Elurra mara-mara

Data: 2016(e)ko otsailaren 27a Egilea: Joxe Aranzabal

Iragarrita zegoen, eta, hala ere, ezusteko atsegina izan zen Kanpazar mendatean gora gentozela elurra mara-mara ikustea.

Gaueko 23:20ak ziren, eta Ormaiztegitik bueltan gentozen, han erakusketa eder bat ikusita bertako industrializazioaz. Behin lagunak agurtuta, autoan sartu ginen afrontuaren erdian. Deskarga igoten, lehen elur malutak, baina elur bustikoak. Gidariak abisatu zigun: Kanpazarren, elurra.

Eta halaxe gertatu zen. Saratik gora elurra mara-mara ari zuen, halako eran non bazterrak ere zuri baitzeuden. Argi luzeak ipinita, elur sinfonia bat zirudien, deserosoa gidariarentzat, baina ezin ederragoa beste hirurontzat. Kanpazar gainean, 1ºC eta elurra jausi eta jausi. Elorrio aldera jaisten ere, ekin eta ekin, ia Iguria auzora iritsi arte. Han, elurra euri bihurtu zen.

Oraindik ere, bart gaueko sinfonia burutik kendu ezinik nabil. Nahi ere ez, jakina.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Azken gutuna

Data: 2016(e)ko otsailaren 10a Egilea: Joxe Aranzabal

GrossmanAurreko egun batean, Durangon nintzela, altxor txiki bat aurkitu nuen Hitz liburu-dendan: Azken gutuna eta beste, Vassili Grossman idazlearena. Liburu txikia da, 75 orrialdekoa, eta Erein argitaletxeak 2005ean plazaratu zuen Oroimenean barrena bilduman.

Liburuak hiru lan ditu: Azken gutuna, Ikonnikoven gutuna eta Ama Birjina Sixtotarra. Hirurak Felipe Juaristik ederki euskaratuak.

Azken gutuna horixe da, naziek hil behar duten ama batek seme bakarrari idazten dion azken gutuna. Hunkigarria gutxi esatea da, erabat astintzen zaitu-eta kontakizunak. Antza denez, oinarrituta dago Vassili Grossman-en amaren kasuan, naziek hil baitzuten ghetto batean, semea gerra-berriemaile ari zenean Armada Gorriarekin.

Ikonnikoven gutuna, berriz, bestelakoa da. Bertan egileak bere ikuspegia azaltzen du ongia eta ontasuna bereizteko orduan. Egileak gizakiaren ontasunean sinesten du:

Gizabanako batek beste gizabanako baten aurrean erakusten duen ontasun hau lekukorik gabeko ontasuna da, ideologiarik gabeko ontasun txikia. Pentsamendurik gabeko ontasuna. Gizon-emakumeen ontasuna, erlijioaz edo giza ongiaz kanpo dagoena.

Ama Birjina Sixtotarra saio labur bat da Rafael Sanzio pintore errenazentistaren koadro baten inguruan, zeina Armada Gorriak Dresdengo museotik eraman baitzuen Moskura. Koadroak iradokitzen dio gizatasuna dela gizakiaren altxorrik preziatuena.

Kategoriak Liburuak | Etiketak , , , , , , | Iruzkin 1

Minbizia desmitifikatzen

Data: 2016(e)ko otsailaren 4a Egilea: Joxe Aranzabal

Cancer

Bere azken liburuan, Zu, Anjel Lertxundi aurrez aurre mintzatzen zaio minbiziari, hikaz, ahalik eta tratamendu baxuena emanda, apurtu nahi du-eta minbizi hitzari urteen poderioz eman zaion aura beldurgarria.

“Hi eta ni, aurrez aurre. Nire begiokin ikusi nahi haut hire gorotzetan”. Horrela hasten zaio hitz egiten 109. orrialdean. Eta aurrerago: “Desmitifikatu egin nahi haut, hire izen madarikatuari oihartzun apokaliptikorik eman gabe mintzatu nahi diat hitaz. Minbizia haiz, parasito totala, naturak eman duen akainik alferrena”.

Liburua irakurri ahala, ondorengo izen eta adjektibo azpimarratu nituen, egileak minbiziari eskainiak:

  • Putakumea.
  • Sator madarikatua.
  • Sasikume handi sekulakoa.
  • Bitxo.
  • Zerri apote nazkagarria.
  • Piztia.
  • Parasito totala.
  • Akainik alferrena.
  • Koldar putakume hori.
  • Zerri horrek.
  • Madarikatu horrek.
  • Hiltzailea.
  • Kriminal anker sadikoa.
  • Zomorroa.

