Jon Salaberri liburua, Hego EHko liburutegi digitaletan

Data: 2016(e)ko ekainaren 7a Egilea: Joxe Aranzabal
2b2ba7e2-eec9-4a3b-a4b0-4a06c34abd74

“Jon Salaberri” liburu digitala, PDF formatuan inprimatuta, Kulturaten, Arrasaten.

Sei hilabete joan direnean Jon Salaberri izeneko liburu digitala hiru formatutan eta doan kaleratu nuenetik, jakin dut bai eLiburutegiak eta baita Nafarroako liburutegiak sartu dutela liburua beren eskaintzan.

Albisteak izugarri poztu nau, aspaldi amaitu nituen-eta hasierako promozio-lanak. Orain jendeak erabakiko du liburuak zer bide egiten duen plataforma digital horietan. Eskertu nahi diet, hori bai, eLiburutegiko eta Nafarroako liburutegiko arduradunei liburua beren plataformen magalean hartu dutelako.

Urte erdian jaitsitako liburu kopurua

Efemeride txiki hau aprobetxatuta, berriro begiratu dut Bit.ly zerbitzuan, jakiteko zenbat jendek jaitsi duen liburua Dropboxetik. Emaitza da 321 lagunek jaitsi dutela Jon Salaberri liburua, formatu hauetan:

  • Epub: 163
  • Pdf: 85
  • Mobi: 83

Bilakaera

Jakin nahi duenak zer bilakaera izan duen liburuak berau jaisteko orduan, ikus ditzake datuak hemen bertan idatzitako bi artikulutan:

Kategoriak Liburuak | Etiketak , , , , , | Utzi iruzkina

Ikasteko manerak

Data: 2016(e)ko maiatzaren 31a Egilea: Joxe Aranzabal


Learning Frank Smith ikertzaile estatubatuarrak 1998an idatzi zuen The Book of Learning and Forgetting, (Ikasteko eta ahanzteko liburua) eta bertan azpimarratzen du bi teoria daudela ikasteko: klasikoa eta ofiziala.

Ia hogei urte igaro dira liburua argitaratu zenetik, baina oraindik ere hezkuntzako profesionalek oso kontuan hartzen dute. Will Richardson pedagogo ezagunak, esate baterako, aitortu du di-da batean irakurri duela, ezinago interesgarria egin zaiolako. Richardsonek horrela laburbildu du liburua Medium agerkarian:

Teoria klasikoa

Egileak honela deskribatzen du ikasteko teoria klasikoa:

Ikasten dugu gure inguruko jendeagandik, eurekin identifikatzen gara-eta. Ezinbestean ikasten dugu eurengandik, eta ikasten dugu konturatu barik ikasten ari garela… Gure mundu pertsonalen inguruan dugun jakintza inportante ia guztia eta mundu horietan zehar nabigatzeko garatu ditugun trebetasunak, bide klasikoaren bidez ikastearen ondorio zuzena dira.

Teoria ofiziala

Teoria klasiko edo lege zaharrekoari, berriz, Frank Smithek bide “ofiziala” kontrajartzen dio, zeina baita, bere ustez, “jasoa, koertzitiboa, manipulatzailea, diskriminatzailea eta okerra”.

Teoria horrek dio ikastea lana dela, eta edozer ikas daitekeela, ahalegindu eta kontrolatuz gero. Teoria hau nagusitu da haur eskolan hasi eta unibertsitateraino. Askok ez diote alternatibarik ikusten. Ikuspegi honek —zeinari deitzen baitiot ikasteko eta ahazteko teoria ofiziala—, ondorio hauek eragiten ditu:

