Hitz jasoak, kaka esplikatzeko

Data: 2010(e)ko abuztuaren 20a Egilea: Joxe Aranzabal

Egun hauetan harrituta ikusi dut zelako ahalegina egiten ari den Euskal Telebista, zezenketak hizkuntza jasoan aurkezteko, berauek arte sublimearen aparra balira bezala.

Donostiako zezenketez ari zela, kazetariak artea, nobletasuna, dotorezia eta antzeko berbak esaten zituen bitartean, ikusleok ikusten genuen zelan zigortzen zuten zezena, behin eta berriro, erabat odoletan jarri eta hil arte.

Horrelakoetan, Jon Sudupe filosofoaren hitzak etorri zaizkit burura, orain asko ez dela Berrian idatzitakoak. Sudupek zioen eboluzioaren teoriak senidetu egin gaituela landareak, animaliak eta gizakiak; parekatu egin gaituela gainerako animalia eta izaki bizidunekin. Ez dagoela, beraz, animaliak gaizki tratatzeko eskubiderik.

Ados nago Jon Suduperen hitzekin, eta bat nator, erabat, bere artikuluaren amaieran idatzi zuenarekin:

  • “Gizakiaren bihotza animaliekiko tratuarengatik neur daitekeela” adierazi zuen Kantek. Animaliei ere errespetua zor diegu. Ez diegu alferrikako sufrimendurik eragin behar. Zezenketak, oilar eta ahari jokoak, idi demak eta bestelako jolas edo “kirol” basatiak debekatu beharreko ikuskizunak dira. Tradizioaren aurretik dago tratu etikoa (zentzu horretan, adierazpen desegokiak egin ditu gure Lehendakariak).
Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | 6 iruzkin

Darwin bidaiaria

Data: 2010(e)ko abuztuaren 13a Egilea: Joxe Aranzabal

Beste liburu bat irakurri dut, Darwin bidaiaria, hau ere oso ona, kontuan izanda bederatzi eta hamabi urte bitarteko neska-mutilentzako bilduma batean datorrela, Nor da? izenekoa, Txertoa argitaletxean.

Liburuak oso ondo azaltzen du nor izan zen Charles Darwin eta zeintzuk izan ziren zientzialari ingelesaren ekarpenik handienak, hori guztia hizkuntza erraz eta entretenigarria erabilita. Meritu itzela, beraz, Nicolas Cuvi egilearena eta baita Martin Anso euskaratzailearena ere. Bukaeran, gainera, liburuak hainbat ariketa dakartza, eta bertan kontuan hartzen da Darwinen teoriak Euskal Herrian izandako oihartzuna. Horreraz gain, Interneteko hainbat helbide ematen ditu —horietako zenbait, Euskal Herrikoak— gaia lantzen segitu nahi duenarentzat.

Liburu interesgarri honek badu, hala ere, eragozpen bat, eragozpen tontoa: bertako testua tinta berdez idatzita dago, eta horrek zaildu egiten du berau irakurtzea. Ez dut ulertzen oraindik ere, XXI. mendean, nolatan egin daitezkeen horrelako hanka-sartzeak, jakinda zuria beltzaren gainean irakurtzen dugula errazen eta erosoen. Guztiarekin ere, seme-alaba gaztetxoak dituzuenak, aintzat hartu liburu hau, baita zuentzat ere.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | Utzi iruzkina

Esther Tusquets, dama prestua

Data: 2010(e)ko abuztuaren 12a Egilea: Joxe Aranzabal

Bi egunez, irakurri baino ez dut egin, ezin gusturago. Confesiones de una vieja dama indigna irakurri dut, Esther Tusquets argitaratzaile katalanak idatzitako autobiografiaren bigarren zatia. Seguru asko, berau izango da aurten irakurritako liburuetan gusturen leitu dudana.

Urtebete inguru izango da Bego emazteari oparitu niola liburu hau —bide batez esanda, horrelakoetan, ez nago seguru berak irakurtzeko oparitzen ote dizkiodan ala nik leitzeko, oraingoan gertatu den moduan—, kontua da berak ez duela gogoratzen irakurri ote duen. Eta ni ez aurrera-ez atzera nenbilenez beste liburu batekin, erabaki nuen behar nuela bat harrapatuko ninduela, eta Esther Tusquetsena aurkitu nuen, hauts fin batek estalia.

