Ukrainarrak euskaraz entzun ditut egunotan irrati bidez, gerra-lekutik
Gerra bizi izan duten lekukoak entzun izan ditut lehen ere, baina denak ziren Gernikaren bonbardaketatik, edo Durangokotik, edo Otxandiokotik bizirik atera zirenak. Entzun ditudanerako, denak ziren pertsona zaharrak. Denek berba egiten zuten lehenaldian. Denak ari ziren orain dela urte asko bizi izandakoaz.
Orain, ordea, entzun ditugu beste katastrofe batetik ihesi, umetan haizea arnastera Euskal Herrira etorri izandako gaztetxoak. Txernobil ez zuten bizi izan, baina bai haren ondorioak eta orain, berriz, gerra-lekutik ari zaizkigu. Eta euskaraz entzun ditugu. Eta are gertuago sentitu dut beldurra, ikara, desesperazioa, egoneza … Ileak tente jarri zaizkit Euskadi Irratian egunotan entzun ahal izan ditugun lekukotzak entzuterakoan. Eta gerra-lekuetatik, tamalez, urteetan entzun izan ditugun arren lekukotzak, hauek benetakoago sentitu ditut. Nire hizkuntzan entzun ditut. Umetan ikasi nuen hizkuntzan ari dira. Gure hizkuntzan egiten dute berba. Eta gerra benetakoago bihurtu dute, eta horrek beldur handiago eragin dit.
Emilio Morenatti, Associated Press agentziako argazkilariaren argazki honek eragin didan egonez bera eragin didate lekukotza horiek guztiek. Ez daude hemen, ezkutuan daude, ilunpetan sartu dira, lurpean… baina gurea hizkuntzan ari dira, ulertzen ditugu, guri ari zaizkigu hizketan, itzultzaile beharrik izan barik.
Emilio Morenatti@EmilioMorenatti·4 hUkrainians crowd under a destroyed bridge as they try to flee crossing the Irpin river in the outskirts of Kyiv, Ukraine, Saturday, March 5, 2022.
