Keum Suk Gendry-Kim – Korea – Belar printza batean
(Kontuz, spoiler arrastoak ditu).
Irakurria dut Una mujer en Berlín, anonimoa dena. Primo Leviren trilogia. Goethe Dachauen, Nico Rostena. Joseph Conraden Ilunbeen bihotzean. Eta beti eduki dut prest analisirako esaldiren bat, iruzkin abiapuntu bat. Zerbait.
Oraingoan ez dut jakin egun askoan zer esan Keum Suk Gendry-Kimen Hierba (Reservoir Books 2022, Joo Hasunek itzulia, originala koreeraz 2017an argitaratua) komikia irakurri ondorenean. Kointziditu du gainera obra irakurri izana hedabide eta batez ere sareetan meritokraziari buruzko eztabaida antzu, gaizto eta sugekara baten erdian.
Lee Ok-Sunen bizitza da egileak komikira daroana. Eskolara joatea ukatzen dioten neskatilaren historia, gurasoek eurek lanerako saldu eta esplotatzen dutena, japoniarrek sexu esklabu gisa baliatzen dutena egunero dozenaka soldadurekin oheratzera behartuz. Terriblea da neskatxa guzti horiei egin zietena eta zer gutxi hitz egiten den Japoniak egin zituen basakeria horiez! Eta bukaeran, kontakizunaren bukaeran, bere gobernuak akordio ustel baten ondorioz saltzen duen atsoa da Lee Ok-Sun.
Komikia are ilunagoa balitz, protagonistak min eman ziotenekiko gorrotoa balu eroangarriagoa litzaidake irakurketa. Ez ditu maite min eman ziotenak Lee Ok-Sunek, hori ez, baina ez dut uste gorroto dituenik ezta. Izan ere duintasuna dario istorioari, eta mina, mina tonaka, eta horrek are gogorragoa egiten du ezer txarrik egin ez eta gosea umetatik ezagutu zuen neskatilaren zorigaitzeko patua. Meritokrazia diote gero batzuek.
Obrara itzulita, uste dut egileak eginikoak balio handia duela, epilogoan kontatzen baitu nola hainbat ahalegin ziren bera baino lehenago hau kontatzen eta ez zuten lortu. Ez baitu soilik kontatzen, ondo kontatzen du, iluntasunean eta errazkerian erori gabe. Aipatu dudan kontatze ona horren adibide da japoniarrek gerra galdu eta sobietarrak datozenean nola marrazten dituen hauek. Hain pintzel trazo sinpleaz nola adierazi litekeen hainbeste! Sobietarrak askatzera datoz, baina askapen bidea doilorkeriaz beteten dute. Gerrak ez du emakume aurpegirik akaso, baina emakumeei aurpegi okerrena erakusten die.
Nire kasuan pastelaren ginda, katalanek esango luketen moduan, familiak behin emakumearen iragana ezagututa Lee Ok-Suni emaniko tratu ankerra da. Giza kondizioa zer den.
