Dopina eliteko kirolean

Data: 2015(e)ko abuztuaren 10a Egilea: Joxe Aranzabal

Mark Daly kirolari eta kazetari eskoziarrak eta BBC telebistak dokumental bat egin dute dopinaren erabileraz eliteko atletismoan, eta lan horrek hautsak harrotu ditu bazterretan. Horra zergatik:

  • Zalantzan jarri ditu Allan Wells esprinter britainiar jainkotuaren lorpenak, tartean urrezko domina 100 metroetan Moskuko Olinpiar Jokoetan, 1980an. Horretarako, Daly oinarritu da Wellsen zenbait kirol lagunen adierazpenetan.
  • Zalantzan jarri du pasaporte biologikoaren balioa, gaur egun Atletismoaren Nazioarteko Federazioak eta beste kirol erakundek darabilten metodoa antzemateko atletek dopina darabilten edo ez. Horretarako, bizpahiru hilabetez Mark Daly kazetaria bera dopatu egin zen. Hala ere haren pasaporte biologikoak ez zuen horren aztarnarik erakutsi.
  • Zalantza handiak hedatu ditu Alberto Salazar kirolari ohi eta gaur egun Nike Oregon Proiektuko buruaren metodoen inguruan. Akusazioak oinarritzen dira hainbat lekukoren aitorpenetan, tartean Steve Magness Nike Oregon Proiektuko langile ohiarena eta Kara eta Adam Goucher talde bereko atleta ohiena.

BBCk joan den ekainean eman zuen dokumental hau. Harrezkero baina, datu gehiago kaleratu dira, zeinen arabera 2001 eta 2012 artean jokatutako Olinpiar Joko eta Mundialetan, dominen heren bat atleta susmagarriek irabazi zituzten, haien odol balioak zalantzazkoak baitziren. Orain astebete El País egunkariak eman zuen horren berri.

Alegia, kontu hau aspalditik datorrela eta, itxura guztien arabera, oso zabalduta dagoela eliteko kirolean.

Kategoriak Kirola | Etiketak , , , , , , , | Utzi iruzkina

Lanperna batzaileak

Data: 2015(e)ko abuztuaren 2a Egilea: Joxe Aranzabal

Joan den astea arte sekula ez nuen jan lanpernarik, itsas ertzean bizi diren oskoldunak, marearteko haitzetan atxikita. Iragan asteazkenean jan nituen lehen aldiz, gustura, nahiz eta jakin ez dela izango nire itsasoko janaririk gogokoena.

Hala ere, lanpernak baino, lanperna batzaileen bizimoduak eman zidan atentzioa. Galizian horietako bi ezagutu nituen. Biek ala biek apalki hitz egiten zuten beren lanbidearen arriskuez.

Bideo hau ikusita irudikatu dut zenbateraino den arriskuz betea haien lana. Aurrerantzean, lanpernak jaten baditut, batzaileak izango ditut gogoan.

Kategoriak Bidaiak | Etiketak , , , , , , | Utzi iruzkina

Lezetxiki, 20 urte geroago

Data: 2015(e)ko uztailaren 22a Egilea: Joxe Aranzabal

Aurten hogei urte bete dira, Alvaro Arrizabalaga irakaslea buru, Aranzadi Zientzia elkartea hasi zela Mondragoen Lezetxikiko koba modu sistematikoan aztertzen, udako oporrak aprobetxatuta.

Hogei urte hauetako indusketek segida eman diete 1956 eta 1968 urte artean Jose Migel Barandiaranek Lezetxikin bertan gidatutako kanpainei. Hasieran bezala, gaur ere indusketan parte hartzen duten boluntarioak ilusioz beteta datoz, nahiz eta gaur egun metodologia eta baliabideak hobeak izan.

Amaia Txintxurretak erreportaje interesgarria egin du Goiena Telebistarentzat, eta bertan ikus daiteke nondik nora joan den aurtengo kanpaina.

