Etiketaren artxiboa: euskara

“Golpez ala bapez”

Utzi erantzuna

Normal
0
21

false
false
false

MicrosoftInternetExplorer4


/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:”Tabla normal”;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:””;
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:”Times New Roman”;
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}

Egun gutxiko gora
beheran, irrakurri ditut Goienan Euskal
Telebistari buruzko Erramun Turutarenaren artikulua, Sustatun eta Berrian
Jesus Egigurenen hitzei buruzko aipamenak eta, azkenean, Hitzetik Hortzera
ETB1en eta Nahieran aipatutako elkarrizketa ikusteko aukera izan dut.

Ez da gaur-gaurko kontua,
baina itxura guztien arabera indar berrituta datorkigu EITBren hizkuntza
politikaren gaineko eztabaida.

Egunkariko izenburu gisa
ona da Berriak dakarren “Gaztelaniazko kateak itxi beharko lituzke EITBk” eta,
bide batez, aitortu beharra diogu Egigureni titularrak eskaintzeko daukan abilezia.
Baina, eztabaidak ur zabalagoetara eta sakonagoetara eramaten gaitu berehalaxe.

Kontua ez da-eta kanalak ixtea
baizik eta beraien artean indarrak batzea eta norabide beretsuan jartzea,
bereziki informazio/komunikazio tresna gisa baliagarriak izan daitezen eta
euskara eta euskal kulturaren suspertze lana bete dezaten.

Hizkuntzaren erabilerari
dagokionez, agortuta dago eredu dikotomikoa: ETB1 euskaraz eta ETB2 gazteleraz
eta, bi nagusi hauen periferia tematikoan, ETB3 eta ETB K ala Canal Vasco. Izan
ere, EiTBk ez du eredu integratzaile bat eskaintzen non euskara edota,
trantzisio garai batean, elebidunak izan daitezkeen kanalen, irrati emandegien
zein online zerbitzuen edukiak euskararen presentzia, legitimitate soziala eta
erabilera bultzatzen duen.

Krisi ekonomikoak,
ikus-entzuleen urruntasunak eta  EiTBren
aginte postuetan duela ia hiru urte eman ziren aldaketek areagotu egin dute
irrati-telebista publikoaren inguruko eztabaida zabal, pausatu eta serioa egin
beharra.

Esango nuke nik zerbitzu
publikoa, profesionaltasuna, euskara eta edukien gertutasuna eta erreferentzialtasun
informatiboa izan beharko liratekeela etorkizuneko ereduaren oinarriak. Eta ez,
hauetariko bakoitzak beretik tira eginez, modu integratuan guztiak norabide
berean jarriz.

Kontraesankorra badirudi
ere, digitalizazioak kanal kopuruaren biderketa ekarri du eta, aldi berean, eskaintzaren
homogeneizazioa. Euskarak irrati-telebista eta online zerbitzuen panorama zabal
honetan sekulako marka indarra du eta hori aprobetxatu beharra dute hemengo
komunikabide publikoek. Baina gainera, hezkuntza sistemaren ibilbide luze eta
arrakastatsuarekin  bat eginez,
euskararen ezagutza eta erabilera sustatu behar dute. Modu entretenigarri,
berritzaile, parte hartzaile eta ausartean.

Kanalak itxi ez,
euskarari zabaldu baizik.

Barkamen eske

Erantzun 1

Normal
0
21

false
false
false

MicrosoftInternetExplorer4


/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:”Tabla normal”;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:””;
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:”Times New Roman”;
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}

Atzo iluntzean, Teleberrin euskarazko berri bat sartu
zitzaien, tupustean. Ezohikoa konpondu guran, bideoa bere horretan moztu eta
aurkezleak aurreraxeago gaztelerazko bertsioa eskaini ahal izateko ahaleginak egingo
zituztela adierazi zuen. Kasurako, berdin dio zein zen notizia, ez du garrantzirik
albiste horretan jorratutako gaia Guantanamo ala etorkinen etorrera ote zen.
Adierazgarria zena euskara entzun izana akats bat zela eta konpondu beharreko
zerbait bezala jorratua izan zela.

“Aukerak” behin eta berriro aurkezten zaizkigula erakutsiz, handik
minutu gutxira, berriro ere aurkezlearen sarrera eta gero, aipatutako bideo
berbera sartu zen. Eta, temati, egoskor eta burugogor, bideoaren audioak
euskaraz hitz egiten zuen. Ernia diskal bi eta faja ortopedikoa duen baten gerri
malgutasunaz, berriro ere, notizia moztu eta euskaraz izateagatik barkamena
eskatu zuen aurkezleak. ETB2ko albistegietan ez omen da onargarri euskara
entzutea. Hori akats baten ondorio besterik ezin da izan!

Imaginatzen ditut albistegia emititzen ari zireneko
kontrol-gelako tentsioak. Hango ¿qué hacemos?”, “otra vez el video en euskara!”
eta, azkenik, aurkezlearekin komunikatzeko intercom-arekin erabakiaren berri
ematea: “corta, corta”.

ETBko agintariek barneratzen ez badute, momentuan momentuko erabakiak
hartu behar dituzten maila ertaineko arduradunek errutinak sortu eta
gainontzeko langile guztiek ohiko lan-moduetan euskara sartzen ez badute,
betikoan egongo gara. Alegia, kanalen arteko banaketa linguistiko dikotomiko
eta eskluientearen dinamika errepikatuz, ad  infinitum.

Kontainerra

Utzi erantzuna

Normal
0
21

false
false
false

MicrosoftInternetExplorer4


/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:”Tabla normal”;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:””;
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:”Times New Roman”;
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}

ETB3 urriaren 10ean
hasiko da  emititzen. Euskarazko kanal
berriak hasieran uhin digitalez emitituko du (EAEko etxeen %8,3ko irismena
dauka), baina Euskaltelekin ari dira negoziatzen kable bidezko (%39,7) seinalea analogikoan zabaldua izan dadin.

Euskalteleko digitala jasotzen duenak, kablez ere ikusi ahal izango du, baina pakete analogiko oinarrizkoa duenak, momentuz ezingo  du ETB3 ikusi. Harremanetan ari dira Euskaltelekoak eta ETBkoak digitalean zein analogikoan heldu dadin etxeetara, izan ere horrek sekulako irismena emango lioke euskarazko kanal berriari.

Hiru oinarri izango ditu
kanal berriaren programazioak, ETBk bultzatu dituen beste horrenbeste “marka”
nagusienen eskutik: Betizu, Gaztea eta EITB Kultura.

Multzo horietariko bakoitzean
programa desberdinak sartuko dira, baina guztiek nolabaiteko etiketa, gai bateratzailea
eta xede-taldea edukiko dute identifikagarri. Telebistaren kontsumoan ematen
ari diren aldaketak (banaka ikustearena, euskarri  teknologiko ugari erabiltzea, kanalarekiko
fideltasun galtzea, autoprogramatzea) eta transmisio sistemen ugaritzea direla-eta,
telebistak zertan amaituko duen jakitea zaila da. Baina  bien bitartean, pozgarria da ETB1ez eta
Goiena TBz gain (zein tokian tokiko beste kanak) hirugarren bat ere egongo dela jakitea. Euskarazko produkzioari
beste lehio bat irekitzea ondo etorriko zaio.

Ohituta

Erantzun 1

Urritik hona, jostailuen iragarkiek telebista-emanaldien zirrikituak
hartzen dituzte. Dakigunez, kontua ez  da
hor amaituko.  Programen arteko, minutu
horiek puztu egingo dira segidan txanpañak eta lurrinak saldu asmoz. Konturatu
orduko, programak eurak baino tarte zabalagoa beteko dute. Baina,
sasoian-sasoiko kontuak dira, eginak gaude horretara.

Aldi berean, ohitu gara gaur egungo telebistan ikuskizuna izatea nagusi.
Kosta eta dena egiten zaigu granhermano, erletxea, salsarosa edota tomaterik
gabeko telebista nolakoa zen imaginatzea.

Txilindroiaren modura, astiro baina bere azpian hartzen duena betirako
lurrean pega-pega eginda lagata, telebistak gure egunerokoa dekoratzen du,
normala zer den  esanez  eta onargarri  izan 
beharko  duguna
erakutsiz.

Hain indartsua den tresna horrek sekulako lekua dauka, oraindik  ere, euskara gure hartu-emanak eta bizitza
ikustekoa tankera normalizatzen. Horregatik da garrantzitsua tokiko telebistetan
euskarak lehentasuna edukitzea eta kanal handiekiko orekatzaile lana egitea.

Hamaika

Utzi erantzuna

Diario
Vasco edo Correo irakurzale bazara ez duzu jakiterik izan tokiko telebista
euskaldunak sortarazteko Hamaika izeneko proiektua jarri dela martxan.

Jaurlaritzak laister (baina berandu) aterako duen legearen barruan, eskualde
bakoitzean euskaraz arituko den kanala bultzatu gura dute. Guk gurean,
Debagoienean, badugunez, ahaztu egiten dugu hemen baino euskaldun gehiago bizi diren eremu
gehienetan ez dagoela euskarazko tokiko eskaintzarik. Barakaldon, Donostian,
Irunen eta Gasteizen, esaterako, telebista lokalena panorama oso bestelakoa
(ustelekoa) da. Horregatik, polita da Hamaika egitasmoaren berri eduki izana (informazioi gehiago  hemen).

Beraien esanetan, lan ugari daukate begien aurrean, eta segurutik hiru hauek
kontuan hartu dituztela: emisio-eremu guztietara zabaltzeko bide desberdinak
urratzea; bideragarritasun ekonomikoa, enpresariala eta profesionala lantzea
eta, azkenik, baina ez garrantzi gutxienaz, programazio eskaintza interesgarri
bat eratzea. Hiru horietan, Goiena Telebistak badu eskarmentua. Know how
hitzaren esangura hemen aurki dezakete.