaren 2a Egilea: Joxe Aranzabal

The Shining euskaratu berri dut, Stanley Kubrick zine zuzendariaren beldurrezko film zoragarriaren azpitituluak. Filmak baditu urte batzuk,1980koa baita, baina klasiko bihurtu da, eta oraindik ere zirrara eragiten du berriro ikusterakoan. Aproba egin nahi duenak, orain dauka aukera bertsio originalean ikusteko, euskarazko azpidatziekin, hauek Azpitituluak.com webgunean aurkituko ditu-eta.

Lehendik banuen Azpitituluak.com ekimenaren berri, baina film gehienak bertsio originalean eta ingelesezko azpitituluekin ikusten ditudanez, eta ez nekienez justu-justu zer mekanika zuen azpitituluen itzultzeak, bada ez nintzen bertan sartu. Harik eta Goio Arana lagun eta lankidea ikusi arte horretan ari zela. Erabaki nuen Goioren sukarra aprobetxatuko nuela neuk ere ikasteko, eta halaxe sartu nintzen The Shining euskaratzen.

Esperientzia interesgarria izan da. Sartu ditut ordu batzuk itzulpena egiten, baina esaldiak-eta laburrak direnez, ez dut aurkitu oztopo gaindiezinik lan horretan. Astunagoa izan da azpitituluak errepasatzea akatsen bila, eta filma berriro osorik ikustea euskarazko azpidatziekin, ikusteko ondo uztartzen ziren edo ez filmarekin. Orain zuen esku dago emaitza baloratzea.

Zer egin film bat euskaratzeko

Goio Aranak egin zuen bezala, nik ere azaldu egingo dut zelan euskara daitezkeen film bateko azpitituluak. Ezeren aurretik, begiratu Azpitituluak.com-en ea gogoan duzun filma hor dagoen. Ez baldin badago, orduan hasi hurrengo pausoak ematen:

  1. Aukeratu eta jaitsi filma, eta jaitsi film horri dagokion .SRT artxiboa, ingelesezko azpitiutulekin (.SRT da azptituluen ohiko formatua).
  2. Ireki .SRT artxiboa estilorik gabeko testu prozesatzaile batean: TextEdit Macintoshen edo Bloc de Notas Windows ordenagailuetan.
  3. Ordezkatu jatorrizko esaldiak euskarazko esaldiekin, gainerako zenbakiak-eta ukitu barik.
  4. Gorde dokumentua, eta jatorrizkoaren izenean [EN] jartzen duen tokian, [EUS] jarri.
  5. Zuzendu egindako lana testu prozesatzailean bertan, akatsik-eta ager ez dadin eta itzulpena egokia ager dadin.
  6. Ikusi filma euskaratutako azpitituluekin. Zerbait arraro ikusten duzunean, geratu filma eta zuzendu azpitituluak. Horrela, amaitu arte.
  7. Konprimitu dokumentua .ZIP edo .RAR formatuan.
  8. Bildu informazio apur bat filmari buruz, eta euskaraz jarri, bi ataletan banatuta: 1. Sinopsi labur bat, bi loturarekin: Wikipedia eta IMDb. Eta 2. Errepartoa.
  9. Testuaren bukaera gisa, hau jarri: “Fitxategia bertsio honekin dago sinkronizatuta” (eta hor jarri hasieran jaitsi zenuen bideoaren lotura).
  10. Lortu filmaren karteleko argazkia, Googlen bilatuta.
  11. Kargatu Azpitituluak.com webgunean.
Kategoriak Zinea | Etiketak , , , , , | Iruzkin 1

Dopina estatu arazoa denean

Data: 2013(e)ko maiatzaren 1a Egilea: Joxe Aranzabal

Espainiak ez du inolako asmorik, antza, dopina erauzteko kiroletik. Atzo izan genuen beste froga bat, azkena, Puerto auziaren epaian. Berau bi izenburutan laburbil daiteke, gaurko Berriak ondo dakarren moduan: 1. ‘Puerto auziko’ epaileak urtebeteko zigorra jarri dio Eufemiano Fuentesei, lau hilekoa Jose Ignacio Labartari, eta absoluzioa gainerakoei. 2. Epaileak ez du baimenik eman miaketetan atzemandako odol poltsak berriz aztertzeko.

Europan atzeman den dopin kasurik handiena ezerezean geratuko da. Bertan txirrindularitzaren izen handiak agertu ziren: txirrindulariak, kirol zuzendariak eta medikuak. Baina txirrindulariez gain, susmoa dago futbolariak, tenislariak eta beste kirolari asko ari zirela erabiltzen Eufemiano Fuentesen zerbitzu industrializatua. Epaileak baina, ez du jakin nahi izan norenak ziren atzemandako odol poltsa asko eta asko. Eta jakinarazi du epaia behin betikoa denean odol poltsak suntsiko egingo direla.