Kategoriak Zientzia | Etiketak , , , , , | Iruzkin 1

Plutonen ordua

Data: 2015(e)ko uztailaren 21a Egilea: Joxe Aranzabal

Egun hauetan denon ahotan izan da Pluton, New Horizons espaziontzia bere ondotik igaro eta planeta nanoaren irudi harrigarriak bidali dizkigulako Lurrera. NASA espazio agentziak dokumental hau egin du, The Year of Pluto, eta bertan esplikatzen da noiz eta zelan antolatu zen New Horizons espedizioa, Plutonera eta harago joango dena, Eguzki sistemaren azken bazterretaraino. Ikerkuntza proiektu harrigarri eta emankorra, horra azken emaitza.

Kategoriak Espazioa | Etiketak , , , , , , | Utzi iruzkina

Last Tango in Halifax

Data: 2015(e)ko uztailaren 16a Egilea: Joxe Aranzabal

Atzo amaitu genuen ikusten telesail honen lehen urtea: Last Tango in Halifax. Sei atal izan dira, baina erabat harrapatuta ikusi ditugu, BBCk lan itzela egin du-eta telesail honetan.

Bertan gai ezohiko bat lantzen da: bi alargun edadetuen arteko maitasuna, eta horrek beraien familietan duen eragina. Egia esan, maiteminduen arteko harremana bezain interesgarria da beraien inguruan zer gertatzen den, hor hainbat gai azaltzen baitira: lesbianismoa, infidelitatea, alkoholismoa, indarkeria, prejuizioak… Aktoreak, berriz, bikainak, Ann Reid eta Derek Jacobi denen buru.

Familia-drama bat da —umore handiz egina, bide batez esanda—, maitasuna du ardatz, eta edozeinek ikus lezake, zaharrek bezala gazteek ere, entretenigarria baita, eta ondo eginda. Horrezaz gain, eremu anglosaxoian arrakasta handia izan du, eta premio dezente jaso ditu BAFTA sarietan.

Lagun kadanar batzuek eman ziguten telesail horren berri, eta benetan eskertzen diegu.

Kategoriak Telebista | Etiketak , , , | Utzi iruzkina

Munibeko izar distirak

Data: 2015(e)ko uztailaren 14a Egilea: Joxe Aranzabal
Ramon

Ramon Aranzabal pintorea, Munibe plazan, Bergaran.

Uztailaren 16an eta 17an, arratsaldeko 20:00etan hasita, Ramon Aranzabal anaia margolariak “performance” artistiko bat egingo du Munibe plazan, Bergaran, “Munibeko izar distirak” izenarekin (Larunbateko performancea, eguraldiaren arabera geratuko da). Bertan Ramonek hiru elementu erabiliko ditu, oinarrizkoak: musika, hodiak, (tamaina eta kolore askotarikoak) eta ingurunea, Munibe plaza XVIII. mendeko hainbat jauregik eta Bergarako Erret Seminarioak inguratzen baitute.

“Performance” hau lotzen da 2010eko udan Munibe plazan bertan Ramonek egin zuen beste handiago batekin, Gau Magikoak Munibe Plazan. Orduan bezala, oraingoan ere egileak Jean Sibelius finlandiarraren musika erabiko du, haren Bigarren sinfonia eta Finlandia. Oraingoan baina, Johann Sebastian Bach ere entzungo da, haren tokata eta fuga re minorren. Horrekin egileak keinu bat egin nahi die Stolts-Freres organoaren lagunei, zeinak saiatzen ari baitira dirua biltzen lehenbailehen konpontzeko Bergarako San Pedro elizan dagoen organoa. Greziarekin elkartasunez, bestalde, Mikis Theodorakis musikariaren hiru abesti entzungo dira. Eta, moldeak apurtzeko, Björk musikari islandiarraren musika.

