Argentinan gaude baina Txile ez da urruti. Andeetako eta bereziki Patagoniako Argentina eta Txile arteko mugak XIX mendearen amaieran adostu zituzten bi estatuek eta adostu ez zirenetan ingeles bitartekari edo arbitroak erabaki zituen. Langintza hauetan Francisco Pascasio Moreno (Perito Moreno) paleontologo ezaguna, Clemente Onelli eta Emilio Frey topografoak ibili ziren langile eta indio askorekin batera. Mugak beraz, XX. mendearen hasiera arte ez ziren ezagutu, eta pentsatu behar dugu alde bateko eta besteko indioen joan-etorriak eta borrokak eten gabeak izan zirela gizon txuria iritsi zen arte. Berez, tehueltxeen araukanizatze prozesu batez hitz egiten da.
Lemay ibaiak sortutako ibar sorgindua (Valle Encantado)
El araucano y el tehuelche tienen las mismas costumbres, sólo que aquél, habitante de tierras más fértiles y de climas más benignos, es nómada por excepción, y, en consecuencia, es también un poco agricultor: el segundo está obligado a cambiar periódicamente de sitio para dar alimento a sus grandes yeguadas y a sus pocas ovejas.
Mapucheek tehueltxe argentinarrak hartu zituzten mendean eta ondoren zurien ohitura eta indarrak egin zuten beste guztia:
Ahora, a su vez, se han visto desalojadas y casi aniquiladas por el invasor blanco y los temibles auxiliares que lo acompañan: el alcohol y las enfermedades contagiosas, que hacen estragos en estas razas.
Hauek guztiak Clemente Onellik idatzi zituen Trepando los Andes (1904. urtean).
San Carlos de Bariloche.
Nahuel Huapi lakua
Bariloche ikaragarri polita da. Are gehiago inguruak: lakuak, mendiak, eski estazioak, mendi tontorren elurra, basoen berdeak eta Nahuel Huapi lakuaren urdinak Europa erdiko edo iparraldeko paraje ederrenak ekartzen dituzte gogora. Hiria zainduta dago, eta bertako zerbezak, jaki ketuak eta txokolategiek beste nonbaiten zaudela pentsa arazten dizute ez balitz gaztelera delako kaleetan nagusi den hizkuntza.
Autoa alokairuan hartu genuen Andeetako lehen biztanle eta kolonizatzaileek egindako bideak eta ezagututako tokiak ikuskatzeko asmotan. San Martin de los Andesera joan-etorria derrigor egin behar den horietakoa da. Nahuel Huapi Lakutik sortzen den Limay ibaia jarraitzen dugu Valle Encantadotik barrena. Nonahi ikusten ditugu arrantzaleak gerriraino uretan sartuta.Ur gardenek eta eite kuriosoak dituzten harkaitzek izen hori oparitu diote ibarrari.
Traful ibaiarekin bat egiten duen arte jarraitzen dugu errepidea. Bide gurutzean ezkerretara hartzen dugu erripioko bidea hartuaz. Hala ere nahiko ondo zaindua. Villa Traful izen bereko lakuaren ertzean zuhaitz erraldoi artean dagoen eta ikusten ez
Traful lakua
den herria da. Paisai ikusgarriz dotoretua, turismogune garrantzitsua bihurtzen da udan bake bila edo arrantza egarriz dabiltzanentzat. Berriro errepidetik, San Martineraino iristen gara San Martinek mendi ibilaldiak eskaintzen ditu Lanin sumendia… Ez dugu denborarik eta zerbait jan ondoren Villa La Angosturan zehar Barilochera iristen gara zazpi lakuetako ibilbidea egin ondoren.
Bocak eta Riverrek jokatzen dute galdu ezin den klasikoa. Ezin partida ikusi gabe hoteleratu. Txarra oso, eta gogorregia gertatu da. Husna amaitu zen eta horrela jarraituko zuen bi luzapen eginda ere.
Beste egun bat daukagu eta autoa erabiltzeko modua dugunez, Bariloche inguruko laku eta laku abarrak ezagutzeko erabiltzen dugu eguna. Asador Julianen afaldu genuen. Aranda de Dueroko mutil batek hartu gaitu jatetxean. Gustura dago gurekin hitz egiten. Elgoibarren izan omen zuen neskalaguna. Behin joan eta autoko gurpilak zulatu eta karrozeria marratu zioten. Burgosko matrikula. Osterantzean ondo tratatu zutela dio. Hangoak ahaztu eta bere buruari frogatu nahi omen zion zerbait egiteko gai zela eta horregatik etorri omen zen futbol, ekonomia eta parrila kontuez guztia dakitenengana parrila bat nola pizten zen jakin gabe. Gaur negozioa ondo doakio eta ez omen du itzultzeko asmorik.
San Martin de los Andesen mila miletako lasterketan parte hartzen ari diren bi auto.
