Artikulu hau ere Jakin aldizkarirako idatzi nuen, 167. alean ateratzeko.
Sei urtean lehen aldiz,
Sustatu lanean izan da abuztuko oporretan. Hasier Etxeberriak horrela
eskatuta (“Zer egin ez badakizue, antolatu lehiaketa bat, edo
kontratatu beltzen bat orriari jira eta bira emateko noizean behin.
Nahi duzuena, baina egin zerbait, orain artekoaz desberdina dena.
Jaungoikoaren izenean”.), Sustatuk egokitu egin zuen blogaren azala
—“Jamaika ikusteko…” atalari toki nagusia emanda—, eta aukera eman zien
irakurleei eurek betetzeko atal hori, horretarako del.icio.us eta
bildu.net aplikazioak erabilita.
Kontua
da Sustatuko arduradunak oporretara joan zirela, baina Sustatuk egunean
bizpahiru albiste jaso zituela, denen pozerako. Arduradunek egitura
ipini zuten eta irakurleek edukia, musu truk.
The gift economy
Fenomeno
horri the gift economy deitzen zaio, opari ekonomia, eta sutautsa
bezala zabaltzen ari da informazioaren aroan. YouTubek, adibidez,
xemeikorik ere ez die ordaintzen beren bideoak webgune horretan
eskegitzen dituztenei. Horien produkzio kostuak erabiltzaileen bizkar
doaz; eurak dira zuzendariak, ekoizleak, idazleak eta aktoreak. Bideo
horiek igotzen dituztenean YouTubera, oparitu egiten diete beren lana
webguneko jabeei. Horregatik, 2006ko urriaren 9an, Googlek erosi
zuenean YouTube 1.650 milioi dolar ordainduta, webguneko sortzaileek
eskerrak eman zizkieten erabiltzaileei, propio grabatutako bideo
batean, haiek egin baitzituzten aberats.
2005ean,
bestalde, Yahook erosi zuenean Flickr argazki zerbitzua, horrek 10
lagun baino ez zituen nominan, baina milioika erabiltzaile edukiak
igotzen etengabe, berauek antolatzen eta zabaltzen.
Zabaldu.com
ere modu horretan dabil. Pertsona bat arduratzen da mantentze
zerbitzuaz, baina gero erabiltzaileek aukeratzen dituzte albisteak,
interesaren arabera. Eta hori ere musu truk egiten dute, nahi dutelako.
Bedeinkazio ala maldizio?
Opari
ekonomia bedeinkazio bat izan daiteke sareko hedabideentzat, baina
arazo handi bat da hedabide tradizionalentzat. Zertarako ordaindu
profesional bati, amateur bat pozik izango bada lan hori doan egiten?
Sustatu
eta Zabaldu.com-en egitura ezin txikiagoa da, eta bertan egindako
publizitateak aise ordain litzake gastuak. Berria egunkariak, ostera,
ezingo lioke erantzun Hasier Etxeberriaren eskariari, ez behintzat
paperezko edizioan.
