Tag Archives: euskara

Kulturak mugitzen du jendea

by admin

<![CDATA[
Xabier Mendigureni irakurri diot artikulu interesgarri bat. Bertan esaten da Goierri aldean oso gutxi mugitzen dela jendea herri batetik bestera. Egia izango denik ezin ukatu. Eta horretan lagunduko du Erandiotik Bilboko alde zaharrera erosoago heldu ahal izateak eta herri arteko 10 kilometro egiteko autoa hartu beharrak.

Baina artikuluak dioenarekin ados egonda ere, sortu dit ba zer pentsatua… Espaloia Kafe Antzokira jende asko etortzen da ondoko herrietatik. Eta egiten ditu 8-15 kilometro inguru. Normalean gauez eta portuan gora eta behera. Eta jende asko da bai. Ekitaldiaren tipoak agintzen du normalean.

Mendigurenek dioenaren kontrara, aste bitan, 1.000 lagunetik gora etorri da Elgetara I. monologo mostra ikustera. Jendetza da hori, eta jendetza gaztea izan da gehienbat. Klaro, etorri dira espektakulu mota hori ikustera eta ez beste batzuk. Zer pentsatua eman digu, euskaraz ez delako, euskarazko kalitatedun hainbat gauza programatzen ditugulako urtean zehar eta horrelako betekadarik izaten ez delako…

Ez dakit zer egiten gabiltzan, baina dena ondo ez, euskal artistak entzutera gutxiago gerturatzen direlako, esaterako.

Beste salbuespen bat hurrengo astean: Peter Pan musikala. Mila lagunetik gertuago egongo da ikusle kopurua 500etik baino. 120 aktore inguru, denak euskaraz eta espektakulu txukun baten.

Zalantzak.

Hori bai, Mendigurenen hitzak ekarrita: Gonbidapena, irakurle guztioi, Debagoiena osoko kultur eskaintza kontuan
hartu, eta beldurrik gabe joateko batera eta bestera, nahiz zeuen
herrian ez izan, nahiz zeuek bereziki menderatzen duzuen alorrekoa ez
izan. Muga horiek hautsiz, seguru deskubrimendu ederrak egingo
dituzuela, eta zuen bizitza zabaldu eta aberastu, gauza gutxi izango
baitira kultura bezain gutxi kostatzen direnak eta horren poz sakona
ematen dutenak.
]]>

Zure herrian ere euskara oporretan?

by arantzabal

Sin títuloSin título

Oporretara joateak dena baimenduko ote du ba? Tabernako bezeroak bakarrik erdaldunak direla dirudi lehen argazkian. Ez dugu ezer aurreratu?
Ikusten duzue, nahikoa da postari berria ekartzea inori ez ardura izateko zein herritan gauden. Berdin-berdin da Murtzia edo Burgos edo Elgeta. Berdin-berdin. Bulegoko orduak, beraz, erdaldunendako. Akaso euskaldunok beste ordu batzuk izango ditugu?

 

Herriko dendetan antzera. Oporrak aurretik Udala eta UEMA elkarlanean jardunda posible da kartelak moldatzea, euskarak behar duen presentzia ziurtatzea etab. Ahalegin berezia egin da zerbitzu guztietako paisaia euskarazkoa izateko. Erraztasun asko eman dira. Klaro, oporretan… ba euskarak ere opor.

Hori bai, joan ondoko herrira, Eibarrera, eta: bertako El Corte Inglesen euskara entzuten da bozgoragailuetatik, euskaraz egiten duten langileak ere dezente, kartelak ere… eta “Euskal Produktuak” ere bai: euliak akabatzekoa, labexomorroak akabatzekoa, Sevilla kolonia, Play boy lurrina… Hemen, ez dena ere EUSKAL.
Sin título

Egun osoa euskaraz nabigatzen hasi arte

by arantzabal

Gaur goizean goizetik nago Donostian. Lehen orduan kafetegi batean euskaraz eskatu eta erantzun dit zerbitzariak, baita hizketaldia egin ere; zazpiko (Batura Movile, Vicontech, Euskaltel, Itelazpi eta Goiena) bilera bat egin dugu proiektu baten gainean euskara hutsean, eta gustoa ematen du; Kursaalean Jaurlaritzak gonbidatutako beste bilera bat arratsaldean eta hau ere, normala den moduan, euskaraz; Gero ziber batera joan naiz kontsulta txiki bat egitera eta euskaraz egin dit portu ondoan dagoen lokutoriokoak. Fenomeno!

Eguneroko bistazoa egitera joan, Sustatun sartu-eta…:

Tu navegador está configurado en español

Configurado en español… Pena izan da. Hurrengoan noanean ordenagailu horixe hartuko dut eta ez du letrero horrek irtengo. Badakizue, ekintxa txiki horietako bat. 🙂

Momentuz euskarazko berbarik ez ETB2n

by arantzabal

Berriako plaza sailean irakurtzen nuen:
EUSKARAZKO HITZAK ETB2 KATEAN. Orain arte euskarak ez du
tarterik izan ETB2n, baina atzo (abenduak 21) Andoni Ortuzarrek iragarri zuenez,
emankizun batzuetan euskara sartuko dute. Albistegietan, adibidez,
elkarrizketatuen hitzak euskaraz errespetatzeko asmoa dutela azaldu
dute. Gaztelaniazko azpidatziekin joango dira euskarazko adierazpenak.