  • Jendea behartzea modurik inefizientenean ikastera, zeinak bermaturik daukan ikasitakoa berehala ahaztea.
  • Norbanakoak komentzitzea ez dutela ikasiko, ahalegin jakin bat egin ezean, eta hori lortzen ez badute euren errua dela.
  • Ikasleak elkarrengandik banatzea, elkarri lagun ez diezaioten.
  • Ikasleak eta irakasleak behartzea programa eragingabeak erabiltzera, urreneko agintariek diseinatuak.
  • Ikasle eta irakasleei denbora galaraztea ariketa errepetitiboak egiten, zeinen bidez ikastea bihurtzean baita frustantea eta zaila.
  • Test diskriminatzaile eta etsigarriak inposatzea, eta hauen bidez ziurtatzea laguntza gehien behar dutenek jasoko dutela gutxiena.
  • Ikasleak, irakasleak eta gurasoak komentzitzea hezkuntzari buruzko gauzarik inportanteena direla notak eta graduak.
  • Ikaskuntza lehiaketa bihurtzea, zerbait atsegina izan beharko litzatekeenean.
Kategoriak Liburuak | Etiketak , , , , , | Iruzkin 1

Miren Ansola zenaren arrastoan Bilbon

Data: 2016(e)ko maiatzaren 18a Egilea: Joxe Aranzabal
Iturburun

Idoia Larrañaga, Maribi Etxaburu, Bego Larrañaga, Joxe Aranzabal eta Iñaki Larrañaga Iturburu kalean, Bilbon.

Bizi izan balitz, atzo 100 urte beteko zituen Bego emaztearen amak, Miren Ansola lekeitiarrak. Hori zela-eta, haren hiru seme-alaba eta horien bi ezkontide Bilbora joan ginen, Mirenen gaztaroko zenbait leku esanguratsu bisitatzeko asmoz.

Izan ere, Miren Ansola Lekeition jaio zen, baina urte batzuk Bilbon bizi izan zen, gerra garaian, berak 20 urte zituela, arrainontzi batean utzi behar izan baitzuen bere jaioterria guraso eta zazpi neba-arrebekin (tartean Benito Ansola, geroago Lekeitioko Euskal Zine Bilerako sortzailea), auzo batek salatu egin zituelako, Ansola-Erkiagatarrak abertzaleak zirelako.

Bilbora, autobusez

Autobusa Zabalburun utzita —erabaki genuen autobusez joango ginela Bilbora—, San Frantzisko kalean behera abiatu ginen, San Antongo zubiraino. Inguru haietan Iturburu kalea bisitatu genuen, eurak bizi izandako kalea, San Anton elizan geratu ginen, Miren hantxe ezkondu zen-eta hamabi urte geroago Luis Larrañaga elorriarrarekin, zeina ezagutu baitzuen Larrinagako espetxean. Eta hori zela-eta, Zabalbide kalean gora egin genuen, Zabalbide eta Fika elkartzen diren tokiraino, hantxe egon zen-eta ia ehun urtez Larrinagako espetxea, nahiz eta gaur egun ohar ziztrinik ere ez dagoen hura gogorarazteko.

Erriberako merkatuan atsedenaldi txiki bat egin genuen, bertan ardo zuri bana hartzeko. Eta handik Zazpi kaleetara, Patxi Anzola agurtzera, Mirenen neba, berau 94 urtekoa. Handik La Colmena behianalako litxar-dendara abiatu ginen, urteetan hantxe egin baitzuen lan Miren Ansolak. Aurkitu ere aurkitu genuen, eta gure harridurarako, jakin genuen etxe hartan bertan jaio zela Miguel Unamuno pentsalari bilbotarra.

Aipatu leku guztietan argazkiak egin genituen, gehienak selfie erara, Iñaki Larrañagaren trebeziari esker.

Bazkaltzera ibaiadarraren beste aldera joan ginen, Agape jatetxera, Hernani kalean, eta han ederto jan genuen, menu sofistikatu eta gozoa, oso prezio onean. Eta orduan Iñaki Murua lehengusuaz gogoratu ginen, eskertzeko haren gomendioa, berak esanda joan ginen-eta hara.

