Switft. Mirabea. Askatasuna.
Maiz aipatzen da belaunaldi loriatsu baten baitan (McEwan, Rushdie, Barnes…) eta ohoretik beste du ezkutatzetik horrek niretzat, zoritxarrez. Arrasateko bibliotekak aholkatuta, baditu hainbat obra nabarmenduta ate ondoko apaletan, eta bi metrotik gertu dauden begien parean tokatu zitzaidanetik Últimos Tragos nire egile gustukoenetakoa da Graham Swift.
Oraingo honetan Ser irratiko programa baten gomendioari esker deskubritu dut bere El domingo de las madres (Anagrama 2017, Jesús Zulaikak itzulia) nobela. Bertan Jane Fairchild neskame umezurtzaren mataza apur bat askatzen du idazleak, batez ere Nivendarren etxean lanean ari den urteetako haria. 1924a da, gerrak eroan zituen mutil gazte ugari eta aberatsak behea jotzetik ez oso urrun daude. Jane, neskameak, Paul Sheringam aberats kumearekin duen harremana ez dago momentu onean mutila ezkontzear baita.
Itzela da narrazioa, batez ere nola gehitzen dituen ore geruzak Jane eraikitzeko: klase sozialen indarra, zurztasuna, prostituzioa, maitasuna, hezkuntzaren garrantzia, liburuen gakoa, idazlearen bulkada… Eta nire ustez narrazioan datza ederraren funtsak, era habilean harilkatzen dituelako denborak eta pasarteak Janen kontakizunean. Beste edonork porrot egingo zukeen lekuan erdiesten du arrakasta Swiftek.
Amen igandean kokatzen da istorioa, narratzaileak berak dioen moduan 1924an gainbeheran egon arren oraindik indarrean zen jai eguna, morroi nahiz neskameei jai ematen zitzaienekoa haien amak bisitatzeko. Zein da umezurtzaren ibilera hain data seinalatuan?
Así que para acudira a su cita con un libro -con Joseph Conrad- torció hacia la izquierda y luego volvió a torcer hacia la izquierda: así llegaría a Beechwood antes de lo necesario, aunque no directa y rápidamente. Aún podría disfrutar de aquel sol glorioso y de la emoción que emitía un zumbido y un runrún. Algo que podría guardar grabado en la memoria para siempre.
Bizikleta askatasun haizea zen emakumeentzat bigorexiak maskulinoak zanpatu arte, gure inguruotan behintzat. Hartu liburua, Etxeondoko maillotean aise kabitzen den modukoa, ez duzue damurik hartuko.