Etiketaren artxiboa: euskadi

Sahara askatu!

Utzi erantzuna

Aurten ere, saharar umez  lepo hiru hegazkin etorri dira Euskal Herrira. Hala entzun nuen irratiz.
Egun t’erdiko bidaia egin eta gero, autobusetan ziren desertutik etorritako
neska mutikoak hiru hilabeterako beraien etxeak izango diren hiri eta
herrietarako bidean. Nekatuta oso. Baina berbati, ilusioz beteta eta paisaiari
so begi handi horiekin.

Elkartasun adierazpen itzel hori antolatzen duen emakumeetako bat elkarrizketatu
zuten Euskadi Irratian eta berak emaniko zehaztasunek hunkitu ninduten.
Irrati-seinalea ez zen oso ona eta autobuseko burrundarak ez zuen batere
laguntzen.
Lasai egotera, ondo jatera eta jolastera etortzen da urtero ume andana hori
EHko udako giroa poztera. Horiek ziren elkartasun ekitaldiaren helburuak.

 Halako batean,
irratirako kronikagile lanetan zegoenak autobusekoen zaratak ezin
menderatu eta isiltzeko eskatu zien. Kasu egin zioten. Eta, han imaginatzen
nituen nik, geldi-geldi, ulertzen ez zuten hizkuntzan, beraiei buruz ari zirela
jakitun.

 Elkarrizketari amaiera emateko orduan, EIko
esatariak, azkenean, builaka hasteko  baimena
eman zien haurrei. Hauek ez zuten aukera galdu
eta… zer eta…  ”Sahara libre,
Sahara libre” oihukatzen hasi ziren, behin eta berriro.

Desertuko ur faltan, askatasun egarriz datoz.

Ondo pasa ditzatela oporrak haur-mezulari
hauek!

Elkartasunak duen indarra handia da gero.

Informazio bila

Utzi erantzuna

Irratia  gustatzetik, beharra izatera pasa da, nire kasuan.
Gaurko greba eguna zegoen deituta eta irrati-hargailua piztu dut begiak zabaldu aurretik ere.
Orduan eduki dut, aspaldi honetan, Radio Euskadi entzuten dudanean daukadan inpresio berbera, ez  zaidala nahiko.
Erabiltzen dituen erreferenteak, informazioaren sakontasun eza eta gehiegizko topikoek nekatu nautela.
Gaur, grebaren gaineko informazioa nahi nuen eta berriekin hasi aurretik  ere, aspertuta nengoen gehiengo sindikala esan beharrean “sindicatos nacionalistas” edota bost sindikatuak aipatu beharrean “…los convocantes ELA  y LAB…” aipatzearekin.
Gainera, bilbozentrismoa itzela dago  RIn. Termibus, Basurto eta Bizkaiko hiriburu inguruko industrialderen bat eta metroa ziren egoeraren termometro bakarrak. Oso berandu arte ez dituzte aipatu bestelako herriak eta hiriak.
Ohetik altxatutakoan, ordenagailua piztu eta Info7ra jo dut. Ez dut oso ohikoa, kotxean halamoduz entzuten dudalako eta ordenagailuaren aurrean nagoenean irratiak deskonzentratzen nauelako, baina gaur behintzat, behar nuen informazioa aurkitu dut. Eta, bide batez beste podcast batzuk entzun ditut.
RIn aurkitzen ez nuena.

Gero entzungo ditut Radio Euskadin Ares eta Lopezen adierazpenak. Normaltasuna nagusi.

Parrez lehertzen, albistegia tarteko

Utzi erantzuna

Igandea zen, bazkalordua, Euskadi Irratia piztuta neukan kotxean. Asteburuetako albistegiek sarri edukitzen duten gatz eta piper faltagatik ez naiz gauza zertaz ari ziren esateko.
Esatari nagusiak bigarren bati pasu eman eta irakurtzen hasi zen. Halako batean, bigarren neska hau estulka hasi zen. Eten  egin  zuen irakurketa. Ezin aurrera egin.
“Zer gertatzen ari da” zure buruari galdetzeko astirik eman gabe,  berriro ekin zion esku artean zeukan notiziari, barkamena eskatu eta gero. Baina, ezin. Berriro ere estulak, doministikuak eta amaitu gabeko hitzak.
“Neska honi zerbait gertatzen zaio” pentsatu nuen. Eta hala zen. Hirugarren aldian albistea errematatu guran zebilela,  estula eta arnas estua algara bilakatu ziren. Parreari ezin eutsi.
Zuzeneko saioek hori dute ona,  esatariak pertsonak direla erakusten digutela. Benetakoak direla agerian utziz, bapateko behar eta  etorriei  erantzuten behar diotela.
Nik ere parrezka amaitu nuen. Eskerrik asko.