Ondorengo orduak paseatzen egin genituen; Karola garabiraino joan ginen-eta, mantso-mantso, autobus geltokira bidean. Buelta porru eginda egin genuen, baina pozik, Miren Ansolaren oroimenez egindako egunagatik.

Kategoriak Familia | Etiketak , , , , , , , , | Iruzkin 1

“Ganbara” berripapera

Data: 2016(e)ko maiatzaren 16a Egilea: Joxe Aranzabal

Sasoi batean, berripaperak egin nituen, ingelesez newsletter haien antzekoak; tartean, hauek: Euskararen Berripapera, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzarentzat, Campusa, Euskal Herriko Unibertsitatearentzat, Pas de Basque, Ikerfolk elkartearentzat, eta Herri.KO, euskarazko herri komunikabideentzat.

Ganbara Horiek guztiak inprimategira eramaten nituen, ale dezente egiten ziren-eta bakoitzarentzat. Bat, ostera, etxean egiten hasi nintzen, txiki-txikia baitzen, orri bat alde bietan. Ganbara zuen izena, eta izan nahi zuen Miren alabak Eskolaurrean ikasten hasi zen taldearen berripapera, bertan emango zen-eta taldearen berri.

Hala ere, bi zenbaki baino ez nituen egin Ganbara berripaperarenak, hasieratik izan nituen-eta arazoak. Batetik, irakasle batzuk deseroso sentitzen ziren informazio bila joaten nintzen bakoitzean, eta ez zuten inola ere agertu nahi berripaperean. Bestetik, zenbait gurasok uzkur hartu zuten papera, euskara hutsean zegoelako. Ikusita berripaperak gero eta begirakune gehiago neureganatzen zizkidala, bertan behera uztea erabaki nuen.

Egun hauetan, paper zaharrak antolatzen hasi naizenean, txoritokian pintoreei lekua egiteko, Ganbara haren ale galdu batzuk aurkitu ditut. Eta pentsatu dut beharbada ez nuela asmatu planteamenduarekin berripapera egiteko orduan.

Kategoriak Hedabideak | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Lasterkariek zergatik kentzen dute hanketako ilea?

Data: 2016(e)ko maiatzaren 13a Egilea: Joxe Aranzabal

Shaved-leg

Azken aldi honetan konturatu naiz gero eta gizon lasterkari gehiagok kentzen dutela hanketako ilea. Bego emazteari aipatu nionean, erantzun zidan aspaldi dabiltzala gizon eta mutil lasterkariak horrela, asko behintzat, bai. Berandu konturatu naizela.

Interneten sartu naiz, jakin guran erabaki horren zergatia, eta leku bat aurkitu dut, non txukun-txukun azaltzen diren praktika horren abantailak, batzuk praktikoagoak eta besteak estetikoagoak, noski:

  1. Erorikoek eragindako zauriak bizkorrago sendatzen dira ile barik. Halaber, horrelakoetan mina ere txikiagoa izaten da.
  2. Masajeak atseginagoak izaten dira.
  3. Eguzkirako babesa ere errazago aplikatzen da hanka soiletan.
  4. Konpresio-galtzerdiak errazago sartzen dira ile barik, eta ez dute pikatzen.
  5. Kinesio-zintak hobeto itsasten dira eta errazago kendu, hanka soiletan.
  6. Lokatz-arrastoak errazago garbitzen dira.
  7. Egun beroetan hanka soilak freskoago sentitzen dira.
  8. Praka estuak hobeto sentitzen dira.
  9. Tatuajeak errazago ikusten dira.
  10. Gihar landuak nabarmenago ikusten dira.

Ni lege zaharrekoa naiz, antza, eta ez dudanez inor inpresionatu beharrik, lehengo eran segitzen dut arineketan egiten, hanka iletsuekin.

Kategoriak Kirola | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Sagasti berri, sagasti zuri…

Data: 2016(e)ko maiatzaren 11a Egilea: Joxe Aranzabal
423803470_13551453838201946917

Bego Larrañaga eta Fatima Aranzabal Esteñibar baserrian, Elorrion.

