Abreu. Tenerife. Freskura.
Ura eskutik eskura. Hori zen Imanolek abesten zuen freskura. Eta halakoa da iazko urte pandemikoan (edo zoritxarrez urte pandemikoen aurrenekoan) arrakasta lortu zuen liburu hau: freskoa hizkuntzan, bizia eta ahozkoa.
Andre Abreu idazle kanariarraren Panza de burro (Barrett, 2020) ahoz aho hedatu den nobela zoragarri horietakoa da. Bertan, 11 urteko bi neskatilaren uda zati bat kontatuko da, sumendiaren begirada boteretsuaren eta laino gogaikarriaren mendean bizi eta irla batean egonagatik ere hondartzara joatearekin amesten duten bi haur. Badu nondik heldu ugari nobelak: lehena, ebidenteena, hizkuntza fresko eta biziaren aldeko Abreuren hautua. Esamolde kanariar asko, anglizismoak, esaera kolokialak eta halako beste hamaika bitarteko darabiltza idazleak. Emaitza hasierako orrialdeetan liluragarria da irakurlearentzat, hala sentitu dut behintzat nik, eta badu harridura atseginetik asko. Kapituluen laburtasunak ere bizitasun handia ematen dio irakurketa erritmoari.
Gaiak ugariak dira, baina hauetatik nik nagusi gisa maitasuna azpimarratuko nuke. Protagonista eta Isoraren arteko harremanak badu laguntasunaren muga gainditzetik. Bi haur hauek une oso partikular batean bizi diren bi neska dira, haurtzaroa uzteko trantzean direnak, eta honen bueltan dantzan abandonua, txirotasuna, turismoa, sexu indarkeria eta beste ugari dira dabiltzen kontuak. Haur begiradak (une batzuetan duda egin dut narratzailea noiz ari den kontatzen gertatutakoa, ez ote den heldua bere hizkeragatik) eta pertsonai askoren graziak, Juanita Banana mundiala da, laguntzen du tonua gehiegi ez iluntzen.
Liburuaren erdia pasata pentsatu dut geldotu dela kontakizuna. Hiruzpalau kapitulu kenduta akaso hobeto funtzionatuko luke, baina ez nago ziur, izan ere azken txanpan abiadura bizia hartzen du kontakizunak amaierararte. Ez etsi, merezi baitu azken kapituluak. Liburu interesgarria, lagun artean irakurri eta komentatzeko modukoa eta eskertzekoa. Ez da gutxi, ezta?
Bukatzeko, hemen ausaz hautatutako pasartea, hizkeraren traza bat hartzen (akaso) lagun dezakeena:
En la venta, Chela estaba gritando que daba temor de Dios. Ya estuvieron esas putas otra vez cagando por fuera de la venta, decía, ya estuvieron otra vez esas cachoputas. Chela decía que a las brujas del monte cuando les daba cagaletiaban todo que parecían abobitos de tanto churre. Ella hablaba de las brujas del monte como si las conociera toda la vida. A veces las viejas del barrio contaban que cuando eran chicas e iban a buscar penillo al monte se las encontraban en los bailaderos, desnudas y con pelos largos, estregándose con los pinos. Nada más verme Isora me dijo shit, tengo que recoger la mierda bruja con una pala, ayúdame que o siempre te ayudo y después jugamos a las barbis.
