Debajazz jaialdia Espaloian

Zafari taldea

Zafari taldea

Aitortu behar dut jazz musika ez dudala entzuten. Tarteka, eta parean tokatu zaidanez, saiatu izan naiz adi entzuten, baina sarri-asko ulerkaitza egiten zait; melodia harrapatu ezinda ibiltzen naiz eta horrek aspertu egiten nau.
Hortaz, asteburuan Elgetako Espaloia izan den jazz lehiaketara joatea, erronka izan da.

Gustura entzun nituen kontzertuak. Bata zapatuan eta bestea domekan. Baliteke, aurrerantzean, jazzari lekua egitea nire disko bilduman.

Errabal elkarteak bigarrenez antolatu du Debajazz jaialdia. Eta, hasiera, jazz lehiaketa batekin eman diote. Elgetako Espaloian lau talde aritu dira zapatu-domekan, orubeteko zuzenekobana egiten. Zapatuan Musikene eta Berklee musika eskoletako talde bana izan ziren, El Eje jazz Group eta High Grovvin. Domekan, berriz, Madriletik zetozen Zafari project eta Bartzelonako Karion.

Bakoitzak bere jazza aurkeztu ziguten. Estilo oso ezberdinetako musika egiten dute laurek. Hain justu horregatik aukeratu zituzten antolatzaileek.

Errabal elkarteak antolatutako jazz lehiaketara hamasei talde aurkeztu ziren eta lau aukeratu zituzten zuzenekoak egin zitzaten. Azaroaren 4an jakindo dugu, Bill Evans kontzertuarekin batera.

Talde bikainak

El Eje Jazz Group boskote donostiarrak, jazz “entzungarria” egin zuten. Badiotsuet ez naizela batere aditua eta horregatik iruditu zitzaidan erraz samar jarraitzeko moduko musika egiten zutela. Musikene eskolakoak dira eta maila polita erakutsi zuten. Handik zebilen dabig Gotxicola Gotxik esan zidanez, “igartzen da Musikenen musikari onak sortzen ari direla”.

High Groovin, bigarren taldea, nazioarteko boskotea da. AEBko Berklee eskolan elkartu diren arren, Argentina, Errusia, Puerto Rico, Madril eta Alemaniako musikari banakin osatu dute taldea. Talde oso teknikoa, oso landua eta bakarko interpretazio bikainekin aritu ziren. Gotxic saxo-jotzaile errusiarraren lana azpimarratu zuen.

Domekan Madriletik zetorren laukote batek ekin zion emanaldiari: Zafari Project. Lehiatu zirenenen arteko neska bakarrak, Marta Sanchez, jotzen du talde horretan; pianoa. Eta, bateria-jotzailea, gasteiztarra dute, Asier (sasoi baten Mikel Urdangarinekin aritu zen). Musika oso bizia egin zuten; bakarkako saio ederrak eskaini zituzten eta blusa, swinga eta jazza nahasten duen taldea da. Niri, hauxe gustatu zitzaindan gehien-gehien. Argazkian agertzen direnak dira.

Amaieran Bartzelonako Karion taldekoak aritu ziren. Hirukoa saxo-jotzaile barik aritu zen bakarra izan zen: pianoa, bateria eta kontrabaxua. Jazza egiten dute; ez adituori jazza entzuteak eragiten digun hotzikara hori eragiteko moduko musika egiten dute. Jazza, horixe egiten dute. Musikari oso onak, baina kosta egin zitzaidan digeritzea. Egia da, profano hutsa naizela horrela doinuetan, baina Errabalek egin duen apustua gustatu egin zait. Jende multzo interesgarria batu da asteburuan Espaloian eta antolakuntza ere ona izan da.

Oraingoz, Errabal elkartean argitaratu duen Debajazz saioan aritu direnen CDa entzun dut eta hori ere bada zerbait ni moduko profana batendako.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 2 iruzkin

Kilometroetako lagunak, anbulantziak?

Aurreko domekan Aretxabaletan izan ginan, Kilometroetan, hiru lagun.
Euripean, baina aurpegi ona jartzen saiatu ginan eta ondo pasau ginuan.

Eta, inguruko kaleak? Hura zen zikin mordoa: poltsa, botilak, katxiak… Aterik zegoenez, neskato-mutiko gazteak batera eta bestera ari ziren; nesken atzetik korrika mutilak, mutilen atzetik korrika neskak… Botellollaren zale mordoa lurrean…

Arratsalde partean kalera jaistea tokatu zitzaidan; 16:00ak bueltan, eta aurretik ikusi bako giroa sumatu neban han. Sorkunen kontzertua amaitxuta zeuan ordurako, baina 8. gunea jendez gainezka zeuan. Lokaztuta gorarte, baina topera. Eta, anbulantziak ere dezente ikusi nitxuan.

Ez naiz aieneka hasiko; ez behintzat, neu be sasoi baten horrela ibilita banagoelako, baina gehien-gehien harritu ninduanak anbulantzien joan-etorri izan zen. Hamar minutuan hiru anbulantzia igaro ziren nire aurretik eta orduan ekin nion pentsatzeari: guk ez genuen horrelakorik egiten. Gu mozkortu egiten ginan, baina kristonak eta bi egiten genuen gurasoek ezer jakin ez zezaten.

Horretarako jakina, lagunen bat zeharo mozkortuta bazegoen, ez genion anbulantziari deitzen; berarekin geratzen ginen -jaia elkarri zapuzten geniola ere aitortu behar dut– mozkorraldia pasatu arte. Etxera ez zen inor joaten gutxi gorabeherako itxura errekuperatu arte eta, jakina, gure gurasoei ez genien ezer ere aitortzen. Adiskidetasunaren gainetik ez zegoen ezer ere ez.

Gaur egun, ordea, badirudi, gazteek ez dutela astirik elkarri laguntzeko. Hori da behintzat pentsatu nahi dudana, hainbeste anbulantzia ikusita. Lagunak zaintzeko dira, baita mozkorraldietan ere.
Hori da behintzat nire pentsakera.

Ibilaldian ere ikusi nituen, Durangon, gaztetxoak mozkor-mozkor eginda. Trenean iritsi ziren asko, goizean goizetik, botilak erdizka –ordurako erdia barruan zuten– eta Nafarroa Oinezen ere errepikatuko da kontua. Baina, zergatik hainbeste anbulantzia?

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Iruzkin 1

Hemen dator Torrente!

Bihar, barikua, Santiago Segurak Torrente
nazkagarriaren –eta aldi berean, *España cañí* horren pertsonaia maitagarrienetako baten– hirugarren filmaren 460 kopia banatuko ditu Espainia eta Euskal Herriko zine aretoetan.

Hori jakinda, Karra Elejalderi elkarrizketa egin nioneko zati bat errekuperatu dut. Asteleheneko Goienkarirako egin nion elkarrizketa, Gatzagan bisitan egon zen baten. Torrenteren gainean ere jardun genuen eta orduan ez nuen elkarrizketaren zati hau argitaratu. Gorde egin nuen, apropos. Torrente estreinatzen zenerako egokia zitekeela pentsatu nuen.
Kontatu zidana, erdi barreka erdi serio izan zen, baina inondik inora berak ez zukeela Seguraren pertsonaia hori agertzen den filmean parte hartuko aitortu zidan.

Galdera hauxe izan zen:
Danetik eginadakoa zara zinean, Torrenten parte hartzea baino ez zaizu falta!

On egin!

Hona erantzuna:

Ez Torrenten ez nintzateke inoiz aterako. Jende asko dago “*Año Mariano*”:http://www.punksunidos.com.ar/punksunidas/cineydroga/mariano.html filma ikustera doana, erabat ezkerreko filma dena, eta aldi berean Torrente ikustera joaten dena, erabat eskumakoa den filma.

Nire lagun Santiago Segurak, erabat apolitikoa den tipoa –baina erradikalki apolitikoa bazara, jarrera politiko bat hartzen duzu– lotsagabeki higuingarria den polizia aurkezten digu, sistemak berak poliziatik ere bota egin duena. Niri ausartagoa iruditzen zait polizia oraindik aktiboan balego, baina hori nire ikuspegia da.

