Enpresa piramidalei inbidiaz begiratzen diet batzuetan: eskema zurrunak, ondo definitutako funtzioak, esplizitatutako botere guneak, washing pixka batekin disimulatuak… estandar garbietan oinarritua guztia. Gogorra bezain sinplea.
Bestelako eskemetan lan egiten saiatzen ari garenontzat, berriz, konplexutasuna nonahi. Lan molde berriak definitu eta geureganatzen saiatzen gara, ingurunea kontrara daukagun arren. Errepikatzen diogu geure buruari bizigarritasuna, eraldaketa… eta tarteka ausartzen gara eskubide indibidualak proiektu kolektiboan kokatzen, oreka konplikatu eta kasik ezinezkoa bilatuz. Zelako borroka geure barruan, barruraino sartuta dauzkagun parametroak deseraikitzen.
Lehen pentsaezinak ziren errutinak sortu ditugu. Hasten ditugu bilerak “zer moduz gaude” batekin, sentimenduei espazio bat emanez; besarkadak, malkoak, familia… eta txokolatea. Baina, funtsean, makinek ez dute gelditzeko aukera handirik. Kapitalismoak sortutako larrialdiei, eraldatzaile on gisa berehala eman behar baitiegu erantzuna. Eta hortxe jausten gara kapitalismoaren atzaparretan. Bere zirkuluaren abiadura itogarrian, bizigarritasunari iskin eginez, iskin egiteari ezin utziz.
Noizbehinka lan ordaindua eremu eraldatzailetatik kanpo desiratu izan dut. Imajinatzen hasten naiz nire jardunaldi murriztua murriztua izateko aukera, imajinatzen dut militantziarako indarra izatea, enpresako atea itxi eta hango arazoak neurekin ez ekartzea… Baina akaso hori ez da hainbeste lantokiaren lekua, bizitza ulertzeko modua baizik. Geure burua zaintzetik ingurua zainduko duen sistema eraikitzen segi beharko dugu, zailtasunak zailtasun, botereguneak identifikatu, beharrezkoa bada irauli, eta geure burua ispiluaren aurrean jarriz. Aitortuz ari garela, eta aritze horrek ere baduela meritua bere baitan.