Esther Tusquets berrogei urtez izan zen Lumen argitaletxeko editorea, eta liburu honetan kontatzen digu bere historia argitaratzaile moduan eta pertsona bezala. Hor agertzen dira, berarekin batera, La Gauche Divine talde batzelonarra (Carlos Barral, Terenci Moix, etab.) eta frankismo garaiko idazle piloa, gehienak gaztelaniaz idazten zutenak, eta nik Triunfo aldizkarian irakurtzen nituenak. Horrezaz gain, Estherren lekukotza dago: aberaskumea zen, baina oso
gazterik hautsi zituen frankismo eta elizarekiko loturak eta saiatu zen
beste bizimodu bat izaten, erabat urrun orduko molde eta
estereotipoetatik.

Liburua oso ondo idatzita dago, zintzotasunez eta umorez, eta nik, behintzat, gozatu ederra hartu dut berau irakurtzen.  Erabat gomendagarria.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , | Utzi iruzkina

Hezur-muin emailearekin bazkaltzen

Data: 2010(e)ko abuztuaren 5a Egilea: Joxe Aranzabal

Zumaiako portuko faro ondoan
Zazpi urte bete direla-eta hezur-muin transplantea egin zidatela, atzo Zumaian izan ginen bazkaltzen, Bedua erretegian, Fatima arrebarekin —orduan bera izan baitzen emailea— eta Mikelekin. Bigarren aldia zen hara gindoazela, eta lehenbizikoan bezala, ederto jan genuen: tomatea, piperrak, bixigua eta postrea.

Ondoren Zumaiara joan, eta bertan paseatzen ibili ginen: barra inguruan lehenengo, eta Itzurun hondartzan gero. Eguraldia gorabehera, egun ederra izan zen. (Argazkian: Mikel Irizar, Fatima Aranzabal, Bego Larrañaga eta Joxe Aranzabal)

tagzaniapaste
Bedua erretegia map

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | Utzi iruzkina

Lanzaroten, oporretan

Data: 2010(e)ko abuztuaren 3a Egilea: Joxe Aranzabal

El Maño jatetxean, bazkaldu ondoren
Astebe honetan Bego emaztea eta biok Lanzaroten izan gara, Playa Blanca inguruan ostatu hartuta, Hesperia Playa Dorada hotelean.

Aste ederra izan da. Eguraldi paregabea, garbia eta ez oso beroa. Inguruak ere politak, garbiak eta ondo zainduak. Bertan ginela, errutina nagia sortu genuen: goiz jaiki, bapo gosaldu, hondartzan ibili, irakurri, lasterka egin, arin bazkaldu, lo kuluska egin, irakurri, garagardoa edan terraza batean, afaldu, paseatu, irakurri eta lo. Niri dagokidanez, egunean behin edo birritan, nabigatu egiten nuen Interneten, hoteleko wi-fia aprobetxatuta.

Asteartean, uztailak 27, aprobetxatuta zazpi urte betetzen zirela hezur-muineko transplantea egin zidatela, bazkaltzera joan ginen El Maño jatetxera, hoteletik hamabost minutura oinez. Bazkari gogoangarria izan zen guretzat, jana, edana, zerbitzua eta lekua zoragarriak izan baitziren. Inoiz hurbiltzen bazarete paraje horietara, lasai joan El Mañora bazkaltzera, merezi du-eta.

Orduko argazkiak ikusi nahi badituzue, Flickr-en daude ikusgai.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | Utzi iruzkina

Zazpi urte transplantea egin zidatenetik

Data: 2010(e)ko uztailaren 27a Egilea: Joxe Aranzabal

Gaurko egunez, orain zazpi urte, hezur-muineko transplantea egin zidaten Santanderren, Valdecilla Ospitalean. Bego emaztea beiraren bestaldean zela, Fatima arrebak emandako hezur-muina sartu zidaten, minbizia osatzeko helburuarekin.

Zorionez, dena ondo joan zen, eta orain hemen gaude, kriskitinak baino alaiago, oporretan gainera. Carpe diem.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , , | 5 iruzkin

Bi marra arrosa

Data: 2010(e)ko uztailaren 26a Egilea: Joxe Aranzabal

Parisen nengoela, Bi marra arrosa irakurri dut, Jasone Osoro idazlearen azken liburua. Bertan idazleak kontatzen du berak zelan bizi izan zuen lehen haurdunaldia. Arrastorik ere ez guri txikitan esaten zigutenarekin, umeak hain zuzen Paristik etortzen zirela, zikoina batek ekarrita.

