Etiketaren artxiboa: euskalherria

Laura Ruiz Boulevard Kafetegia

-n -kargitaratuta
Erantzun
Laura_0004

Badira lekuak bere txikian oso handiak direnak, mugabeak. Horietako bat Irungo Boulevard kafetegia dugu. 
Lekua xumea da, atsegina, erosoa, txoko goxoa. Bertan artea aurkituko duzu arte ederra eta era askotakoa.
Mikelek eta Jonek jakin izan dute hori lortzen eta bete-betean asmatu dute, gainera.
Hara hurbilduz gero, beti dago erakusketaren bat: pintura, keramika, argazkiak…, edota liburu baten aurkezpena.

Garagardozale amorratua zara? Marka askotakoak edateko aukera izango duzu, eta tragosxka bat hartzen duzun bitartean, aldizkari interesgarriak dituzu han irakurtzeko, eguneko prentsaz gain, jakina.
Pasadan abendua, Laura Ruizek –”7 emakume en femenino taldeko partaideak– izan zuen erakusketa.

Laura_1059

Ahal izanda, ez galdu bertara joateko aukera, ez zara damutuko eta.
Boulevard Kafetegia
Anzaran plaza 11
Irun

Zapato azule

-n -kargitaratuta
1

zapato azule

Larunbatean izan zen, hau da, zapatuan, Ondarroan esaten den legixek, ekainaren azken zapatuan ospatzen da. Zelako giroa bertan! Arrantzale egunean ere ez genuke topako halakorik!  Giroa… demasa, eguna… mundiala, txitxarro erreak… ezin hobeak!

zapato azule

Aspaldiko lagunekin egoteko eta disfrutatzeko aukera aparta, badakidalako egun horretan joango direla; zinema-zuzendaria, Aitzol Aramaio bertan izan zen.

 pankarta

Erreibindikazioak ere hantxe, presente: Gay eta lesbianen nazioarteko eguna, euskal presoak etxera. Eta Dinamartxan 210 lagun inguru bizikletaz Tolosatik Ondarrure. Dina Bilbao ondarrutar triatletaren omenez egiten da.

Dinamartxa

Egun honetan azoka bat ere egiten da: “Kamiseten azoka“; diseinu orijinalek edo politenak saria jasotzen du; leku askotatik etorritako disenatzaileek hartzen dute parte.
Zer gehiago eskatu leike?

zapato azule

Nestor Basterretxea

-n -kargitaratuta
Erantzun

Nestor Basterretxea

Martxoaren 29an, larunbatean, Radio Euskadi Hondarribian izan zen programa bat egiten. Luze eta zabal jardun zuten Txillidaz, Remigio Mendiburuz eta Oteizaz, denak hilda; Basterretxeaz, aldiz, azaleko aipamen bat baino ez.
Nestor Basterretxeak 84 urte ditu, buru argikoa, apartekoa, proiektuz beterikoa. Aukera ona zatekeen berari elkarrizketa egitea, zuzenean entzuteko bere hitzak, gogoetak, dituen asmoak…

Larunbat horretan bertan, pintxo batzuk hartzen ari ginela San Nikolasen, alde zaharreko Arma Plazan, hara non ikusi nuen Nestor Basterretxea kamaraz inguraturik. Ez nuen gehiegi pentsatu behar izan bertara hurbildu eta argazkiak egiteko. Galdetu egin nien ea zer zen montaia hura guztia. Ekainean programa berri bati ekingo ziotela erantzun zidaten: “La vista de Euskal Herria”.

 nestor basterretxea_0023 copia

Interneten  informazioa bilatzen hasi nintzen. Zer jarriko dut? galdetzen nion neure buruari; ezezaguna zitzaidana jartzea erabaki nuen.
Itsas ondoan jaio, Bermeon, eta itsas ondoan bizi, Hondarribian. Basterretxeak 1952. urtean egin berria zen Arantzazuko
Santutegiaren horma-margoak egiteko lehiaketa
irabazi zuen.
Kriptaren muralak margotzen hasi eta Arantzazuko fraideek bertako
apaizgaiei ezabatzeko agindua zieten; 11 mural ezabatu zituzten;
agindua Gipuzkoako apezpikuak eman zuen. Margoak erabat figuratiboak izan arren eta margotutako eszenak erligio eszenak izan, ez omen
zitzaizkion oso egokiak iruditu apezpikuari.

