Zertarako nortasun txartela?

Guri ia pentsaezina iruditzen zaigu, baina badira zenbait herrialde, non hiritarrek ez baitute erabiltzen nortasun txartelik: Zeelanda Berriak, Norvegiak eta Kanadak, adibidez, ez dute erabiltzen. Ezta Indiak eta Australiak ere, nahiz eta ematen duen laster ezarriko dutela, nola ustez ezarriko duen Irlandak, Britainia Handiaren presiopean. Danimarkak eta Suediak ere ez dute nortasun txartelik erabiltzen, baina herrialde horietan hiritarrak behartuta daude nortasun zenbakiak eramatera. Halaxe irakurri dut Richard Stallman software libreko aitzindariaren webgunean.

Ez dakigu zenbat iraungo duten herrialde horiek nortasun txartel barik, zeren New York, Madril eta Londresko atentatu handien ostean, areagotzen ari da zenbait gobernuren presioa nortasun txartelak ezartzeko, terrorismoaren aitzakia erabilita.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 2 iruzkin

Sarelariak

Interneten gabiltzanok internautak izan gara orain arte, baina joan den osteguna ezkero baita sarelariak ere. Nik dakidala, Anjel Lertxundik sortu du berba hori, Hitz beste izeneko bere blogean. Horrela zioen paperezko artikuluaren osagarri ateratzen hasi den post scriptum horietako batean:
Orain arte argitaratu ditudan ohar apurrak erantzunen sailean sartu izan ditut. Gaurtik aurrerakoak hemen joango dira, artikuluaren azpian, sarelariarentzat erosoago gerta dadin. (Sarelaria atera zait internautaren ordainetan. Eta zergatik ez?).

Horixe da, zergatik ez? Atzoko artikuluan erabili nuen sarelariak hitza, eta gaurkoan are eta argiago aldarrikatu nahi dut hemendik aurrera lotsa barik erabiliko dudala, internauta baliokidearen sinonimo gisa. Eskerrik asko, Andu!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | Iruzkin 1

Luistxo Fernandez, euskaltzain

Behin Atxaga onartuta euskaltzain gisa, nire ustez hurrengo euskaltzaina, Patxi Altuna ordezkatuko duena, Luistxo Fernandez izan beharko litzateke. Ados bazaude, utzi erantzun bat mezu honetan.

Euskaltzaindia odol berria sartu guran dabil akademian bertan, filologiatik harago lan egiten duen jendea. Andres Urrutiak adierazi duenez, idazleak, itzultzaileak, kazetariak eta irakasleak, besteak beste, sartu behar dira Euskaltzaindian, edo horrela ulertu diot nik, behintzat.

Nire ustez, Euskaltzaindiak behar du errebultsibo bat, norbait lagunduko diona egokitzen ezagueraren gizartera, paperaren morrontza utzi eta sareari zukurik handiena aterako diona, euskaldun guztiok balia gaitezen euskal akademiaren lanaz, eta uste dut Luistxo Fernandez izan daitekeela, beste batzuekin batera, errebultsibo hori.

Luistxo Fernandez Eibarren jaio zen orain berrogei urte, eta gaur egun bertan egiten du lan, CodeSyntax enpresan, nahiz eta Donostian bizi den, ezkonduta eta bi seme-alabarekin. Kazetaritza ikasi zuen EHUn, eta kazetari lanetan aritu zen Argian, Euskaldunon Egunkarian eta Arrasate Pressen, oker ez banabil. Orduko uztaren zenbait ale argitaratu zituen Tetris liburuan. Bestalde, Euskaldunon Egunkariak argitaratutako lehen bi estilo liburuetan ere parte hartu zuen.

Zergatik Luistxo

Idazle moduan ere, utzi digu perla bat, Kontaktua, Elkar argitaletxeak kaleratua. Eta saiakeran, Etxepare porno da bere lanik deigarriena, non aztertzen baititu euskararen arrastoak Interneten.

Eta justu alor horretan, Interneten, Luistxo Fernandezek sekulako lana egin du, eta itzelezko aupada eman dio euskarari sarean.

  • Eibartarrak posta zerrenda. Berak sortu zuen, konpainia onean beti, Eibartarrak posta zerrenda, eta hor jarri zituen lanean ehunetik gora lagun, ez denak eibartarrak, posta elektronikoari txinpartak ateratzen.
  • Aurki. Hemen ere, lagun onak zituela, euskarazko lehen bilatzailea sortu zuen, doan, Eusko Jaurlaritza dirua parrastaka xahutzen ari zen bitartean Microsoften ez beste inoren mesedetan.
  • Sustatu. Luistxo Fernandez izan zen Sustatu.com euskarazko lehen blogaren bultzatzailerik sutsuena, eta ni naiz horren lekuko.
  • Blogak.com. Bere lankideekin batera, plataforma hori sortu berri du, nahi duenak sor dezan blog bat euskaraz.

Nik Internetez dakidan gehiena Luistxo Fernandezi zor diot. Eta zorte itzela izan dut, batez ere Sustaturen inguruan, berarekin batera lan egiteko. Berak erakutsi zigun nola erabili posta zerrenda, baita blogak eta bestelako programak ere. Eta aldi horretan deskubritu dut Luistxok sekulako trebezia duela irakasteko, eta taldeak suspertzeko. Bere inguruan sortu da euskarazko blogosfera, eta inork baino jende gehiago animatu du blogari izatera.

Maite dut Anjel Lertxundi, eta maite dut Mariasun Landa. Baina uste dut garaia dela Euskaltzaindia jabe dadin zer estrategia diren egokienak Internet euskararen mesedetan erabiltzeko. Horregatik ausartu naiz Luistxo Fernandez proposatzera. Sarelariok (eskerrik asko, Andu), ados bazaudete proposamen honekin, utzi erantzun bat mezu honetan, eta adierazi garbi zuen iritzia.

Beste hautagaiak

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | 20 iruzkin

PDFak egin Acrobat barik

Webgune bat aurkitu dut, ExpressPDF, non edozein word dokumentu edo web orri PDF bihur daitekeen, doan. Ez dago izena eman beharrik, baina bost bat ordu behar dira bidalitako dokumentua PDF egina jasotzeko.

Urrats hauek egin behar dira PDFak egiteko:

  1. Aukeratu zein den jatorrizko dokumentua, word dokumentu bat ala web orri bat (oraingoz excel indargabetuta dago).
  2. Word dokumentu bat baldin bada, hautatu artxiboa zure ordenagailuan. Web orri bat baldin bada, kopiatu zer helbidetan dagoen, URL helbidea alegia.
  3. Sartu zure helbide elektronikoa.
  4. Sakatu “Convert to pdf” botoiari, dokumentua pdf bihurtzeko.

Dokumentua prest dagoenean, mezu bat jasoko duzu zeure postan. ExpressPDF webgunearen mezu bat, eta hor esango dizu klik egiteko mezuaren esaldi batean, zuk bidalitako dokumentua jasotzeko PDF moduan. Mezu horrek eramango zaitu webgunera, eta han berriz egin beharko duzu klik, dokumentua jaisteko.

Nik bi PDF egin ditut, bat word dokumentua, eta bestea web orri bat, eta biak etorri zaizkit ondo eginda, nik bidali baino bost ordu geroago.

Nire esperientzia

Beraz, kontuan hartzeko webgune bat, batez ere norbera bere ohiko ordenagailutik kanpo dabilenean, eta presa barik.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , | 7 iruzkin

Vanessa Sanchez

Atzo ikusi nuen lehen aldiz Euskal Telebistaren bigarren katean, albisteak esaten. Eta gustatu zitzaidan. Vanessa Sanchez dagoeneko ez dago Parisen. Han behin eta berriro erakutsi zigun trebea zela albisteak kaletik esateko. Nortasuna zuen, eta patxada, kamera aurrekoa egiten. Atzo, berriz, platoan zegoen, beste giro batean, baina ederto moldatu zen, plano motz zein luzeetan.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , | 2 iruzkin

Neskatila adoretsua

Ni gaixotu nintzen garaian bera ere gaixotu egin zen, minbiziak jota. Ebakuntza gogorra egin zioten, eta kimio saio luzeak. Hori guztia zazpi bat urterekin. Azken aldian ondo zebilen, pozik eta pisua berreskuratuta, baita oreka ere, denbora luzean erren egiten baitzuen ebakuntzaren ondorioz. Orain, baina, ohiko kontrol batean, mantxa bat aurkitu diote. Denak larri bere inguruan.

Bidegabekeriarik baldin bada, hori da bat, eta handia: haurrak gaixotasun larriak jota ikustea. Ni gainditu egiten nau horrek, guk, azken batean, bizi izan dugu-eta bizitza bat, nik behintzat, bai. Baina ume batek oraindik dena du bizitzeko. Eutsi goiari, laztana, irabaziko duzu-eta!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Iruzkin 1

Kirol nazionalismoa

Ostiral iluntzean, Neguko Olinpiar Jokoak irekitzen ari zirela Torinon, eta TVEren 2. katea ekitaldiaren berri ematen ari zela zuzenean, telebista beraren 1. katean iritsi zenean albistegien orduan, eta horren barruan kirolen txanda, horrela ireki zuten tartea: “Maria, los deportes hoy tienen un nombre… Pau. Porque, por primera vez en la historia, un español ha sido convocado para el partido All Stars de la NBA”. Aipatu ere ez Neguko Olinpiar Jokoak. Premonizio moduko bat izan zen.

Larunbatean telebistaren aurrean jarri, eta egun osoan txintik ere ez Neguko Olinpiar Jokoen gainean. Iganean ere, antzeko zerbait: laburpen labur batzuk besterik ez. Nola aurten Espainiak ez duen Juanitorik, nola edo hala dominak irabaziko dizkionik, bada ez ikusiarena egin, eta laugarren mailako beste kirol batzuk ematen jardun zuen.

Niretzat hori da kirol nazionalismoaren adibide garbia: norberak etekinik espero badu, Pau Gasol saskibaloilariaren kasuan espainoltasunaren aldarria egiten ari ziren, jo eta ke arituko dira horren inguruan. Aitzitik, ez badute ezer espero, eman ez, eta kito. Kontuan hartu barik jende askok gustura ikusiko genukeela izotz gaineko irristaketa, eta iraupen eskia, izotz gaineko hokeya, edo jaitsierak nahiz jauziak. Tamalgarria.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , | 3 iruzkin

Barautsa

Amat kooperatiban nenbilela, Arrasaten —hamabost urte nituela han hasi nintzen lanean uda partean, diru batzuk ateratzeko—, Txominek erakutsi zidan hiztegi txiki bat, eta handik hitz bat ikasarazi: barautsa, artean barautsarekin ari bainintzen lanean, pieza batzuen ahoa irekitzen, gero tutuak lotzeko erabiliko ziren eta. Hura izan zen nik ikasitako lehen hitz teknikoa, enpresarekin lotua. Pena dut ez dudala hitztegitxo hura aurkitzen, urte batzuk geroago erosi egin bainuen, jakinaren gainean Juanito San Martinek eta eibartar talde batek egina zela.

Eskerrik asko Txomini, ni orduan euskaldun treketsa izan arren, pazientzia handiz erakutsi zizkidalako hori eta beste hainbat gauza, euskararekin lotuak, eta mila esker Juan San Martini eta beste hainbat eibartarri, halako altxorra utzi zigutelako. Bejondaizuela.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | 2 iruzkin

Gorriuneak

Atzo Galdakaon izan nintzen, ospitalean. Aurrez ez nuen hitzordurik, baina nola azken astean-edo gorriuneak azaldu zaizkidan gorputzean, hara joan nintzen, medikuak eskatuta, ikusteko zerk eraginda izan zitezkeen gorriuneok. Lasai itzuli nintzen, denak kontrolpean dirudi-eta.

Dagoeneko bi urte izango dira prednisona hartzen ari naizela, kortikoide bat laguntzen didana erretxazo arazoak konpontzen, transplante baten ondoren, beti agertzen baita erretxazoa, modu batean edo bestean. Niri ahoan agertzen zait jeneralean, eta baita azalean ere.