Santik bere egiteko modua dauka eta oso ondo doakio. Inplikazioa murrizketa modu bat da beti negozioendako eta Torrenten badira gauza batzuk atsegin ez ditudanak. Nire filmak ikustera datorrenak ondo pasatu nahi badu, ongi deritzot, baina ez erabat eskumakoa den filma batekin.
Atletico Madrileko faxista asko dago, futbol lelokeria gehiegi… Eta gainera, lau magrebtar ateratzen direnean polizia egurtu gura, honek mortadela xerra bat atera eta laurak elkarri joka hasten dira mortadela zatiagatik! Hori da Santiago Segurak egiten duena: aktorea bere lanean geroz eta putakumeagoa, ez da hain nazia pertsonaia eta kritika ideologikoki gehitu egiten du.

Gutxitan ikusiko ninduzuen proposamen ideologikoarekin bat ez natorren film baten.

Hala ere, Torrenten badago txiste barregarri bat: zertan antzematen dira emakumea eta globo sonda bat? –gaztelaniaz pentsatu asmatzeko–.

Barre egiten duzu hasieran, baina pentsatzen hasi ezkero, umorea ere txarto enfokatuta daukagula konturatzen zara!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Utzi iruzkina

Euskaraz ari ditxun-eta!

Joan zen zapatuan Amaia Antzokian izan nintzen, Aupa Etxebeste! filma ikusten. Hasierako inpresioa, uste baino jende gutxiago dago, izan zen; baina, begira hasita bergararra, bergararra, bergararra… Kixiren bizilagunak ziren hara elkartu ginenen artean nagusi. Hori ere igarri zen pelikulan zehar herritarrak agertzen zirenean; zurrumurruak, barreak…
Filmaren amaieran ere honelakoak: “Zer, ikusi zara? Ta… Ondo?”.

Argazkia Edu Mendibil lankideak atera zuen Donostiako Zinemaldian, filma estreinatu zen egunean.
Osteko jaialdiko argazkiak ere ikusi nitune, baina… Horrek berak publikatu ditzala! Etxebestetarren istorioa, historia txikia da, etxekoa. Pelikula ere ez da handikerietan ibiltzen; hasiera baten gainera, motel samarra iruditu zitzaidan. Telmo Esnal eta Asier Altunak, egindako hamaika mila elkarrizketa horietako baten ere (domekan Euskadi Irratiko Bitakoran entzun nituen) azaldu dute filmaren hasierako erritmo eta iluntasuna etxebestetarren animuen isla dela. Baliteke, baina hala ere, erritmoa ez da hasieratik espero nuena eta lehenengo ordu laurdenean-edo, zerbaiten zain moduan egon nintzen pelikula ikusten.

Aldiz, etxean geratu behar dutenek besterik ezin dutela egin barneratzen dutenean Javi Pezen musikak beste giro bat ematen dio filmari eta Javi Agirreren argiztapena ere piztu egiten da. Handik aurrerako minutuetan sarriago entzun genituen, baita neureak ere, irribarre eta barre algarak.

Euskaraz, aspaldiko partez

Horixe izan du Aupa Etxebestek ere bere alde. Aspaldiko partez, hamahiru urte, euskaraz egin den filma bakarra izan dela.

Zapatuko bertsioa euskaraz izan zen eta azpitituluak gaztelaniaz zituen. Aizue, euskaraz zen arren, Diego Luna mexikarraren filmak ikusten ditudanean legez, aho zabalik, belarriak tente eta aditu guran (baina ezin) egon nintzen. Patrizio Etxebeste ari da tabernan, txiste edo pasadizo bat kontatzen. Eztakit zein pikadorek egindako azañaren bat. Baina, ezin! Ezin ulertu zer esaten ari den! Hortaz, irakurtzen hasi nintzen!
Bai, bai, aitortzen dut, euskarazko filmaren gaztelaniazko azpitituluak irakurtzen hasi nintzen.
Lehenengo bi minutuak bakarrik izan ziren, lasai. Berehala esan nion nire buruari: “Zertan ari haiz, baina…Euskaraz ari ditxun-eta!”.
Baina… aizue! Horrelako gipuzkera zerratua ez da erraz ulertzen! Eta, zinean euskaraz entzuten daukagun ohitura ere…

