Azken ordua: Hona hemen blog bat, informazio mordoa duena hondamendiaren gainean.
Dagoeneko 23.000 hildako eta milaka desagertu eragin ditu atzo Asia Hegoaldean izandako lurrikarak. Richter eskalan 9.0 graduko indarra izan zuen, Hiroshiman jaurtitako 1.000 bonba atomiko adina indar bai, zenbaiten iritziz.
Berau izan da lurrikararik handiena 1965eko Ostiral Santuan beste batek astindu zuenetik Alaska, AEBetan. Eta laugarrena 1900a ezkero. Lurrikararen ondorioz sortutako tsunamiek milaka hildako eragin dituzte Indian, Sri Lankan, Indonesian eta baita Somalian ere, lurrikararen epizentrotik 4.100 km.ra. Baina zer dira tsunamiak?
Tsunami. iz. Itsas uhin handia, lurrikara baten ondorioz sortua. Kostalde batzuetan kalte handiak sortzen ditu, batez ere itsaspeko lurrikarak gertatzen diren lekuetan. Itsaso zabalean uhinak metro bat baino gutxiago izan dezake, baina 15 m. edo gehiago ere izan dezake sakontasun kostaldeetako uretara iristen denean. Itsas zabalean uhinak 100-150 km-ko luzera eta 640-960 km orduko lastertasuna izaten du.
The New York Times egunkariak mapa bat sortu du, elkarreragilea, eta hor garbi ikusten da non sortu zen lurrikara, eta nola hedatu zen. Wikipediak ere artikulu konpletoa atera du horren inguruan.
Eskerrik asko Luistxori eta Lur Hiztegi Entziklopedikoari, emandako laguntasunagatik.
Tsunamiak naturaren fenomeno deigarrienetako bat dira. Baina badute bereizgarri bat: aurrikusi daitezke; sistema martxan jartzeko dirua baldin badaukazu, noski…