Atzo Esteñibar baserrian izan ginen, hemen Elorrion, eta begietarako festa izan genuen, udaberria bete-betean ageri da-eta.

Sagarrondoak, adibidez, pinporta zuriz jantzita ageri ziren. Egoera ezin hobea argazki bat egiteko Bego eta Fatimarekin. Eta gogoan Antton Valverde abeslariaren ahotsa Xabier Lizardi poetaren Urte giroak ene begian kantatzen, bereziki ahapaldi hau:

Sagasti berri, sagasti zuri,

inguma-atsegintokia irudi,

elurte arian geldia!

Ezin urtuzko txingor ugari,

azpi gizenean duk nabari

zelai-bitxizko loredia…

Kategoriak Esteñibar | Etiketak , , , , , , | Utzi iruzkina

Inside Out, aldrebes samarra

Data: 2016(e)ko apirilaren 28a Egilea: Joxe Aranzabal

INSIDE-OUT-18

Aitortu behar dut Pixar estudioen zalea naizela. Faktoria horretako film asko ikusi ditut, eta horietako zenbaiten azpidatziak ere euskaratu egin ditut. Ilusio horrekin, eta entzundako kritika onak zelanbait hauspotuta, aurrekoan Inside Out filma ikusi nuen, Barrukoz kanpora, euskaraz jarrita.

Penaz eta dolorez, ez nintzen konforme jaiki. Katramilatuegia aurkitu nuen filma, konplexuegia. Hainbeste, non une batean arreta joan egin zitzaidan. Gainera, bertan agertzen diren gizakien eta berauek manejatzen dituzten umoreen arteko harremana trabatu samarra ikusi nuen.

Oker ibil naiteke, baina ez dakit umeek zenbateraino gozatuko duten Inside Out. Nire ustez, ezin da alderatu Toy Story trilogiarekin edo Finding Nemo harekin.

Seguru nago baten bat animatuko dela Pixarren azken film horren azpidatziak euskaratzera. Ikusiak ikusita, nik ez daukat adorerik.

Kategoriak Zinea | Etiketak , , , , , | Utzi iruzkina

Lourdes Gabarain, lasterkari aitzindaria

Data: 2016(e)ko apirilaren 25a Egilea: Joxe Aranzabal

Gabarain

Izan zen agerpen moduko bat. Sareko prentsa gainbegiratzen ari nintzela, El Confidencial agerkarian sartu, eta Lourdes Gabarain lasterkari tolosarraren gaineko artikulu bat ikusi nuen. Nire oroimenaren txoko ezkutu batean, banuen neska haren berri, baina ia erabat ahaztua nuen. Bai, nik 1979an, hor nonbait, eman banituen lehen pausoak arineketan, ordurako neska hura bazebilen han eta hemen lasterka.

Argazkia ezagun egin zitzaidan, eta poza ekarri zidan, bertan Lourdesek gaztetasuna, poza, indarra eta zalutasuna transmititzen baititu. Eta nortasuna. Irakurri nuenean behin ikusle bati, gizonezkoa bera, zaplasteko bat eman ziola, burla egiten hasi zitzaiolako bere bularrak zirela-eta, pentsatu nuen garai hartan horrelako zenbat agoantatu beharko zituen.

Erreportajeak lasterkariaren bigarren argazki bat ere badakar, oso bestelakoa, bertan Lourdes Gabarain agertzen baita, gaur egun den bezalakoa. Eta hor poztasunerako tarte gutxi dago, emakumearen aurpegiak agerian erakusten baititu bizitzak eman dizkion zartadak, horietako bat ETAk bere lagun bat hil izana, Lourdesen alaba baten aita.

Horregatik, erreportajea gazi-gozoa egin zitzaidan. Lerro hauen bidez, omenaldia egin nahi diot lasterkari aitzindari honi, gaur egun Euskal Herriko errepide eta mendiak betetzen dituzten neska lasterkarien bide-erakusleari, Lourdes Gabarain. Bejondeizula!

Kategoriak Kirola | Etiketak , , , , , , , | Utzi iruzkina

Ulysses, idazteko

Data: 2016(e)ko martxoaren 19a Egilea: Joxe Aranzabal

Gaur egun Ulysses aplikazioa erabiltzen dut idazteko. Jon Salaberri liburua berau erabilita idatzi nuen. Nire blogeko artikuluak ere hortxe idazten ditut. Baita Azpitituluak.com webgunean idazten ditudan laburpen motzak ere, film baten azpidatziak euskaratzen dudan bakoitzean.

Batez ere iMac ordenagailuan idazten dut, baina iPadean ere erabili dut. Biak zoragarri daude lotuta iClouden bidez. Orain iPhonean ere erabil daiteke, baina nik ez daukat horrelakorik.

Ulysses aplikazioak markdown berezi bat erabiltzen du, oso erraza, eta, horri esker, hor idazten dudana hainbat formatutan esporta daiteke, di-da batean: HTML, Docx, PDF, epub eta testu hutsa.

Ulysses zoragarria da idazlanak antolatzeko, zuzentzeko eta helburuak kontrolatzeko. Mac-erako bertsioak 45 euro inguru balio du, baina doan proba daiteke hilabetez (erabili bako egunek ez dute kontatzen).

Hala ere, Ulysses aplikazioak arazo bat du: gaur egun Mac eta iOS sistemetan bakarrik dabil, alegia, Applen esparruan.

Kategoriak Idazkuntza | Etiketak , , , , , | Utzi iruzkina

Citizen Kane, gaurkoa eta betikoa

Data: 2016(e)ko martxoaren 4a Egilea: Joxe Aranzabal

CitizenKane_Mac

Aspaldi nuen Citizen Kane film mitikoaren berri, baina orain gutxi arte, ikusi barik nuen. Inoizko film onenen zerrenda gehienetan egon arren, ez nuen ikusita.

Orain bizpahiru aste, ostera, erabaki nuen klasiko horren azpitituluak euskaratzea, eta horren aitzakian ikusi dut.

Eta ez naiz damutzen hori erabaki izana, Citizen Kane film aparta iruditu zait-eta, ez besteen esanak errepikatzeagatik, baizik era horrela iruditu zaidalako.

Filmaren eragina

Filma ikusi eta berrikusi ahala, ohartu naiz Citizen Kane horrek eragin sakona utzi duela zinemagintzan.

Gogoratu naiz Zelig filmaz, ikusi dudanean Charles Foster Kane Hitlerren ondoan. Gogora etorri zait lehen Macintosh ordenagailuaren iragarki mitikoa —Ridley Scott zuzendariak egina gazte zenean—, ikusi dudanean Kane hautagaiaren mitina eta koreografia. Eta oroitu naiz Leonardo Di Caprio aktoreaz The Aviator filmean izugarri gogorarazten zidan-eta Welles-Kane.

Donald Trump gogoan

Trump-Kane

Citizen Kane 1941ean egin zen, Donald Trump jaio baino bost urte lehenago, baina filma ikusi ahala, behin eta berriro etorri zait gaur egungo hautagai errepublikanoaren irudia gogora, bera ere Charles Foster Kane bezalakoa baita: harroa, aberatsa, demagogoa eta berekoia.

Banekien film hori idazterakoan Mankiewicz eta Welles gidoigileek nagusiki William Randolph Hearts komunikazio-magnatea izan zutela gogoan, baina gura barik etortzen zitzaidan gogora hautagai errepublikanoa, seguruenik bere harrokeriagatik.

Nekea eta poza

Uste baino gehiago kostatu zait Citizen Kane euskaratzea, filmak uste baino testu gehiago baitauka, trinkoa gainera. Hala ere, gustura geratu naiz filmarekin, eta azpitituluekin egindako lanarekin.

Kategoriak Zinea | Etiketak , , , , , , | Iruzkin 1