Serum autologoa

Serum autologoa
Goiz osoa Galdakaoko Ospitalean eginda, zama berezia etxeratu nuen atzo bizkar zorroan: “serum autologoa”. Beste hitz batzuekin esanda, suero edo gazur autologoa. Zer den hori? Nire odoletik ateratako seruma, hemendik aurrera erabil dezadan kolirio moduan, nire begiak osatzeko. A, zelako aurrerapenak. Ni ere harrituta nago, eta sekulako ilusioa eman dit lehen tantak botatzeak, ea tratamendu horrek osatzen dizkidan azken urte eta erdian begietan izandako arazoak.

Hiru hilabeterako kargamendua eman didate, 27 flasko serum, hiru poltsatan banatuta, argazkian ikusiko duzuen moduan. Flasko bat izan ezik, gainerakoak izozkailuan gorde ditut. Bestea, berriz, hozkailuan, hurrengo hiru egunetan berau erabiliko dut-eta, nire begiak egunean bost aldiz bustitzeko. Serum hori hotzean gorde behar denez, hemendik aurrera poltsa berezi bat daramadala joango naiz lanera, bertan dagoen flaskoa hotz gordetzeko. Horrek esan nahi du aurrerantzean, edonora noala, ikasi behar dudala aldean beti horrelako poltsa bat eramaten.

Azken irtenbidea
Azken urte eta erdian arazo asko izan ditut begietan, antza denez kimioterapiak eraginda, horren ondorioz, begiak oso lehor geratu zaizkit-eta, malko gutxirekin. Konjuntibitis gaitza harrapatu dut hainbat aldiz, eta esan liteke berau kronifikatu egin zaidala. Ondorioz, okerrago ikusten dut lehen baino, eta zikinago. Hori konpontzeko, hainbat tanta mota erabili ditut: kolirio arruntak eta kortikoideak dituztenak, premien arabera. Baita antibiotikoak ere, blefaritisak begietan eragindako gantzen bakterioak hiltzeko.

Sendabide horiek nahikoa ez-eta, Galdakaoko oftalmologoak erabaki zuen serum autologoa probatuko genuela, ikusteko ea horrekin begiak osatzen zaizkidan, zeren serum horrek bitaminak, mineralak eta beste gai asko ditu —denak nireak, seruma bera neure odoletik aterea delako—, gainerako tantek ez dituztenak.

Flasko serum bakoitza hiru egunez soilik erabil dezaket, egunean bost aldiz. Horrela, hiru hilabetez. Aldi hori igarota, oftalmologoak erabakiko du zer egin: tratamendua eten ala aurrera segitu, emaitzen arabera.

Esperientzia berezia
Ikusminak jota joan nintzen atzo Galdakaoko ospitalera, ez nekien-eta zenbat odol aterako zidaten hainbeste serum egiteko. Bederatzi hodi atera zidaten, eta, zelan ez dakidala, hortik 27 flasko serum atera zituzten bertako laborategian.

Odola atera zidan erizainak oso adeitsu adierazi zidan bere alabak ere serum autologoa erabiltzen duela, eta, edonora doala, poltsa hotz batekin joaten dela, bertan eramateko seruma. “Zu ere ohituko zara, ikusiko duzu”, esan zidan. Eguerdia igarota, joan nintzenean Oftalmologiara seruma jasotzera, harri eta zur geratu nintzen hiru poltsatsoak jaso nituenean txukun-txukun Osakidetzaren poltsa batean, eta orri bat zenbait gomendiorekin. Eta gogora etorri zitzaidan, bere muga eta guzti, osasun sistema publiko ona dugula EAEn, eta ezin dugula utzi berau desegiten, bankarien eta politikarien zorrak ordaintzeko.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | Utzi iruzkina

Idazlea eta itzultzaile pirata, elkarlanean

Peter Mountford idazle estatubatuarrak amaitu du itzultzaile pirata bati laguntzen bere liburua errusierara itzultzen, era horretara liburuaren ikusgarritasuna eta salmentak areagotzeko. Ez omen da lehena hori egiten, Paulo Coelhok ere horrelako zerbait egin omen du, eta ezta azkena izango, seguruenik.

Idazleak kontatzen duenez, alerta bat sortu zuen Googlen, sarean bere lehen liburu argitaratu berriaren jarraipena egiteko, A Young Man’s Guide to Late Capitalism. Halako batean, hainbat alerta jaso zituen, denak WordReference.com forokoak, eta AlexanderIII gaitzizena zuen batek idatziak, berau Moskukoa.

Mezu gehienetan AlexanderIII delakoak galdera egiten zuen hainbat esaldiren esanahiaz, Peterrek idatzitako liburukoak denak ere. Horrela, behin eta berriro. Halako batean, Peter konturatu zen AlexanderIII ari zela bere liburua itzultzen, argitaletxe pirata ezezagun batentzat. Denbora luzez voyeur lanak egin ondoren, azkenean, idatzi egin zion bere itzultzaile piratari, bere burua aurkeztu eta laguntza eskaintzen, ezin zuen-eta eraman bere liburua gaizki itzulita ikusi errusiarera.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | Utzi iruzkina

Gmail eta “mezu intimoak”

Harritu egin nintzen irakurritakoan David Petraeus CIAko buruak eta Paula Broadwell,
haren ustezko maitaleak generalaren Gmail kontu pribatua erabiltzen
zutela elkarren artean komunikatzeko, baina benetan elkarri mezurik
bidali barik, zerbitzu sekretuek antzeman ez zezaten bien arteko
komunikazioa.

Mezuak zirriborroen karpetan uzten omen zituzten,
bidali barik. Biek partekatzen zutenez kontu bera, sartu, irakurri han
aurkitutakoa, eta beste mezu bat utzi gordeta, maitalea sartu arte.
Horrela bide zuten antolatua posta bidezko komunikazioa maiteminduek.

Egunkariek diotenez, metodo hori “terroristek eta nerabeek” erabiltzen dituzte. Nik,berriz, atzo arte ideiarik ere ez. Beti ikasten da zerbait.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | Utzi iruzkina

Iban Arantzabal, Goienako zuzendari


Atzo mezu bat jaso nuen, eta bertan bidaltzaileak zioen Goiena Komunikazio Taldeak Iban Arantzabal izendatu duela zuzendari nagusi. Izugarri poztu nintzen, sinistuta bainago Ibanek goren gradura eramango duela Goiena, orain arteko bideari segida emanda.

1998an, hor nonbait, ezagutu nuen Iban, artean Goiena proiektu lausoa zenean. Mikel Irizarrek gonbidatu ninduen berarekin batera Gasteizera joatera, hitzordua zuen-eta egina Elgetako gazte batekin, Goibeko taldekoa. Tren geltokiaren ondoan elkartu ginen. Hantxe agertu zen mutil handi bat, irribarre ederrarekin. Iban zen. Goiena esplikatu, eta berehala agertu zen ados proiektuan lagundu eta parte hartzeko.

Harrezkero, harreman dezente izan dut Ibanekin, erraza baita, oso, haren laguna izatea: zartada handikoa da eta, aldi berean, amultsua eta umore onekoa. Euskaldun petoa, teknologia berrietan jantzia, ausarta eta ekimen handikoa. Bi erronka handi ditu orain esku artean: Lili alaba jaio berria eta Goiena. Zorterik onena bietan, Iban!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , | 4 iruzkin

Futbolaren monopolioa kiroletan

Herenegun 21.472 lagunek lasterka egin zituzten Behobia eta Donostia banatzen dituzten 20 kilometroak, euria goian behean ari zuela. Lasterkarien artean denetik zegoen: euskaldunak, espainiarrak, frantsesak, alemanak, ingelesak, zaharrak eta gazteak, neskak eta mutilak… Eta milaka horiei animoa ematen, beste horrenbeste edo gehiago.