Hainbat ahalegin egin ditut prednisona kopurua jaisteko, baina, beste horrenbestetan, atzera egin behar izan dut, erretxazo zantzuak agertu zaizkidalako, mingarriak gehienetan. Azken aldian, baina, egutegi bat egin genuen, oso luzea, prednisona poliki-poliki jaisteko. Eta azken hilabetean, adibidez, hil osoa igaro dut egunero batezbeste 5 mg prednisona hartzen. Berez, tartekatu egiten dut: egun batean 10 mg, eta hurrengoan ezer ere ez. Batezbeste, 5 mg

Kontua da hasi naizenetik egun birik batean ezer ez hartzen, agertu zaizkidala gorriuneak eta zenbait urradura gorputzean.

Jesus Ojangurenek esan dit nire guruinen iturriak, Prednisonaren pareko hormona naturala sortzen dutenak, seguruenik oraindik ez direla hasi lanean normal. Logikoa, bestalde, kortikoidea denbora luzez hartu dutenen artean, nire kasuan bezala. Eta horrek eraginda, agertu zaizkidala berriro erratxazo arrastoak, nahiz eta oraindik ere modu apalean agertu. “Neurri batean seinale ona da, horrek adierazten baitu transplanteak eragin ona izan duela zugan, oso ona”, esan dit.

Zergatik ote?

“Kontuan hartuta odolean aldagai guztiak ondo dituzula —oso nekatuta ibili bazina, datuetan agertuko zatekeen—, itxaron egingo dugu aste pare bat gehiago, ikusteko ea iturri horiek gehiago ireki eta oraingo arrasto gorri horiek desagertzen hasten diren”. Horretan geratu gara, beraz.

Okerrago sentituz gero, lehenago joango naiz, baina bestela, bi aste barru itzuliko naiz Galdakaora.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , | Iruzkin 1

Blogak.com

Probatu dut Blogak.com, eta gustura geratu naiz: diseinu argia du, eta erraza da oso bertan blog bat sortzea, Blogger plataforman bezain erraza bai, behintzat. Erreminta dezente ditu testua janzteko (letra beltzak, etzanak, loturak, etab.), eta alboko loturak Bloggerren baino errazago sor daitezke. Hala ere, badu zer hobeturik oraindik.
Blogak.com izeneko bloga gustatzen zait bereziki. Bertan agertzen dira, era automatikoan, plataforma horretan argitaratzen diren blogen azken artikuluak, goian berrienak, behean zaharrenak. Zehatzago esateko, artikuluen lehen lau lerroak.

Modu erraza asmatu dute etiketak sortzeko, eta baita ikusteko ere. Beste horrenbeste esan daiteke blog guztietan agertzen den irudiaren gainean: gazteak ohituta daude horrelako irudiak erabiltzen messenger erabiltzerakoan, eta uste izatekoa da horrek erakarri egingo dituela, aintzat hartuta, gainera, irudiaren ordez argazki bat ere ipin daitekeela.

Hala ere, plataforma berriak badu zer hobeturik nire ustez. Bi kontu batez ere:

Hobetzekoak

  1. Plantilla gutxi. Lau txantiloi baino ez dituzte jarri aukeratzeko. Gutxi iruditzen zait, batez ere estilo batekoak direla kontuan hartuta. Eskertzekoa litzateke 6-10 bat gehiago ipintzea.
  2. Testuaren kolorea. Nik ikusi ditudan blogetan testua ez da beltza, kolore horren trama bat baizik, %80koa, hor nonbait. Testua kolore horretan dotorea da, baina irakurgaitza. Eta horrelako blogetan testua ez bada ondo irakurtzen, akabo.
  3. Safarin ez dabil. Firefox nabigatzailearekin oso ondo dabil Blogak.com, baina Safari erabiliz gero, mac ordenagailuen nabigatzailea, ezin da bertan idatzi eta editatu, botoi asko ez dira ikusi ere egiten-eta.

Behin Blogak.com eta Blogari.net plataformak kaleratuta, 2006an sekulako eztanda gertatuko da euskal blogosferan, orain edozeinek sor bailezake bere bloga amen jesus batean, eta euskaraz.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | 2 iruzkin