Aitor lagunak liburua helarazi zidan, izenburua erabat erakargarria duena. Zientzialari eta idazle baten arteko elkarrizketa da, zientzia eta mitoaren artekoa, burua eta bihotza elkarri begira.
Umorez hasten da liburua, hasierako atalaren tonua aparta da. Juan José Millás idazleak apur bat Woody Allen-en rol neurotiko eta dibertigarria hartzen du, Juan Luis Arsuaga antropologoak alde arrazionalari eusten dion bitartean. Gure barnean dauden bi aldeak ondo islatuta gelditzen dira biengan, abstrakzioa eta zehaztasuna, sentitzea eta pentsatzea.
Filosofia irakaslea oso ona izan nuen gaztetan, jesuita gaztea zen, pasioz betetakoa, eta hainbat gauza iltzatuta gelditu zaizkit orduko irakaspenetatik. Besteak beste, mitoa eta zientziaren arteko eboluzioari buruzko grafika. Zelan gizateriaren hastapenetan dena zen mitoa, pentsamendu magikoa, eta nola mendez mende azalpen arrazionala joan den garatzen eta gailentzen. Zelan Jaungoikoa hil dugun beste jaungoiko ugariri bidea zabaltzeko, jainkotasuna atomizatzeko. Oso eztabaida interesgarria da, liburuan ondo jasota dagoena, baina eguneroko bizitzan ere behin eta berriz adierazten dena.
Egunerokotasunetik kanpo, bidaiatzen egon gara hiru astez familian, eta ohiturei salbuespena ezarriz, ‘best-seller’ bat hartu nuen abiatu baino lehen herriko liburutegitik. Liburuaren kokapenengatik hautatu nuen “Origen” (Dan Brown) eleberria, Bilbo, Bartzelona eta Budapest, hain zuzen udako bidaian bisitatu dugun bi hiriburu egon dira hiru haien artean. Liburuaren mamia, bestela, Arsuaga eta Millás-en testuaren hariarekin oso lotuta dago: Erlijioak itzaltzea eta, haien ordez, Zientzia nagusitzea. Horrela, hizki larriz.
Sapiens eta Neandertal-en elkarrizketara itzulita, zahartzea eta heriotzaren aurkako ahalegin zientifikoek argitalpenaren zati handi bat hartzen dute. Gizakia jainko lanetan, alegia. Ahalguztidunak izateko bidean. Misterio handien kontra edo eurak argitzeko (alferrikako) esfortzu erraldoietan murgilduta.
Liburuaren amaierako esaldi hauekin lagako zaituztet, benetan argigarriak nire ustez:
“Zientziaren arazo nagusia kontzientzia da, zu eta ni existitzea. Kontzientzia lankidetzarekin lotuta dagoelako”.