Arinkeriak

Utzi erantzuna

Normal
0
21

false
false
false

MicrosoftInternetExplorer4

/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:”Tabla normal”;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:””;
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:”Times New Roman”;
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}

ETB2ko “Euskadi Directo”-k duen ikuspegiak
harritzen nau.
Erreportajeei “aurre egiteko” momentuan,
aurkezle eta erreportarien
jarrera eta programaren tonuak badu halako..nola
esan…distantzia arraro bat.
Bilbozentrikoa. Kostunbrista. Azalekoa. Elebakarra. Tipikoa. Sustrai
laburrekoa. Urtsua.

Turismoan aritzen garenean erakusten dugun sakontasun
berberaz erreportajeak egiten dituzte.

Leloak

Utzi erantzuna

 Hitzen bidez gertaerak irudikatzeko irratiak daukan indarra sintetizatu guran,  “Radio Euskadi se ve” leloa erabili zuen luzaroan emisora horrek.
Ideia sinplea zen baina  jokoa ematen zuena.

Promoetarako ere oso aproposa suertatu zen eta gogoan dut “Pamploneses gora sanfermin” oihuak, txaranga musika eta etxafleruaren plisti-platak tartekatuz nola  egin zuten jaiei buruzkoa, bide batez gu  Iruñeako jaietan mentalki murgilduz.
Eta hori bezala, txirrindularitzari , hauteskundeen emaitzei eta literatura sari banaketari buruzkoak datozkit burura.

Orain, leloa aldatu dutela uste dut “Radio Euskadi, la realidad tal y como es” entzun baitut behin edo behin. Ez gehiegitan egia esateko baina  litekeena da emititzen dutenean ni beste zerbaitetan egon izana.
Lelo berrira itzulita, “…la realidad tal y como es…” bezalako bat aukeratzea ondo pentsatutako zerbait dela kontuan hartu behar dugu. Leloak, publizitate kanpainetan oso elementu garrantzitsuak baitira. Ez dira bat bateko kontuak izaten, inondik inora.
Eta honako honexek ematen du zer pentsa.

Soziologiaz zerbait dakitenek ondo baino hobeto esaten dute, errealitatea eraikitako zerbait dela. Gizarteak dituen mekanismo desberdinen bidez osatu, itxuratu eta zabaltzen den produktua. Egin, desegin eta berregin mekanismoek agintzen dutela errealitatea deitzen den hori itxuratzen. Etengabeko aldaketan sartuta dagoela. Gainera, beste gauza bat ere azpimarratzen dute: “errealitatea” eraikitzeko orduan hedabideek sekulako indarra daukate. Beraiek eta jendartean dauden beste mekanismo batzuen bidez ekoitzia  dela errealitatea.
Hedabideak ez dira beraz “errealitateari” buruz informatzaile soilak, zerbitzu publikoaren izenean, notario lana eginez, gertakari sozialen espilu  hutsak. Hedabideek notiziak ekoizten dituztelako, beraiek dira errealitatea eraikitzen dutenak.

Aspaldi irakurri nuen “La construcción social de la realidad” liburu interesgarriaren aitzakian bota ditudan goiko lerro horiez gain, lelo honek burura dakarkit aspaldiko beste bat. Gogoan izango duzue nik bezala, Saez de Buruagak telebista albistegiak amaitzerakoan egunero esaten zuena: “Así  es y  así se lo hemos contado”.

Tankera berekoak iruditu zaizkit lehengo Antena 3koa eta oraingo Euskadi Irratikoa. 

Banbalinak

Utzi erantzuna

Graffiti izena du Radio Euskadik lanegunetako arratsaldetan programatzen duen magazina.
Irratsaio bakoitzaren hasieran, gero etorriko denaren aurrerapena egiten dute. Erredakzio bileran grabatuta egongo balitz bezala, kazetarien elkarrizketa  entzuten da, giro-soinu eta guzti. Modu informalean, aipatzen dituzte jorratuko dituzte atalak eta horiei emango zaien tratamendua.
Ideia  oso polita da.
Baina emaitza ez horrenbestekoa.
Izan ere, irratian badira gauza batzuk oso zailak suertatzen direnak. Horietarikoak dira flash-backak (programaren beste momentu batzuetan eginiko akatsen bilduma; artxibotik ekarritako audio-klip  sortak…) edota Graffitiren kasuan, aldez aurretik grabatutakoa entzutea.
“Aurkibide”  horri nik buelta bat emango nioke…ideia aprobetxatu baina produktua bera irauli.
To ideia:  zergatik ez egin aurkibide hori euskaraz!
Horrekin denbora planoa  eta hizkuntza desberdintasunak hobeto markatuko lirateke.

Irrati eredu elebidunak

2 erantzun

Herri Irratiak euskara eta gaztelera erabiltzerakoan esperientzia erakargarriak egin izan ditu urte luzez.


Azkenean, irrati horretan euskara asko ala gutxi entzuten ote den gaian baino bien arteko jokoa posible dela erakusten zutela aipatu nahiko nuke. Eta hori ez dute egin ez Radio Euskadikoek ezta, noski, Radio Bilbaok edo San Sebastianekoek ere.


 


Berrian irakurri dut Onda Vascak Herri Irratia irensteko bidean dagoela eta hainbat ahots ezagun  desagertuko direla/zaizkigula. Hain justu ere, euskarari tokia egiten zioten esanguratsuenak.


