Edo zer egingo luke Googlek Orotariko Euskal Hiztegiarekin? Aztertzen badugu zer egin zuen Google Maps aplikazioarekin, garbi dago zer egingo lukeen: sarean ipini OEHren bertsio digitala (nahikoa litzateke word dokumentu bat), eta aukera eman euskaltzaleei aplikazioak sortzeko, hiztegian oinarrituta.
Google Mapsen kasua
Googlek atera zuenean Google Maps, ez zuen berau gorde erresumaren pitxirik preziatuena balitz bezala, kontuan hartuta zein ona zen. Kontrara, aukera eman zien nahi zuten internautei mashup deitzen direnak egiteko, hau da, zerbitzu osagarriak sortzea Google Mapsen oinarri hartuta: batzuek sortu zuten Panoramio, zerbitzu bat uztartzen dituena Googlen mapak eta argazkiak. Adrian Holovaty kazetari-teknologoak sortu zuen ChicagoCrime.org, zerbitzu bat uztartzen zituena Chicagoko poliziaren informazioa hilketen inguruan Googlen mapekin, halako eran non Chicagoko bizilagunek kontsulta zezaketen uneoro, auzoz auzo, non gertatu ziren hilketak. Eta euskaldun batzuek, CodeSyntaxekoak, sortu zuten Tagzania, aplikazio bat mapak gorde eta sailkatzeko, del.icio.us aplikazioak artikuluekin egiten duen era berean.
Googleko jendea oso bizkorra da, baina Google Maps ireki aurretik, inori ez zitzaion bururatu ere egin horiek eta beste ehunka aplikazio sor zitezkeenik. Konfiantza izan zuten jendetzaren jakiturian, eta asmatu egin zuten, gaur egun aplikazio horiei esker, Google Maps askoz ere baliotsuagoa baita merkatuan, eta askoz ere erabilgarriagoa.
Zer egin OEHrekin?
Era berean, ez dago asmatzerik jendeak zer egingo lukeen Orotariko Euskal Hiztegiarekin. Batek, beharbada, hori erabiliko luke hiztegitxo bat sortzeko iPhone eta Kindle liburu irakurle digitalentzat, halako eran non irakurtzen ari zarela ez baduzu ulertzen hitz bat, berau aukeratu eta tak, hitzaren esanahia agertuko litzaizukeen. Horrela, harritu egingo ginateke zenbat aplikazio sortuko liratekeen. Noski, batzuek arrakasta izango lukete, handia, eta beste batzuek ez hainbeste. Merkatuak berak erabakiko luke hori, euskaldunon merkatuak.
Zergatik ez
Zoritxarrez, Euskaltzaindiak ez du Orotarikoa jarri Interneten. Zergatik?
- Ez du konfiantzarik. Euskaltzaindiari ez da fidatzen euskaltzaleok zer egingo dugun hiztegi handi horrekin. Pentsatzen du edukia manipulatzen hasiko garela, eta adjektibo jartzen duen tokian aditza jarriko dugula (Googleri bururatu ere ez zitzaion egin erabiltzaileak hasiko zirela aldatzen mapen edukia, Donostia dagoen lekuan Paris jarrita, edo Washington-en ordez Mosku ipinita).
- Ez du ikasten. Euskalbar irten zenean, denak zur eta lur geratu ginen. Hori da guretzat aurrekaririk egokiena. Adibide horrekin, Euskaltzaindiak ikas zezakeen nondik nora doazen kontuak Interneten.
- Ez du nahi. Bere garaian, Euskaltzaindiak negoziatu zuen argitaletxe batekin, Gutenberg galaxiakoa, eta badirudi hori nahikoa dela.
Galdetegia
Egun hauetan, galdetegi luze-luzea (esan nahi dut: lu-ze-lu-ze-a) jaso dut Euskaltzaindiak bidalita, eta ez naiz sentitu indarrez berau erantzuteko. Barka diezadala. Horren ordez, liburu bat gomendatuko diot: What Would Google Do?, Jeff Jarvis kazetariarena.
Mugimendu bitxiak daude Orotarikoarekin azken aldian. Elkar-en deskatalogaturik ageri da, baina Mensajero argitaletxeak 16 aleak 160 euroan saltzen ditu -lehen 500 euro inguru zen-. Bertsio berria edo digitala argitaratzeko pausuak ematen al dabiltza? Pozgarria litzateke. Hori bai: erabili, denok, baina hiztegia egin lexikografo eta filologoek.
Aspaldi esan zidatenez, arazoak omen zeuden OEH argitaratu zuten etxeekin, paperezko edizioari etekina atera nahi ziotelako.
Nolanahi ere, ez dakit gaur egun zertan den sareratzearen kontua, baina Euskaltzaindian OEHren testua gaurkotzen ari dira.
Zaldieroa umoregileak tira bat egin du gaur Berria egunkarian, eta bertan jasotzen du artikulu honek esandakoa. Sustatukoak aipatzen ditu, ekainaren 8an bertan Sustatuk erreproduzitu zuelako artikulu hau Sustatun bertan, eta, dirudienez, Zaldieroak hantxe irakurri zuen.
Grazia egin dit zelako izena eman dion Orotariko Euskal Hiztegiari, “Artxibo sekretua” esaten baitio. Komikiak dioenez, Sustatukoek eskatu omen dute “Artxibo sekretua” Interneten libre jartzeko, baina Mitxelena XVI.a taliban jatorrak dio ezetz, “jendea ez baitago prestatua”.