Ikasturte bukaerako erronka kostaldean egitea proposatu dugu. Mendi ibilaldia, mahasti artean eta itsas aldea begi-bistatik galdu gabe; aukera erakargarria zalantza barik. Lagun talde ederra osatu dugu eta Zarautza autobusez hurbildu gara. Eguna lainotua egon arren, ibiltzeko giro ederra gaurkoa. Abia gaitezen ba.
Santa Barbara baselizaren eraikuntza 1703an hasi zen Zarauzko arrantzaleen ekimenez. Eraikuntza ordaintzeko, arrantzaleek dohaintzak ematen zituzten, limosna bat harrapatzen zuten bale bakoitzeko. Urtero, abenduaren 4an, Santa Barbara egunean, elizkoiak ermitako kanpaia jotzera joaten dira, urte osoan zehar buruko minak modu horretan konjuratzen direlako usteak eraginda. Sistersandthecity.com. Gaur egun meza bakarra abenduaren 4an ospatzen da. Turismozarautz.eus
Kostaldeko gune honek ibilbide eta paisai ederrak eskaintzen ditu. Edonora zoazela ere, Hondarrabi Zuri eta Hondarrabi Beltza landatuta dauden mahastiak topatuko dituzu, Getariako Txakolina egiteko erabiltzen diren bertako mahats-barietateak. Antzinatik egon dira nolabait ere babestuak ardoa, eta, beraz, mahastiak. Izan ere, 1397. urtean Getarian egin zen Gipuzkoako Ermandadearen Batzar Orokorrean onartu ziren Gipuzkoako lehendabiziko ordenantzak, eta 18. puntuan xedatu zen heriotza-zigorra izango zuela mahastiak suntsitzen zituenak. XVI. eta XVII. mendeetan mahastigintza garatu egin zen eta 1509. urteaz geroztik, gutxienez, bazen Donostian mahatsondoak inausten zituen gremio bat (Podavineak), 400 gizonez osatutakoa. www.getariakotxakolina.eus
Zumaia eta Getaria batzen dituen kostaldeko Santiago bidearen erdian dago Askizu, Getariako auzoa. San Martin eliza XIII-XVI mendeen artean eraikitakoa, gotikoa da. Eraikinean egindako esku-hartze arkeologikoetan nekropoli bat aurkitu dute. Ala ere aurkikuntza nagusiena lurreko harearrian moldatutako hilobi antropomorfoak zituen hil kapera baten arrastoak dira. Hauek VI mendean dute data jarria. Aurkikuntza hauek Gipuzkoan dauden lehen tenplu batean ehorzketa kristaurako aztarnak dira. Getariaturismo.eus
Getaria kostaldeko herria da, batez ere Juan Sebastian Elkano itsasgizonaren jaioterria izateagatik ezaguna. Baita Getariako Txakolina jatorrizko deitura duen ardo txuriarengatik. Getariako alde zaharra lur irmoa eta San Anton mendia lotzen dituen tonboloan dago, XVI. mendera arte uharte bat izan zena. San Anton mendiaren silueta sagu baten antzekoa da, tonboloak eta Getariak osatzen dute buztana. Horregatik da ezagunagoa San Anton mendia Getariako Arratoia ezizenarekin, Gipuzkoako postalik arruntenetako bat osatzen duena. Getariaturismoa.eus
Getariatik Zarautza, 4,5km distantzia, itsas ertzetik dagoen paseo ederretik arin egiteko modukoa da. Atsegina, paisaia ederrak, itsas ondoko sartu-irten ugariak, eremu arrokatsuak eta badia politak. Zarautzeko portura heltzean, hango animazioa ikustean harrituta gelditu gara. Zenbat gazte! Uretara salto, murgiltzen, kukañan beraien abilidadea frogatzen, oreka mantendu nahian, ertzeraino heldu aurretik, uretara… Enborraren bukaeraraino heldu den gazte bakar bat ikusi dugu. Harentzako gure txaloak. Bejondeizula, mutil!!
Zarauzko portua oso txikia da eta, horregatik, txalupak soilik egoten dira. XIX. mendean eraiki zen Zarauzko portua. Udalak Gipuzkoako Batzar Orokorrei laguntza eskatu zien eraikuntza lanetarako. Deban 1857 urtean egindako bileran 6.000 dukat-ez laguntzea hitzartu zuten. 1858 eta 1858 urte bitartean eraiki zen, baina, 1863an berriro laguntza eskatu zuen Udalak portua hegoalderantz handitzeko. Zingira gunerik ez dagoelako eta marearen gora beherak direla-eta ontziek amarradura bereziak erabiltzen dituzte: brankan ainguratuak eta txopan portuaren alde banatan dauden muturrei lotuta.
Sakonera gutxi duenez, ohikoa da txalupak eta gilek hondarraren gainean egon behar izatea. Aisialdirako portua da, baina, ez du egungo kirol portuen antzik. Portua bitan banatua dago. Lehenengoa hasieran aipatutakoa da. Bigarrena, berriz, itsasoko igerileku baten antzekoa da. Hortik gertu dago portuaren sarrera eta udan jendea bainatzen da. horretarako tranpolina, eskailerak eta horizontalean jarritako enbor bat daude. www.ingeba.org
Moila juten ginan asko, han ikasten zan igeriyan Zarautzen. Zarauztar batek igerian ikasteko egin behar zun aurrena txalupa txikitan ibili, aillatu zure kausa, lagun batekin… ta ikutzen ziñunian ta kubritzen zizunian, pixkat txalupai heldu, sokai heldu eta… hola pixkanaka igerian ikasi arte. 16-17 urtekin, hor moilan maria goian zegonian, ba espektakulo bat montatzen gendun denon arten, kukaia zala, edo tranpolina ziala edo amabirjinatikan salto egin behar genula edo Allapuntatikan salto egin behar genula… Jatorrizko lekukotasuna. www.gurezarautz.net
INFORMAZIO OSAGARRIA
https://www.turismozarautz.eus/eu/eskultura-ibilbidea
https://www.argia.eus/albistea/jorge-oteiza-eskultore-oriotarrak-bere-azken-obra-bertsolaritzari
http://www.gurezarautz.net/zarautz_historikoa/santa_barbara
https://www.turismozarautz.eus/eu/txakolindegiak
https://eu.wikipedia.org/wiki/Askizu
https://getariaturismo.eus/parroquia-de-san-martin-de-askizu/
http://www.gurezarautz.net/zarautz_historikoa/zarauzko_portua
https://www.ingeba.org/gipuzkoa/portuak/zarautz/zarautz.htm
https://eu.wikiloc.com/ibilbide-senderismo/zarautz-getaria-zarautz-20478524
https://sitioshistoricos.com/que-ver-en-getaria-la-cuna-de-juan-sebastian-elkano/gipuzkoa/
