Arabako Audientziaren erabakiaren zain

Data: 2017(e)ko ekainaren 6a Egilea: elexpuru

Zertan dago Eliseoren auzia? Noiz hasiko da epaiketa?, galdetzen zaigu behin eta berriz. Galdera logikoa, maiatzaren 3an argitaratu baitzen epailearen autoa; orduan hedabideek esan zuten, eta geuk ere bai, hamar egun zutela diputazioak eta fiskaltzak akusazioa zehazteko edota artxiboa eskatzeko. Hilabete pasatu da eta berririk ez.

Kontua de akusatuek bost eguneko epea zutela autoa errekurritzeko, apelazioa egiteko, hauen abokatuek hori egin zutela artxiboa eskatuz, eta orain Arabako Audientziak erabaki behar duela errekurtso horiek onartu ala ez. 

Arabako Audientziak sei hilabeteko epea omen du erabakia hartzeko, baina normalean hilabete edo hilabete eta erdi behar izaten omen du. Beraz, epaileak instrukzioa zortzi urte luzatu ondoren, orain Audientziak berak luzatu dezake auzia. Logikoa litzateke laster berriak izatea, baina orain artekoa ikusita, hobe pronostikorik ez egitea.

Kategoriak Sailkatugabeak | 2 iruzkin

Hernaniarrak eta zizulkidarrak bisitan

Data: 2017(e)ko ekainaren 6a Egilea: elexpuru

Joan den igandean, Dobera Euskara Elkarteak eta Hernani Errotzenek antolatuta, bisita gidatua egin zen Iruña-Veleiara. Zizurkildar batzuk ere bildu ziren taldera. Hogeitamar bat lagun izan ginen denera. Eguraldiak gehiegi lagundu ez arren, goiz ederra pasatu genuen giro ezin hobean.

Hernani-zizurkildarrak (2017-06-04)

Kategoriak Sailkatugabeak | Utzi iruzkina

Ostegunean aurkeztu zen hedabideen aurrean ‘Euskararen aztarnak Sardinian’

Data: 2017(e)ko ekainaren 3a Egilea: elexpuru

Joan den ostegunean aurkeztu zen Donostian nire Euskararen aztarnak Sardinian. Ari da hedabideetan oihartzuna izaten.

 

Pamielaren webguneko bideoa

Diario Vasco-n Felix Ibargutxik egindako elkarrizketa luzea. Garako kronika, Ariane Kamiorena (ez dugu aurkitzen Interneten). Bestalde, Euskadi Irratian Mezularian, Onda Vascan eta Bilbo hiria eta Halabedi Irratiaren Araba Hizpide programan ere egin dizkidate elkarrizketak.

Kategoriak Sailkatugabeak | Iruzkin 1

Azpeitian ‘Euskararen aztarnak Sardinian?’ liburuaren aurkezpen-hitzaldia maiatzaren 31n, asteazkenez

Data: 2017(e)ko maiatzaren 26a Egilea: elexpuru

Datorren asteazkenean, maiatzak 31, nire Euskararen aztarnak Sardinian? liburua aurkeztuko da hitzaldi baten bidez. Napar Zuzterrak Elkarteak antolatzen duen zikloaren barruan izango da.

Lekua eta ordua: Baigera Elkartearen aretoa, 19:00.

Hitzaldiaren bideoa, Elkarteak editatua. Milesker, Joseba.

Kategoriak Sailkatugabeak | Iruzkin 1

Biltzarkide eta kazetariendako ‘opium’a Kultura Diputatuaren ahotik, aztarnategiaren egoera dela eta

Data: 2017(e)ko maiatzaren 25a Egilea: elexpuru

“Egiari zor” esan ohi da egi-egia diogula azpimarratu nahi denean. Ba egiari oso gutxi zor dio Arabako Kultura Diputatuak Biltzar Nagusietako batzorde bati kontatu eta EFE agentziak jaso duenak. Halako batean “la señalización dentro del “opium” dio kazetariak, “oppidum” beharrean. Lapsus geniala. Biltzarkideak ez ote zuten galderarik egin? Esate baterako, zer egiten du orain Nuñezek? Zuzendari izaten jarraitzen al du? Ala zigortuta jarraitzen du? Nor da une honetan zuzendaria? Edota, noiz argitaratu behar dituzte zazpi urte hauetako aurkikuntzen berri ematen duten txostenak?

Eta denok buruan dugun galderari erantzunik ez: zer egingo du orain Diputazioak auzi judizialean? Correok iradoki bezala 250.000 euroko isuna eta 5-9 urteko kartzela eskatuko du Eliseo Gilen kontra, ala auzia artxibatzea frogarik ez dagoelako?

