Kategoria: Musika(terapia)

Udazkena aurrera doa, egia esan uda herenegun oraindik bueltaka zebilen, negua bat-batean sartu zenean. Baina bitartean azken lau saio hauek izan ditugu podkastean, horietatik azkena orain arteko bigarren elkarrizketa izan delarik (ikus argazkia).

#13 “Jerusalem” Hubert Parryk musikagile britainiarrak 1916an konposatu zuen himno eder hau, “Chariots of Fire” (Hugh Hudson, 1981) pelikularen soinu-bandan agertzen dena. Palestinako hildakoei eta bizirauleei dedikatu nahi izan diet, ezinbestean.

#14 “Cedeira” Galiziera sartu dugu hil eta biziko kanten zerrenda honetan abesti argitsu honekin, Guadi Galegok eta Ivan Ferreirok interpretaturik. Rakel Taracidoren omenez, berarekin ezagutu genuen Ferrol aldeko herri eder hura, Alberto Garbaio, Oier eta Mikelekin batera. Gugan bego betiko.

#15 “Efemerideak” Anari ez dugu pintxatu orain arte, bazen garaia. EHra itzuli gara, Azkoitira, egun esanguratsu haiek gogoratzeko: Zainketa Aringarrietako nazioarteko eguna, edo zeure aitaren heriotzaren urteurrena edo… E-fe-me-ri-de-ak.

#16 Hauxe da Miren Ezenarro lankideari egindako elkarrizketa, Bruce Springsteen-en lau abesti hartuta eta ingelesa hizkuntzen zerrendara gehituta. Hain zuzen ere, Belen Ortiz de Zarate eibartarraren abeslari kuttuna zen New Jerseykoa, Mirenen amarena. Berari buruz eta bere omenez ibili gara patxadaz solasean.

Udako azken bi hil eta biziko kantuak eta udazkeneko lehenengoa dituzue hemen entzungai:

#10 “El ball del vetllatori” María Arnal eta Marcel Bagés-en abestia etorri zitzaidan gogora Juan Laderas hil zen egunean. Bilboko laguna, Valdepeñasetik (Ciudad Real) Figueresera (Girona) eta azkenik gurera bidaia egin zuena. Ana Santorcuatoren bidelaguna eta Leire eta Aneren aita. Bizitza nahiko paraleloak izan ditugu bi familiok, ikastetxe berdinetan egon dira sema-alabak. Eurei dedikatuta doa.

#11 “Min hau” ‘Katamalo‘-ren bertsioa ‘Berri Txarrak’-ena baino leunagoa eta egokiagoa izan zen “Aulki Hutsak” dokumentalaren hasiera emateko. Bata bestearekin lotuta gelditu zaizkigu askori oroimenean. Batzuetan luze dirau minak inguruko baten batentzat, eta berau arintzeko hortxe egotea, alboan, lehenengo pausua dugu.

#12 “Xalbadorren heriotzean” inoiz idatzi den heriotza kantarik ederrenen artean dago. Hemen entzungo duzue Rozalén-en ahots dotorean. Izan ere, emakume dotore honentzat euskara batzen gaituen elementu bat da, zeharkatu nahi izan duen zubi bat. Mota honetako pertsonekin elkarbizitza askoz ere xamurragoa da, bizigarriagoa. Berarekin estreinatu dugu udagoiena.

Bederatzigarren hil eta biziko kantua Miren Narbaiza MICErena da, “Zertarako iraun”. Zerta(ra)ko (biz)iraun. Zertako bizialdia luzatu, zertako bizi kantitatea, bizi kalitatea ez dagoenean.

Hasteko, bizi kalitatearena hain subjektiboa da, non ez genukeen guk erabaki behar zein bizitza den kalitatezkoa eta zein ez. Hortik hasita, errespetua, eta hortik aurrera, errespetu gehiago.

Presaka bizi den jendarte batean bizi gara, eta bizitzaren amaieran ere gero eta presa gehiago antzematen da hainbat familiatan eta pazienterengan. “Sufrimendurik ez dezala izan” eta “lehenbailehen amaitzea”. Ohikoena hauxe entzutea da, lehendabiziko zatia argi dago, baina bigarrenarekin, denbora markatzearena, azkartzeko normalean, zalantzak sortzen dira.

Denbora mantsotzearena, amaiera atzeratzearena, berriz, ez da maiz gertatzen. Eta sarritan kostatzen zaigu onartzea eta ulertzea zertarako iraunarazi. Arrazoi batengatik edo bestearengatik izan, ulertu ala ez, bi irtenbide (edo hiru) ditugu: onartu, errespetatu eta, ahal bada, ez epaitu.

Musikak ez du etenik, uda iritsi arte behintzat, hamabostean behin soinua egiten jarraitzen dugu. Eta ez dadila haria eten! Izan ere, arimarako behar dugun gasolina hori da musika. Pentsatu, une batez, zer izango litzatekeen bestela mundua bera barik…

#7 Amoranteren “Ama hil zaigu” bertsioa entzun genuen. Baldin ez baduzue Elgoibarko artista ezagutzen, gomendatzen dizuet plataformaren batean haren musika entzutea. Edo are hobeto, haren kontzerturen batean zuzenean entzutea. Abestia ez daudenen geure amei dedikatu nien. (Eli Conderena eta geurea garai berean hil ziren, eurengandik hasita).

#8 Wolfgang Amadeus Mozarten “Requiem”-a musikaren historia osoaren pieza erraldoi horietakoa da. Musika Hamabostaldiaren podcast-erako erabili zuen Joseina Etxeberriak aurrekoan egin zidan elkarrizketan. Eta podcast honetan pieza bera erabili dut Naiara Agiriano elkarrizketatzeko. 30 minutuko tartea izan zen, biok gustu-gustura egon ginela uste dut. Naiara Zainketa Aringarrietako kontsultan Arrasateko ospitalean nirekin dagoen erizaina da, duela 3 bat hilabete. 20 urteko tartea dugu adinari dagokionez, eta hasiberria da zeregin hauetan, munduko lanik ederrena, sakonena eta beteena den honetan. Interesgarria da zelan ikusten dituen gauzak bere begietatik, bere bihotzetik. (Esan behar dizuet haren aita ezagutu nuela kontsultan duela 3 bat urte, gugan bego).

Lehenengo elkarrizketa bat izan da, baina jarraituko ditut egiten, udazken aldean gonbidatu gehiago izango dituzue entzungai. Formatu laburreko saioekin joango naiz tartekatzen.

Osasuna!

Azken aste hauetan argitaratu ditugun bi musika zatiak entzungai dituzue jarraian, bakoitza bere berezitasunarekin. Venezian hasiko gara, 3 mende atzerako bidaia batekin, eta Debagoienara itzuliko gara ostean. Eta amaitzeko, ordu erdiko harribitxi bat.

Musikak bidaiarazten gaitu, arretaz entzunez gero. Ea zeuei nora eramango zaituzten hiru atal hauek.

#5 Antonio Vivaldiren “Nisi Dominus” hil eta biziko pieza hunkigarri hau zinemari esker ezagutu nuen, eta bizitza errealean betiko lotuta gelditu zait Joxe Zuluetaren heriotzarekin.

#6 Ruper Ordorikaren “Hamabostean behin” kantuak podcastari izena ematen dio, eta bertsio bat ekarri dugu oraingo honetan. Bakardadearekin lotu ditugu John Trollope eta labanderiak.

Bonus track: Goienako sortaz aparte, Donostiako “Musika Hamabostaldia”-ren podcastean parte hartu dut, eta aste honetan eskuragarri ipini dute Joseina Etxeberriak egin zidan elkarrizketa dotorea, Wolfgang Amadeus Mozart lagun: “Bi ahotsetan: Heriotzaren soinuan”