Osterantzean, pelikula txukuna dela esango nuke. Historia txikia, baina artista handien eskutan.
Aupa, Kixi eta Telmo! Aupa, Etxebeste eta aupa zuek!
A, ta, joan zaitezte zinera lehenbailehen, karteleran ez dute denbora luzez izango-eta, produktorek, euskarazko bertsioa!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Iruzkin 1

Gurekin akordatzen direlako gara

Atzo ikusi nuen Princesas filma eta honako esaldiarekin bueltaka nabil, harrezkero: Gurekin pentsatzen duen norbait badagoelako gara eta ez alderantziz. Candela Peña aktoreak esaten du pelikulan (*Existimos porque hay alguien que piensa en nosotras y no al revés*).

Film ederra, baina gogorra da Princesas. Fernando León de Aranoak zuzendutako lanak emagaldu biren bizimoduan sartzen lagatzen digu. Biekin biziko gara eta sufrituko dugu, baina barre ere egingo dugu. Izan ere, bizimodu putia duten arren, ez dute esperantza galtzen eta ez dute hain erraz amore ematen.
Inbidia apur bat emateko gai ere badira Aranoaren pertsonajeak. Bai, euren gorputza merkantzia legez erabiltzetik bizi dira –edo bizi irauten dute–, baina adorea behar da horretarako ere; horrelako egoera baten aurrean bizi irauteko, esan nahi dut.

Hemen jaio garelako, gure etxean, gure familian, gure herrian, lagun hauek izateagatik, ikasteko aukera eta gustuko lanean jarduteagatik zortea dugula aitortzeraino sentimendua garatu nuen atzo.
Zinera bidean, Zornotzatik Erletxeko biribilera tartean dagoen zubi azpi baten, lau neskato ikusi nituen gero filmean ikusi nituenen antzera, lanean, bezero bila, soldata irabazten… Lagunari esan nion, “horrela jardutea baino…”. Zerk eraman dituen neskatoak puta aritzera? Aukerako lana izan da ala derrigorrezko hartu behar izan dute…

Berriz ere errealitateak fikzioa gainditu zuen.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Iruzkin 1

RIP gogoan

80ko hamarkadan gazteagoa nintzen, jakina. Eta, nire koadrilako mutilek euskal taldeen kantan entzuten zituzten bitartean, ni bestelako rock eta pop doinuen zalea nintzen. Hala ere, ikasi nituen bai RIP talde mondragoetarraren letrak. Agian, orduan, ez nintzen hain kontziente haren esanguraz, baina gaur egun ere indar bera dutela esan daiteke horietako batzuek. Horixe esaten ei dabe Goienako Iban Toledo eta Iker Barandiaranek egin duten DVDan agertzen direnek. Gaztelupeko Hotsak diskoetxeak urriaren 3. astean jarriko du saltzen.
Hogeitik gora lagunek adierazpenak jasotzen dituen dokumentala, RIPen zuzenekoen bilduma, argazki galera eta beste estra batzuk jasoko ditu DVDak. Eta horraz gainera, taldeak zuzenean jo zituen, baina inoiz grabatu e zituen 14 abestiz osatutako CDa jasoko dute opari legez DVDa erosten dutenek.

Oraindik gogoan daukat, orduko mutil lagun batek Enamorado de la muerte abestiaren lehenengo zatia nola abesten zidan. Jakina, inoiz ez zuen amaitzen abestia. Oso gogorra da neskalagunari heriotzaz maiteminduta zaudela esatea. Nik uste adarra jotzeko egiten zuela, baina batek daki. Harek abesten zidan eta ni, berriz, aieneka.
Ba hori… punkia izan ez, baina RIPek jakin zuen, agian euren helburua izan barik, euskal gizartean eragiten. Orduko gazteen idolo bihurtu ziren eta euren letrak esanguraz beterik zeuden.

