Karmelo C. Iribarren. Poesia. Hezetasuna.
Arrasateko Maala kaleko denda txiki batean sartu ginen abenduaren hondarrean bikotea eta biok. Senide batek gomendatuta, lehen haurren zapata denda zena orain lokal bitxi eta polita da. Sartzeaz bat kezkatu gara, “ederregia da Arrasaterako” esaldia telepatikoki elkarri igorriz. Halako dendentzat daude Gràcia, Gaztelu Plaza edota Easo Plaza. Bulgariako ehun nahiz mantak, Arrasateko artisau batzuen lana eta mimoz hautatutako liburu gutxi batzuk. Horien artean, Karmelo C. Iribarren poeta donostiarraren San Sebastián Blues (papelesmínimos, 2020) olerki antologia. Onena opa diet nire tristuran.
Iribarrenen olerkien bilduma honetan hiria agertzen da, San Sebastianago Donostiago baino, grisa eta dekadentea. Poetak ibaiertzari hitz egiten dio, zenbat maite dudan nik ere Urumearen zabala, Deba ibaiaren bailaratan amestu ezin litekeena, edota kale zein plaza hutsei. Gaztaroan dena eman dutenei gertatzen zaienaren antzera zahartzaroan atzera begiratzea besterik ez zaiola geratzen dirudi, izan zirenen eta itzuliko ez direnen preso. Deigarria da udazken edo neguak duten pisua, behin eta berriz urtaro bera diren edo bat baino gehiago da nire zalantza, baina esango nuke kanpotik heze bezain lehor dela barrutik Iribarren. Izan ere, bere olerkiak idazteko modua lehorra da, errealismo deritzonaren ortutik ateratako fruitua, otsaileko astearte batean Donostiako Alde Zaharrak eskaini dezakeen tristuraren parekoa.
Aurreneko aldiz duela ia hogei urte hitz egin zidaten idazle honi buruz, uste dut Paddy Rekalde izan zela. Borja Semperrek ere hamaika aldiz adierazi du egilearekiko bere miresmena. Poeta basatia deitzen dio El Mundok hemen. Gustura irakurri dut liburua tarteka, ale batzuek ezer esan ez badidate ere. Errekonozitzen diot liburuari, beste dohain batzuen artean, baduela antza behiala ezagutu nuen Donostiatik. Eason bizitan Amara Zaharra, Alde Zaharra, Egia edo Zentroa eskura nituen. Ikatz Kalea bazen ere gure antzoki nagusia, ohikoa zen Alboka, Akerbeltz edo Somara joatea. Arrasatetik mundua deskubritzeko nahia genuen, edo, geroago jakin dudan moduan, benetan maite dut jendeak guztiz ezagutuko ez nauen tabernatan kafea hartzea. Artean Rekalde ireki (eta tristeki itxi) gabea zen. Razzia polizial, tregoa hautsi eta su txikien urteak ziren. Lagun batek zirikatzeko asmoz ziostan Ikatz Kaleko maizterrok ezinbesteko genuela arnasa hartzea hango giro itogarriagatik aterata eta horregatik maite genituela Akerbeltz eta enparauak. Berak irlandako puben imitazioetan aurkitzen du bakea. Zer egingo diogu bada. Nik funtsean kresal usaina maite nuen portu alboko eskaileratan eserita, nahiz eta begiratuko ninduten akaso hango parrokianoek basque experience bat bizitzera Ikatzera sartzen ziren hango nahiz hemengo giriei antzera. Iribarrenek berak fantaseatzen du liburu honetako olerki batean ez dela bizitzeko hiriz aldatu hautagairik otu ez zaiolako. Denok pentsatu dugu noizbait hiriz aldatzea hiria bera gorroto dutenek ezik. Horiek dira, haien gorroto hautsiezinarekin, hiriaren beraren jagole handienak.
Ez da ageri turista hitza liburu osoan, deigarria bada behintzat.
Bukatzeko, bere Los Sueños olerkia, liburu honetan irakurri dudan onenetakoa:
Lo fueron todo,
y ya los ves,
ahora.
abatidos por los días
iguales,
como pasquines en los charcos.
Vivir
se reduce
a esquivarlos.
Gure kostaldeko bluesmanen artean Harkaitz Cano eta Karmelo C. Iribarren dira aipagarrienak nire uste arraroan. Ez da hitz joku trebeena, ados. Bigarrenak lehenengoari eskaintzen dio liburuan dagoen olerkietako bat. Olerki horren aurrekoa, Jon Juaristiri. Baliteke trago eta trago artean joan izana ametsak Iribarreni, baina, orduan ere, ez zion barra ertzetik idazteari utzi.
