Euskal liburu digitalen basamortua

Data: 2012(e)ko maiatzaren 21a Egilea: Joxe Aranzabal

Azken aldian kezkatuta nabil euskal liburu digitalen egoeraz. Susa salbu, euskal argitaletxe gehienek garesti eta formatu itxian saltzen dituzte liburuak sarean. Gainerako hizkuntza handietan, berriz, aukera oso zabala da: bertan aurki daitezke liburu garestiak, erdi prezioan, merkeak eta, asko eta asko, doan jaisteko moduan.

Etxea liburuz beteta daukat, denak erosita. Ikasle nintzela, berriz, poltsikoan dirurik ez, eta ostu egin nuen liburu bat baino gehiago. Gutxi izan ziren, egia esan, zeren sekulako lotsa pasatzen bainuen hori egiten nuen bakoitzean. Aldiz, ikasketak amaitu eta lanean hasi bezain laster, hasi nintzen liburuak erosten zintzo-zintzo, etxea bete arte ia.

Gaur egun ere, gazte asko ari dira liburuak jaisten (euskaraz ez, gure hizkuntzan ia ezer ez baitago eskuragai, salbu eta Susak jarri duena), besteak beste dirurik ez daukatelako. Baina seguru nago bihar-etzi erosle finak izango direla horiek ere, ohitzen badira euskaraz irakurtzen. Horregatik, gero eta zentzu handiagoa ikusten diot Susaren estrategiari, ziurtatzen baitie eskaintza bat gaur egun dirurik ez daukaten gazteei.

Aitortu beharra dut gaur egun liburutegi sare ona dugula Euskal Herrian, gure gaztarokoa baino dezente hobea bai. Hala ere, gazte askok Interneten bilatzen dute bazka. Bertan ez badute ezer erakargarririk aurkitzen, alde egingo dute betiko euskal letretatik. Ez da onartuzkoa Gurebook dendak eskatzea 14,14€ Bilbao-New York-Bilbao liburuaren formatu digitaleagatik paperean 19,33€ balio duenean (Amazonek, gainera, 6,17€ kobratzen du liburu horrengatik Kindlerako bertsioan). Estrategia horiek hil egingo dute euskarazko liburu digitala.

Euskal argitaratzaileek estrategia irekiak sortu beharko lituzkete, gazteak (eta ez hain gazteak) erakartzeko. Bat izan liteke Susak plazaratutakoa (formatu digitalean prezioak merke jarri, eta gero bezeroak erabaki dezala ordaindu ala ez liburu batengatik). Beste bat, sustapen kanpainak abiaraztea, zeinen arabera paperezko liburu bat erosten duenak aukera izan lezake liburu horren kopia digitala jaisteko, doan.

Ulertzen dut hitz hauek ezinegona sortzea euskal idazle eta argitaratzaileengan, baina paradigma berri batean sartzen ari gara (pentsatu zelako aldaketa ekarri zuen Gutenbergek bere garaian, hankaz gora jarri zuenean monasterio eta jauntxo gutxi batzuen monopolioa liburuak argitaratzeko), eta euskal liburu digitalak ez badaude sarean modu onean eskuragai, beste hizkuntza batzuetan gertatzen den bezala (garesti, erdi prezioan, merke eta doan), ez dugu euskal libururik aurkituko gure irakurgailu eta tableta digitaletan.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | 16 iruzkin

Ikasle hasiberrien bizipoza

Data: 2012(e)ko maiatzaren 19a Egilea: Joxe Aranzabal

Lehen mailako ikasleei ematen diet eskola Mondragon Unibertsitatean, Ikus-entzunezko komunikaziokoei, eta pozik joaten naiz eurengana, ikasle onak izateaz gain, zintzoak, beharginak eta alaiak direlako. Lehen mailan izanda ere, dagoeneko ari dira erakusten komunikaziorako zaletasuna.

Aurreko batean, kanpoan eguraldi ona eta ordenagailu gelan sekulako beroa egiten zuela aprobetxatuta, kamerak hartu eta kalera irten ziren bideotxo bat egitera, Yera Sanchez lankidearekin batera. Bi orduko kontua izan zen, oso bizkor eginda eta halamoduz muntatuta,  baina ikasleei pila bat gustatu zaie emaitza, eta hasi dira Twitterren zabaltzen. Ez da harritzekoa, bizipoza dario-eta bideoari. Hortxe duzue emaitza: Mugi.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Kooperatibak Richmond hirian

Data: 2012(e)ko maiatzaren 17a Egilea: Joxe Aranzabal

Kooperatibak hedatzen ari dira, poliki-poliki AEBetan. Richmond hirian, adibidez, San Frantzisko eta Oakland hirien ondoan, Kalifornian. Bertan 100.000 lagun bizi dira, eta krisi ekonomikoaren gailurrean langabezia iritsi zen %19ra, barbaridade bat Ipar Ameriketan.

