Betidanik uste izan da Iturissa hiria Aurizperritik hurbil egon behar zuela, Orreagatik ez oso urrun. Klaudio Ptolomeok (II. mendea), Antonino-ren Itinerarium-ak (III. mendea) eta Ravenako Anonimoak (VII.a) aipatzen dute, guk dakigula. Asturica-Burdigala galtzadan zegoen, Iruña-Veleia eta Iruña Ponpaelo igaro eta Pirinio mendiak zeharkatu baino lehen. Azkenik, Aranzadi Zientzia Elkarteak aurkitu du Aurizperri inguruan, Zaldua deitzen zaion parajean. Handi samarra zen, nonbait, 18 bat hektarea inguru har zitzakeela esan dute. Berezko euskal izena Iturritza izan liteke, edo agian Iturrizar, ba omen da-eta izen bereko leku bat inguruan. Hiri erromatarraz gain, aurretiko hiri baskoiaren aztarnak ere ba omen dira. Aurrez, bi miliario ere agertu ziren ez oso urrun.
Notizia Berrian, DNNn eta Ostraka Munduan. Miliarioei buruzko bideoa Aranzadin eta Youtuben.
Ikus egilearen Sardinia.eus bloga
-
IRULEGIKO ESKUAren inguruan sorturiko nahasteari begira - Iruña-Veleia, gezurra ala egia? Batzorde Zientifikoak eta Arabako Foru Aldundiak faltsutzat jo ditu Iruña-Veleia-ko ostraka "ezohikoak". Euskarazkoak aztertu ditut, eta nire ustez benetakoak dira.
Estekak
-
Azken bidalketak
- Bisita gidatua abenduaren 7an, 2025eko azkena
- MISCART dibinitate punikoa Iruña-Veleian eta ez DESCARTES, auzia argituta ChatGTPren laguntzaz
- ‘2008-11-19: efemeride mingotsa’, Tomas Elortza Ugartek gogora ekarri digu egun beltz hura
- ‘Euskararen mende magikoak (V-IX K.o.)’ liburuaren aurkezpena Bergarako Olaso Torrean azaroaren 18an
- ‘Euskalduntze berantiarra eta beste ipuin batzuk’ hitzaldia Usurbilen azaroaren 17an
Iruzkin berriak
- Tomas Elortza Ugarte(e)k ‘2008-11-19: efemeride mingotsa’, Tomas Elortza Ugartek gogora ekarri digu egun beltz hura bidalketan
- Tomas Elortza Ugarte(e)k Abuztuaren 3an eta Irailaren 7an hurrengo bisita gidatuak bidalketan
- Tomas Elortza Ugarte(e)k ‘CESAR/CAESAR 25’, bideo argigarria Jexux Eizagirre eta Frankotiratzaileak-en eskutik bidalketan
- Tomas Elortza Ugarte(e)k ‘CESAR/CAESAR 25’, bideo argigarria Jexux Eizagirre eta Frankotiratzaileak-en eskutik bidalketan
- Tomas Elortza Ugarte(e)k ‘CESAR/CAESAR 25’, bideo argigarria Jexux Eizagirre eta Frankotiratzaileak-en eskutik bidalketan
Artxiboak
- 2025(e)ko abendua
- 2025(e)ko azaroa
- 2025(e)ko urria
- 2025(e)ko iraila
- 2025(e)ko abuztua
- 2025(e)ko uztaila
- 2025(e)ko ekaina
- 2025(e)ko maiatza
- 2025(e)ko apirila
- 2025(e)ko martxoa
- 2025(e)ko otsaila
- 2025(e)ko urtarrila
- 2024(e)ko abendua
- 2024(e)ko azaroa
- 2024(e)ko urria
- 2024(e)ko iraila
- 2024(e)ko abuztua
- 2024(e)ko uztaila
- 2024(e)ko ekaina
- 2024(e)ko maiatza
- 2024(e)ko apirila
- 2024(e)ko martxoa
- 2024(e)ko otsaila
- 2024(e)ko urtarrila
- 2023(e)ko abendua
- 2023(e)ko azaroa
- 2023(e)ko urria
- 2023(e)ko iraila
- 2023(e)ko abuztua
- 2023(e)ko uztaila
- 2023(e)ko ekaina
- 2023(e)ko maiatza
- 2023(e)ko apirila
- 2023(e)ko otsaila
- 2023(e)ko urtarrila
- 2022(e)ko abendua
- 2022(e)ko azaroa
- 2022(e)ko urria
- 2022(e)ko iraila
- 2022(e)ko uztaila
- 2022(e)ko ekaina
- 2022(e)ko otsaila
- 2021(e)ko azaroa
- 2021(e)ko urria
- 2021(e)ko iraila
- 2021(e)ko uztaila
- 2021(e)ko ekaina
- 2021(e)ko maiatza
- 2021(e)ko apirila
- 2021(e)ko martxoa
- 2021(e)ko otsaila
- 2021(e)ko urtarrila
- 2020(e)ko abendua
- 2020(e)ko azaroa
- 2020(e)ko urria
- 2020(e)ko iraila
- 2020(e)ko abuztua
- 2020(e)ko uztaila
- 2020(e)ko ekaina
- 2020(e)ko maiatza
- 2020(e)ko apirila
- 2020(e)ko martxoa
- 2020(e)ko otsaila
- 2020(e)ko urtarrila
- 2019(e)ko abendua
- 2019(e)ko azaroa
- 2019(e)ko urria
- 2019(e)ko iraila
- 2019(e)ko abuztua
- 2019(e)ko uztaila
- 2019(e)ko ekaina
- 2019(e)ko maiatza
- 2019(e)ko apirila
- 2019(e)ko martxoa
- 2019(e)ko otsaila
- 2019(e)ko urtarrila
- 2018(e)ko abendua
- 2018(e)ko azaroa
- 2018(e)ko urria
- 2018(e)ko iraila
- 2018(e)ko abuztua
- 2018(e)ko uztaila
- 2018(e)ko ekaina
- 2018(e)ko maiatza
- 2018(e)ko apirila
- 2018(e)ko martxoa
- 2018(e)ko otsaila
- 2018(e)ko urtarrila
- 2017(e)ko abendua
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko abuztua
- 2017(e)ko uztaila
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko otsaila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko abuztua
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko abuztua
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko otsaila
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko abendua
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko abuztua
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko ekaina
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko abendua
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko iraila
- 2012(e)ko abuztua
- 2012(e)ko uztaila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko maiatza
- 2012(e)ko apirila
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko abendua
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko urria
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko uztaila
- 2011(e)ko ekaina
- 2011(e)ko maiatza
- 2011(e)ko apirila
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko abendua
- 2010(e)ko azaroa
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko abuztua
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko apirila
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko otsaila
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko iraila
- 2009(e)ko uztaila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko maiatza
Kategoriak
Meta
Badirudi HIRI-BILGUNE erromatar garaietakoa aurkitu dutela, garrantzitsua doike, zundaketek diotenez.Lehen ere
aurkituta zegoen Mansio/Aterpe/Posta etxe baten aztarnak eta.
Baina, nondik atera dute ITURISSA denik hori hain ziur? Agian bai, Iturissa/Eturissa da. Baina badago horren frogarik? Izan zitekeen hiri baskoia izandako beste hirigune erromatar bat, baidaude batzuren batzuk non kokatu erabaki gabeak.
Gauza bera hortik edo horra doan bideaz: zerk dio bide hori XXXIV Ab Asturica Burdigaliam denik? Hain zuzen, aztarnak omen diote bide hori Irunberri aldera doala…Beraz, XXXIV Bidea (Astorga-Bordele), edo agian XXXIII: Cesaraugusta/Zaragoza > Beneharno/Bearn ?
Edo hauetako baten baten adar bat, bigarren mailakoa; zeren, ez jakin bada oraindik hor aurkitutakoak zein zabaldura duen eta egitura etabar. Zundaketak testak baidira orain artekoak.
Beraz, hipotesi moduan, ongi legoke esatea: Iturissa dirudi (baina frogatzeke dago eta frogatzera goaz). Gauza bera: XXXIV bide nagusia hura da hau, gure ustetan, baina hori ere ikusteko dago.
Hala iduritzen zait neri, nere ezjakinean.
Bai, Antton. Zuhurtzia gehixeago hobe. Eta miliarioak Irunberri alderako norantzan aurkitu badira, pentsatzekoa da Artzibartik zehar joango zela galtzadaren adar bat, Cesaraugustako galtzada nagusiarekin bat egiten zuena.
Dena dela, eta Aranzadikoek beraiek diotenez, hain zabala bada eremua (30.000 metro karratukoa edo gehio), lan asko dago egiteke, asko. Eta altxor preziatua izan daiteke gure historiarentzat.
Zuk baduzu kontakturik Aranzadirekin? Gaiaz eta geografikoki hain hurbil zaudetenez, diot. Egokia litzateke jakitea beraien esku ote dauden horko lan arkeologikoak, eta hala balitz, nola burutzeko asmotan ote, batipat nola finantziatu asmotan (gauden egoeran egonik…)
Gori gori dago arkeologia gurean. Memoria historikoaren gaiarekin eta Iruña-Veleiakoarekin, arkeologiak esan daikiguna oso baloratua dago une hontan gure herrian, eta sinergi horiek aprobetxatzea hobe, hoztera utzi gabe. Ulertzen ze esan nahi dudan?
Ni Aurizberrira joateko asmokotan naiz, baina arduraduren bat han aurkituta ere, ze kontatuko didate neri? Ezin dira hasi kontakatilu edozeinekin, noski.