Orain, Iban Toledo lankideak esan zidan moduan, “justizia egiteko sasoia bazan-eta”.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Iruzkin 1

Ilargi betea, aurtengo udako azkena

Ilargi betea;
aurtengo udako azkena

Bera izan dut lagun
lanetik etxera

Errepideko erregina legez,
neu bakar-bakarrik errepidean

Horrelakoak gogora etorri zaizkit
gidatzen nentorrela

Ia ordubeteko bidean
gauez, baina iluntasunik argitsuenean

Domeka izanda, neu nintzen gidari bakarra.
Eta ilargiak gidatu nau errepidean aurrera.
Mendate bi nituen heldu aurretik (bat gutxiago autopista hartzen dudanetik).
Eta ematen du bai bideak, ilargia hainbat ikuspegietatik begiratzeko aukera.
Gustatzen zait bere argitasuna, triste bezain ederra da.
Grisa eta horia,
bakarra.

Ilargizalea naiz, badakit.
Ez agian beste lunatiko batzuren modura.
Baina, aizue, aitortu behar dut neuk ere,
barrena bero sentitu dudala.

Ederra ilargi betea. Eta zoragarria bere gau argitsua

Ai ene, baina zer da atzetik datorrena.

Nire bidaia goxoa zapuzten ausartu da.

Badakizue, autoaren argiak bata hona eta bestea hara
auto madarikatuak; nire ilargi borobil-borobilak baino
argi gehiago egiten du mozoloak!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 2 iruzkin

Karra Elejalde: “Airbag filmaren bigarren zatia idazten ari naiz, eta hori primizia da!”

Zure biografia guztietan arabarra, Gasteizkoa, zarela esaten da. Zein da Gatzagarekin duzun hartu-emana?

Karra, Karlos, Karramarro Elejalde, gatzagarra izanik, bere herriko jaietan izan da asteburuan. Torapia, bere azkeneko filma, erakustera etorri zen egubakoitzean. Aurretik gurekin egoteko astia ere hartu zuen eta baita hainbestetan egiten dituen baieztapen bero-zoroak egiteko ere. Hamalau urte izan arte Gatzagan bizi izan zela kontatu zigun, eta hilaren 23an Ermuan izango dela La kabra y miss yoes antzezlana aurkezten. Alaba Bartzelonan dauka, eta horregatik, han bizi da.

Niri, Zubizarretari eta beste hainbesteri gertatu zaigu hori. Gasteiztik oso gertu eta Donostiatik oso urruti dauden herrietakoak gara eta gure amak, erditzera, Gasteizera joan behar izan zuen. Dena dela, 14 urte izan nituen arte Gatzagan bizi izan nintzen, nire haurtzaroa nerabezaroa eta pubertatea hemen bizi izan nituen; orduko oroitzapen asko ditut.

Bestalde, ostalaritza eta ikuskizun munduan –aktoreei sasoi baten egiten zizkiguten kontratuak toreatzaile eta menpekoei egiten zitzaizkienak ziren– hainbeste denbora egin izan arren, Gatzagan esaterako, ez dut sekula ikuskizunik egin; zinerik ere ez dut ikusi inoiz hemen. Hortaz, eta jaietan, zerbait egiteko proposatu zidatenean asko poztu nintzen. Landan ginela proposatu zidaten eta nire azkeneko filma ekartzea erabaki nuen. Hala ere, ez nuke hemerotekan “zinea Gatzagara ekarri zuen leloa legez” agertu nahi, baina aitortu behar dut gauza ederra iruditzen zaidala zinea kalean erakustea, hemen, Gatzagan.

Urtebete pasatxo da Torapia filma estreinatu zenuela eta orduan aitortu zenuen beldur pixka bat bazenuela jendearen erantzunarekin, “astakeria” bat bailitzan hartzeko arriskua bazegoelako.

Ez zen beldur kontua. Ridley Scottek esaterako, Blade Runner egin zuen, baina gero Allien egin zuen. Eta zuk berriz lehenengo Airbag egiten duzu, gero *Año Mariano eta hurrengoak ere ildo bera jarraitu behar duela uste izaten du jendeak. Zergatik ezin duzu zerikusirik ez duen zerbait egin? Horixe zen nire kezka. Torapia*n autore-zinera itzuli nahi izan nuen; Berlanga eran izan barik, Buñuel eran: super 16an errodatzen, granoduna, itsusikeriari kultoa… Baina produktoreek saldu egin nahi izaten dute. Hori dela eta, Airbag eta *Año Mariano*ren hurrengoa dela esaten aritu dira eta ni, berriz, kontrakoa azaltzen. Film mamitsu, baina ez hain grafikoa egin gura izan dut.