Gustura irakurri dut liburua, batez ere egileak bere bizipenak azaltzen dituenean, modu xaloan azaltzen ditu-eta. Emakume sentsuala da Jasone Osoro, ederzalea, sentibera eta bere belaunaldiko gazteen kontsumo joeren isla. Lander Garrok idatzitako gibel solasa, berriz, kontrapuntu polita iruditu zait, hark beste modu batean bizi izan baitzuen, halabeharrez noski, bere bikotekidearen haurdunaldia.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , | Iruzkin 1

Paristik bueltan

Data: 2010(e)ko uztailaren 25a Egilea: Joxe Aranzabal

Piramidean, Louvren
Paris La Francen izan gara aste honetan, uztailaren 20tik 24ra. Gare de Lyon tren geltokiaren ondoan hartu genuen ostatu, eta handik oso eroso mugitu gara batetik bestera, batez ere metroa erabilita. Eguraldi ona izan dugu, eta horrek lagundu egin digu ikusi beharrekoak patxadaz ikusten.

Hotelak eman digu ezusteko atsegina, doako wifia eta bi ordenagailu handi baitzituen, bezeroek noiznahi erabiltzeko. Aireportuek, aldiz, ezusteko kaskarra, oraindik ere kobratu egiten baitute wifia. Londresen aldean, Parisek hobetu beharko luke seinalitika, kaleko mapetan, adibidez, oso-oso gutxitan jartzen baitu zu non zauden une horretan.

Ni neu gustura ibili arren, apur bat nekatuta etorri naiz Parisi darion la grandeur horrekin, handinahi jasanezina egin zait-eta askotan. Ikusi nahi izanez gero, Flicker-en dituzue Parisen ateratako argazkiak.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | 2 iruzkin

Muhammad Ali vs. Rocky Marciano

Data: 2010(e)ko uztailaren 14a Egilea: Joxe Aranzabal

Sekula ez nuen ikusi Rocky Marciano boxeatzen. Gure aitak, berriz, sarri aipatzen zuen, miresmenez. Muhammad Ali, ostera, askotan ikusi nuen. Hura izan zen nire idoloa boxeolarien artean.

Atzo harrituta geratu nintzen bideo hau ikusi nuenean, bertan boxeolari biak agertzen baitira, elkarren artean burruka egiten. Film hau 1969an filmatu zen, gezur-mezurretan, bata zein bestea inoiz galdu gabeak zirela, garai hartan jende askok egiten baitzuen galdera bien artean nork irabaziko lukeen, ring baten barruan elkartuz gero. Jarrera askotan filmatu zitzaien itxurak egiten, eta emaitza erabaki zen hainbat probabilitate formula ordenagailu batean sartuta.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | Utzi iruzkina

Kirola, politikarien erabilgarri

Data: 2010(e)ko uztailaren 13a Egilea: Joxe Aranzabal

“Kirola ez da politizatu behar”, esaten digutenek ez dute beldurrik kirola erabiltzeko beren lotsak ezkutatze aldera, egun hauetan gertatu den bezala Kataluniako Estatutuaren auziarekin.

  1. Auzitegi Konstituzionalak, aprobetxatuta Munduko Futbol Txapelketan Espainia finalera iritsi zela eta nazionalismo espainiarra puri-purian dagoela, erabaki zuen epaia aurreratzea Kataluniako Estatutuaren gainean, justu Bartzelonan egitekoa zen kale agerraldiaren bezperarako.
  2. Egun hauetan, baliatuta Espainiako selekzioak Munduko txapelketa irabazi duela, Espainiako egunkariek atzendu egin dute, ia isiltzeraino, Bartzelonako manifestazioaren oihartzuna.

Estatuak baditu milaka baliabide, sibilinoak ere bai, kasu honetan bezala, baina Hego Afrikan harrotu diren hautsak garbitzen direnean, hortxe iraungo du Kataluniaren auziak. Baten batek erantzun beharko du orduan.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | 5 iruzkin