Orain bost urteko saioan margolanak erabili bazituen ere, oraingoan Ramonek hodiak hobetsi ditu, tamaina, lodiera eta kolore askotakoak, eta pintura akrilikoz margoztuak, irudikatzeko kulturako jendea.

Hori guztia Munibe plazan, Bergaran, herriko plazatik ezin hurbilago, XVIII. mendeko hainbat jauregik eta Bergarako Erret Seminarioak inguratuta.

Ramon Aranzabal

Mondragoen jaio zen 1950ean, bost anai-arrebaren artean hirugarrena. Gaur egun, berriz, Bergaran bizi da, emaztea eta alabarekin. Bere lan bizitza Fagor kooperatiban egin zuen, harik eta 2008an erretiroa hartu zuen arte. Hala ere, 1995ean hasi zen pintatzen, horixe da-eta bere benetako zaletasuna.

Pintura abstraktua egiten du, hasieran pastela erabilita, eta akrilikoa oraingo proiektu honetarako. Gogoak horixe eskatzen dio.

Erakusketak

Oraingoz dozena inguru erakusketa egin ditu: bederatzi bakarka, eta gainerakoak, taldetan. Horiekin batera, “performance” bat egin du, eta bi instalazio. Hona hemen zerrenda:

Bakarka

  • Errotalde Jauregia (Bergaran, 1999ko otsailean).
  • Arresi Aretoa (Arrasaten, 1999ko urrian).
  • Naikari kafetegi-taberna (Bergaran, 2001eko uztailean).
  • Colchonería San Vicente (Donostian, 2001eko martxoa-apiriletan).
  • Kutxa Boulevard (Donostian, 2001eko irailean).
  • Kultur etxeko erakusketa gela (Oñatin, 2004ko maiatzean).
  • Naikari kafetegi-taberna (Bergaran, 2011ko apirilean).
  • Aroztegi aretoa (Bergaran, 2011ko urrian).
  • Katxarro jatetxean (Elorrion, 2013ko otsailean).

Taldeka

  • Bergarako pintoreen erakusketa (Bergaran, urtero).
  • Erakusketa Medicus Mundi erakundearen alde (Donostian, 2003ko maiatzean, Kutxaren erakusketa aretoan).
  • Kutxaren arte ondareak egindako azken eskurapenak (2001-2002). (Donostian, 2003ko urrian, Kutxaren erakusketa aretoan).
  • “El cadaver exquisito” jolasean, beste 9 pintorerekin batera (Bergaran, 2010eko arazoan).
  • Naikari kafetegi-taberna, 7+2 taldearekin (Bergaran, 2013ko otsailean).
  • Errioxako arkitektoen kolegioan (Logroñon, 2015eko maiatzean).

Performanceak

  • Gau Magikoak Munibeko Plazan (Bergaran, 2010eko ekainean).

Instalazioak

  • Alfaren erro karratua (Munibe plazan, Bergaran, 2013ko uztailean).
  • Erritmoak (Munibe plazan, Bergaran, 2014ko irailean).
Kategoriak Familia | Etiketak , , , , | Iruzkin 1

Zikinaren salaketa Bergaran

Data: 2015(e)ko uztailaren 7a Egilea: Joxe Aranzabal
Captura de pantalla 2015-07-07 a las 13.36.24

San Martzialgo zelaia, Bergaran, urteko erromeria egin biharamunean. (Goiena)

Goienak argitaratu duen legez, atzo arratsaldean bergarar talde batek horrela aurkitu zuen San Martzialgo zelaia, bezperan urteko erromeria bertan eginda. Lotsatuta, argazkia atera zuten, egoera salatzeko —horixe ulertu dut nik, behintzat, lerro horiek irakurrita. Eta salatzekoa da egoera, bai, zelaian dena da-eta loia, zikina eta likitsa, gizakiok sortu eta utzitakoa. Nazka eta higuina eragiten du.