Behobia-Donostia da munduan egiten den lasterketarik ederrren eta ikusgarrienetako bat. Lasterkariengatik, publikoarengatik eta ibilbideagatik. Sekula bertan parte hartu duenak badaki zelako emozioak sentitzen diren lasterketa horretan.

Hala ere, igandean bertan, ETBren kirol saioan, gauean, zerekin uste duzue ireki zutela saioa? Futbolarekin, betiko moduan, Behobia-Donostia astero korrituko balitz bezala. Inertzia madarikatua.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | Utzi iruzkina

7 GB mezu elektroniko

Orain zortzi urte, 2004an, Googlek Gmail zerbitzua sortu zuenean 1GB eskainita, pentsatu nuen bizi guztian ez nituela beteko 1.000 MB, hain zen-eta orduan kopuru handia. Besteak beste, horregatik sortu nuen kontu bat Gmailen, eta berau bihurtu zerbitzu nagusia nire posta elektronikoa kudeatzeko. Ahal zela, gorde egin nahi nituen nire posta guztia, berau berreskuratzeko bilaketa bidez.

Atzo, berriz, Gmailen begiratu, eta konturatu nintzen dagoeneko 7GB bete ditudala (eta Googlek 10 GB eskaintzen dizkidala orain). Duela hilabete-edo 1 GB ezabatu nuen postatik, bakarrik 5 MBko mezuak zabor kutxara botata. Aurrerantzean horrelako garbiketak sarri egin beharko ditut, nahiz eta saiatzen naizen mezu potoloak ezabatzen jaso bezain laster.

Esan barik doa oso pozik nabilela Gmail zerbitzuarekin. Bizkorra da, garbia, spamik gabea eta segurua. Ea zenbat urte gehiago irauten didan.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , | Iruzkin 1

Gosari paregabea Behobia-Donostiarako

Kanadan bizi nintzela jaten nuen gosaltzeko, baina urteak igaro dira olo-ahia probatu barik, porridge ingelesez. Asteburu honetan hasi naiz berriro jaten gosaltzeko, medikuak esan baitzidan hobe nuela laboreak egosita jatea, hesteek lan gutxiago egin dezaten. Eta oso gustura geratu naiz emaitzarekin.

Zelan prestatu olo-ahia
Bezperan, botatzen dut kikara bete olo kazola batera. Horren gainean, botatzen ditut bi kikara bete ur, eta uzten dut oloa beratzen gau osoan. Goizean, botatzen diot gatz apur bat, eta berotzen jartzen dut, irekin arte. Laupabost minutu utzi irakiten, eta bitartean ur piska bat bota eta eragin kazolari, oloa itsats ez dakion. Bukatutakoan, edukiaren erdia-edo hartzen dut katilu batean, eta bertan esne begetal apur bat botatzen dut, ezti piska batekin.

Ipar Ameriketan porridge oso popularra zen lasterkarien artean, bereziki Boston inguruetan, olo-ahiak karbohidrato mordoa duelako, lasterkariak behar duena hain zuzen. Behobia-Donostia lasterketari begira ere, gosari aparta izan daiteke proba hori egin nahi dutenentzat. Inor animatzen bada errezeta hau prestatzera (mesedez: karrera eguna baino lehenago, badaezpada), bejondeiola!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | Utzi iruzkina

Euskal idazleak, noragabe

“Oro har, uste dut idazle profesionalok nahiko noragabetuta gabiltzala eta nahiko lan daukagula geure burua aurrera ateratzen egunero, noragabezia horren erdi-erdian”. Patxi Zubizarreta idazlearen hitzak dira, Juan Luis Zabalak atzo Berrian egindako elkarrizketa mamitsuaren bukaeran.

Aspaldi honetan sumatu dut euskal idazle asko krisian daudela, noragabe, batez ere ez dakitelako zelan jokatu teknologia berriek eragindako aldaketen aurrean. Patxi Zubizarretak ezin garbiago berretsi dit susmoa:

  • Historiaurre informatikoan gaude, eta ez dakigu geroak zer ekarriko duen. Beti egiten aritu izan garen horren dekadentzia moduko bat sentitzen dut, baina jakin gabe gero zer etorriko den. Primitiboa aro berriaren aurrean bezala sentitzen naiz, eta hori oso motibagarria izan daiteke, baina oso dezepzionagarria ere bai, eta oso nekagarria.

Ez da erraza, egia da, asmatzea zelan jokatu, ikusita orain arte ezagututako moldeak jausten ari direla. Hala ere, Adierazgarria ere bada trantsizio honetan Patxi Zubizarretak euskal argitaletxeekiko erakusten duen atxikimendua:

  • Ni oso kritikoa izan naiz euskal argitaletxeekin, ez ditudalako ikusi oso irekiak, baina gaur egun errespetu handiagoz begiratzen diet, konturatzen naizelako egoera oso konplexua dela. Ez dut esaten hori barkagarri moduan, baina bai besteren larruan sartzeko ariketa baten ondorio gisa edo. Konplizitate handiagoak bilatu behar ditugu idazleen, editoreen, itzultzaileen eta ilustratzaileen elkarteen artean. Sinergiak behar ditugu, aurrera egingo badugu.

Beste norabaitera begiratu beharko luke Patxik, Lucia Echevarriari, adibidez, berak elkarrizketan aipatzen duen idazle espainiarrari, zeina hasi omen baita bere liburuak promozionatzen, horretarako bere webgunea eta zozketak antolatuta. Baita Susa, Amazon eta O’Reilly argitaletxeei besteak beste, horiek ari baitira bide berriak erakusten.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | Utzi iruzkina

Ni ere bruxista naiz

Dentistak aspaldi esan zidan bruxista nintzela, alegia, gura barik —eta tentsioak eraginda— haginak estutzen nituela, goikoak behekoen kontra, eta haginak zaintzeko, babes bat erabili beharko nukeela gauez. Nik, entzun bai, baina kasurik ez. Iragan uda arte.

Oporretatik bueltan, konturatu nintzen zenbait hortz eta hagin apurtuta nituela, zati txikiak. Dentistanera joan, eta esan zidan horiek zirela bruxismoaren ondorioak. Serio hartu beharko nuela kontu hori, bestela nire haginek txiki-txiki amaitu behar zutela.

Esan eta egin. Orain, ohera joan aurretik, babes bat jartzen dut goiko haginetan, eta horrekin egiten dut lo. Jaikitakoan, babesa ondo garbitu eta gorde egiten dut, hurrengo gaua arte. Ea horrela haginek onik eta osorik irauten duten.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | Utzi iruzkina

Neskatila, Internet eta autoa

CNN telebistak oso esperientzia interesgarria jakinarazi du, eta bertan protagonista 14 urteko neskatila estatubatuar bat da, Kathryn DiMaria, zeinak orain bi urte erabaki zuen lau urtean auto bat muntatu nahi zuela, Pontiac Fiero bat, gidatu nahi duena 16 betetzen dituenean.

Proiektu hau egiteko Kathryn gazteak dantzan jarri du bere familia, aita batez ere, baina baita Pontiac Fiero zale mordoa ere. Azken hauek foro baten bidez ari dira gidatzen neskatila autoa zelan muntatu, orain bi urte aita sartu zenetik foro horretan bere kasua azaldu eta laguntza eskatzeko.

Kathryn DiMaria auto zalea da, zer esanik ez, eta handi egiten denean ingeniaria izan nahi du. Bere poltsikotik ordaindu zuen Pontiac Fiero zahar bat, umeak zaintzen irabazitako diruarekin, eta eskura dituen baliabide guztiak erabiltzen ari da proiektua aurrera eramateko. Bide batez, bere aitak goiko bideoan dioen moduan, ikasten ari da bere proiektua komunikatzen.

PBL (Problem Based Learning / Arazoetan Oinarritutako Ikaskuntza) perfektua, neskatilak berak proposatua eta egina, eta sarean partekatua.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina