Iruña-Veleia, egia ala gezurra?

Berria, 2020ko azaroak 19

“Iruña-Veleiako historia honetan, nobedadeak izan dira azkenotan. Eta gure hedabideak, dirudienez, ez dira horretaz jabetu. Beraz, aurkitu berri denaz notizia ematera natorkizue laburki.

Ostraka-baseko 151 grafito gutxienez, horietatik 21 euskarazkoak, ez dira sartzen epaileak Eliseo Gilen ustezko «delitualdiko epe barruan» (2005eko uztailetik 2006ko ekainera). Beraz, grafito horiek ez ditu inork faltsutzat hartu, eta ezingo ditu hartu ere, ze argi ageri baitira gainaldean dituzten kaltzifikazio-geruzak eta abar. Letra gorde horiek buruko mina emango diete berriro ere garai hartako hizkuntzalariei eta Vatikanoari. Naia, Izana eta abar, -a artikulu madarikatuarekin, batetik; Kristo bizardun gurutziltzatu bat bestetik, Kristandadean lehena, Iruña-Veleian…”. Jarraitzen du.

Denok ezagutzen dugun egoera dela, izan litekeenik garairik okerrenean suertatu da erakusketa. Jende askok adierazi digu etorri nahi eta ezinak eragiten dion atsekabea. Hala ere esan behar iragarritako epealdiari, ziurrenik, beste hilabete gehituko zaiola.

Anabel Dominguez kazetariaren kronika luzea Noticias Taldeko egunkarietan (Deian eta Arabako, Nafarroako eta Gipuzkoako Noticias-en). Goienak irekiera ekitaldiko bideoa eta kronika. Diario Vasco. Kulturklik. Soriatv. Eduardo Alfaroren iritziak eta erreportai interesgarria irailaren 27ko SoriaNoticias-en

Erakusketaren ordutegia: Astelehen eta astearteetan itxita. Asteazken eta ostegunetan: 10:00-14:00. Ostiral eta larunbatetan: 10:00-14:00/16:00-19:00. Igandeetan: 10:00-13:00

Berria, 2020 azaroak 14

“Oraintsu, BERRIAn (2020/11/06) Egia ala gezurra? artikulua irakurri genuen, Aitor Ligu batek idatzia. Han, Iruña-Veleiaren zientifikoki kontrastatutako arestiko borroka ironiaz hartu eta Gabixolaren gose-greba gezurtitzat hartzen zen. Lehen unean, Espainiako eskuin muturraren argumentarioaren aurrean geundela uste genuen (errespeturik gabea, faltsutasunez betea, manipulatzailea eta ustez ironikoa). Adibideak ugariak dira.” Jarraitzen du.

Berria, 2020 azaroak 12

” Egia ala gezurra izenpean BERRIAko Zuzendariari atalera idatzi nuen, Gabixolaren gose grebaz. Eta erantzun dit… erantzuna dei badakioke bidali didanari. Aipatu ez nituen gauzez aritu da erantzunean gehienbat. Txipiroiaren taktika aspalditik ezaguna da, eta ez diot horri jarraituko”. Jarraitzen du.

Honela titulatzen du: “Al menos 151 grafitos de Ostracabase, incluyendo 21 en lengua vasca, no forman parte del proceso judicial contra Eliseo Gil por haberse hallado las piezas fuera del periodo acotado por la fiscalía “. Sententzia sakon aztertu ondoren, ondoriozta daiteke epe jakin baten barruan aurkitutako grafitoak bakarrik sartu zirela otsaileko epaiketan, 151 kanpoan geratu zirela, horietatik 21 euskarazkoak. Eta beraz, horiek guztiak “pekatutik libre daudela”, besterik frogatzen ez den bitartean, eta une honetantxe ere eskatu daitekeela haienganako sarbidea behar diren azterketak egin ahal izateko, bi edo hiru hilabete barru etorriko omen den Arabako Audientziaren epaiari itxaron gabe.

“En la reciente sentencia emitida por el Juzgado de lo Penal Nº 1 de Vitoria sobre Eliseo Gil en el caso de los grafitos de Iruña-Veleia, la jueza, de acuerdo con el escrito de la fiscalía, acota, de forma inequívoca, el periodo de presunta actividad delictiva entre los meses de julio de 2005 y junio de 2006, acotación temporal a la que se refiere en reiteradas ocasiones a lo largo del escrito:

“Por tanto, entre los meses de julio de 2005 y junio de 2006, ELISEO GIL ZUBILLAGA, bien por sí o bien por medio de terceras personas, realizó incisiones para dotar de diversas inscripciones en 36 piezas arqueológicas tardo-romanas auténticas de cerámica,… identificadas en el inventario en formato EXCEL de LURMEN S.L. con los números (…)”

“17194 y 17050 fueron halladas en fecha posterior a junio de 2006, el 4 de octubre y el 3 de noviembre de 2006, respectivamente”. Jarraitzen du.