Hau ere tradizio jatortzat hartu beharko ote dugu, alegia, dibertitu bitartean bazterrak zikintzekoa, zaborra zerbitzu publikoek edo boluntarioek garbi dezaten? Horrela jokatzen badugu, arazo handi bat dugu, Bergaran, Debagoienean eta edonon, ezin dugu-eta gure ingurua txerri korta bihurtu. Ez XXI. mendean.

Kategoriak Jaiak | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Varoufakis, out, baina burua zutik

Data: 2015(e)ko uztailaren 6a Egilea: Joxe Aranzabal

varr1

Atzo, 2015eko uztailaren 5ean, greziar gehienek EZ esan zioten Europako Batasuneko hartzekodunek Greziari jarritako baldintza multzo umiliagarriari, bere zorra ordain dezan. Garaipen historikoa izan da, Europako Batasunaren historia laburrean lehen herria izan baita neoliberalismo dogmatikoaren kontra altxatu dena, demokraziaren baliabideak erabilita. Lukurreriaren kontra, beldurraren kontra, gezurraren kontra.

Gaur goizean, berriz, jaiki bezain laster, jakin dugu Yanis Varoufakis Greziako Finantza ministroak utzi egin duela ministerioa, Europako hainbat goi karguk horixe eskatu baitiote, antza, Greziako lehen ministroari.

Irudikatzen hasita, erraz asma nezake Alemaniako kantzillerrak telefonoa hartu eta hitz hauek esaten Greziako lehen ministroari:

“Zorionak, garaipen harrigarria lortu duzue-eta. Baina segitu nahi baduzue negoziatzen, geuk ere garaipen bat behar dugu. Varoufakis kalera bota behar duzue. Garaipen hori eskaini behar diguzue eseri aurretik. Hortik aurrera, ikusiko dugu”.

Varoufakis, berriz, estilo handiz joan da, dotoreziaz. Bere blogean idatzi duenez —Varoufakis blogaria baita—, bere egitekoa da Alexis Tsiprasi laguntzea etekinik onena atera diezaion Greziako herriak atzo emandako babesari. Bejondeiala Yanis!

Captura de pantalla 2015-07-06 a las 11.39.39

Kategoriak Politika | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Emakumeen futbol ikusgarria

Data: 2015(e)ko uztailaren 3a Egilea: Joxe Aranzabal

Egun hauetan bi txapelketa handi jokatzen ari dira futbolari dagokionez. Gizonezkoetan, Amerika kopa. Emakumezkoetan, berriz, Munduko Txapelketa. Azken hau arreta oso gutxi jasotzen ari da hemengo hedabideetan. Tamalgarria, zeren neskek oso ondo jokatzen baitute.

Finala AEBek eta Japoniak jokatuko dute datorren igandean, finalerdietan Alemania eta Ingalaterra kanporatuta, hurrenez hurren. Esango nuke ezen, ezusteko handirik ezean, oraingoan ere Japoniak irabakiko duela, orain lau urte bezala.

Kategoriak Kirola | Etiketak , , , , , , | Utzi iruzkina

Hizkuntzaren xarma

Data: 2015(e)ko uztailaren 2a Egilea: Joxe Aranzabal

creative writing

Hainbat liburu irakurri dizkiot José Antonio Marina filosofoari, gustura irakurri ere. Atzo beste bat erosi nuen, berak eta María de la Válgomak idatzia, La magia de escribir, eta hau ere, ederto doa.
Hizkuntza zelan irakatsi lantzen ari direla, esaldi hau aurkitu dut, ederra:

Hizkuntza irakastea da irakastea zelan erabili hizkuntza, alegia, adimena.

Hori irakurrita, gogora etorri zait zenbat denbora eskaini diogun hizkuntzaren gramatikari, arlo akademikoari, hainbeste non, askotan, hil egin dugun hizkuntzaren xarma.

Kategoriak hizkuntza | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina