Frantzia hiritar kazetaritzaren kontra

Data: 2007(e)ko martxoaren 9a Egilea: Joxe Aranzabal

J.D. Lasicari irakurri diot hamasei urte igaro direnean polizia talde batek Rodney King harrapatu eta sekulako jipoia eman zionetik, Frantziako Konsttituzio Kontseiluak lege bat onartu duela, eta horren bidez kriminalizatu egingo duela bortxazko irudiak grabatzen edo emititzen dituen edonor, non eta ez den kazetari profesionala.

Poliziaren bortxakeria filmatzen duenak edo irudi horiek argitaratzen dituzten webguneetako jabeek 5 urteko kartzela zigorra jaso dezakete eta 75.000 euroko isuna. Liberté, fraternité, egalité.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , | 3 iruzkin

Ezjakintasuna ala utzikeria?

Data: 2007(e)ko martxoaren 8a Egilea: Joxe Aranzabal

Egun hauetan Luis Haranburu Altunaren liburu bat irakurtzen ari naiz, Euskararen Doluminak, Elea argitaletxeak plazaratua, eta hor  aurkitu dut halako jarrera baztergarria euskararentzat, batez ere teknologia berriekin lotuta. Ale bat:

  • Euskaltzale askok begiratzen du penaz euskararen gabezia egungo kulturaren arlo askotan. Interneten euskara oso “txiki” ikusten da, baina ez liguke horrek beste munduko konplexurik gureganatu behar; izan ere, kulturaren esparru horietan egotea euskararentzat ez da hil edo biziko kontua. Euskarak baditu lehenagoko lanak eta beharra azken teknologien puntan egotea baino. Euskarak beharrezkoa du beste esparru apalagoetan gotortzea. Euskarak eguneroko bizitzaren ildoan behar du gotortu bere iraupena eta ez dio inportarik izan behar Google-ko atarietan urriago izateak. (26. or.)

Badakigu gaur egun euskara txikia dela Interneten, nola baitzen Unamunoren garaian irakaskuntzan, eta iruditzen zait Luis Haranburu Altunak ez duela harrapatzen sarearen garrantzia. Bihar-etzi gauza mordoa egingo ditugu Internet bidez, eta hor erabiltzen diren zenbait teknologia ezinbestekoak izango dira eguneroko bizitzan. Beraz, begitantzen zait euskarak egon behar duela hor, GPSetan auto gidariak gidatzen, ordenagailuetan ahozko aginduak ulertzen, aldibereko hiztegi multimedietan, etab., hor egonda, ziurtatuko dugulako gurekin segituko duela eguneroko kontuetan.

Horra baina, ez da inor iristen bat-batean hori lan jarraitu baten emaitza baita. Eta horra iristeko beste pauso batzuk eman behar, hala nola Xuxen zuzentzaile ortografikoa, Euskalbar hizkuntza baliabideak eta euskal librezale askok egin dituzten ekarpenak. Hain zuzen ere, euskara uztartu egin behar da teknologia berriekin eta Internetekin, “eguneroko bizitzaren ildoan behar du(elako) gotortu bere iraupena”.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , | 2 iruzkin

MUren trailerra, herriz herri

Data: 2007(e)ko martxoaren 7a Egilea: Joxe Aranzabal

Alberto Ormaetxearen ondoan
Iaz autobus bat izan zen. Aurten, berriz, trailer bat, bereziki prestatuta erakustoki moduan. Iaz Koldo Mitxelenaren aurrean egotea suertatu zitzaidan. Joan den larunbat goizean, ostera, Anoeta futbol zelaiaren aurrean izan nintzen, Susana eta Miren lankideekin. Hantxe atera genuen argazki hau, Alberto Ormaetxea Realeko jokalari eta entrenatzaile ohiari egindako monumentuaren alboan.

Datorren astean Elorrion izango naiz berriro, martxoan trailerra herriz herri ibiliko da-eta Hego Euskal Herrian, Mondragon Unibertsitatearen berri ona zabaltzen.

Kategoriak Sailkatugabeak | Utzi iruzkina

Agur, Valdecilla!

Data: 2007(e)ko martxoaren 6a Egilea: Joxe Aranzabal

Atzo Valdecilla Ospitalean izan ginen, Santanderren, orain hamaika hilabete hitzartutako kontrola egiten. Bi albiste on ekarri genituen handik:

1. Aurrerantzean ez dut joan beharrik izango Valdecillara, Galdakaok hartuko baitu berriro ni zaintzeko ardura. Horrela, hiru urte eta erdiko aro bat amaituko da, hezur-muinaren transplantea egin zidatenetik Valdecillak zuen-eta ni zaintzeko ardura nagusia. Agur, beraz, Eulogio Conde doktoreari eta bere laguntzaileei, eta gure eskerrik beroena denbora horretan eskaini diguten arretagatik.

2. Berriro ikusi genituen Ramon eta Edurne Usurbilgo lagunak. Ramoni hezur-muinaren transplantea egin zioten nirekin batera orain hiru urte eta erdi, eta aspaldi elkar ikusi barik geunden. Erabat aldatuta aurkitu nuen, meheago eta ilearekin. Edurne ikusi nuelako itxaron gelan sartzen, bestela, Ramon bera bakarrik ikusiz gero, ezagutu ere ez. Gu baino sarriago joaten dira Valdecilla Ospitalera, baina ondo dihardute.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | 4 iruzkin

Vancouverko mozkorraldi hura

Data: 2007(e)ko martxoaren 5a Egilea: Joxe Aranzabal

Juan Luis Zabalak egindako gonbitari erantzunez, nik ere bost kontutxo ekarriko ditut hona, ezezagunak askorentzat.

1. Itsasoa. Zazpi bat urte izango nituen itsasoa lehen aldiz ikusi nuenean. Deban izan zen. Amak hartu gintuen Fatima arreba gaztea eta biok trenean Debaraino. Treneko leihatilatik ikusi nuen masa urdin hura, eta usaina ere gogoan dut, oso bestelakoa zelako niretzat. Zur eta lur geratu nintzen. Hantxe igaro genuen eguna, hondarrean jolasean eta uretan sartu-irtenak egiten, amaren begiradapean beti. Egun zoragarria izan zen.

2. Seminarioa. Urte batzuk geroago, 1963an izango zen, Saturraranera joan nintzen, apaizgaitegira. Hirurogei ikasletik gora sartu ginen nire kurtsoan, denak abade izateko gogoarekin. Haietatik baina, bat bakarra abadetu zen, nahiz eta gaur egun berak ere utzia duen abadetza.

3. Iruzurrezko ordezkatzea. Batxilerra amaitzen ari nintzela, behin lagun baten ordez sartu nintzen frantsez azterketa egitera Peritos eskolan, Donostian. Laguna Mondragoekoa zen, eta ikasten ari zen Industria Ingeniaritza. Ezin frantsesarekin baina, eta arrren eta arren etorri zitzaidan azterketa bere ordez egiteko, bestela ez zuela-eta titulurik aterako. Azkenean, amore eman nik. Kaka eginda sartu nintzen Peritos eskolan, nire argazkia neure lagunaren nortasun agirian nuela. Ona nintzen frantsesean eta di-da egin nuen azterketa, eta baita samur gainditu ere. Hilabete geroago irakasle bera egokitu zitzaidan frantses azterketan, Preu gainditzeko. Orduan ere kaka eginda ni, ezagutuko ote ninduen beldur.

4. Ingelesa. Uda zen, 1980koa, eta gu Hagan geunden, Holandan, lagun batzuen etxean astebete pasatzen. Ingelesa zen gure arteko hizkuntza, baina nik ez nuen tutik ere ulertzen, eta hain txarto sentitu nintzen harrizko gonbidatua izaten, hantxe bertan erabaki nuen, Begorekin batera, ingelesa ikasi behar nuela. Urtebete itxarongo genuen Begok enpresa ikasketak amaitu arte, eta Ingalaterrara joango ginen elkarrekin. Horiek ziren gure asmoak, baina azkenean Boisera joan gu, AEBetara. Urtebeterako joan ginen, baina bost egin genituen atzerrian: AEBetan, Kanadan eta Israelen.

5. Lehen mozkorra. Nire lehen mozkorra, eta bakarra uste dut, Vancouverren harrapatu nuen, Kanadan, Aberri Egun batean. Lagun euskaldun batzuen etxean geunden gonbidatuta, beste euskaldun batzuekin batera. Arratsaldeko bostetan hasi ginen edaten, eta goizeko laurak arte, geratu barik jardun genuen. Trago bat egiten nuen aldiko, bete egiten zidaten basoa albo bietako lagunek. Konturatu nintzen mozkortuta nengoela, lehen aldiz jaiki nintzenean komunera joateko, kosta egiten zitzaidan-eta zuzen ibiltzea. Zorionez, etxeko jabeek eskaini ziguten beren etxea gaua pasatzeko. Hurrengo goizean sekulako buruko mina nuen, eta apenas gogoratzen nuen ezer. Begok esan zidanez, bertsotan ere ahalegindu nintzen. Begira zelan egongo nintzen.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | Iruzkin 1

Blinkx, bideo bilatzaile bizkorra

Data: 2007(e)ko martxoaren 1a Egilea: Joxe Aranzabal

Bideo ehizan ibiltzen zaretenak, pozik egon zaitezkete, aplikazio paregabe bat sortu baita: Blinkx, bideo bilatzailea. Enpresak berak dioenez, 7 milioi ordu ditu bilatzeko moduan, 200 telebista eta eduki sortzailerekin egindako hitzarmenei esker. Beraz, YouTube eta Google Video ez ezik, denetariko bideo iturriak aurkituko dituzue hemen. Gustuko baduzue, gorde gogokoenetan eta erabili.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | Utzi iruzkina

Hamaika ikusteko XXI. mendean

Data: 2007(e)ko otsailaren 28a Egilea: Joxe Aranzabal

Prospektiban irakurri dut, Eneko Astigarragaren blog beti interesgarrian, mende honetan zenbat berrikuntza ikusiko ditugun, Eric de Riedmatten adituaren arabera:

  • Eskuko telefonoa belarrian txertatua (2012).
  • Aldibereko itzultzailea (2019).
  • Ehun argitsuak (2026).
  • Odol artifiziala (2018).
  • Etiketa adimentsua (2037).
  • Lehen giza kokalekuak Marten (2030).
  • Hiri girotuak (2035).
  • Gizakiaren autokonponketa (2079).
  • Garun txertoak (2082).
  • Argindar hari bakoa (2020).
  • Lehen beribil erabili eta botatzekoa (2098).
  • Lur azpiko bidaiak (2058).
  • Jolas-hegaldiak espaziora (2067).

Gustatzen zaizkit horrelako iragarpenak, nahiz eta badakidan noiz edo behin gainera etorriko zaizkigula hainbat berrikuntza iragarri gabeak, Internetekin gertatu zitzaigun legez.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | 2 iruzkin

Copyright auzitan

Data: 2007(e)ko otsailaren 27a Egilea: Joxe Aranzabal

Joost Smiers irakasle holandarrak, zeinak irakasten baititu Artearen Zientzia Politikoak Utrecht-eko Arte Eskolaren Ikerkuntza eta Ekonomia Taldean, liburu bat kaleratu berri du gaztelaniaz Gedisa argitaletxean: “Un mundo sin copyright”.

Smiers-en iritziz, ezabatu egin behar da copyright delakoa, “sistema horrek soilik egiten baitie mesede kultura enpresa handiei, eta ez artistei”. Informazio gehiago liburu horren gainean, hemen.

Copyright-copyleft
Zein da baina, alternatiba copyright horri? Ezagunena, baina ez bakarra, copyleft izango da. Horra zer diren bai bata eta bai bestea:

  • Copyright: Arau eta printzipio multzoa da zeinak arautzen baititu legeak autoreei emaniko eskubide moral eta ondarezkoak, sortzeagatik obra bat literarioa, artistikoa edo zientziazkoa.
  • Copyleft: Lizentzia taldea da eta nahi du garantizatu edozein pertsonak, hartzen badu kopia bat lan batena, egin ditzakeela erabili, aldatu eta berriz banatu lan bera eta bertatik segitzen diren bersioak.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , | Utzi iruzkina

Blogosferak, 10 urte

Data: 2007(e)ko otsailaren 26a Egilea: Joxe Aranzabal

Laster blogosferak 10 urte beteko ditu. Izan ere, 1997ko apirilaren 1ean Dave Winer-ek argitaratu zuen lehen mezua Scripting News Interneteko lehen blogtzat jotzen den agerkarian. Gehiago jakin nahi baduzue blogosferaren historia laburraz irakurri José Luis Orihuela irakaslearen artikulu hau.

Hamar urte hauetan 62 milioi blog baino gehiago sortu dira sarean, baina denak ez daude modu orekatuan banatuta munduan. Bideo honetan ikus daitekeenez, zeinera iritsi bainaiz Biz Ston-en bidez, mundu aberatsean hedatu da blogosfera batez ere.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Iruzkin 1

Kainismoa

Data: 2007(e)ko otsailaren 23a Egilea: Joxe Aranzabal

Gure auzoko Txapasek esango lukeen moduan, “de puta a puta, taconazo”. Horrela bide dabiltza Eusko Alderdi Jeltzalean Gipuzkoako ahaldun nagusiaren ondorengoa dela eta. Jon Jauregiren gaineko susmoak kaleratu zirenean, lehenengo gauza pentsatu nuen informazio hori EAJtik bertatik irten zela, eta horrela esan nion Begori. Herenegun Joseba Egibarrek berak gauza bera esan zuen, alegia, Jauregiren gaineko txostena bere alderditik irten zela.

Alderdian baten batek erabaki du Jose Joan Gonzalez de Txabarri ez bada hautagai egokia ahaldun nagusi izateko (Joseba Egibarren sokakoek horrela iritzita), Jon Jauregi ere ez zela egokia. Odolkiak ordainetan. Alderdi baten barruan horrelako putakeriak egiten badizkiote elkarri, zer ez diete egingo etsaiei?

Postdata: gaurkoan kainismoa azpimarratu nahi nuen, anai-arreben arteko burruka, aginte goseak eragina. Horregatik aipatu ere ez ditut egin “gardentasuna” eta “ustelkeria” bezalako berbak, nahiz eta harira etorri kontu honetan.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak , , , | Utzi iruzkina