Orain bi urte, bere herritarren egoera ikusita, Richmongo alkatea, Gayle McLaughlin, berau Partidu berdeko kidea, Mondragoera etorri zen, kooperatiben mugimendua hurbiletik aztertzera, eta plan batekin itzuli zen. Fast Company aldizkariak kontatzen duenez, gaur egun AEBetan Richmond izango da hiri bakarra udal aholkulari bat duena, kooperatiben gainean laguntzeko.

Urtarrilean lehen kooperatiba sortu zen Richmon hirian, Liberty Ship Café, eta bertan saltzen dituzte sandwich osasuntsuak, entsaladak eta enpanadak. Laster, berriz, beste kooperatiba batzuk etorriko dira: bizikleta denda bat, okindegi bat eta eguzki instalazioak egiten dituen kooperatiba.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | Utzi iruzkina

Idoia Etxeberria, idazlea

Data: 2012(e)ko maiatzaren 16a Egilea: Joxe Aranzabal

Ez baduzue ezagutzen Idoia Etxeberria, gogoan izan izen hori, zeren oso luma fina dauka. Nik izan nuen haren albiste Berria egunkarian idazten zuela. Eta, geroago, Oñatiri buruz argazki liburu batean idatzi zuen artikulu ederrean, Idoia oñatiarra baita. Baina egun hauetan haren liburu bat irakurri dut, Ez dago argi, Eider Eibar marrazkilariarekin batera egindakoa, Elkar argitaletxearen Xaguzar bilduman.

Hamabi urtetik aurrerako gaztetxoentzat idatzita dago liburua, eta kontatzen ditu Mireia neskatilaren peskizak bere etxe aurreko misterio bat argitzeko. Polizia nobela bat, zelanbait, umorez eta sentiberatasun handiz idatzia.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | Iruzkin 1

Hilario Arbelaitz, eskua eta sua

Data: 2012(e)ko maiatzaren 15a Egilea: Joxe Aranzabal

Zer gustura ikusi nuen atzo ETB1n Hilario Arbelaitz, eskua eta sua erreportajea. Ondo eginda, ondo idatzita, ondo kontatua… Lanaren ondorengo oparia izan zen, ogia eta txokolate beltza jaten ari nintzen bitartean.

Hiru bat aldiz egonda nago Zuberoa jatetxean, eta hiruretan nire ahoak zerua ukitu zuen. Hortaz, banekien Hilario Arbelaitzen trebeziaz sukaldean. Ezagutu ere, ezagutzen nuen aspalditxotik, Saturrarango bazterretan elkar ezagutu genuenetik. Erreportajeak, aldiz, beste gauza asko eman zizkidan, batez ere informazioa zelan egiten duen lan, nondik datorren, bere filosofia eta bere inguru gogokoenak, besteak beste.

Pozik egon daiteke Hilario egin dioten saioagatik, eta harro Hasier Etxeberria, saioko zuzendari eta narratzailea, produktu bikaina egin du-eta. Zorionak biei!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | Iruzkin 1

Zaindu harremanak lana bilatzerakoan

Data: 2012(e)ko maiatzaren 14a Egilea: Joxe Aranzabal

Joan den larunbatean Xabier Uribe-etxebarriak EBEuskadin esan zuen, eta David Sifryk bertan berretsi, lanen %75 aurkitzen ditugula harremanei esker, alegia, ezagutzen dugun jendeari eskerrak. Banekien harremanak oso inportanteak direla lana bilatzeko orduan, gure ikasleei ere behin eta berriro azpimarratzen diegu hori, baina ez nukeen esango hainbesteko pisua zutenik.

Askotan, denbora larregi egiten dugu curriculumak-eta prestatzen, eta ez diegu jaramonik egiten harremanei, sarri “enchufe”-arekin nahasten ditugulako. Hona ekarri dut hizlariak Bilbon erakutsi zigun bideoa, umorez jorratzen baitu gai hori.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | Utzi iruzkina

Txokolate ingelesa

Data: 2012(e)ko maiatzaren 13a Egilea: Joxe Aranzabal

Atzo, EBEuskadi jardunaldian ginela, Nagore Guarretxenak azaldu zigun Akting Engineering enpresan bost egunetik lautan euskaraz hitz egiten dutela, eta bosgarrenean, berriz, ingelesez. Eta hori horrela egiten dutela ingelesa fresko izateko, euren negozioan ezinbestekoa dute-eta.

Hori ezustekoa izan zen entzule askorentzat, tartean ni, baina bigarren ustekabea etorri zen azaldu zuenean bosgarren eguneko prozedura: tokatzen denean ingelesez berba egitea, azkena esaten berba edo esamolderen bat beste hizkuntza batean, biharamonean tableta bat txokolate eraman behar du enpresara, denen gozamenerako. Hortaz, astean behin txokolatea jaten dute Akting Engineering enpresan, ingelesaren kontura.

