1976ko martxoaren 3ko sarraskia

Gehien markatu nauten manifestazioak Parisen bizi izandakoak dira: “Proceso 1001” deitutakoa,

Salvador Puig Antich anarkistaren aldekoak (Puig, Puig, Puig solidarité! oihukatzen genuen),


Txileko kolpe militarraren kontrakoa, Portugaleko Krabelinen Iraultza… Manifestazioetan parte hartzen genuen lasai, tiro bat jasotzeko beldurrik gabe, poliziaren deskargak egon arren.
Euskal Herrira bueltatzean, zirrara handiena egin zidan Ezker Aldean bizi izandakoak martxoaren 3ko sarraskiaren ondoren.

 


Portugaleteko parrokian meza eman zuten; eliza gainezka, eta kanpoko aldea beste hainbeste. Oinez joan ginen Portugaletetik Barakaldora manifestazioan; langile asko eta asko laneko arroparekin, buzoekin, beste asko domeketako arroparekin, denok batera, estu-estu eginda, elkarri besotik helduta. Gogoan dut Simon Drogas auzora heldu ginela, Sestao bukaeran doagoen auzora. Bizkaiko Labe Garaien instalazioak zeuden (AHV) eskumatara, bidearen beheko aldean, eta haietan langile batzuk; manifestazioan zihoazen beharginak harrika eta oihuka hasi zitzaizkien:

Esquiroles! ¡Esquiroles
-Behekoek erantzun zuten: “¡Que no somos esquiroles, que somos de mantenimiento!”
-¿De mantenimiento de quién? ¡Esquiroles!

Aurrera jarraitu genuen; Fueros enparantzara ailegatu ginenerako polizia nazionalak, “grisek” hartua zeukaten dena eta langileak ikusi bezain pronto kargatzen hasi ziren, bertatik bertara kezko lehergailuak eta pilotak disparatzen, ez zen ezer ikusten. Denok korrika, ihesian, harrapatuak izan ez gintezen. Manifestazioaren ibilaldian zehar bizi izandako emozioa eta indarra, ketan joan zen.


Campanades a morts
fan un crit per la guerra
dels tres fills que han perdut
les tres campanes negres.
I el poble es recull
quan el lament s’acosta,
ja són tres penes més
que hem de dur a la memòria.
Campanades a morts
per les tres boques closes,
ai d’aquell trobador
que oblidés les tres notes!
Assassins de raons, de vides,
que mai no tingueu repòs en cap dels vostres dies
i que en la mort us persegueixin les nostres memòries.
Campanades a morts
fan un crit per la guerra
dels tres fills que han perdut
les tres campanes negres.

Inauteriak Haratusteak Carnavales

DSC_1466

Amaitu dira inauteriak, ihauteak, ihoteak (iyoteak) edo haratusteak, neguko jaiak. Haratuste hitza “haragi uztea” ei da, eta, mendebaldeko euskaraz (bizkaieraz) erabiltzen da. Azken izen hau mundu osoan zehar erabiltzen den carnaval edo carnivalen parekoena da, hauek latinetik baitatoz: carne (haragi) eta levare (utzi). Nik gehien maite ditudanak Ituren eta Zubietakoak dira, eta asko disfrutatu izan dut Zuberoako Maskarada-rekin. 
Hondarribian ospatzen direnak oso bestelakoak dira, baina bada talde bat egiten dituzten antzezpenekin alaitzen gaituena.

DSC_1479

Sokoburuko azoka

Aspaldi hasi ziren supermerkatuak eta
hipermerkatuak ohiko azokak baztertzen. Horrek berekin dakar izugarrizko
galera. Ez dugu ahaztu behar azoka ez dela bakarrik erosteko eta saltzeko
lekua, baizik eta giza eta gizarte-harremanak bideratzeko esparru bat.

sokoburu

Azokak banakako salgunez daude osatuak, eta
haietan mota askotako produktuak aurkituko ditugu, batez ere, elikagai
freskoak: barazkiak, frutak, haragia, arrainak, etab. Herri edo auzoen
erdialdean kokatzen dira. Hango eta inguruetako auzokideentzako topagunea
izaten dira. Han bertan elkartu, berriketan egin eta eztabaidatzen dute, eta herria eta
eskualdea
 osatzen dute.
muskuiluak azenahoriak sokoburu

Larunbat-goizean Hendaiara gerturatuz gero, Sokoburuko azokaz gozatzeko aukera izango dugu. Tradizio handikoa ez bada ere, duela 18 urtetik edo gehiagotik hona egiten da, eta urterik urte garrantzi eta pisu handiagoa du Bidasoaren bi aldeetan. Han inguruko baserrietako produktuak aurkituko ditugu: arrautzak, gaztak, gatzatuak, frutak, barazki ekologikoak, loreak eta landareak, ogi biologikoa, eskuz egindako gailetak eta pastak…; Landetako produktuak: foie, konfita, oilaskoak…; Arcachongo ostrak –ekoizleek eurek salduak–; Alpeetako gazta-aukera handia…
Azoka honetako produktuak baratzetik mahaira doaz zuzenenan. Azokaren berotasunak, giroak, koloreak… aditzera ematen digute azoka berri hau ondo sustraituta dagoela.

 opiltxo biologikoak

Gabon-gaua

Haurrak kantari

Umetan Gabon-gauean irteten ginen kantari eta eskean, iluntze aldean. Lauzpabost lagun elkartu eta etxez etxe joaten ginen, normal jantzita. Atea jo eta “Kanta ala erreza?” galdetzen genuen. Gehienetan, kantatzeko eskatzen ziguten, eta hauxe da haietako kantu bat; hemen ere entzun izan dut, gutxitan, baina beste doinu batekin.

