Dena hasi zen Death Café batekin, Amaia Arce eta biok Zarautzen antolatu genuena. Gasteizen hasita zeuden saltsa horretan, eta trenean montatu ginen aukera izan genuen lehenengoan, 2017an. Garai hartan ere, Miren Ros eta Eneritz Garmendiarekin batera heriotza eta doluaren inguruan lehendabiziko ekimenak hasi ginen egiten Salbatore Mitxelena ikastolan.
Berehala, Jabi Bereziartua eta Anjel Irastorzarekin osatu genuen lantalde bat, komunitate zaintzaile edo errukitsuen mugimenduarekin bat egin nahian. Hori ere martxan zegoen Gasteizen, baita Getxon ere, eta bigarren hauek inspiratu gintuzten geuk ere saltoa emateko. Santurtzin erabilitako izena bera hartu genuen geuk ere. Hiri (herri) zaintzailea. Horrela izan da hasieratik, sarean besteekin, eurengatik ikasiz eta gure herrira ekimenak moldatu nahian.
2018ko maiatzean izan zen jaiotza, SECPAL 2018 zainketa aringarrietako biltzarrarekin bat eginda, Gasteizen antolatutakoa, hain zuzen ere. Hitz gakoak joan ginen barneratzen, guztien artean gakoena errukia edo gupida. Zentzu laiko eta garaikidean. Honen inguruan biratzen du denak, ardatz nagusia da. Zahartzea, gaixotzea, zainketak, heriotza, dolua, komunitatea.
Aste honetan ekitaldi xume bat egin dugu herrian, urteurrena ospatzeko eta orain arteko ibilbidea errepasatzeko. Izan ere, hitz egin dugu suizidioaz, Alzheimerraz, minbiziaz, dolu perinatalaz, etxeko ospitalizazioaz, zainketa aringarriez (helduekin zein umeekin), musikaterapiaz, eutanasiaz. Elkarlanean egon gara ZarautzOnekin, Biziraunekin, Afagirekin, Minbiziaren Aurkako Elkartearekin, Adinekoen Mahaiarekin, Matiarekin, Garoa liburudendarekin. Eta, lehenik eta behin Zarauzko Udalarekin. Haiek gabe, ezin. Herri mailan zein Euskadiko Sarean, Getxo, Elgoibar, Santurtzi, Tolosa, Irun, Gasteiz eta Sopelarekin, eta geure triangelu berezia Donostia eta Oriorekin.
Eta beste hitz gako batez ohartu ziguten urtebetetze ekitaldian: Maitasuna. Hala da, hau guztia ezin da egin maitasunik gabe. Gaur egun Aizpea Manterola, Anjel eta hirurok gaude lantaldean. Aurretiazko borondateen dokumentuak, hileta zibilak eta boluntarioen sareak aipatu genituen erronka moduan etorkizunerako. Norbaitek ostegunean esan zuen moduan: To be continued.
