Kronletxen bila.

Ara ibarrean  hiru kronletx aurkitu omen zituen Sara Adrianek 1989ko uztailean. Aranzadi elkarteak ziurtatu eta katalogatu zituen.

Ara ibarraz maiteminduta  nago Bujarueloko ostatu zaharreko subajua ezagutu nuenetik 1989a baino dezente lehenago. Azken urteotan ez dur kalerik egiten Buxarguelorekin dudan hitzorduan. Aurten hiru kronletxak ezagutzea bururatu zait eta horretan eman dugu larunbata, maiatzaren 16a.

Ara ibarraren hasiera

Ara ibarraren hasiera

Goizeko 10etan San Nikolaseko zubia zeharkatu, bunkerra pasatu,  zalaparta batean autora itzuli berriro ahaztutako kameraren bila eta azkenean martxan. Ordubete pasata Ordisoko etxabolan gaude. Eguraldi ona: hotz, baina zerua nahiko garbi eta euri arrastorik ez. Ordura arteko berdeen kolore eta tonoak deskriba ezinak.  Ihintzaz blai  dauden zelaiek eta pago garaietako osto-punta berde freskoek argazki lasaigarri bat osatzen dute.

Gora joan ahala, haize hotza nabarmentzen hasten gara, baina ezer gutxi Euskadi maiteko euri eta hezetasunarekin parekatuta.

Vignemale azpiko Zerbillonarreko etxolara iristen gara. Moskowako printzearen eta Lady Listerren edo hobe esanda Lady Lister eta Moskowako printzearen abenturen lekuko izan diren harkaitzen azpian gaude.

Hemen hasten da gure benetako txangoa. 12:30ak dira eta laranja bat jan ondoren aurrera egiten dugu Ara ibarrean barrena. Bataneseko ibarrarekin bat egiten duen ingurura iritsi gara plubiometroa bat atzean utzita. Hemen nonbait izan behar du ba!

Ara Ibaia

Ara Ibaia

Bada ez. Aurrera egin eta egin, Letrero azpiko guneetara iritsi gara eta helburua atzean utzi dugula ziur, zerbait jatea erabaki dugu. Badakizue: kolesterol pixka bat eta laranja edo sagar bat aurrekoaren efektua ezeztatzeko.

Beherantz berriz. Inguru hauetan iparrak jotzen du eta hotz egiten du. Badaezpada goi samarretik goaz, Zerbillonako korredorearen sarreraren azpitik, ea  goitik begiratuta kronletxak ikusteko aukerarik dugun; begi bat zapaldu behar dugun harrian jarrita  eta bestea ibarraren sakonean, aurrera goaz. Halako batean eureka! Hor daude hiru kronletxak.

Behera egiten dugu gertuagotik ikusteko, argazkiak atera eta minutu batzuk begira egin ondoren aurrera egitea erabakitzen dugu oraindik luzea baita egin beharreko bidea.

Kronletxak 2.000 metroko garaieran daude eta altura honetan aurki daitezkeen bakarrak omen dira. Euskal herriko Pirinioetan, Aralarren edo Aikorrin aurki ditzakegunen berdinak, dudarik gabe kultura bereko gizakiek eraikiak.

Ara Ibarreko hiru kronletxak

Ara Ibarreko hiru kronletxak

Seguru asko  hizkuntza bera ere erabiltzen zuten komunikatzeko,  Paco Aristik bere liburuan jaso duen bezala XIV mendeko Huescako udal-ordenantza batek saltzaileei salerosketak euskaraz egitea debekatu baitzien, ordura arte ohiko hizkuntza zenaren seinale. Toponimia begiratzea ere nahikoa da. Hau guztia gai hauetan jakitun ez den baten zalantzekin idatzita noski.

Behera jarraitu eta bostak pasatxo ziren   Bujarueloko aterpetxera iritsi ginenean. Isak ohi duen bezala oinak ibaian freskatu, eztarria busti, eta hurrengo bat arte esanda alde egin genuen Torlara daraman pistatik. Autoz.

Marmota bat eguzkitan.

Marmota bat eguzkitan.

Lau urtetik lau urtera botoa ematera.

Iritsi da lau urtetik lau urtera legeek eta politikoek papertxoa hautetsontzian sartu eta demokraziaren sublimazio ekintza gorenean parte hartzeko deitzen gaituzten unea.

Bide zaharretik, alderdi guztiak ari dira euren eskaintza-kutxatxoak azaltzen legealdiak amaitzerakoan egin ohi duten legez. Batzuek kolore gorriz apainduta, besteak berdez, urdinez edo beltzez, guztiak ari dira toki bila eskaintzaren erakustokian. Pete Seegerren kanta datorkit gogora:

Little boxes on the hillside,
Little boxes made of ticky tacky,
Little boxes on the hillside,
Little boxes all the same.
There’s a green one and a pink one
And a blue one and a yellow one,
And they’re all made out of ticky tacky
And they all look just the same.
Lau urtetik lau urterako demokrazia honetan bakoitzak bere arerio politikoarekiko dituen desberdintasunak azpimarratzen ditu alderdi bakoitzak eta bere aldeko botoa eskatzen. Zenbat eta promesa gehiago egin hobe, gehienak ezin izango dituztela bete jakin arren.
Demokraziaren sublimazioa pasa eta hurrengo lau urtetan, onartuko dizute eredu demokratiko hau inperfektua dela baina aldatzeko astirik ez dute izango, izan ere Gobernantza demokratikoaren bide berritik abiatzeko aliantza zabalak behar dira, eta gurean aliantza hitzaren esanahia ahaztuxea daukagu aspaldian. Agian erosoago bizi dira demokrazia inperfektuan.
Herritarren parte hartze demokratikoa bermatzea ez da komeni zaigunean erreferendumak exijitzea eta komeni ez zaigunean beste aldera begiratzea. Ezta ere bermerik gabeko prozesu parte hartzaileak bultzatzea.
Hiru prozesu parte-hartzailetan izan naiz bi legealdi desberdinetan. Besteon bat ere ahazten zaidala uste dut. Bi Arrasaten EAJk bultzatuta, eta Oñatiko mugikortasuneko planean Kale Zaharreko hainbat bizilagunen kezkak eta mugikortasunari buruzko proposamenak eramaten amaitzear dagoen legealdian. Inplikazioa ez da berdina izan hiruretan baina ondorioak bai; inpresio ezin ezkorragoa. Hiruretan denbora alperrik galdu dudala uste dut. Arrasateko biak pikutara bidali zituzten udal alderdien hika-mikek eta Oñatiko mahaira Kale Zaharreko bizilagunek eramandako eskaera eta proposamenetatik bakarrak ere ez du erantzunik izan.
Gipuzkoako herritarren parte hartzerako araudia 2010ean onartu zen. Ondoren ez du garapenik ezagutu. Alderdiek bandera edo ikur bihurtu dute herritarren parte-hartzea eta hika-mika berri bat sortu dute zein zein baino demokratagoa den herritarrei azaldu nahian, kontuan izan gabe demokratikoena borrokak sustatzea baino, besteekin aliantzak bilatuaz Gobernantza demokratikoaren bidean modeloa sendotzeko lan egitea dela, parte-hartzea herritarren eskubide bihurtuaz, eta kontsultak, erreferendumak, parte-hartze prozesu kualitatiboak edo kuantitatiboak, noiz eta zela egingo diren erabakiaz eta zehaztuaz.
Hori agintzen didan alderdiari botoa emateko prest nago. Egia da ez naizela kanpaina jarraitzen ari eta politika geroz eta urrutiagotik bizi dudala, baina ez diot oraindik inori entzun.

Mikel Alonsori aipamena El Paisen

Mikel Alonso Euskal Herriko argazkilari ospetsu bat da. 2014an Pakistanera bidaia bat egin zuen Fundazioko hainbat boluntariorekin. Kamera lagun, Pakistaneko eta Hushe ibarreko paisaia, bazter eta pertsonak hartu zituen bere argazkitan.
El Paiseko webakHuhse Ibarra hainbat argazki argitaratu ditu bere galeria digitalean. Merezi dute.
Facebooken ere ikusgai daude. Seguru zuen gustukoak direla.

 

 

 

 

Huhse Ibarreko neska eskolan

Oñati lanaren paradisu.

Oñatiarrok arraroak garela esaten dute bergarar baztzuek zer esan ez dakitenean. Niri irribarrea eragiten dit, baietz esan eta aurrera jarraitzen dut. Baina jakinekoa da gauzak hainbeste aldiz errepikatuta norbera sinestera ere iristen dela. Hor arriskua.
Horrelako zerbait gertatu behar zaigu langabezia kontuekin. Hainbeste aldiz irakurri behar izaten dugu aldizkarietan, Oñati estatuan langabezia txikiena duen herria dela, guztiok sinesten amaitzen dugula, lan duin bat ez duenak edo besterik gabe lanik ez duenak izan ezik. Horiek nekez egingo dute bat hedabide batzuek noiz behinka eskaintzen diguten irudi idilikoarekin
Astean, Cambio16 aldizkariak argitaratutako artikuluari (nahiko itxurosoa), lehenago El Paisek, La Vanguardiak, El Paiseko ekonomia sailak, edota Tiempo de Hoyk argitaratutakoak gehitu behar zaizkie. Zerrenda hau hautaketa bat da, benetakoa askoz luzeagoa delako
Azkenean sinetsi egingo dugu arraro samarrak izateaz gain lan egin nahi duten guztiak lanean ari direla Oñatin, eta lanik egiten ez duenak ez duelako nahi dela. Ni lehenengoa onartzeko prest nago, baina bigarrenarekin bat egitea kosta egiten zait, izan ere guztiok dakigu gazte dezente lanik gabe, edota bere trebezia eta prestakuntzak mereziko luketen lana aurkitu ezinik ari direla, behin-behinekotasunean murgilduta eta mila euroko soldaten marraren inguruan.