Nori egingo zenioke Torapia ?

Torapia egiten hasi nintzenean PP zegoen Espainiako gobernuan eta amaitu genuenerako, berriz, PSOE iritsi zen gobernura. Bata zein bestearendako Espainiako bandera bera da, ereserki nazionala bera da… Baina nire filman Espainiako gobernuko ministroak PPkoa izan edo PSOEkoa izan konnotazio desberdinak ditu. Egia da nahiago dudala PP egon ordez PSOE egotea gobernuan, baina filmari ez zitzaion batere ondo etorri aldaketa hori.
Dena dela, potroetaraino nengoen “España va bien” hura entzuteaz. Hori horrela bazen, norbaitek psikiatrarengana joan beharra zuela pentsatu genuen –edo hori edo tripi bana jan beste guztiok–. Hortaz, kontuan izanik beti izan naizela auzi galduen defendatzaile sutsua, umorea erabiltzea erabaki nuen. Umorea subertsio bide paregabea da eta ni ez banaiz zerbaiten alde eta norbaiten kontra jartzen ez naiz konforme egoten.

Def Con Dos taldeak PP gobernuan egon zen bitartean laga egin zion taulara igotzeari. PSOE dagoenetik diskoa kaleratu dute PPren gobernua salatzen eta kontzertuak egiten ari dira.

Begira, gogoan daukat, behinola proposatu nuela, goazen denok portugaldar egitera. Portugaleko zinema berria esango dute hor zehar: Julio Medem, Galparsoro, Alex de la Iglesia, Juanma Bajo Ulloa, Enrique Urbizu, Gorka Aginagalde, Karra Elejalde, Unax Ugalde –alde guztiak–… eta denok portugaldarrak edo somaliarrak egingo gara. Azken baten inor ez da profeta bere aberrian. Ni neuk Bartzelonara joan beharra izan nuen!

Horren haritik, badakizu Donostiako Zinemaldian bi euskal film estreinatuko direla aurten?

Ez dugu gurea baloratzen. Gurearen oso abertzaleak izan arren, kanpotik datorrena beti hobea dela uste izaten dugu. Nik hemendik alde egin behar izan nuen lan egiteko. Hemen anarkista bat baino ez nintzen, komunista izan ondoren eta abertzalea ez izateagatik, anarkista egin nintzen.

Hortaz, Donostiako zinemaldira joateko asmorik?

Ez. Bartzelonan bizi naiz, nire alaba han daukat eta Airbag filmaren bigarren zatia idazten ari naiz –eta hori primizia bat da! (barreak). Javier Rebolloren Locos por el sexo filma amaitu berri dut eta bakarrizketarekin ere banabil. Tarteka idatzi egiten dut eta telebistarako eskaintzaren bat ere izan dut. Hortaz, geratu barik nabil.

Eta Ermura etorriko zara laster La Kabra y miss yoes antzeztera. Zer da hori izenburu horrekin?

Irailaren 23an Ermuan eta 24an Elorrion izango gara. Ni psikiatrak, auzoko katekesi taldekoek, Sor Begoña Arrizabalagak eta birgizarteratzen laguntzen didaten guztiek diote guztiok ditugula “ni” mordoa. Ez da ni bera amorantearekin dagoena eta emaztearekin dagoena, esaterako. Karramarro da ni eta beste hamazazpi pertsona, eta zentzu horretan La Kabra y miss yoes litzateke La Kabra eta taula gainera ateratzen diren hogeitaka pertsonaia. Etc, Etc, bakarrizketa haren enegarren bertsioa da. Gauza berriak ditu.

Ni gehiago ditu, hortaz?
Ez, ze orduan zu asko ziren eta orain, berriz, ni asko dira. Hala ere, jendeari harridura sortzen dion izenburua da.

Hogeitaka film egin dituzu eta aurretik hainbeste telebista saio eta antzerki lan egindakoa zara. Aukeratzerik bai?

