Estankona. Arrieta. Plisti-plasta.
Lagun on baten oparia izan da Igor Estankonaren Moskito, Susa 2020, liburua. Tarteka irakurri dut pandemia deritzogun garaiotan. Seaskako egutegiko izendegia eta Igorren olerkiek borroka egin dute ertzean pertzibitzen ditugun letren podiumen.
Gustatu zait? Bai. Horregatik dastatu dut gutxinaka. Horregatik bakarrik? Ez. Badu zerbait basa liburuak, hitzekin ondo deskribatzen asmatzen ez dudana.
Bideo bat ikusten ari naizela ematen du
behinola nirea zen herriarena:
zergatik sufriarazten didazu horrela?
Noiz hilko zara guztiz?
Zaila egiten zait barrunbeetatik datorren zerbait, poesia, deskribatzea. Gustatu zait “Minxoriak” atala, naturari egiten zaizkion erreferentzia negutiarrengatik ziur asko. Baina nola azaldu gustatze hau?
Hor sartzen da mesanotxean luzez izan dudan beste liburua, Agustin Arrieta Urtizberearen Gogoeta-bide irekiak lana, EHU 2019. Liburu honetan filosofia irakasleak eskuzabaltasun ariketa egiten du oso aktualak diren hamaika gairi buruz bere iritzi zuhurra eskainiz. Arrieta ondo ulertu badut, arteari kritika egin behar zaio ustez gustua dena egitateetara ekarriz. Horri men eginaz eta aurreiritziak albo batera utziz erdietsiko du arrakasta arte kritikariak.
Ez nago guztiz ziur. Egitate hitzak kirrinka eragiten baitio zuzenbidean lizentziadun honi, epaiketa batean egitateak eurak finkatzea baita auziaren muinetako bat. Eta halere, ustez egitateak auzittegiak finkatuta ere, ez dira argi geratzen batzuetan. Zer gertatu zen Koxka tabernan gau fatidiko hartan? Argi dago askok ikusten ditugun egitateak ez zituela bere egin auzitegiak, ezta Guardia Zibilak berak ere (jakina, interes handiz). Horregatik egitate hitzak suposatzen duen eztabaidarritasunari egoztea kritika on baten funtsa zalantzagarria zait.
Bestalde, ez dut uste aurreiritziak direnik kritikari batek zaindu beharreko galtzagorri bakarrak. Norbere interesak ere hor daude, are gehiago kritikari asko nor direnean (edo nor izan nahi dutenean) artea deritzogun gertakizun ekonomiko horretan. Karrera egiteko norbait zapaltzea ez ote den kritikari batzuen modua ikusgarritasuna lortzeko, adibideak aurkitzea ez da zaila.
Nik badut interesa, kasu honetan, bi liburu hauek gomendatzeko. Blog txiki batean izan arren hitzezko lekukotza uztearena. Igor Estankona poeta handia iruditzen zait eta bihotzetik idazten duela esango nuke. Agustin Arrieta Urtizbereak gai oso garrantzitsuak lantzen ditu bere azken obran. Biak ala biak irakurri beharrekoak, gogoeta bide irekietan moskito lainoen artean trabatuta geratuko ez bagara.
Ura erori zait liburutegiko zorura eta putzuakzorua kartografiatu du. Ura da bizia eta lizunaren sorburu. Eskerrak zelulosak ondo xurgatzen duen.