2014an Eusko Jaurlaritzak azterketa bat enkargatu zion Gizaker enpresari, jakiteko zeintzuk ziren hondarribiarren jarrerak Alardearen inguruan, bertako festa nagusia, urtero irailaren 8an ospatzen dena. Emaitzak hauek izan ziren:
- Alarde pribatua bere horretan mantendu nahi zuten hondarribiarrak: %42. Herritarren erdia baino gutxiago.
- Jaizkibel konpainia Alardearen barruan ikusi nahi zutenak: %24. Herriaren laurdena.
- Beste edozeren gainetik konponbidea nahi zutenak: %72. Ia herritarren hiru laurdenak.
- Inolako konponbiderik nahi ez zutenak: %15.
Emaitza horien aurrean, Arantxa Urretabizkaiak galdetzen du Bidean ikasia bere azken liburuan: “Ia herriaren hiru laurdenek konponbidea nahi badute (…) zergatik egiten du (Hondarribiko udalak) ehuneko hamabostaren alde, beraz, herriaren gehiengoaren kontra?”.
Nahiz eta Hondarribiko Alardeak sustraiak 1638ko setioan dituen, orduan tropa frantsesek bi hilabetez inguratu baitzuten herria, Arantxaren kontakizuna 1996ko Alardean hasten da, herriko 26 emakumek —bera barne— erabaki zutenean eurek ere parte hartu nahi zutela Alardean, gizonen maila berean. Orduko hartan, parean gertatu ziren gizonek atera zituzten emakume haiek Alardetik, kolpeka eta irainka. Handik aurrera baina, ehiza antolatua eratu zen herrian 26 emakume haien kontra eta haien familia eta lagunen aurka: irainak kalean, jazarpena eskoletan seme-alabei, boikota haien negozioei…
Liburuak kontatzen du Alarde parekidearen aldekoek jasandako jazarpena, egindako ahaleginak auzia bideratze aldera, eta emaitza hutsalak askotan: “gizartearen itzal batzuk nabarmendu ditugu, hala nola berdintasunaren aldeko diskurtso publiko gehientsuenen arinkeria edo tradizioen erabilera politikoa”.
Horrekin batera, egileak hausnartu egiten du Hondarribian, eta Euskal Herrian oro har, zelako jarrera banderizoa dugun, guk bezala pentsatzen ez duena automatikoki etsaitzat hartzeko.
Egun hauetan irakurri dut liburu hau, gripearen erasopean nengoela, eta esan behar dut izugarri interesgarria aurkitu dudala. Erabat gomendagarria.
