Faroa

Aurreko batean Saturraranen izan ginen. Ondarroatik iritsi ginen hara, oinez, itsas bazterreko pasealeku berrian zehar. Pasealekua ederra da, eta bat egiten du gure haurtzaroan Saturraranen zegoen ibiltoki laburrarekin. Saturraranen, berriz, ez dago igartzerik garai batean han zegoen eraikin multzoa eta bizitasuna: apaizgaitegiaren bospasei eraikin, Goardia Zibilaren etxea… dena eraitsita dago, desagertuta.

Apaizgaitegiari dagokionez, kostatu zitzaidan Begori eta Mireni esplikatzea non zeuden logelak, non ikasgelak, etab. Orain begiratuta, gezurra dirudi hutsune horietan hainbeste gauza sar zitekeenik. Baina oroimenak huts egiten ez badit, hor zeuden denak, eta inguruan batetik bestera, zarata batean, berrehun bat mutiko, Gipuzkoa osokoak.

Ordu erdi bat-edo egin genuen Saturraranen, eta berriz Ondarroara bueltatu ginen, zaparrada hasi aurretik. Atzera bidean hasi aurretik, Mirenek atera zigun goiko argazkia.

Espainian jende asko aztoratuta dabil, beste asko ez, Roquetas del Mar herrian Goardia Zibileko bederatzi agentek herriko nekazari bat hil dutelako ustez, kolpeka. Han gertatutakoa salbuespena omen, salbuespen deitoragarria diote Espainiako hedabide gehienek.

Baina Amnesty Internationalek datu batzuk eman ditu gaur, geure burua engaina ez dezagun.

• 1995 eta 2002 urteen artean, AIk 320 kasu jaso ditu, non presoek tratu txarrak salatu dituzten.
• Urtebete eta bederatzi hilabetean, 20 pertsona hil ziren Goardia Zibilaren kustodiapean zeudela.

Salbuespena ala araua? El Correo egunkariak eman du horren berri gaur.

Hiru urte badira bizikleta errepidean erabili ez dudanetik, gaixotu nintzenetik bai. Atzo, ordea, berriz probatu nuen, aldapan behera, eta gaua nagusitzen ari zitzaiola egunari. Eskerrak Bego eta Miren nire atzean zetozela berebilean, argia ematen.

Lasterka hasi, eta min hartu. Horixe gertatzen ari zait behin eta berriro Elorrioko futbol zelaira joan eta entrenatzen hasten naizenean, nahiz eta lasterkaldiak tartekatzen ditudan ibilaldiekin. Ezker hanka ahul daukat, eta argi dago berau indartzeko ez dela nahikoa izango lasterkaldiak eta ibilaldiak uztartzea. Bizikletaldiak ere tartean sartuko ditut. Horregatik eraman nuen txirrindua dendara, presta ziezadaten berriz errepidean ibiltzeko.

Bizikleta horrek 20 urte ditu, izan ere, 1085ean Begok eta biok bizikleta bana erosi genuen Ottawan, Peccos dendan. Prezio onean erosi genituen, eta Guy lagunak esan zigunez, hori zen piezak Japoniatik eramaten zirelako, gero Ottawan denak muntatu eta saltzeko. Etxeratu ginenean, gurekin ekarri genituen.

Japoniatik Euskal Herrira, Kanadatik zehar

Makinatxo kilometro egin ditugu inguru hauetan bizikleta horiekin. Lasterketako bizikletak dira, baina hemengoak baino astunagoak. Guri, baina, horrek ez digu axolarik.

Dendatik Esteñibarrera eraman genuen bizikleta, eta hantxe garbitu, gainean hiru urteko kraka baitzeukan trastoak. Konturatu orduko, baina, iluntzen hasia zen. Afari pasada eginda, Mikelek jaka potolo samarra utzi zidan, gaueko hotzetik babesteko, aldapan behera dezente igartzen da-eta haizearen eragina.

Ume baten antzo

Ni aurretik abiatu nintzen, eta Bego eta Miren atzetik, argia ematen berebiletik. Eskerrak horrela egin genuela, bestela, zenbait lekutan piperrik ere ez nuen ikusten, arbola artean ilun-ilun. Lipar batez, iruditu zitzaidan hamabost urte nituela. Aurpegian, haize hotza, bihotzean emozioa, eta barrenean, oihu egiteko gogo bizia. Mirenek antzeko zerbait sentitu, antza, bera hasi hasi baitzen oihuka nire atzetik: “aupa, aita, txapelduna!”, esaten zidan burua leihotik aterata. Orduan barre egin nuen, zoriontsu, ezkerreko eskua manillerrean tinko, eta eskuinekoa frenoan.

Ia pedalei eragin barik iritsi nintzen errepide nagusira, dena aldapan behera. Handik garajera, berriz, ziztu batean. Iritsi ginenean, Bego barrezka ari zen, eta Miren zer esanik ez. Ez dut uste erraz ahaztuko duenik jaitsiera hori, Nik ere ez.