Hau ote da “la postverdad” famatua? Merezi du Koenraad Van den Driesschek Ama Atan egin duen sarrera irakurtzea.

Kategoriak Sailkatugabeak | Utzi iruzkina

Aste honetan argitaratuko da “Euskararen aztarnak Sardinian?” liburua

Data: 2017(e)ko maiatzaren 24a Egilea: elexpuru

Pamielak editatzen du eta 368 orrialde eta 160 bat ilustrazio izango ditu. Datorren larunbatean, maiatzak 27, Zarauzko Garoa liburutegian egingo da lehen aurkezpena (13:40) Literaturia Jardunaldien barruan  Editore lanak egin dituen Jose Angel Irigarairekin hogei bat minutuko solasaldia.

Kategoriak Sailkatugabeak | 4 iruzkin

“Murgitik Apinaizera Duratik igaroz”, Euskaltzaindiaren herri-izendegiaz gogoetan

Data: 2017(e)ko maiatzaren 22a Egilea: elexpuru

Maiatzaren 17an artikulu hau agertu zen Berrian.

2017-05-17 / Juan Martin Elexpuru – Idazlea

Igarriko zenuke nondik nora ibili garen, irakurle? Nahikoa lan. Ba horrelaxe idatzi beharko zenuke Euskaltzaindiaren «irizpen eta gomendioei» jarraitzera, ezen Murgiatik Apellanizera Duranatik igaroz jarriko bazenu, hainbat akats egingo zenuke, eta zuzentzaileak ekarri beharko luke esaldia bere onera.

Gauza jakina da izen bat baino gehiago izan ohi duela sarri leku batek. Batzuetan euskarazkoa/erdarazkoa (Iruña/Pamplona), beste batzuetan aldaera fonetikoa (Galdakao/Galdakano), eta abar. Kasuistika amaigabea da. Ez da beti erraza euskarazko izen «ofiziala» adostea. Batzuetan aukerak hainbat izaten dira, eta zenbat buru hainbat aburu. «Kriterio bat hartu eta beti aplikatu», esango du norbaitek, baina irizpide karratuek ez dute honetarako balio.

Euskaltzaindiak lan handia egin du leku-izenen normalizazioan, atzerriko zein etxeko. Etxekoak hartuko ditugu hizpide, Arabakoak gehienbat. Dena dela, aurrera jarraitu aurretik, garbi gera bedi akademiari diodan estimua, nahiz eta pentsatu guzti-guztia ere ez duela ondo egiten, eta noizean behin zirikatu egin behar dugula.

Goazen harira. 2016an argitaratu zuen «Euskal-Herriko leku-izenak» azken eguneraketa. Gauza jakina da bokal arteko [n] askotan galdu egiten dela leku-izenetan. Arabako –ana bukatuei begiratuko diegu lehenik. Zerrendaren arabera, ez dute [n] galdu: Erretana, Antoñana, Antezana, Zanbrana…, eta bai ostera Dura(na), Matura(na), Lopida(na), Subilla(na)… Erretana eta Dura(na) elkarren ondoan daude; zer pekatu egin ote du Dura(na)k azken silaba ken diezaioten, Erretana osorik geratu den bitartean? -ano: Abornikano, Aprikano, Bitoriano, Uzkiano…, baina Berrika(n)o, Miña(n)o, Zir(i)a(n)o, Zurba(n)o… -niz: Dordoniz, Trokoniz… baina Albe(n)iz, Apinaiz (Apellaniz), Argoma(n)iz, Ariz (Ariñiz). Apinaiz entzunda, zenbatek lotuko dute Apellaniz-ekin? Eta Ariz entzunda Ariñiz-ekin? –ona: Letona baina Estarro(n)a. Eta Labiano euskaraz Lubiao da, eta Undiano Undio.

Oker ez banago, Patxi Salaberri euskaltzain nafarraren ikerketa-lan bikainean oinarritu da Euskaltzaindia erabakiok hartzeko orduan. Araba/Álava, los nombres de nuestros pueblos (Euskaltzaindia 2016). Eta kriterioa honako hau izan dela dirudi: [n] gabeko forma dokumentatzen bada idazki zaharretan (zeharka bada ere), hori bihurtuko da izan ofizial; ez bada dokumentatzen, [n]duna hobetsiko da.