Gaurko albistegiak

Albistegi-jalea naiz-eta… eta notizia beretsuak bi bider ikusi ere egiten ditut batzutan. Lehenengo saioan, ETB1ean ikusi dut Patxi Mutiloa eibartarra herri berbetan, eibarreraz. Gerora, ETB2an gaztelera hutsez. Azpidatzirik ez.
Bi aldiz adierazpenak egitea… en fin. Egitea ere ez dago ondo, baina euskaraz jaso ostean erdaraz ere egiteko eskatzea… Eta ikusi duzue Xala gazteleraz berbetan albiste horretan bertan? Hau marka!

Andoni Ortuzarren esanak irakurtzean asko poztu nintzen. Ia esandakoa lehenbailehen ikus-entzuten dugun. Urte berriarekin, akaso? Euskal hiztunok merezi dugu. Orduan bakarrik ikusiko da ETB2n bagaudela eta bagarela.

Gune euskaldun gehiagoren alde

by arantzabal

Sortu behar ditugu gune euskaldunak. Euskararen mesedetan dira guneok. Kirol guneak, arte guneak, gaztetxeak, literaturarako guneak… Nik gertukoen kultura gunea dut. Ereduak ez du balioko akaso edozein eskualderendako, baina esango nuke edozein lekutan ere ez legokeela gune euskaldun bat sobera. Gune euskaldunak izan behar du:

Prestigio leku

  • Guneak kalitatezko programazioa badu hori euskararekin lotzen da. Ez da inporta beste hizkuntza batzuetako ekitaldiak antolatuta ere. Horietan detaile txikiak zaindu eta ahal delarik euskarazko sorkuntzari lekua egin.  
  • Euskarazko programazio duina antolatu. Ez euskaraz izate hutsagatik eta bai kalitatekoa delako. Euskaraz kultura eskaintza zabala da musikan, antzerkian, hitzaldietan…
  • Euskaraz bizi naturaltasunez eta euskararen gune izatea ere lortu. Jendea erakarri eta erakutsi euskaraz bizi den mundu bat badagoela, merezi duen mundu bat.

Kalitatezko espazio

  • Izan dadila erosoa, atsegina, errespetuzkoa kultura guztiekin, adin guztietara heltzen dakiena, plurala ideologiekin… eta Madrilen, Parisen edo New Yorken dagoen edozein areto duinek dituen ezaugarri guztiak gehi bat: euskalduna.

Ohitura sortzaile

  • Kultura guneek (berdin izango da, esaterako kiroletakoek… ) ohitura landu behar dute. Kulturaz gozatzeko ohitura batetik eta nagusiki, baina bide batez, ikusleak ohitu behar du: euskara hutsezko oharrak entzutera, sarreren txartela euskara hutsez irakurtzera, sarreran dagoenari “gabon” entzutera…
  • Ohitura gune horretako propaganda guztia euskaraz irakurtzera, gu gaztelera hutsez irakurtzera ohitu garan letxe.

Adibide pare bat asteburukoak: Lennar Green magoaren emanaldia eta bertsolaritza

  • Green: 300 kartel egin dira euskara hutsean nahiz eta jakin Euskal Herritik zein kanpotik etorriko zela jendea. Webgunean euskara hutsez azaldu da zein den Green, nolatan datorren Elgetara… lotura batzuk eman dira, adibidez ingelesezko wikipediara. Prentsara euskara hutsez bidali da prentsa-oharra (Garan ere euskara hutsez agertu da…) Gehienek sarrera gorde dute telefonoz eta deitutakoan lehenengo berba euskaraz izan da “Espaloia bai esan?”. Berdin sarreretan, taberna zerbitzuan, sukaldean… euskaraz ondo artatzen duen jendea dago, euskalduna. Aretoko kartel guzti-guztiak euskaraz daude. Musika euskalduna entzutea oso erraza da (bestelakoekin tartekatua, zelan ez), magoak ingelesez jardun du eta gaztelerara itzultzen zuen mago bat izan du alboan (ez dago itzultzaile euskaldunik magian aditua denik). Emanaldia hasi baino lehen aurkezpen txiki bat egin da eta hau ere euskara hutsez. Emanaldia amaitu, txalo zaparrada artean magoen maisua agurtu eta trago bat bafleetatik kantautore euskaldun bat entzun bitartean. Laburtuta: mundu mailako emanaldi bat euskararen mesedetan.
  • Gipuzkoako bertsolari txapelketako finala. Gunea finkoa ez izanagatik jarduna bai badela hizkuntza bakarrekoa. Horrelako adibide gutxi ditugu tamalez. Bertsolaritzak ematen dio prestigioa hizkuntzari, ohitura sortzen du entzulearengan, euskara ikasteko gogoa sortzen duela ere esango nuke… borobila da bertsolaritzaren adibidea hizkuntzaren ikuspuntutik. Mundu mailako emanaldi bat hau ere.