Berria, 2020ko azaroak 11

” Aitor Liguk idatzitako gutunari erantzun nahiko nioke, nire kontra ederrak botatzen dituelako. Lehenengo eta behin gogoratu nahi diot grafitoak egiazkoak ala gezurrezkoak diren zientziak erabaki dezan nork eskatu zuen, ez dakiela ematen duelako: Eliseo Gilek berak. Zalantzak hasi zirenean, orain dela 13 urte, horixe eskatu zuen, 50 grafito laborategietara eramatea eta kata kontrolatu batzuk egitea. Zein izan zen EHUko batzordearen eta aldundiaren erantzuna? Ezetza. Hori ez al da zientziaren aurka joatea?” Jarraitzen du.

Berria, 2020ko azaroak 6

“Iruña-Veleiako grafitoak egiazkoak ala gezurrezkoak diren jakin nahian zientziak erabaki dezala lelopean ari dira borondate oneko jende dexente eta hain borondate onekoak ez diren mordoxka bat, zientziaren izenean grafitoak egiazkoak direla ondorioztatzen denean apalduko direnak bakarrik. Alegia, arrazoi ematen zaienean bakarrik onartuko dituzte froga zientifikoak. Ederra metodoa, ondorio jakin batera iritsi arte ezeri zilegitasunik ematen ez zaionean.” Jarraitzen du.

Berria 2020 azaroak 3

“Mikel Arrietak argitaratutako gutunean dio Iruña-Veleian zientziak jadanik hitz egin duela eta faltsuak direla ebatzi duela. Grafitoak faltsuak direla dioten sei txostenen aurrean, egiazkotasunaren alde hogei baino gehiago daude, gaur arte inork zalantzan jarri ez dituenak.
Horiez gain, munduko arkeologia modernoaren sortzailea den Harris doktorearen irizpenak, zein Henrike Knörren eta Txillardegiren gutunek ere, egiazkoak izan daitezkeela iradokitzen dute.
Grafitoak faltsuak direla dioen IPCE-Espainiako Kultura Ministerioko txosten baten aurrean (Navarro), erakunde bereko beste txosten batek ez du inon esaten egiazkoak ez direnik (Antelo). Iruña-Veleiako grafitoak faltsuak direla dioten (eta Arabako Aldunditik kontraturen bat duten) arkeologo batzuen iritziaren aurrean, Bibat Museoko berriztatzaileentzat, mikroskopioz aztertu ondoren, egiazkoak dira.” Jarraitzen du.

Bergarako Laboratorium Museoaren beheko solairuan jarri da erakusketa. Hemen euskeraz eta gazteleraz Museoak erakusketaz ematen duen informazioa. Sei hilarri ekarri dira Soriatik, eta horietako lauk badute euskarazko izenen bat. Xehetasun gehiago emango dugu hurrengo sarreretan, oraingoan berria zabaltzera mugatuko gara. Datozen Gabonak arte egongo da zabalik. Eduardo Alfaro arkeologo soriarra da erakusketaren komisarioa, eta bera izan da hilarri gehienak aurkitu eta ikertu dituena. Doktoretza tesia egina du gaiaz. Momentuz, pandemia dela eta, Bergararrek eta haren herri mugakideetako pertsonek bisitatu ahal izango dute bakarrik. Hauexek dira: Antzuola, Oñati, Arrasate, Elorrio, Elgeta, Eibar, Soraluze, Elgoibar eta Azkoitia. Inaugurazio ekitaldian Eusko Jaurlaritzako Ondare Zuzendari Mikel Aizpuru, UNEDeko zuzendari Iñaki Esparza eta Bergarako Alkate Gorka Artola izan ziren, besteak beste. Goienaren kronika. El Mirón de Soria. Ama Atan hilarri hauei buruzko zenbait iritzi eta hipotesi.

Erakusketaren ordutegia: Astelehen eta astearteetan itxita. Asteazken eta ostegunetan: 10:00-14:00. Ostiral eta larunbatetan: 10:00-14:00/16:00-19:00. Igandeetan: 10:00-13:00

Berria, 2020ko urriak 29. Iñigo Astiz

” Amaitu du gose greba Jose Mari Lejardi Gabixola-k. Guztira, 99 egun pasatu ditu ezer jan gabe Iruña-Veleiako aztarnategiko piezei proba gehiago egiteko eskatuz, eta gaur eman du amaitutzat protesta. Datozen hilabeteetan da Arabako Aldundia aztarnategirako hurrengo plana prestatzen hastekoa, eta ikerketa arkeologikoei berrekitea da asmoa. Hain zuzen ere, Ana del Val kultur diputatuarekin izandako bilkuran plan berriari buruzko azalpenak entzun ondoren erabaki du Lejardik protesta etetea. «Egoera berrian konfiantza eduki arren, beti egongo gara erne». Ohar baten bidez zabaldu dituzte erabakiari buruzko nondik norakoak grebalariak eta hareki bat egin dutenek. «Borroka adoretsuari esker, osasuna eta bizitza arriskuan jarriz, Iruña-Veleia desagertzea nahi dutenak garaituak izan dira». ” Jarraitzen du