Euskara gaur arte gorde den lekuetan agian badu bere logika ofizial bihurtzeak gaur ahoz erabiltzen den forma: Galdakao, Zestoa, Fruiz… nahiz eta ohiko irizpide baten aurka joan, hau da, hitzak ahalik eta kontrakzio gutxienez idatzi behar direla, eta zalantzazko kasuetan forma zaharrei erreparatu behar zaiela. Honen harira, azken eguneraketan Sopelana-ren ordez Sopela hobesteak harrotu du hauts apur bat. Kontua da Araba gehienean badirela berrehun bat urte euskara galdu zela eta ahoz transmititu diren bakarrak forma osoak direla, «erdarazkoak». Eta euskara gorde den leku apurretan ere Durana esaten dela. Ahotsak.com: «Duranan eskolia euen. Duranan los rojos giñen». (Juana Elorza, Legutio 1927). «Guztixok joan giñen Duranara ihesi gerriai». (Angel Elorza, Legutio 1937).

-a artikuluarena da bestea. Elge-a, Larre-a, Murgi-a, Sarri-a, Hermu-a, Urizaharr-a… Agian Elgeko, Murgitik, Larrera… izango litzateke erabilera «jatorra». Baina nork erabiltzen eta erabiliko ditu horrela? «Larrera noa bihar» esanda, zer ulertuko du entzuleak? Ahotsak: «Estraperlua, ardaua be bai, ekartera zeretik, Larreatik» (Pedro Urteaga, 1931 Goroeta, Aretxabaleta).

Zein da hor aurreko herria?, galdetzen digute bisitariek Arabako Iruñan. Trespuentes, erantzuten diegu. Hiru zubi daude ala?, ohiko galdera. Beti egoten da norbait dakiena Transponte(m) latin-izenaren desitxuraketa dela, eta «zubiaz bestaldekoa» esan nahi duela. Eta beste norbait Euskaltzaindiak Tresponde proposatzen duela entzun duena. Azaltzen dugu aldaera hori ere agertzen dela dokumentazio zaharrean eta badirudiela euskaraz forma hori erabiltzen zela garai batean. Baina hori nahikoa arrazoi da izen ofizial bihurtzeko? Eta epaia aho batekoa izaten da: edo forma zaharra, etimologikoa, Transponte, edo (eta hobe) gaur egungoa, Trespuentes, baina ez Tresponde, paper zahar batzuetan galdua dagoena eta inongo aukerarik ez duena jendearen ahotan sustraitzeko.

Nire ustez auzi hau ez da huskeria, filologoen arteko xestra. Ezin dugu nahasmena sortu edo areagotu leku-izenekin. Durana/Dura edo Argómaniz/Argomaiz bezalako bikoteek, bide-seinaleetan-eta ikus daitezkeenak, harridura eta nahasmena besterik ez dute sortzen. Zer ulertu behar da, bata gaztelerazkoa dela eta bestea euskarazkoa? Batzuetan ebitaezina izango da bikoiztasuna, baina ahalik eta gutxien izan daitezela. Duranako Ikastolari Durako Ikastola deitu behar ote zaio aurrerantzean? Zer iritzi dute guraso eta irakasleek? Gonzalez de Durana abizendunak ere aldatu beharrean izango ote dira?

Nire iritziz, zonalde erdaldunduetan bakean utzi behar dira bokal arteko n-ak: Durana, Zurbano, Argomaniz…; eta –a eta guzti deklinatu behar dira: Murgiatik, Larreara, Elgeako…

Ondo ulertu badut, Nafarroako Gobernuak Euskaltzaindiaren izendegi ofiziala erabiliko omen du praktikan, nahiz eta «ofizial» bihurtzeko zenbait pauso eman beharko diren. Nafarroako izendegia Arabakoaren irizpide berdinaz eginda dago (Arróniz/Arroitz). Nire ustez, gobernuak hanka sartze handia egingo luke akademiaren izen-zerrenda hitzez hitz ezarriko balu. Beste buelta bat eman behar zaiolakoan nago, eta horretarako bada zentzunik eta toponimian aditurik Nafarroan.

Dokumentazioa, toponimia historikoa, fonetika… inportanteak dira, baina ez dira nahikoa horrelako erabakiak hartzeko orduan.

Kategoriak Sailkatugabeak | Utzi iruzkina

Epailearen autoaren kritika eskuragai pdf-an, euskeraz eta gazteleraz

Data: 2017(e)ko maiatzaren 17a Egilea: elexpuru

Blog honetan atalka argitaratu nuen autoaren kritika, euskeraz. Orain osorik jaitsi daiteke pdf-an, eta gaztelerazko bertsioa ere bai. Gustokoa baduzu, zabaldu zure inguruan, mesedez.

euskeraz eta gazteleraz

Kategoriak Sailkatugabeak | 2 iruzkin

Enrike Ruiz de Gordoaren adierazpen mamintsuak: ‘Con el caso Iruña Veleia se ha destruido la vida personal y profesional’

Data: 2017(e)ko maiatzaren 15a Egilea: elexpuru

Enrike Ruiz de Gordoa Gasteizko Udaleko Kultura Zuzendaria izan da urte luzez, 2016an erretiroa hartu zuen arte. Radio Vitorian hitz egin du gaur. Audioa.