Esku-aldaketa erabat gauzatu aurretik, Herri Irratiak euskararen alde egin duen bide aberatsa gogoratuko dut. Horretarakoez da behar iraganera luze jotzea ezta aportazioa koantitatiboki zenbatekoa izan den kalkulatzea ere. Bai ordea, kirol erretransmisioetan, kultur saioetan, magazinetan eta albistegietan hizkuntza biak zein modu interesgarrian erabili izan duten aipatzea. Konbinaketaren teknika erabili izan dute.


Irrati horretan, euskarak ateak zabalik zituela adieraztea lortzen zuten. Entzule batek euskaraz deitu eta hizkuntza horretan segitzeko giro xamurra  aurkitzen baitzuen. Gainera, esatari elebidunak zirenez asko eta asko, hizkuntza batetik bestera egiten zuten bidea modu naturalean, gaiaren arabera edota elkarrizketatuak nahiago zuen hizkuntzari aukera emanez.


Entzule elebakarrek ere, bazekiten, esatariak egingo zuela zubi lana eta ulertzen  ez zuena hurbilduko ziola  modu natural eta atseginean.


Herri Irratiak aportazio polita egin du euskara etxe txokoetara   sartzeko baita gaztelera nagusi zutenetara ere. Gainera, bertako musikak beti izan du leku dexentea, propioagoa sentitzen dugun eskenategia eraikitzeko orduan.


 


Esperientzia horretatik ikasi beharra daukagula uste dut, eta Herri Irratian erabili izan dituzten ereduak beste irrati batzuetara eta, baita ere, telebistara nola egokitu daitezkeen aztertzen hasi.


 


Hurrengo baterako utziko dugu proposamenak egitearena, baina, edozelan ere, nondik nora joango naizen ikusteko, ikertzen hasi beharko ginateke gazteleraz ari den hemengo irrati-telebistagintza publikoan   euskarari ateak nola zabaldu. Nola egin bereziki arrakastatsuenak diren saioetan euskarak leku bat izan dezan, edukietan konbinatu bi hizkuntzak, esatarien potentzialitatea erabili eta orain arteko zuri-beltzezko paisai linguistikoak euskararekin koloretu.

Erregistroak

3 erantzun

Mariano Ferrer maisuaren “El kiosko de la
Rosi” zen, niretzako zalantza barik, prentsa errepasoa irratiz nola egin
beharko litzatekeen erakusten zuen eredurik egokiena. Herri Irratiko saio hura
gure irratigintzaren erreferentzia nagusienen artean dago.

 

Enpresa desberdinek kaleratzen dituzten
egunkarien gainbegirada kritiko hartan berrien aipamena egiteaz gain, egunkaria
beraren ildo editoriala aipatzen zen. Gertaera eta testuingurua, berria eta
berriemailearen ikuspegia agerian utziz.

 

Noski, harrez gero aideratu egin izan diren prentsa
errepaso asko oso eskasak izan dira. Ez naiz ari RNEk Bilbotik emititzen duen
albistegi saioetan Berria eta Gara ez dituztela ezta aipatu ere egiten. Ez, ez
naiz orain zentsura horretaz arituko.

Irrati gehienetan, eta gehiegitan betegarri
gisa, egunkarietako izenburuak zeintzuk diren aipatzeari dedikaturiko minutuaz
baizik.

Irrati askotan, egunkariaren izena aipatu eta
titularra zein izan den esaten dute, zuzen zuzenean. Irakurketa hutsa eta
askotan berdintsuak diren izenburuen errepikapen hutsala eginez.

Horretan erori egin izan dira baita niretzako
irratsaio gustukoena  den Mezularian ere,
hauen kasuan agerkari digitalen errepasoa egiten zutenean (ezin du pasatzen utzi Luistxo Fernandezek plazaratu zuen polemika). Eskerrak orain,
Juanjo Sanmigelek heldu diola trabeskako eta ikuspegi kritikoaz edukien
azterketa egiteari.

Esaten ari naizenaren harira, Euskadi
Irratiaren denboraldi honetako berrikuntzen artean asko gustatu izan zait Juan
Kruz Lakastaren fitxaketa. Egunero, periodikuetako izenburuak, editorialak,
artikulu aipagarrienak eta abarrak eskuetan hartu eta xehetu egiten ditu. Entzun
nion egunero hamabost bat egunkari aztertzen dituela. Bada, ederki gainera. Oso
gustura egoten naiz bere iruzkinak entzuten.

Titularren aipamena besterik ez dutenen
aurrean Lakastarena luxu bat da, aktualitatea miatu eta aleen artean urrea eta
gorotza ikusten laguntzea.

 

Berrian igandero idazten dituen artikuluak (hauetariko
batzuk antologikoak, zinez) eta aipatzen ari naizen prentsaren azterketak
erakusten du tipo honek sorbalden gainekoa ondo erabiltzen dakiela, gainera
hitza, umorea eta ironia ondo manejatuz.