Le Tour

Txirrindularitza. Pasioa. Izagirre.

Narratzaile aparta da Ander Izagirre idazle eta kazetaria. Direla bere prentsa zutabeak, bere erreportaje turistikoak edota bere liburuak -izan kirolari buruz izan gai sozialei buruz, Potosí bikaina kasu-, duen estiloa, tonua eta joskera apartak dira. Altzoan eroaten zaitu paragrafoz paragrafo eta lortzen du transmititzea idazleari soilik barren-barrenetik atera dakioken hori: pasioa, gezurretakoa izanez gero horren kartonplumazko ageri den emozio hori.

Blog honetan bertan iruzkindu nuen Giroari buruzko bere beste obra eder bat, hemen, eta oraingoan Tourraren txanda da, krologikoki azken hau lehenagokoa bada ere, 2012koa. Liburua Plomo en los bolsillos (Ander Izagirre, Libros del KO, nire alea 13. edizioa da, 2021ekoa) da eta badu zer eskaintzekorik baita ziklismoa gustuko ez duenarentzat ere. Izan ere, lehen orrialdeak irakurtzeaz bat, ezinezkoa da ez maitemintzea erdi arlote erdi alproja ziren aitzindari horiez eta ez eskandalitzatzea erdi alproja erdi arlote ziren ziren egunkari jabe horiez. Anekdotak badira mota guztietakoak: dibertigarriak, txundigarriak, gogorrak, autokritikoak… eta denak, txirrindularitzari buruzko bere hurrengo liburuan hutsune hori zuzendu bazuen ere, emakumerik gabeak.

Nik gozatu dut eta ikasi dut liburuarekin, kasik orriak azpimarratu beste. Bai literaturaren baliogatik bai kirolarekiko afinitateagatik. Izan ere, bizikletarekin maitasun-gorroto harremana duen idazle honek, ezin du ulertu txirrindularitzarik gabe bere bizitzaren parte bat: aurreneko BH bizikleta, txakalaldiak eta erorketak, ia pedalkadarik eman gabe maldan behera udako egun sargorian haizeak freskatzen zaitueneko orooitzapena, ezkontza batean Reynoldseko txirrindulari gazte batekin topo egin eta senideek xaxatuta autografoa eskatu nionekoa -elkarte gastrononomikoan dugu orduan ezezagun zen gazte nafar haren koadroa paretan eskegia-, uztailetako arratsaldeak telebista aurrean, Arrasaten Gianni Bugnok sinadura eman zidanekoa eta nik Chiapuccirena nahi nuen, nola ikusi genuen Marco Pantani kronoigoeran hegaka Leintz-Gatzagako malda gogorretan gora…

Badakit baduela liburuak euskarazko edizioa, 2015ean Julen Gabiriak euskaratutakoa, baina beste baterako utziko dut irakurketa hori. Nire ustez bada liburua berriz irakurtzeko modukoa, besteak beste egilearen pasarte autobiografikoa jasotzen duen epilogo umoretsu, zintzo eta apartaz gozatzeko bada ere.

Pedal kolpeka

Txirrindularitza. Italia. Izagirre.

Haurtzarotik dago presente txirrindularitza nire bizitzan. Batetik, edukitako bizikleta bakoitza gogoratzen dut, motoreta urdinetik hasita Connor borgoinaraino. Bestetik, nire biografiako alde eguzkitsuaren puntu garrantzitsuak dira patrikan urtutako goxoki batek zapuztu arren Arrasaten lortutako Gianni Bugnoren sinadura, ezkontza batean Reynolds taldeko etorkizun oparodun txirrindulari batekin topo egitea (Miguel Indurain), Leintz-Gatzagako kronoigoera batean Pantani hegan ikusi izana, egun sargorietako telebista eserialdiak tourra ikusten, orga jasotzaile bat kontratatu eta komertzial gisa Julian Gorospe ikustea, Julen Gabiriaren Han goitik itsasoa ikusten da liburu aparta…

Tiffosia izan gabe txirrindularitzaz maitemintzen laguntzen duen liburua da Ander Izagirreren Cómo ganar el giro bebiendo sangre de buey (Libros del KO, 2021). Izagirre kazetari ona izateaz gain idazle aparta da, horren froga dira aurretik irakurria nion Potosí edo prentsarako idazten dituen iritzi artikulu edo erreportajeak. Kasu honetan Giroaren historia idazten du bere begietatik eta eskertzen da hori. Filtro definitua du, Alfonsina Stormiren kapitulua da lekuko, eta horrek mesede egiten dio narrazioari. Bere bihotzetik idazten du, kriterioa erakusten du eta horrek beti du balioa. Horrela hasierako etapen epika komikoak liluratuko gaitu, Bartali-Coppi lehiak harrapatu, Torrianirekiko debozioak harritu, Pantaniren bizitzak hunkitu, dopinak larritu…

Udarako liburu guztiz gomendagarria da. Datutan ito ordez narrazio, anekdota eta pasarteetan harrapatzen zaituena. Eta ez nabil honekin esaten dokumentazio lanez apala denik, justu kontrakoa, idazlearen bertutea da oinarri sendoa edukita irakurtzeko horren ederra izatea. Bukatzeko, Italia zale naizen honentzat bikain jasotzen du herrialde horren izaera. Italia, herrialde gaztea, alkandora beltz, komunista eta apaiz artean lehiatua XX. mendean. Italia, lasterketa ausart, ero, eder eta bolkanikoak planteatzeko gai den herrialdea. Italia, tranpati eta pikaroa. Italia, mendiko bortuetan bultzakada beste zaletu dituena…

Ez galdu aukera, txirrindularitza zale izanik dudarik gabe. Eta zale ez izanda ere nork daki, akaso leihoa irekiko dizu mundu berri batera.