Askotan galdetu didate hori eta argi daukat: antzerkia maila goreneko interpretazio ariketa da, beti. Ekonomikoki zinea errentagarria da, jakina, eta ez dizu antzerkiak besteko zorroztasunik eskatzen interpretazioan. Telebistak, berriz, medioaren dinamikagatik-edo, ez dizu perfekziora iristen lagatzen.
Hortaz, zorroztasun aldetik antzerkia, zinea, telebista jarriko nituzke zerrendan eta ekonomikoki, telebista, zinea, antzerkia.
Nire kasuan, ordea, zinea jarriko nuke lehenengo, lanik gehienak hortxe egin ditudalako eta denetariko pertsonaiak garatzeko aukera eman didalako.

Zinean pertsonaia marginalak egitetik –*Salto al vacío*- filman drogazalea, polizia ustela *Días contados* filman eta psikopata La madre muerta **filman– zoro imajinaezinarena egitera.* Karramarro* gaiztorik ikusiko dugu berriz?

Hain justu alderantziz dela esango nuke. Zinean hasi aurretik antzerkian talde lanak egiten aritu nintzen hamar urtez eta gure lanak aldarrikatzaile eta borrokatzaileak ziren, baina alderdi komiko batetik landuta. Bajo Ulloak La madre muertako pertsonaia nagusiaren lana eman zidanean, munduari eta neuri erakutsi zigun gai nintzela bestelako paperak egiteko, inork ez lukeenean nire alde egingo gauza serio bat egiteko.
Aldiz, lan hura egin ostean, inork ez zuen imajinatzen gai izango nintzenik komedia egiteko. Azkenean, bi urte pasatzen badituzu komedia lanak egiten, jendeak uste izaten du ezin duzula bestelakorik egin eta jakina, hori ez da horrela. Nik neuk erakutsi dut, baina aldioro erakusten aritu beharra izaten duzu zinean.

Orduan zer, ikusiko dugu Karra gaizto eta gogor gehiago?

Bai horixe! Jakina, dantzan segurutik ez, batetik ez zaidalako horrelakorik egitea gustatzen, baina zaldian ibiltzen ikasi behar badut, egingo dut. Hala ere, zintzo esateko, antzezpenzale borrokatua naiz eta beste batzuen azalean sartzea atsegin dut, neurea dela jakinda. Zorroztasun bera ematen diet komedia zein bestelako lanei.

Ikusi duzun azkeneko filma?

Sin City. Benetan berezia iruditu zitzaidan. Tarantino-Robert Rodriguez binomioak oso ondo funtzionatu izan du beti; bi ganberro dira. Euskaldunak izan beharko lirateke.

Eta ze film gomendatuko zenieke gure irakurleei?
Badago bene-benetan deigarria iruditu zitzaidan filma bat: Kubricken Senderos de Gloria. Antimilitarismoaren auzia plazaratzen du, alde bikoitz batetik. Aliatuen aldetik aurkezten du antimilitarismoa. Zuri-beltzean da pelikula eta zoragarria da. Ikusi behar den filma da, antibelizista bazara.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 2 iruzkin

Lolita, luz de mi vida, fuego de mis entrañas, mi pecado, mi alma

Vladimir Nabokovek bere Lolita deskribatzerakoan 9-14 urte bitarteko neskatoen artean birjinak sortzen direla zioen: “sorgindutako bidaiariei beren benetako izaera ez gizatiarra, baizik eta ninfikoa (hau da deabruzkoa) agertzen dioten birjinak”.
Berrogeita hamar urte bete dira asteon jatorri errusiarra, baina AEBn bizi zen Vladimir Nabokov idazleak Lolita argitaratu zuela. Adrian Lyne zuzendariak 1997an egin zuen Lolitaren zinerako azkeneko bertsioa, Jeremy Irons (Humber irakasle gaixoa) eta Domique Swain (lolita neskato txolina) aktoreekin. Baina, duda barik, Kubrickek egin zuen bertsioa dugu gogoan gehienok (1962). Zuri-beltzean egina orduan James Mason eta Sue Lyon aktoreek erakutsi zuten zer gertatu daitekeen Nabokovek zioen “artista eta zoroa” eta “ninfula” aurrez aurre jartzean:

“Gizon normal bati neskatoen argazki talde batetik ederrena aukeratu dezan eskatzen badiogu, ez du beti ninfula aukeratuko. Horretarako artista eta zoroa izan behar da: gizaki mugagabe malenkoniatsua, barrenean erretzen duen pozoi burbuila duena eta bizkarrezur leunean haragikeri gorena; lizunkeria garra piztuta duen gizakia izan behar du zeinu kontaezinekin gidatuz, bere indar zoragarriaz ohartu ere egiten ez den deabru txiki hiltzaileaz berehala ohartzeko (katu itxura duen masailalbo-hezurra, belus-antzeko gorputz-adar baten sentiberatasuna, eta beste hainbat zeinu desesperazioak, lotsak eta negar malkoek zerrendatzea debekatzen didatenak)”.

Asteon Lolita eleberriaren urteurrena zela eta telebista kate bateko albistegi baten erreportajetxoa eskaini zuten, dagoeneko erotismo gaiztoenaren eredu bihurtu den Lolita filmaren irudiak erakutsiz.

Kontua da, egun berean, telebista kate berean, Rafael Medina Feriako dukea zenaren alderdirik ilunenen gainean aritu zirela. Bost urteko neskatoa bahitzeagatik eta , argazki “pornografikoak” atera izanagatik espetxeratu zuten Nati Abaskalen ohia. Dukearen irudiak berriz ikustean, Humbert irakasle gaixoa etorri zitzaidan gogora. Hark ere nahikoa lan zuen Lolitak eragiten zizkion beroaldiak baretzen.

Julakopari eragiten zionean ere aho zabalik geratzen zen Humbert asmatu zuen Navokovek. Pasiorik baxuenetara iristen direnen erretratu bikaina egin zuen Lolita eleberrian.
Egunerokotasunean, ordea, poesiarik barik ingurura begiratzean, ez digute bere definizioek balio. Berarentzat Lolitak ez ziren gizakiak; gurean, ordea, horrelako gogoak dituzten gizonak dira gizaki ez direnak. Nabokovek Trasbals etxeak kaleratutako Los Monográficos de Apostrophes bideoan jasotako elkarrizketa baten zioen legez:”Humberten begirada maniakotik kanpo ez dago ninfularik. Lolita, ninfula, bakar-bakarrik Humbert suntsitzen duen obsesioan dago. Eta hori da arrakasta maltzur batek faltsutu duen liburu”.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Utzi iruzkina

Agur lagunak, agur

Iturria: https://www.enriquebunbury.com/noticias.aspx

Iturria: https://www.enriquebunbury.com/noticias.aspx

Bunburyk agur esan digu, lagunak. Eta niri behintzat, itzelezko pena eman dit. Ohitu egin naiz bere abesteko erara; bere musikara. Lan desberdina egin izan du azkeneko urtetan Zaragozakoak. Beste lurralde batzuetako kulturaz busti eta trobadore lanetan aritu da. Bakarlari zalea ez naiz, baina jakin du Enriquek talde bikainaz babesten. Zuzeneko benetan dotoreak egin ditu; Bergarako Jam aretoan ere izan da birritan. Baina bere azkeneko diskoan (Viaje a ninguna parte izeneko lan bikoitza) dioen legez, “agur lagunak, agur” esatea erabaki du. Oraingoz musika laga du, baina bere webgunean Frentetik bidalitako postalak atala ireki du, deserriratuen antzera, iristen zaionari idazteko asmoz. Kuban dagoela eta New Orleansen gertatutakoaz berba egiten du bere Indietako lehenengo kronikan. Hitz askotarako eman du bai han gertatutakoak. Ez zaigu erraz ahaztuko; ala bai. Zain dagoen hurrengo ezbeharra gertatu orduko ahaztuko ditugu jazzaren jaiolekuan izandakoak, tsunamiaren ondorengoak ahaztu genituen legez, edo irailaren 11ko zientzia fikziozko haren moduan.
Nik, aprobetxatuko dut nire megalomania hori, nire abeslari kuttunak dioen moduan, Agur lagunak, agur esateko. Nire kasuan, ordea, ondo etorria emateko izango da.
Bide batez, animu mezuak onartzen dira. Horretarako badakizue zer egin behar den.

Kategoriak Ispiluari begira | Etiketak , , | 3 iruzkin