1958 Irunera etorri eta zizelkaritzari heldu zion. Teknika eta
disziplina bat baino gehiago ikasi eta erabili izan ditu: pintura,
zeramika, argazkigintza, diseinu industriala, arkitektura, zinea… Azken
horretan, Fernando Larruquertekin batera egin zituen Pilotari eta
Alkezar, eta harribitxia den Ama Lur (1968) filma.

60-70eko hamarkadan GAUR taldearen partaide izan zen, hainbat margolari, arkitekto eta eskulturgile entzutetsuekin: Amable Arias, R. Ruiz Balerdi, R. Mendiburu, J. Oteiza, J.A.
Sistiaga, E. Txillida, J. L. Zumeta. GAUR taldea (1966) euskal artistek
osatzen zuten, artearen berrikuntzan eta  esperimentazioan
interesatuak. Argazkian ditugu denak, Amable Arias izan ezik.

GAUR taldea

Auzolana: Molinar ubidea

-n -kargitaratuta
Erantzun


Molinar ubidea

Eliz atariko auzolanean ari zirenei argazkiak egiten nenbilela, esan didate:
–¿Les has hecho fotos a los del auzolan de la acequia Molinar? Estarán hasta las 11.

Ez dute euskaraz berba egiten, hala ere euskal hitz asko eta asko darabiltzate eguneroko bizitzan. Erretena garbitzen ari zirenengana joan eta Jesus Mari Aoizek eman dizkit azalpenak. Berbetan ari ginela, momentu baten esan dit: “Todo lo que retiramos de la acequia, lo echamos a la zaborra“. Eskuaz keinua eginda, pilatutako zikinkeria erakutsi dit, zaborra erakutsi dit. Esan behar dut grazia egiten didala entzuteak nola ahoskatzen dituzten hitz horiek, zeta horiek, gaztelaniaren ahoskeraz!

Mendiko oinetakoak ditudan arren, zikindu edo busti egingo ote naizen kezka dute, belarrak bustita daudelako eta lokatza dagoelako. Sekulako kiratsa dario erretenetik ateratzen duten lokatzari!

–Ura moztuta dugu orain; berriz pasatzen hasten denean, hasieran arre-arre ikusiko duzu eta segidan garbi-garbia. Minutu batzuren kontua baino ez da.
Hala izan da. Hamaiketakoa jateko prest daude, Zazpiturrieta iturriaren ondoan.

 Hamaiketakoa-almuerzo
  -Egun on, Jesus Mari. Azalduko didazu zer egiten duzuen auzolan hau aurrera eramateko?
Ubidearen garbitze-lanak urtean bitan egiten dira, maiatzean eta ekainean. Horretarako, Ureztatze-batzordeak deialdia egiten du idatziz, eta bertan azaltzen du zein egunetan garbituko den. Beti izaten da larunbatean eta goizez, goizeko 8etan hasi eta 11k aldera amaitu; 20-30en bat lagun biltzen gara, denak borondatez.
Erretena 30 baratzez dago osatua eta 9 hektareako azalera du (90.000m2). Erretena 94an egin zuten.
Orain errazagoa da garbitzea, lehen lur-arrasean zihoanez, belarrak eta lurra garbitu beharra zegoen. Aspaldi baten, erretena garbitzera joaten zenak kobratu egiten zuen, lan oso neketsua baitzen.
-Deialdia egin eta…, ba al dakizue zenbat lagun azalduko den?
Ez, baina beti etortzen dira, erretena garbi mantentzea denontzat baita mesedegarri, eta auzolanean eginez gero, askoz errazagoa!

-Ureztatze-batzordea aipatu duzu…
Ureztatze-batzordea osatzen dute baratzea aldamenean duten bi lagunek. Udaberrian egiten da batzorde-aldaketa, beraz laster izango dugu berria, eta hurrengo batzordean egongo dira oraingoen aldamenean baratzeak dituztenak, eta horrela hurrenez hurren.
Eskerrik asko, guztioi.

