Etiketaren artxiboa: irratia

EiTB birsortu

Utzi erantzuna

Urriko hauteskundeen emaitzek posible egiten dute orain, komunikabide

publikoen inguruan aspaldidanik beharrezkoa zen eztabaida sakon eta
patxadatsuari ekitea.

Ez da jauntxokerietarako garaia. Gehiengoaren perfil sozio-politikoa
kontuan hartuz, komunikabide publiko zein ekimen sozialekoen gaineko
hausnarketa irekia egiteko baizik, duela gutxi arte ez bezala.

Baikorrak izateko arrazoi ugari dago. Asko dago eztabaidatzeko, adosteko eta jarrera
berriekin ibiltzeko.

EiTBren hogeita hamargarren urteurrena ospatzen
da aurten eta, paradoxikoa bada ere, ikus-entzunezko publikoen etorkizuna
daukagu mintzagai, ez hainbeste iragana. Testuingurua zeharo aldatua dugulako
eta horretan gaur gaurkoz komunikabideek jokatu beharreko rola beste bat
delako. Hasteko, jendartearen perfil kulturala, hizkuntzen ezagutza eta
ikus-entzunezkoekiko jarrera asko aldatu direlako  (besteak beste, populazioaren erdiak  ulertzen du euskara eta hezkuntza  eredu euskaldunak dira nagusi). EiTBren
papera duela hiru hamarkada eta orain ezin dira berberak izan, pantailaz
bestalde daudenak aldatu direlako.

LTDaren ezarpenak, gainera, biderkatu egin du
etxeetara heltzen den kanal kopurua, baina agerian utzi du kontzentrazioa
jabegoetan, homogeneizazioa edukietan, gazteleraren nagusitasuna eta
espainiarzaletasuna lerro editorialetan.

Bada, azkenik, EiTBren sorrera legean zeuden helburuak berregokitu beharra
dagoela erakusten duen beste elementu bat ere hain zuzen ere, ikus-entzunezkoen
erabilerari dagokionez jendeak gaur egun daukan portaera (zer ikusi, zergatik,
zein tramankulu erabiliz, zenbateraino gogobetetasuna…).

Oinarriak berrezartzeko garaian gaude. Euskal Komunikabideen (irratia,
telebista, internet) zereginak berdefinitzeko aukera paregabean kontuan hartuz,
besteak beste,  Euskal Herriko
komunikabideen mapa orokorra, lege arauketa, ikus-entzunezko propioen garapena
eta zerbitzu publiko izaeraren aplikazioa.

EiTBren zereginaren berraztertzea komunikabide publikoek, herri ekimenekoek
eta pribatuek jokatu beharreko funtzioaren arabera egin beharra dago. Eremu
zabaleko zein tokian tokiko komunikabideen arteko erlazioak eta sinergiak
gozatu behar dira eta gazteleraz eta euskaraz aritzen direnen arteko oreka
berriak bilatu beharko dira. Bereziki, euskararen presentzia eta garapena ziurtatuko
duten marko eta lan egiteko modu berriak bilatu behar dira, bai EITBren baitan
baita hedabideen panorama orokorrean ere. Horretarako, aurreko legealdian ez
bezala, orain baldintza egokiak ematen dira erabat zaharkitua gelditu den
sorrera legeari astindu on bat emateko. Jakinik, ikus-entzunezkoen panorama
asko aldatzen dela egunetik egunera, baina norabidea markatu beharra dagoela,
medio egituraketa arin  eta  malguak aprobetxatuz.

Kontuan hartu beharreko marku berri horretan daude: ikus-entzunezko
komunikabideen lege orokorra; EiTBrena (katalanek egin zutenaren antzera
birbataiatu beharko litzateke, again EKb-Euskal Komunikabideak izenarekin),
haren zuzendari eta administrazio kontseiluaren funtzioak eta aukeratzeko
moduak; korporazio publikoaren alderdiekiko autonomia sakonduko duena; bertako
profesionalei ahotsa emango diena; komunikabide publiko eta herri ekiminekoen
arteko elkarlana bideratuko duena; bertoko industria bultzatu eta orokorrean
euskara eta euskal kultura modu integratzailean eta hezkuntza sistemarekin
sintonian ezagutza eta erabilera sustatuko duena.

Beste toki askotan bezala, hemen ere, krisiaren aitzakian, zerbitzu
publikoak eztabaidagai jartzen ari direnean, euskal komunikabideak eta euskaraz
aritzen direnak bereziki, rol garrantzitsua daukatela berretsi baharra dago.
Euskararen alde, informazio zabala eta orekatua eta entretenimendu duina
eskainiz, ikus-entzunezko alfabetizazioan eta kultura transmisioan behar
beharrezkoak dira komunikabide publikoak. Eta bertako langileen profesionaltasuna
muin-muinean daukagun bermea da. 

Hauteskundeen osteko aritmetikak ez du ematen jarrera politiko itxietarako.
Ikuspegi miopiko eta instrumentalek kale egingo dute, ikuslerik eta ilusiorik
ez badago pantailen bestaldean

Momentu zoragarria da, urteurrenaren ospakizunekin batera, eztabaidarako
bideak irekitzeko, eredu berriaz hausnartzeko eta erronkak mamitu daitezen
pausuak emateko. EiTB izan  denaz  baino
aurrera begira zertarako nahi dugun adosteko une egokia da
oraingoa.

Sahara askatu!

Utzi erantzuna

Aurten ere, saharar umez  lepo hiru hegazkin etorri dira Euskal Herrira. Hala entzun nuen irratiz.
Egun t’erdiko bidaia egin eta gero, autobusetan ziren desertutik etorritako
neska mutikoak hiru hilabeterako beraien etxeak izango diren hiri eta
herrietarako bidean. Nekatuta oso. Baina berbati, ilusioz beteta eta paisaiari
so begi handi horiekin.

Elkartasun adierazpen itzel hori antolatzen duen emakumeetako bat elkarrizketatu
zuten Euskadi Irratian eta berak emaniko zehaztasunek hunkitu ninduten.
Irrati-seinalea ez zen oso ona eta autobuseko burrundarak ez zuen batere
laguntzen.
Lasai egotera, ondo jatera eta jolastera etortzen da urtero ume andana hori
EHko udako giroa poztera. Horiek ziren elkartasun ekitaldiaren helburuak.

 Halako batean,
irratirako kronikagile lanetan zegoenak autobusekoen zaratak ezin
menderatu eta isiltzeko eskatu zien. Kasu egin zioten. Eta, han imaginatzen
nituen nik, geldi-geldi, ulertzen ez zuten hizkuntzan, beraiei buruz ari zirela
jakitun.

 Elkarrizketari amaiera emateko orduan, EIko
esatariak, azkenean, builaka hasteko  baimena
eman zien haurrei. Hauek ez zuten aukera galdu
eta… zer eta…  ”Sahara libre,
Sahara libre” oihukatzen hasi ziren, behin eta berriro.

Desertuko ur faltan, askatasun egarriz datoz.

Ondo pasa ditzatela oporrak haur-mezulari
hauek!

Elkartasunak duen indarra handia da gero.

“Golpez ala bapez”

Utzi erantzuna

Normal
0
21

false
false
false

MicrosoftInternetExplorer4


/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:”Tabla normal”;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:””;
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:”Times New Roman”;
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}

Egun gutxiko gora
beheran, irrakurri ditut Goienan Euskal
Telebistari buruzko Erramun Turutarenaren artikulua, Sustatun eta Berrian
Jesus Egigurenen hitzei buruzko aipamenak eta, azkenean, Hitzetik Hortzera
ETB1en eta Nahieran aipatutako elkarrizketa ikusteko aukera izan dut.

Ez da gaur-gaurko kontua,
baina itxura guztien arabera indar berrituta datorkigu EITBren hizkuntza
politikaren gaineko eztabaida.

Egunkariko izenburu gisa
ona da Berriak dakarren “Gaztelaniazko kateak itxi beharko lituzke EITBk” eta,
bide batez, aitortu beharra diogu Egigureni titularrak eskaintzeko daukan abilezia.
Baina, eztabaidak ur zabalagoetara eta sakonagoetara eramaten gaitu berehalaxe.

Kontua ez da-eta kanalak ixtea
baizik eta beraien artean indarrak batzea eta norabide beretsuan jartzea,
bereziki informazio/komunikazio tresna gisa baliagarriak izan daitezen eta
euskara eta euskal kulturaren suspertze lana bete dezaten.

Hizkuntzaren erabilerari
dagokionez, agortuta dago eredu dikotomikoa: ETB1 euskaraz eta ETB2 gazteleraz
eta, bi nagusi hauen periferia tematikoan, ETB3 eta ETB K ala Canal Vasco. Izan
ere, EiTBk ez du eredu integratzaile bat eskaintzen non euskara edota,
trantzisio garai batean, elebidunak izan daitezkeen kanalen, irrati emandegien
zein online zerbitzuen edukiak euskararen presentzia, legitimitate soziala eta
erabilera bultzatzen duen.

Krisi ekonomikoak,
ikus-entzuleen urruntasunak eta  EiTBren
aginte postuetan duela ia hiru urte eman ziren aldaketek areagotu egin dute
irrati-telebista publikoaren inguruko eztabaida zabal, pausatu eta serioa egin
beharra.

Esango nuke nik zerbitzu
publikoa, profesionaltasuna, euskara eta edukien gertutasuna eta erreferentzialtasun
informatiboa izan beharko liratekeela etorkizuneko ereduaren oinarriak. Eta ez,
hauetariko bakoitzak beretik tira eginez, modu integratuan guztiak norabide
berean jarriz.

Kontraesankorra badirudi
ere, digitalizazioak kanal kopuruaren biderketa ekarri du eta, aldi berean, eskaintzaren
homogeneizazioa. Euskarak irrati-telebista eta online zerbitzuen panorama zabal
honetan sekulako marka indarra du eta hori aprobetxatu beharra dute hemengo
komunikabide publikoek. Baina gainera, hezkuntza sistemaren ibilbide luze eta
arrakastatsuarekin  bat eginez,
euskararen ezagutza eta erabilera sustatu behar dute. Modu entretenigarri,
berritzaile, parte hartzaile eta ausartean.

Kanalak itxi ez,
euskarari zabaldu baizik.

Ordainpeko edukiak

Utzi erantzuna

Branded contect izena erabiltzen hasi aurretik ere, ugari izan dira jatorri eta helburu komertziala zeukaten hedabideetako edukiak.
Gaur El Paisek dakar artikulu interesgarria gai honi buruz.
Nik beste bi adibide aipatuko ditu. Lehena James Bond-en pelikulak eta bestea gertukoakoa: Radio Euskadik eta Clinica Quirón-ek daukaten bikote harremana.
Fijatu zaitez, irrati publiko horretan, medikuntza eta osasunaz espezialista bat elkarrizketatzen  duten askotan, Quirón klinikakoa izaten da.

Informazio bila

Utzi erantzuna

Irratia  gustatzetik, beharra izatera pasa da, nire kasuan.
Gaurko greba eguna zegoen deituta eta irrati-hargailua piztu dut begiak zabaldu aurretik ere.
Orduan eduki dut, aspaldi honetan, Radio Euskadi entzuten dudanean daukadan inpresio berbera, ez  zaidala nahiko.
Erabiltzen dituen erreferenteak, informazioaren sakontasun eza eta gehiegizko topikoek nekatu nautela.
Gaur, grebaren gaineko informazioa nahi nuen eta berriekin hasi aurretik  ere, aspertuta nengoen gehiengo sindikala esan beharrean “sindicatos nacionalistas” edota bost sindikatuak aipatu beharrean “…los convocantes ELA  y LAB…” aipatzearekin.
Gainera, bilbozentrismoa itzela dago  RIn. Termibus, Basurto eta Bizkaiko hiriburu inguruko industrialderen bat eta metroa ziren egoeraren termometro bakarrak. Oso berandu arte ez dituzte aipatu bestelako herriak eta hiriak.
Ohetik altxatutakoan, ordenagailua piztu eta Info7ra jo dut. Ez dut oso ohikoa, kotxean halamoduz entzuten dudalako eta ordenagailuaren aurrean nagoenean irratiak deskonzentratzen nauelako, baina gaur behintzat, behar nuen informazioa aurkitu dut. Eta, bide batez beste podcast batzuk entzun ditut.
RIn aurkitzen ez nuena.

Gero entzungo ditut Radio Euskadin Ares eta Lopezen adierazpenak. Normaltasuna nagusi.

