Txirrindularitza munduan hiru itzuli daude: Giroa, Tourra eta Vuelta. Badirudi askok pentsatzen dutela Tourra de urteko lasterketarik garrantzitsuena eta azken urte horietan hori eman du. Baina oker dago multzo hori. Tourra egia da garrantzitsua dela, baina ez hainbesteraino. Egia da batez besteko abiadurarik handien Frantziako lurretan egiten dela, baina Espainiar eta Italiar penintsulek badute beren gauzak lasterketak bereziak egiten dituztenak. Munduko mendaterik gogorrenak hor daude. Mortirolo Italian eta Angliru Espainian. Gainera askotan errepideak hobeagoak dira, zabalagoak. Espainian behintzat, bestela gogoratu Belokiren erorikoa. Hori bai errepide kaxkarra. Pro-tour-a sortu zenetik, Tourrak garrantzia galdu du. Orain munduko sailkapenean ez du hainbeste puntuatzen. Liga horreri esker lasterketa txikiagoek garrantzia hartu dute eta horrek mesede egin diote txapelketa minoritarioei.
Tourrak jaun eta jabe bakarra eduki du azken zazpi urteetan. Lance Armstrong amerikarra. Errekor bat ezarri du, eta hori nork hautsiko duen zain egongo gara urte askotan. Hautagai ugari daude errekor hori datorren urtean berdintzen hasteko, baina nork edukiko du adorea zazpi edo zortzi aldiz jarraian irabazteko? Hori ikusteko dago.
Berdina gertatu da aurten Vueltan. Roberto Heras espainiarrak errekor berria ezarri du. Lau aldiz irabazi du Espainiako Vuelta. Orain, nor ausartuko da lau edo bost aldiz irabazten?
Eztabaida irekita dago. Zer errekor da garrantzitsuagoa? Nire ustez biek dute garrantzia berbera. Biak direlako txalogarriak. Biak dutelako meritua.
Audientziak beste kontu bat dira. Badakit erakargarriagoa dela Tourra. Baina hor asko jokatzen dute antolatzaileek eta komunikabideek. Adibidez Giroa ez da telebistaz ematen estatu mailan kate publikoaren bidez. Hemen ezkerrak etb-k ematen duela. Eta Vueltako etapak ikustean publizitatera jotzen badute bost minuturo eta bakarrik ordu eta erdi telebistau… ez da oso atsegina galtzea momentu garrantzitsuenak. Askotan jeitsieratan gertatzen dira halakoak, ikus bestela aurtengo Vuelta edo 91ko Tourra. Indurainek Tourmalet jaisten eraso zuen. Edo etapa lauetan… Beraz esandakoa, komunikabideek eta itzulietako antolatzaileek zeresan ugari dute erakargarritasunari buruz.
Niri, egia esateko, gehiago gustatu izan zait Vuelta. Tourra agian ikusgarriagoa da, baina Vueltak bere xarma dauka. Gainera, orain urte batzuk, lehen “handia” izaten zen, apirila inguruan. Gogoratzen naiz nola jeisten nintzen ikastolatik abiada bizian bukaera ikusteko aititerekin.
Bereziki gogoratzen dut Marino hirugarren gelditu zen Vuelta hori. Mauri garaile, Indurain bigarren eta Marino hirugarren. Beti izan naiz Marino zalea, txirrindulari umila denen artean.
Portzierto, Espainian rotonda gutxiago daude, Frantzian, berriz…
Hemen dugu adibide bat zerbaiten berezko garrantziak ez duela derrigorrez gauza hori ospetsuago edo jarraituago egiten. Kirol txapelketa aldetik, ziur nago Vueltak eta Giroak bere garrantzia dutela, baina Tourrak izan du beti ospea. Beharbada horregatik, komunikabideek berari eman diote protagonismoa, eta jendea ere Tourra gehiago baloratzen ohitu da. Adibidez, askotan entzuten dugu komunikabideetan Tourra dela etapako txirrindularitza txapelketa garrantzitsuena. Horrelaxe saldu digute, eta guk horrelaxe erosi dugu. Horregatik da Armstrong Heras baino ezagunago, eta gehiago baloratzen da bere errekorra. Espainiar esaera zaharrak dioen bezala, hartu ospea eta joan lotara.