Espainia obsesionatuta dago “Espainia markarekin”, eta garrantzi ezin handiagoa ematen dio kirolari, beronen bidez lortu baititu nazioarteko garaipenak eta sona hainbat kiroletan: txirrindularitza, atletismoa, futbola, tenisa, saskibaloia… Susmoak —eta frogak— zabaldu direnean garaipen horietako asko eta asko dopinaren laguntzari esker lortu zirela, estatuak beste aldera begiratu du, orain bezala. Eta zenbaitetan, Alberto Contador txirrindulariaren gaineko epaia plazaratu bezperetan bezala, Espainiako presidentea eta oposizioko burua —Zapatero eta Rajoy hurrenez hurren— txirrindulariaren alde agertu ziren publikoan, iritzi publikoan eta epaileengan eragin nahian.

Mezu garbia jasotzen ari gara: zirkuak segitu beharra dauka, nahiz eta, noiz edo behin, pasarte ilun samarrak agertu, ‘Puerto auzia’ bezalakoak. Hala ere, ez du merezi pasarte horietan erreparatzea. Etorkizuna da inportantea, kirolaren distira eta epika.

Kategoriak Kirola | Etiketak , , , , , | Utzi iruzkina

Elkar dendaren sasi beherapena

Data: 2013(e)ko apirilaren 22a Egilea: Joxe Aranzabal

Ez zait gustatzen Elkar dendak orain dela gutxi hartu duen erabakia, aldatzeko beherapen eta puntu sistema bezeroari. Beronen bidez, esan liteke Elkarrek erabaki duela dirua aurreratu nahi duela, bezeroen kontura. Halaxe esan nien Arrasaten eta Donostiako alde zaharrean kobratu zidatenei, eta, nire harridurarako, biek arrazoia eman zidaten, garbi utzita, hori bai, erabakia ez zela eurena.

Azken urteotan, Elkarrek programa informatiko bat eta txartel sistema bat sortu zuen, bere bezeroen leialtasuna irabazteko. Beronen bidez, hainbat puntu ematen zitzaizkion Elkar txartela zuen bezero bakoitzari, egindako erosketa bakoitzagatik. Puntu horiek sistema informatikoan geratzen ziren gordeta, eta bezeroak nahi zuenean, puntu horien bidez beherapenak lor zitzakeen hurrengo erosketa batean, data-mugarik gabe. Nik dezente erabili dut sistema hori, eta pozik, gainera. Orain pare bat aste arte.

Orain dela gutxi, Elkarrek aldatu egin du sistema. Aurrerantzean, puntuak gorde barik sistema informatikoan, bezeroari emango zaio paperezko bale bat, non esaten den zenbateko beherapena egingo zaion hurrengo erosketan, berau datozen lau hilabeetan egiten bada. Larunbatean, adibidez, bi liburu erosi nituen Elkarren, Donostian, eta bale bat eman zidaten 1,20 eurokoa, baliagarria 2013ko abuztuaren 21a arte.

Zer gertatzen da sistema berriarekin? Bada ni bezalako bezero askok galdu edo ahaztu egingo dutela balea, ez baitakigu hurrengoan noiz joango garen berriro Elkarrera liburu edo disko bat erostera, halako moldez non, gutxika-gutxika, Elkarrek diru dezente aurreratuko duen, bezeroaren kontura. Elkarrek esan lezake berak berdin-berdin segitzen duela beherapenak eskaintzen, baina ez da berdina. Lehen, puntu guztiak gorde eta metatu egiten ziren, eta bezeroa ez zen arduratu behar papera nonbaiten gordetzen, argitaletxeak beherapena egin ziezaion. Oraingo sistemak, berriz, aukera ematen du dontsuko papera galtzeko.

Elkarrek dirua aurreratu behar badu, nik nahiago nuke beherapen sistema hau erabat kenduko balu, adar-jotze sibilinoa iruditzen zait-eta.

Kategoriak Sailkatugabeak | 3 iruzkin

Enbatako militanteak eta kooperatibak

Data: 2013(e)ko apirilaren 14a Egilea: Joxe Aranzabal

Daniel Landart idazle eta antzerkigile baxenafartarrak bere autobiografiaren bigarren liburukia atera berri du —“Enbataren zirimolan. Oroitzapenak. Abertzalea-Euskaltzalea”—, Elkar argitaletxeak argitaratuta. Bertan kontatzen du bere gaztaroa, Enbata alderdi abertzalean sartu zenetik. Eta pasarte batean kontatzen du garai hartan, XX. mendeko 60. hamarraldian, zelako interesa zuten Arrasateko kooperatibetan:

Aterabide gisa ikusten genuena: zazpi probintziak bateratuak, Europa federalista (populu bakoitza beregain) eta lantegietan autogestio sistema, kooperatiben irudikoa. Hain zuzen, bi aldiz izan ginen Arrasaten, Ulgor kooperatiba bisitatzen. Azaroaren 11a hautatzen genuen, justuki, guretzat jai eguna baitzen eta hango langileentzat ez. Lehen urtean, kooperatibaren sortzailea zen Jose Maria Arizmendiarrieta apezak berak errezibitu gintuen eta luzaz mintzatu zitzaigun. Handik itzultzean garbi geneukan, partzuergoa zela eredurik egokiena. Funtsean, urte zenbait beranduago, Ramuntxo Camblog enbatakideak sortu zuen Copelec enpresa, Iparraldeko lehen kooperatibetarik bat. Frantzia mailan ere, PSU (Parti Socialiste Unifie) alderdia, Michel Rocard buru, horrelako sistema baten alde agertu zen. (28. or.)