Atzo arratsaldean txango ederra egin genuen. Paula eta Kontxa beribilean hartu, egun hauetan gure ama eta Mikelena Esteñibarren baitaude astea pasatzen, eta Bizkaiko zenbait leku polit bisitatu genituen.
Ziortza

Lehenik eta behin Ziortzara joan ginen, eta han monasterioa bisitatu. Ondoko argazkia hantxe atera genuen, monasterioaren klaustroan. Ezkerretik eskuinera, hor dituzue Miren, Fatima, Kontxa, Paula, Bego eta Mikel. Han ginela, hainbat erromes iritsi ziren, ostatu bila, Ziortza Done Jakue bidean baitago, kostaldeko bidean.

Ziortza utzi eta Ansotegi hotelera joan ginen, gure amek ikus zezaten antzinako burdinola, gaur egun hotel bihurtua. Ez genuen hutsik egin, izugarri gustatu zitzaien-eta nola berriztu duten behialako burdinola. Freskagarri bat hartu, eta osteratxo bat egin genuen hango bidegorrian zehar, eguraldi ona lagun.

Gero Ziortzabeitian izan ginen, eta kafe gozo bat hartu genuen orain hilabete baino gutxiago Miren egondako udalekuen egoitzan. Hara ere erromes talde bat iritsi zen, aprobetxaturik 60 litera dituztela aterpetxean. Andre batek esan zigunez, urtetik urtera gero eta erromes gehiago iristen dira, batez ere Interneten ezarri zutenetik kostaldeko bidearen berri. Guretzat ezustekoa izan zen, ez genuen uste-eta hainbeste jende ibiliko zenik bide horretatik. Antza denez, Debatik etortzen joaten dira Ziortzara, eta hurrengo etapa Ziortza-Gernika izaten dute.

Aprobetxaturik gerttu geundela, Barinagarako bidea hartu, eta, lehendabizi, Iturbe baserria bisitatu genuen, Jose Maria Arizmendiarrietaren jaiotetxea. Kanpotik ikusi besterik ez genuen egin. Gero bai, Barinagara joan, eta hura bisitatu genuen, Bego emazteak gidaturik, txikitan bera eta bere familia udaro joaten baitziren hara uda pasatzera, urte haietan osaba Benito baitzuten abade Barinagan. Han Mari Errota agurtu genuen, Jose Maria Arizmendiarrietaren arreba, eta baita Gregori, Txasio pilotarien ama, zeinek oparitu baitzigun sorta bat albaka usaintsua.

Ansotegi

Bidaia bukatu aurretik, eta etxera bidean berriz, Trabakuan sartu ginen, eta han Josu Mendizabalek afari gozoa prestatu zigun: Gernikako piperrak, onddoak, kroketak, hegaluze paparrak, pellak, eta beste jaki gozo jan genituen.

Barinaga

Trabakua

Gaueko 23:30ean iritsi ginen etxera, pozik, aseturik, eta umore onean. Bizkaiak merezi du.

Hasieran uste genuen pare bat ordu ikusita nahikoa izango zela, neskatilak berehala aspertuko zirelako, baina kia, bost ordu eta erdi egin genituen han, eta ezin gaztetxoak ipini etxera bidean, hain gustura ari baitziren plato hartan, artisten eta teknikarien artean!

Joan den ostegunean Donostian izan ginen, Miramonen, ikusten nola grabatzen zen Martin telesailaren atal bat. Bego, Miren eta hirurok joan ginen, eta Mirenen beste bi lagun, Maddalen eta Ainhoa. Inoiz esan dut gurean oso gustura ikusten dugula Martin telesaila, eta horregatik, neskatilek pozez zoratzen hartu zuten Bea Zabalondo lagunaren gonbita.

Izan ere, bai Eneko Olasagasti zuzendariak nola Aitor errealizatzaileak eta hango artista guztiek sekulako harrera egin ziguten, amoltsu neskatilekin, eta arretatsu gurekin. Oso ondo pasatu genuen. Mila esker Beari eta Martin egiten duzuen talde osoari.

Halaxe da, hamalau bat urte igaro dira lehen bazkaria egin genuenetik Berrio-Otxoa kaleko 41. atariko bizilagunok, hemen, Elorrion. Luze iritzita, erabaki genuen beste bat egin behar genuela, oraingo honetan partaide bat gehiagorekin, Miren ere gurekin izango zen-eta.
Eta halaxe egin genuen larunbat eguerdian. Hiru mahai jaitsi atarira, eta, hantxe bertan jarri ginen hamaika lagun, atari horretan bizi garen guztiak. Aitor izan genuen sukaldari eta antolatzaile nagusi, eta Joseba laguntzaile primerakoa.

Hasteko zizka-mizkak jan genituen; gero, entsalada eta kokotxak; ondoren azpizuna, eta, bukatzeko ostopila, bikaina. Ondo hasi ditugu oporrak.