‘Con el caso Iruña Veleia se ha destruido la vida personal y profesional’                                                                               15/05/2017

Enrike Ruiz de Gordoa reflexiona sobre el caso Iruña Veleia, a la espera de saber si finalmente se celebrará juicio oral, de un caso “que ha destruido la vida personal y profesional” del equipo.

Uno de nuestros “guadianas alaveses” vuelve a ponerse en primer plano. Es el denominado Caso Iruña-Veleia, vinculado al yacimiento arqueológico donde estuvo situada la ciudad romana más importante del País Vasco. Un yacimiento alavés que, a lo largo de los muchos años de excavación, ha posibilitado sacar a la luz piezas muy interesantes que se pueden ver en el Museo Bibat de la Diputación Foral de Araba/Álava e incluso  en alguno de la capital del Reino de España.

El caso Iruña-Veleia se remonta al año 2006 y desde marzo del 2009 está judializado y para el que, por fin, después de un largo recorrido en el tiempo, se abre un proceso contra los responsables de las excavaciones,  a quienes la jueza imputa estafa económica vinculada a las ayudas recibidas y daños al patrimonio. Se puede abrir juicio en el que, las personas imputadas podrán, por fin, hablar, demostrar su trabajo, sus informes y defenderse en un proceso limpio ya que, hasta la fecha, el caso tiene ya una sentencia y condena pública, incluso la de algunos medios de comunicación y redes sociales. Para nada se ha respetado la presunción de inocencia que asiste a toda persona.

Este caso ya ha logrado, sin juicio, la destrucción de la vida personal y la carrera profesional de los responsables de equipo de Lurmen. Una carrera de larga trayectoria, de excelentes trabajos. Una trayectoria desprestigiada asociándola, malévolamente, a la burda falsificación de las pinturas rupestres que un seráfico estudiante realizó en la cueva Zubialde que el 13 de mayo de 1991 fue presentada como la Capilla Sixtina de la Prehistoria. Un lastre que no puede empañar el magnífico trabajo que, desde el ámbito de la arqueología en nuestro Territorio Histórico de Araba/Álava, ha sido siempre muy importante, antes de la mano de figuras de enorme prestigio como José Miguel de Barandiaran o Domingo Fernández de Lezeta Medrano, o de las nuevas hornadas de jóvenes y experimentados arqueólogos que trabajan e investigan en nuestra comunidad.

Desconozco qué nos va a deparar el proceso abierto, ni si se va a poder demostrar algo mediante contrates de investigación, incluso de carácter  internacional o si se van a poder solicitar nuevas analíticas, o si se va a tener en cuenta el trabajo de la Plataforma SOS Iruña-Veleia. Pero sí soy conciente de que, a lo largo de todo este tiempo, hemos visto y asistido a rivalidades, a luchas por posibles cambios de paradigmas científicos, a reticencias por debatir posibles aperturas a nuevas etapas con otros equipos, a contrastar otras evidencias, sobre todo desde el plano lingüístico del euskera o de la religión

Todo viene por algunos de los grafitos, cerámicas con inscripciones, entre ellos algunos considerados por algunas personas como excepcionales y para otras, falsificaciones que, en estos años, se han convertido en arma arrojadiza. Uno de ellos representa, casualmente,  un Calvario, que es en lo que se ha convertido su vida durante este tiempo, y en un pimpampún mediático que incluso aprovechan mezquinos anónimos para hacer el mayor daño posible.

Es tiempo para no precipitarse, para poner sobre la mesa todos, todos los informes de todas las partes, aunque hubiera sido de justicia haberlo hecho antes de llevar este tema a la Justicia. Por fin Eliseo Gil Zubillaga y colaboradores podrán defenderse de los indicios recogidos en la instrucción ante la comunidad científica y judicial.

Kategoriak Sailkatugabeak | Utzi iruzkina

Diputazio Plazako bilkurekin jarraitzen dugu

Data: 2017(e)ko maiatzaren 13a Egilea: elexpuru

Gauza jakina denez (guretzat, baina ez dirudienez, hedabideentzat), 2015eko urtarrilean hasita, ostegunero biltzen gara Eliseori gure elkartasuna adierazteko eta Iruña-Veleiarekin egiten ari den injustizia salatzeko. Tarteka, Justizia Jauregiaren aurrean ere manifestatzen gara. Bilkurekin jarraituko dugu, eta gogo handiagoz gainera, injustizia areagotzen ari den garai honetan. Azpian, joan den osteguneko argazkia.

2017-05-11

Kategoriak Sailkatugabeak | Iruzkin 1