Gabon gabaren zoragarria Jesus jaio da Belenen,
herririk herri bila gabiltza, bila gabiltza bera den.

Aingeruak kanta, artzain onak dantza,
guztiok alabantza. Zuri zor deutsugu.
Astuak a, idiak mu, atseginik badogu.

Hartu makilak eta jantzi abarkak,
artzain onak joan ziren Jesusen bila.
Ai ze atsegina dan, dantzan jende guztia,
salto, brinko eginaz danak joan ziran.

Batzuetan errezatzeko eskatzen ziguten –familian hildakoren bat egon zelako– eta guk “Aita gurea” errezatzen genuen; behin baino gehiagotan, barregureak eman errezatzen ari ginela, eta hanka egin behar! Gehienetan dirua ematen ziguten, tarteka bizkotxoak. Kantuak amaitu, dirua partitu eta etxera afaltzera. Ordurako anai-arreba guztiak zeuden, hilobak eta baserriko osaba, osaba Xanti; 15 bat lagun elkartzen ginen. Afaldu ondoren izebarenera joaten ginen, nagusiak kartetan ibiltzera, eta gazteok partxisean, okan, loterian, seiko urritan…

Haurrak kantari

Hondarribian, goizean ibiltzen dira kantari, baserritarrez jantzita, etxez etxe, dendetan, tabernetan. Bezperatik edukitzen dut dirua prestatuta kantuan datozenei emateko. Eta guztiek kantatzen dituzte abesti berberak: “Olentzero joan zaigu...” eta “Hator, hator…“. Ea datorren urterako errepertorioa aldatzen duten, kantu eder asko ditugu eta.

Santo Tomas eguna

Iparraldekoak_5178

Bilbon bizi nintzela ezagutu nuen lehenengo aldiz Santo Tomas eguneko feria. Biziki gustatu zitzaidan giroa, batez ere hainbeste barazki eta fruta batera ikusteko aukera ematen zuelako. Zelako frutak, zelako errexil sagarrak! Beti erosten nituen etxera eramateko.
Donostira lanera etorri ondoren, saiatu naiz ahal nuen guztietan bueltatxo bat ematen egun horretako giroa ikusteko. Esan behar dut azken urteotan aldatu egin dela, asko. Boulebarra girorik gabe ikusi nuen: posturik ez eta aurten iaz baino txorimalo gutxiago. Ondoko kale baten bazeuden postuak artesania saltzen, baina Boulebarra triste.
Konstituzio plazan gero eta postu gutxiago, baina, aldiz, gero eta jende gehiago, batez ere gazteak –batzuk gazteegiak modu hartan edateko–. Kristalezko botilak lurrean, zaborra nonahi. Tarteka ikusi nituen zakarrontziak, baina zergatik ez dituzte gehiago jartzen jakinda zer gertatzen den egun horretan?
Humorea ez zen falta, ez eta gazte jendearen kolaborazioa argazkiak egiteko.

gazteak_5197gazteak_5230argazkilaria_5225gazteak_5237gazteak-arraunlariak_5216gazteak_5233

Ongi etorri, Mentxu!

Nire blogek kolaboratzaile bat izango dute, bere ekarriarekin aberastuta aterako dira: Mentxu de la Cuesta. Pintura, fotografia, literatura, erakusketak… Gai horiek ekarriko dizkigu Mentxuk, artearekin lotura duen edozer, eta, esan beharrik ez,  bizitzarekin berarekin ere bai! Ongi etorri, Mentxu!

http://bidasoatik.blogspot.com

Caravanserai

Caravanserai

“Basamortuko karabana nomadek egun luzeetan ibiltzen dira bazter lehor eta babesgabeetan zehar. Caravanseraietan aurkitzen dute atsedena eta indarrak hartzeko lekua.”

-Caravanserai kafetegian duela 11 urte hasi ginen erakusketak egiten; lehenengo argazkiak bidaien ingurukoak izan ziren, hori zen eta hasierako asmoa, bidaiak kontatzea argazkien bidez –dio Gorkak–.
Gaur egunean bestelako argazkietara ere irekita daude, argazkilari guztiei eskaini nahi die lokala.
“Erakusketak egitera anima daitezela nahi dut”.

Caravanserai

Boulevard Kafetegia

Boulevard_1090

Duela hiru urte hasi ziren erakusketak antolatzen kafetegian, 2005eko irailean.
“Ni ere argazkilaria naiz, orain argazkirik egiten ez dudan arren. Musikaria ere banaiz, kitarra jotzen dut talde batean –Mamut–, eta dena ezin egin, aukeratu beharra dago”.
Edozeinek du aukera lanak erakusgai jartzeko: “Elkarren arteko mesedea da, niri ere bizia ematen dit, jendea ikustera etortzen delako.”

Josune Laka Boulevard Kafetegia

J.Laka_collage digitala

Umetako lagunak gara Josune eta biok. Erretrato zoragarriak egiten zituen arkatza eskuan hartuta, beti marrazten.
Artista aparta da,  jakin minez beterik, beti ikertzen, beti aurrera. Teknika asko landu ditu: serigrafia, pintura, grabatuak eta collage digitala.

Bere lanak ikusi nahi badituzue, ikusgai daude Boulevard kafetegian.

J.Laka-serigrafia