Parrez lehertzen, albistegia tarteko

Utzi erantzuna

Igandea zen, bazkalordua, Euskadi Irratia piztuta neukan kotxean. Asteburuetako albistegiek sarri edukitzen duten gatz eta piper faltagatik ez naiz gauza zertaz ari ziren esateko.
Esatari nagusiak bigarren bati pasu eman eta irakurtzen hasi zen. Halako batean, bigarren neska hau estulka hasi zen. Eten  egin  zuen irakurketa. Ezin aurrera egin.
“Zer gertatzen ari da” zure buruari galdetzeko astirik eman gabe,  berriro ekin zion esku artean zeukan notiziari, barkamena eskatu eta gero. Baina, ezin. Berriro ere estulak, doministikuak eta amaitu gabeko hitzak.
“Neska honi zerbait gertatzen zaio” pentsatu nuen. Eta hala zen. Hirugarren aldian albistea errematatu guran zebilela,  estula eta arnas estua algara bilakatu ziren. Parreari ezin eutsi.
Zuzeneko saioek hori dute ona,  esatariak pertsonak direla erakusten digutela. Benetakoak direla agerian utziz, bapateko behar eta  etorriei  erantzuten behar diotela.
Nik ere parrezka amaitu nuen. Eskerrik asko.

Leloak

Utzi erantzuna

 Hitzen bidez gertaerak irudikatzeko irratiak daukan indarra sintetizatu guran,  “Radio Euskadi se ve” leloa erabili zuen luzaroan emisora horrek.
Ideia sinplea zen baina  jokoa ematen zuena.

Promoetarako ere oso aproposa suertatu zen eta gogoan dut “Pamploneses gora sanfermin” oihuak, txaranga musika eta etxafleruaren plisti-platak tartekatuz nola  egin zuten jaiei buruzkoa, bide batez gu  Iruñeako jaietan mentalki murgilduz.
Eta hori bezala, txirrindularitzari , hauteskundeen emaitzei eta literatura sari banaketari buruzkoak datozkit burura.

Orain, leloa aldatu dutela uste dut “Radio Euskadi, la realidad tal y como es” entzun baitut behin edo behin. Ez gehiegitan egia esateko baina  litekeena da emititzen dutenean ni beste zerbaitetan egon izana.
Lelo berrira itzulita, “…la realidad tal y como es…” bezalako bat aukeratzea ondo pentsatutako zerbait dela kontuan hartu behar dugu. Leloak, publizitate kanpainetan oso elementu garrantzitsuak baitira. Ez dira bat bateko kontuak izaten, inondik inora.
Eta honako honexek ematen du zer pentsa.

Soziologiaz zerbait dakitenek ondo baino hobeto esaten dute, errealitatea eraikitako zerbait dela. Gizarteak dituen mekanismo desberdinen bidez osatu, itxuratu eta zabaltzen den produktua. Egin, desegin eta berregin mekanismoek agintzen dutela errealitatea deitzen den hori itxuratzen. Etengabeko aldaketan sartuta dagoela. Gainera, beste gauza bat ere azpimarratzen dute: “errealitatea” eraikitzeko orduan hedabideek sekulako indarra daukate. Beraiek eta jendartean dauden beste mekanismo batzuen bidez ekoitzia  dela errealitatea.
Hedabideak ez dira beraz “errealitateari” buruz informatzaile soilak, zerbitzu publikoaren izenean, notario lana eginez, gertakari sozialen espilu  hutsak. Hedabideek notiziak ekoizten dituztelako, beraiek dira errealitatea eraikitzen dutenak.

Aspaldi irakurri nuen “La construcción social de la realidad” liburu interesgarriaren aitzakian bota ditudan goiko lerro horiez gain, lelo honek burura dakarkit aspaldiko beste bat. Gogoan izango duzue nik bezala, Saez de Buruagak telebista albistegiak amaitzerakoan egunero esaten zuena: “Así  es y  así se lo hemos contado”.

Tankera berekoak iruditu zaizkit lehengo Antena 3koa eta oraingo Euskadi Irratikoa. 

Ajuste de cuentas en Burgos

Utzi erantzuna

Euskadi Irratiko eta Radio Euskadiko albistegien eskaletak hieroglifikoak bezain ulergaitzak egiten zaizkit, astelehen goiz honetan.
Lehen postuetan joan dira eguraldi kaskarra, trafiko arazoak,  TJ eta TG Madrilgo sozialisten arteko lehia, larunbateko manifestazioaren biharamunak, langabeziaren datuak eta beste haibeste.
Azkenetan bakarrik aipatu dute bizkaitar bat bahitu zutela atzoTrebiñon eta oraindik ere desagertuta dagoela.
“Zetorrenetik zetorrela, bortizkeriaren kontra” egotearen filosofiari muzin eginez, berri hau albistegietako hondarretara joan da.
Berritsaioan aipatu duten modura, “bortizkeria politikoarekin zerikusirik ez edukitzearena” izango ote da garrantzi rankinean hain atzera egotea! Ala EITBren informazio mapatik kanpo dagoela!

Banbalinak

Utzi erantzuna

Graffiti izena du Radio Euskadik lanegunetako arratsaldetan programatzen duen magazina.
Irratsaio bakoitzaren hasieran, gero etorriko denaren aurrerapena egiten dute. Erredakzio bileran grabatuta egongo balitz bezala, kazetarien elkarrizketa  entzuten da, giro-soinu eta guzti. Modu informalean, aipatzen dituzte jorratuko dituzte atalak eta horiei emango zaien tratamendua.
Ideia  oso polita da.
Baina emaitza ez horrenbestekoa.
Izan ere, irratian badira gauza batzuk oso zailak suertatzen direnak. Horietarikoak dira flash-backak (programaren beste momentu batzuetan eginiko akatsen bilduma; artxibotik ekarritako audio-klip  sortak…) edota Graffitiren kasuan, aldez aurretik grabatutakoa entzutea.
“Aurkibide”  horri nik buelta bat emango nioke…ideia aprobetxatu baina produktua bera irauli.
To ideia:  zergatik ez egin aurkibide hori euskaraz!
Horrekin denbora planoa  eta hizkuntza desberdintasunak hobeto markatuko lirateke.

Epeak

Erantzun 1

Pásalon tertuliakide modura ibilitako batek EiTBren audientzia beherakadari buruz eginiko artikulua irakurri nuen Deian, ostiralean. Egunkari ale hura ez zen nirea eta esandako artikulua berrirakurri eta gorde guran Deiaren webgunera jo dut. Bilaketan “EiTB” eta “audiencia”, “descenso”, “bajada” eta horrelakoak jarri ditut. Oso esanguratsua den zerbait gertatu da orduan…ehun mila miloi artikulu zerrendatu dituela. Ala gehiago akaso. Eta begirada arin batean kritikak, ikuspegi ezkorra eta gauzak zein gaizki doazen adierazten duten izenburuak nabaritzen dira.
Komunikazioan aditua  izan eta momentu honetan gogoan ez dudan Deiako iritzi emailearen artikuluaren tonua halakoa zen: apokaliptikoa. Audientziek behera egin izana oso-oso larria dela.

Mamia duen gaia da audientziarena. Kontuan hartzekoa eta jarraipena egitea merezi duena. Baina, beti ere bi ikuspegi konbinatuz, epe laburrekoa eta ertainekoa. Izan ere, bestela egunez eguneko gora beheretan zorabiatu gaitezke eta norabidea galdu.

Ez du zentzu  askorik kataklismoa aipatzea eguna joan eta eguna etorri eta horrekin lehendik datozen akatsak eta gabeziak disimuluan eduki.

Aspaldikoa dugu herri honetan berezko egitura mediatiko ahula eduki izana eta apustu estrategikorik ez hartu izana. Hori agerian zegoen EAJ agintean zegoenean eta,  modu nabarmenagoan, gaur egun. Baina arazoa bakarra da.

Pena ematen dit orain, miopiak jota, norabide desegoki bat egon bazegoela aitortzen ez dutenak ikustea.

Ezkutuan

Ostrukarena egiteak, bestalde ez  ditu gauzak, konpontzen. Igandero bezala, irratiari buruz geurean daukagun adituaren
artikulua irakurri dut Berrian eta
bertan, berriro ere audientziaren gaia agertzen da. Lasak
dioenez, gainera, gaztelerazko irrati autonomikoari CIESek ematen
dizkion datu baxuak ezkutatu egin ditu enteak.