Prozedura interesgarria iruditu zitzaidan. Bihar fakultatean azalduko dut, Komunikazio gunean, ea gu ere animatzen garen antzeko zerbait egiten.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | 3 iruzkin

EBEuskaditik bueltan

Data: 2012(e)ko maiatzaren 12a Egilea: Joxe Aranzabal

EBEuskadin
Sentipen gazi-gozoak ekarri ditut EBEuskadi jardunalditik. Gozoa, goizean barrena gauza interesgarriak entzun ditudalako, eta dena oso ondo antolatuta egon delako. Gazia, ez naizelako bat ere pozik etorri nire moderazio lanarekin.

Lehen hitzaldia bien artean egin dute Xabier Uribe-Etxebarriak eta David Sifryk, eta gauza intesgarri askoak esan dituzte enpresa kulturaz, ekintzailetasunaz, Silicon Valleyz eta oro har enpresa berri bat sortzearen inguruan. Felipe Romerok ere informazio baliagarri asko eman du Espainian zenbateraino eta zelan erabiltzen diren sare sozialik ezagunenak. Hala ere, denbora gehiago beharko nuke asimilatzeko hitzaldi horretan esan direnak, bertan datu ugari eman dira-eta. Mikel Agirregabiriak, bestalde, ilusio handiz hitz egin du Blogeu elkarteari buruz, eskaini dioten denbora laburrean.

Web ekimenak ere oso interesgarriak izan dira. Bertan, sei enpresa berri aurkeztu dizkigute, denak ere kontuan hartzekoak: Sociálitas, Dada Company, Dokkus, Metheone, Workmunity eta Novisline.

Hurrengoa gurea izan da, Negozio digitala euskaraz. Luistxo Fernandezek eta Nagore Guarretxenak beren enpresen inguruan hitz egin dute, CodeSyntax eta Akting Engineering, bakoitzak bere jarduera azalduta euskaraz, nire galderei erantzunez. Oso ondo hitz egin dute. Neu ibili naiz kaskar, behin baino gehiagotan behaztopa eginda. Eskerrak eurak argiak diren!

Antolatzaileei, bereziki Lontzo Sainz lagunari, mila esker eskaini diguten arreta eta laguntzagatik. Lan bikaina egin duzue.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , , | Utzi iruzkina

Lapur zuriak

Data: 2012(e)ko maiatzaren 8a Egilea: Joxe Aranzabal

Estiloak bereizten ditu lapur zuria eta lapur txikia. Lehena dotorea da, goi mailako karguak ditu eta, behar izanez gero, legea moldatuko du bere premietara. Bigarrenak, berriz, legearen pisua nozituko du bere gordinean. Lapur zuriak sekulako zuloak utz ditzake han eta hemen —banku bat dela, gobernu bat edo enpresa bat—, baina nekez jasoko du zigorrik —lapurrak lapurrari, laztan—, eta pentsio millonarioa izango du berme erretiroan. Lapur zuriak badaki diru publikoak edozer estal dezakeela.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Utzi iruzkina

Chomsky eta Mondragon

Data: 2012(e)ko maiatzaren 7a Egilea: Joxe Aranzabal

Laura Flanders kazetariak Noam Chomsky MITeko irakasle emeritua elkarrizketatu du, hitz egiteko azken honen azken liburuaz, OCCUPY, OWS, anarchism, racism, corporate power and cooperative potential. Elkarrizketak ia 25 minutuko iraupena du, eta bertan Chomskyk Arrasateko kooperatibak aipatzen ditu,  berauek merkatu sisteman dituzten mugak zehazkiago.

GALDERA: Badirudi Clevelandgo ereduaren alde zaudela, non komunitateko kideak eta langileak enpresako jabeak diren.

ERANTZUNA: Aurrerapauso bat da, baina harago jo beharra duzu eraisteko produkzio sistema bat irabaziei begira dagoena eta ez erabilerari. Alegia, desegitea merkatu sistemaren zati handiak. Ikusi, bestela, kasurik aurreratuena: Mondragon. Bertan langileak dira jabeak, baina eurek ez dute enpresa kudeatzen, nahiz eta sarri kudeatzaileak langileengandik irteten diren. Mondragon merkatu sistema batean dago, eta esplotatu egiten ditu langileak Hego Ameriketan. Zenbait gauza egiten dituzte kaltegarriak direnak gizartearentzat, baina ez daukate aukerarik, sistema batean baitaude non etekinak ezinbestekoak diren aurrera egiteko. Horrelakoetan behartuta zaude ez ikusiarena egitera kanpo ondorio negatiboei, beste batzuengan duten eraginari.

Elkarrizketa osoaren testua, The Nation aldizkarian aurki daiteke.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | Utzi iruzkina