Gaur denez Minbiziaren Kontrako Nazioarteko Eguna, beude izen eta adjektibo horiek Anjel Lertxundik gaixotasuna desmitifikatzeko egin duen ekarpen seinalatu gisa.

Kategoriak Minbizia | Etiketak , , , , | Iruzkin 1

Argia saria Azpitituluak.com proiektuari

Data: 2016(e)ko urtarrilaren 30a Egilea: Joxe Aranzabal
Argia4

2015eko Argia saridunak. (Argia)

Atzo egun berezia izan nuen, Usurbilen izan nintzen-eta, Luistxo Fernandez lagunarekin batera, Argia saria jasotzen Azpitituluak.com proiektuarentzat.

Azpitituluak.com Luistxo Fernandezen proiektu pertsonala da, orain zortzi bat urte sortua, eta bertan jasotzen joan da han eta hemen euskaratu diren azpidatziak, horietako ez gutxi Azpitituluak.com webgunerako propio eginak.

Ni Goio Arana lagunak sartu ninduen hor, berak erakutsi zidan-eta zelan egin, zehatz-mehatz, euskarazko azpidatziak. Harrezkero 29 film eta dokumental euskaratu ditut, azkena, The Martian.

Eroso egiten zait Azpitituluak.com proiektuan lan egitea, ez baitaukat inongo obligaziorik bertan ezer egiteko: nahi eta ahal dudanean, euskaratzen jartzen naiz; ezin dudanean, berriz, jai-larai.

Eskerrak emateko orduan —esan liteke hauxe dela nire onespen-hitzaldia, baina ez; hori Luistxok egin zuen atzo—, eskertu nahi dut lehenik eta behin Argia aldizkaria, proiektu hori balioan jartzeagatik. Bigarrenik, eskerrik asko Goio Arana lagunari, berak sartu zidan-eta grina proiektu honekiko. Ez dut ahaztu nahi Luistxo Fernandez bera, proiektu hau hain ondo eramatearren. Eta, azkenik baina ez azkena, Euskalbar proiektua egiten dutenei, sarean gure esku jartzeagatik hiztegi piloa, niri oso ondo datozkit-eta pelikulak euskaratzeko orduan.

Postdata. Ezusteko atsegina izan zen atzo, ikusi nuenean saridunen artean Kepa Matxain ikasle ohia, Hiru Damatxo taldekideekin batera, ikus-entzunezko saria jaso baitzuen, Gure bazka elkarrizketa sortagatik. Bejondeizuela!

Kategoriak Zinea | Etiketak , , , , , , | Utzi iruzkina

Elizak Debagoienean bereganatutakoa

Data: 2016(e)ko urtarrilaren 25a Egilea: Joxe Aranzabal
S.Isidro

San Isidro eliza, Musakola auzoan, Arrasaten.

Joan den ostiralean Berria egunkariak erreportaje interesgarria ekarri zuen, bertan azalduta azken aldian Eliza katolikoak 1.612 ondasun bereganatu dituela Hego Euskal Herrian, tartean elizak, futbol-zelaiak, plazoletak, ermitak, etxeak, hilerriak, ortuak, basoak eta lursailak.

132 ondasun Debagoienean

Debagoiena ez da salbuespena izan, eta Berria-k emandako datuen arabera, bertan Elizak 132 ondasun bereganatu ditu, horrela banatuta:

  • Leintz-Gatzagan (4 ondasun): Eliza (1986), bi ermita (1986) eta santutegia (1986).
  • Eskoriatzan (45): Etxea (1981), bi eliza (1981), ermita (1981), etxea (1982), bi baratza (1982), etxea (1988), bi baratza (1982), plaza (1984), futbol zelaia (1984), ermita (1984), bi lursail (1984), bost eliza (1986), bi etxe (1986), baratza (1986), bi lursail (1986), bost ermita (1986), bi hilerri (1986), hiru baso (1986), eliza (1988) bi baratza (1988), bi etxe (1988), lursaila (1988), hilerria (1988) eta hiru ermita (1988).
  • Aretxabaletan (16): Bi ermita (1981), baratza bat (1981), bost eliza (1986), lau hilerri (1986), bi ermita (1986), aretoa (1986) eta etxea (1989).
  • Arrasaten (21): Eliza (1983), bost eliza (1986), bederatzi lursail (1986), bi hilerri (1986), etxea (1986), baratza (1986) eta bi ermita (1986).
  • Bergaran (18): Bi eliza (1981), plazoleta (1981), etxea (1981), ermita (1981), bi lursail (1981), eliza (1986), ermita (1984), hilerria (1984), eliza (1985), bi ermita 1985), eliza (1987), hiru ermita (1993) eta ermita (2007).
  • Elgetan (1): Eliza (1983).
  • Antzuolan (6): Bi eliza (1985) eta lau ermita (1985).
  • Oñatin (21): Lau eliza (1986), 11 ermita (1986) eta sei santutxo (1986).

Bereganatze hauek guztiak egin ziren Jose Maria Setien Gipuzkoako gotzaina zela (1979 – 2000). Berria-k dioenez, “Nahiz eta ondasunak herri bakoitzeko parrokiaren izenean agertzen diren kasu gehienetan, Setien bera ageri da paperetan parrokiaren buru”. Debagoienaren kasuan, atentzioa ematen du Eskoriatzak, non bertako abadeak 45 ondasun erregistratu zituen.

Elizak legez bereganatu zituen ondasun horiek, Francok 1946an eta Aznarrek 1998an egindako bi lege baliatuta, baina etika eta lotsa handirik erakutsi barik. Ondasun horiek guztiak tokian tokiko herritarrek sortu eta konponduak dira, historian barrena euren poltsikoetatik ordainduta. Nik dakidala, kasu horietan ez da ezelango dohantzarik gertatu. Alegia, udalek edo herritarrek ez diotela eman Elizari herriarena zena, bazik eta Elizak hartu egin du, aprobetxatuta lege horiek hor zeudela.

Teknikoki, immatrikulazioa esaten zaio Elizak egindakoari. Euskara garbian, lapurreta zuria.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Zu eta gu

Data: 2016(e)ko urtarrilaren 22a Egilea: Joxe Aranzabal

Captura de pantalla 2016-01-21 a las 16.04.12

“Bizitza maite diat, horregatik ari nauk heriotzaz”. Egileak lagun bati esandako esaldi horrek definitzen du Anjel Lertxundi idazlearen azken lana, Zu, non kontatzen baita egilearen emaztea —egileak Zu izendatuko du liburuan zehar— zelan gaixotu den, pankreako minbiziak jota, eta familia osoak, baina bereziki senar-emazteek, zelan bizi izan duten gaixoaldia.

Egileak “Ars Vivendi” bat partekatu nahi izan du Zu-rekin, eta baita gu guziokin ere. Horretarako, uztartu egin ditu Zu-rekin batera bizi izandako gorabeherak eta literatura unibertsaleko idazle askok egindako hausnarketak, gehienak gaixotasunaz eta heriotzaz. Baina berak ere aprobetxatu egin du bere ikuspegia azaltzeko, gai askoren inguruan: seminarioa, fedea, jainkoa, kazetaritza, eutanasia, artistaren miseria, isiltasun kosmikoa…

Eta liburuaren erdi-erdian, Zu, egilearen emazte eta ameskidea, minbiziak jota, eta protagonista bihurtuta. Emazteak badaki senarra oharrak hartzen ari dela, eta badaki material horrekin liburu bat egingo duela. Berak ere animatu egin du hori egitera, biak bat datozelako “hil artean bizi” egin behar dela, ahalik eta modurik duin eta alaienean.

Familia-esperientzia gogor bat baliatuta, Anjel Lertxundik liburu zoragarria egin du. Ez dakit asko salduko den —hori beste kontu bat da, askotan gai hauek espantua eragiten baitigute—, baina uste dut euskal literatuaren gailurretako bat izango dela.

Nik oso gustura irakurri dut, eta emozio puntu batekin. Erabat gomendagarria.

Kategoriak Liburuak | Etiketak , , , , , | Iruzkin 1

Zelan kudeatu Kindle-ko azpimarrak eta oharrak

Data: 2016(e)ko urtarrilaren 20a Egilea: Joxe Aranzabal

Kindle

Aurkitu berri dut aplikazio bat, Clippings.io, lagundu egiten duena kudeatzen Kindle irakurgailuan (edo Kindle aplikazioan, zeina erabil baitaiteke iOS, Android, Mac eta Windows sistema eragileetan) gordetako azpimarrak eta oharrak. Clippings.io bidez, azpimarrak eta oharrak esportatu egin daitezke hainbat formatutara (Word, PDF, Excel…) edo Evernote aplikaziora.

Clippings.io oso erabilgarria izan daiteke asko idazten duen jendearentzat: kazetariak, akademikoak, idazleak…, aukera ematen baitie azpimarrak eta oharrak beraien idazlanetan erabiltzeko, aipu gisa, edo bestela.

Clippings.io aplikazioak bi modu eskaintzen ditu irakurleak bere Kindle irakurgailuan egindako azpimarrak eta oharrak kudeatzeko: doakoa eta ordainpekoa.

Zelan kudeatu azpimarrak, doan

Lehenik eta behin, kontu bat sortu behar da Clippings.io webgunean, eta hori doakoa da. Behin urrats hori eginda, doako bidea aukeratuko dugu, pauso hauek emanda:

  1. Lotu Kindlea ordenagailura, USB kable baten bidez.
  2. Eman Import botoiari.
  3. Nabigatu zure Kindle irakurgailuan, eta joan Dokumentuak karpetara.
  4. Klik egin “My Clippings.txt” izeneko karpetan.

Pauso horiek eginda, Clippings.io aplikazioak zure web kontu egin berrira ekarriko ditu zure Kindlean dituzun azpimarrak eta oharrak, liburuetan sailkatuta, txukun-txukun. Aipu horietako bakoitza editatu egin liteke, ezabatu edo etiketatu. Baita esportatu ere, goian aipatutako formatuetara (Word, Excel, PDF…).

Hala ere, hor ez dira agertuko zure telefono, tableta edo ordenagailuko Kindle aplikazioetan egindako azpimarrak, horiek beste leku batean geratzen direlako. Hortxe dago doako bidearen muga: soilik jasotzen dituela Kindle irakurgailu fisikoan egindako azpimarrak.

Zelan kudeatu azpimarrak, ordainduta

Badago beste modu bat, oso erraza (eta oraindik erabili ez dudana), modu automatikoan kudeatzeko bai Kindle irakurgailu fisikoko azpimarrak eta baita Kindle aplikazioarenak (iOS, Android, Mac eta Windows sistemetan instalatu daitekeena): Chrome nabigatzailearen aplikazio bat erosita, hilean 0,74€ ordainduta.

Aplikazio horrek di-da batean jasotzen ditu Kindle guztietako azpimarrak, eta esportatu ditzake nork berak erabakitzen duen formatuan (Sinplea, Chicago, APA…), baita Evernote aplikaziora ere. Evernotek txukun jasotzen ditu nota batean liburu bateko azpimarra guztiak.

Bideo batean entzun dut hori egiteko Evernotek kobratu egiten duela pare bat dolar hileko. Nik, badaezpada, aproba egin dut, eta, nahiz eta doako bertsioa izan, Clippings.io aplikazioak liburu bateko azpimarra guztiak ekarri dizkit amen-jesus batean Evernotera. Eta, noski, azpimarra horiek guztiak ekarri ditut Clippings.io aplikazioaren doako bertsiotik.

Hortaz, erabili ditut Clippings.io eta Evernote aplikazioen doako bertsioak, eta sistemak ondo funtzionatu du. Kindle erabiltzen duzuenok, hor duzue aukera bat zuen azpimarra digitalak hobeto kudeatzeko.

Kategoriak Liburuak | Etiketak , , , , , , , , , , | Utzi iruzkina

The Martian

Data: 2016(e)ko urtarrilaren 19a Egilea: Joxe Aranzabal

Damon

Elorrion ikusi nuen The Martian filma lehen aldiz, eta hain gustura geratu nintzen, ze liburua ere irakurtzen hasi nintzen, Andy Weir-en eleberria. Filma bera ere bigarren aldiz ikusi nuen, bertsio originalean, eta ezin gusturago orduan ere.

Badaezpada esango dut, 2001: A Space Odessey ikusi nuenetik, izugarri gustatzen zait zientzia-fikzioa, eta The Martian hau ale ederra iruditu zait genero horren barruan.

Atsegin atseginagorik ez omen dagoenez partekatzen dena baino, erabaki nuen pelikula horren azpitituluak euskaratzea. Hori egiten ari nintzela, hainbat xehetasun harrapatu ditut pelikulan, aurrekoetan antzeman bakoak, eta horrek ere areagotu egin dit filmaren xarma.

Nahi baduzue The Martian ikusi bertsio originalean eta euskarazko azpitituluekin, Azpitituluak.com webgunean duzue. Bejondeizuela!

Kategoriak Zinea | Etiketak , , , , , | Utzi iruzkina

Berriro ere lasterketa batean

Data: 2015(e)ko abenduaren 27a Egilea: Joxe Aranzabal
421227645_7638309499649076865 (1)

Bego eta Joxe Santxibiri lasterketan, Elorrion.

Orain zortzi urte egin nuen azken lasterketa. 11 km. izan ziren Arrasate eta Oñati artean, konpainia noblean eginak. Amaitutakoan, idatzi nuen hura izango zela nire azken lasterketa, baina berriro erori naiz tentaldian.

Gaur eguerdian gertatu da, Santxibiri lasterketan, Elorrion bertan. Begorekin batera joan naiz, jakinda tropelaren atzealdean ibiliko ginela, gazte asko eta onak baitzeuden lasterkarien artean.

Arrasaten orain zortzi urte bezala, ziztu bizian abiatu dira lasterkariak, eta gu atzean, baina ohi baino dezente agudoago. Horrela egin dugu lehen itzulia, estu samar eta tropelaren atzealdean, eta bigarrenaren erdian gindoazela, lasaiago, ziztada mingarri bat igarri dut eskuin hankaren sagarren azpian, eta geratu egin naiz. Begok bakarrik amaitu behar izan du. Meritu itzela dauka, zeren azken aldi honetan oso gutxi egin baitu arineketan, zaintiratu bat eta katarroa tarteko.

Ikasgaiak

Bi ikasgai atera ditut gaurko esperientziatik:

  1. Lasterketa bat hasi aurretik, kilometro bat-edo egin behar dut, poliki-poliki, hankak modu naturalean bero daitezen. Gaur, betiko moduan, egin ditut berotze ariketak, baina garbi dago lasterketa batean hori ez dela nahikoa, ez nire kasuan.
  2. Jendearen esanak gorabehera, utzi tropelari joaten, eta hartu nire erritmoa, eroso sentitzen naizen hori.

Ea zenbat denbora behar dudan mina kendu eta berriz ere errepidean hasteko.

Kategoriak Kirola | Etiketak , , , , , , , | Utzi iruzkina

Elorrioko Udalaren gobernu-plana

Data: 2015(e)ko abenduaren 24a Egilea: Joxe Aranzabal

Gustatu zait Elorrioko Udalak zelan jakinarazi duen herritarren artean gobernu-plana, komunikazio-ariketa txalogarria egin baitu, herritarrak herri-gobernuan inplikatu nahian.

Plana, berez, orain egun batzuk aurkeztu zen, baina orduan ez nuen joaterik izan. Atzo, ostera, egunkari formatuko argitalpena jaso genuen etxean, 24 orrialdekoa, eta bertan Elorrioko Udalak 100 neurri zehazten ditu, 2016tik 2019ra bitartean hartuko dituena herria hobetzeko; batzuk zehatzak dira (erdigune historikoan ibilgailuen erabilera antolatzea, wifia jartzea Udal liburutegian, 24 orduko ikasketa-gunea sortzea ikasleentzat, LED argien instalakuntza mailakatua…) eta zehazteko beste batzuk (herri galdeketak egiteko ordenantzak, auzolana kontzeptua herrigunera ekartzea, igogailuen ordenantza…).

Argitalpenak, gainera, Elorrioko Udalaren gobernu-taldea aurkezten digu, zehaztuta bakoitzaren ardurak, emaila eta jendea hartzeko egunak eta orduak. Neurri horrekin gobernu taldeak herritarren inplikazioa bilatzen du, berauen iradokizunak, kexak, eta proposamenak jasotzeko.

Asmo txalogarria, benetan, Interneten ere bultzatu beharko lukeena erakundearen webgunea berriztuz, berau ere izan dadin herritarren informaziorako eta inplikaziorako tresna eraginkorra, gaur egungoak badu-eta zer hobetua.

Kategoriak Politika | Etiketak , , , | Utzi iruzkina