Kategoriak Kooperatibak | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Kristalezko begi bat

Data: 2013(e)ko martxoaren 28a Egilea: Joxe Aranzabal

Liburu harrigarria. Aspaldi euskaraz irakurri dudan onena. Sailkatzeko gaitza da, ez nuke-eta jakingo esaten eleberria den, autobiografia, saioa… baina hunkitu egin nau, eta harritu, gordina baita, baina baita poetikoa ere.

Kristalezko begi bat liburu honetan bi gai dira nagusi: desamodioa eta zorigaitza. Egilea bereiztu berri da M.gandik, eta horrek noraezean jarri du, orain urte batzuk begi bat galdu zuenean bezala. Hori dela-eta, eten bat egin du bere bizitzan, eta idazteari ekin dio Landetako bakean. Liburu hau da eten horren emaitza. Bertan idazlea biluztu egin da, aztertzeko zer gertatu zaion. Bere iragana errepasatu du, bere familia, lana, maitasuna, zorigaitza, desamodioa… bere bizitza orain arte markatu duten elementuak, dena hizkuntza ederrean kontatuta.

Nire ustez, hauxe da prosan Miren Agur Meabek idatzi duen libururik onena eta interesgarriena. Ni, behintzat, harrapatu egin nau, eta zelan.

Kategoriak Liburuak | Iruzkin 1

Berriro Kindle erabiltzen

Data: 2013(e)ko martxoaren 25a Egilea: Joxe Aranzabal

Urtebete-edo egin dut Kindle irakurgailua erabili barik, bertan ez nuelako ondo ikusten. Begiak operatuta, gauzak aldatu egin dira, orain oso ondo irakurtzen dut-eta Kindle zaharrean. Horregatik, Benidormera etortzeko erabaki nuen tableta etxean utzi eta Kindle hartzea.

Eta atzo, ordu dezente egin nituen autobusean irakurtzen, bat ere arazo barik, nahiz eta, batzuetan, eguzkia sartzen zen leihotik barrura. Horrek poza eman dit, ikusmena berreskuratzeaz gain, irakurgailu on bat berreskuratu baitut: Kindle zaharra, goiko loturan agertzen dena baino zaharragoa, tekladuna.

Kategoriak Liburuak | Utzi iruzkina

Zirkuak aurrera segitzen du

Data: 2013(e)ko martxoaren 12a Egilea: Joxe Aranzabal

Twitter bidez iritsi nintzen atzo Garmin enpresaren bideo ikusgarri honetara. Bertan, mezua oso garbia da: teknologiak —Garminen teknologiak, zehatzago— hobeak egiten ditu txirrindulariak. Une batzuetan ematen zuen Matrix ikusten ari nintzela, gurpil gainean.

Bi xehetasunek baina, gogorarazi didate txirrindularitzaren alde ilunaz, hor segitzen baitu.

1. Iragarkia Gironan hasten da. Gogoratuko duzuenez, eta USADAren txostenak jasotzen zuenez, une jakin batean Lance Armstrongek erabaki zuen Niceko etxea utzi eta Gironan jarriko zela bizitzen, Frantzian polizia atzean baitzuen, eta Espainian ez zuelako arazo hori izango. Harrezkero, txirrindulari asko aldatu ziren Gironara eta beronen inguruetara. Iragarkian ikusten denagatik, joera hori ez da eten.

2. Garmin taldeko zuzendaria, Jonathan Vaughters, Armstrong kasuan agertzen da. Iazko abuztuan berak ere aitortu zuen dopatu egiten zela txirrindularia zenean. Beste horrenbeste gertatu da beste talde zuzendari batzuekin, Bjarne Riis kasu, zeinak aitortu arren bera ere dopatu zela, gaur egun segitzen du talde bat zuzentzen.

Alegia, bideo hau ikusita, eta hedabideei erreparatuta, zelako oihartzuna eman dieten Paris-Nice eta Tirreno-Adriatiko lasterketei, ondorioa atera dut zirkua inportanteegia dela gerarazteko dopin moduko “txikikeriengatik”. Barcinak Nafarroan nola, zirkuko antolatzaileek ere uste dute aurrera begiratu behar dela, ez duela merezi alde ilunari begiratzea, iraganeko kontua baita.

Kategoriak Kirola | Etiketak , , , , , | 2 iruzkin