Hamaiketakoa-almuerzo

Santa Zeziliako erromeria

-n -kargitaratuta
Erantzun

Santa Cecilia

Santa Zezilia ermita Garinoain herriaren lurretan dago, galsoroen artean, muino txiki batean, Artaxonarako bidean.

–Javier, noiz ospatzen da erromeria?
Bestaberri egunaren ondorengo larunbatean. Elizatik  oinez joaten da bertara, goizeko hamar eta erdietan, 3km egongo dira, gutxi gora behera. Sakristauak parrokiako gurutzea eramaten du, eta behin bertara iritsita, meza. Mezaren ondoren soroak bedeinkatzen dira.
Ermita kokatuta dagoen lekua Burdin Aroko herriska bat da, erromanizatua, kastro erromatarra da. Lubaki bikoitza eta harresi bat ere badaude, eta estalita egon arren airetik oso ondo antzematen da; Jimeno Juriok deskubritu zuen. Ailegatu baino lehen, otoitz egiteko geratzen da ermitatik gertu dagoen leku baten, inork ez daki zergatik, baina hala egin ohi da, Santakruzalzina izeneko leku batean; toponimo gisa agertzen da izen horrekin.
Ezagutzen duzu bi Santa  Zezilien istorioa?

Unzue


–Ez. Kontaidazu!

Data zehatza ez dakit, 1700. urtearen inguruan  izango zen, hor nonbait. Udalak pertsona bati ordaindu zion Ama Birjina bati itxura aldatu eta Santa Zeziliarena eman ziezaion, lehendik zegoenaren ordez jartzeko.  Santa Zeziliaren irudia aldatzera joan zirenean, harri-jasa –pedregada– bota zuen eta ama birjina biak lagatzea erabaki zuten.
Gaur egun, zaharrak ermitan jarraitzen du; besteari, Santakruzalzinakoari, zuriberria kendu zioten, zaharberritu egin zuten, eta deskubritu zuten ama birjina gotikoa zela. Egun, Garinoaingo elizan dago.

Larunbatean izan zen erromeria; abadeak meza eman zuen, baina eguraldi
txarragatik herritarrak ez ziren hamaiketakoa egiten geratu, ondo
prestatuta joan ziren batzuk izan ezik.

Santa Cecilia

Maite Biurrarena

-n -kargitaratuta
Erantzun

 
maite

Igandean Leitzan izan ginen. Maitek, taldeko batek –7 emakume en femenino– erakusketa zuen hantxe, jaioterrian, eta haraxe abiatu ginen Laida eta biok, lagunaren lanak ikustera.
Bertara ailegatu eta ezin aparkatu inon, leku guztietan autoak! Gero konturatu ginen zergatik zen: kultur astea ospatzen zuten. Herriko plazan artisauen postuak; tabernetan pintxo goxoak –zelako kroketak! aspaldian halakorik jan barik nengoen–. Giro polita eta Bidasoa aldeko aurpegi ezagunak aurkitu genituen.

Udaletxeko goiko solairuan Maiteren obra; batzuk ezagunak, beste batzuk, aldiz, berriak. Aspaldi baten kontatu zidan amarekin lotutako istorio polita, amak umetan egin zion opari bat zela eta: koloretako arkatzak. Hantxe zeuden.

maite biurrarena-erakusketa

Gutxitan izan naiz Leitzan, azkeneko aldian bizikletaz, Leitzarandik, Plazaola trenbidearen bidetik. Alabarentzat lehenengo aldia zen; herri txiki baten ez zela sekulan izan ematen zuen, dena zen harridura.

–Ama, behorrak daude herrian, etxeen arteko berdegune horretan! –garai baten baratzea izandakoa–.  Zenbat denbora halakorik ikusi gabe! Ze berdeak dauden mendiak, eta ze gertu!
–Entzun, entzun, ama! Txoriak kantari!
–Amatxo, konturatzen naiz gero eta nekezago egiten zaidala Bartzelonara bueltatzea!

Agur esan genion Leitzari koartel zaharraren ormetan dagoen graffitiari argazkia egin ondoren.

 graffitia

Errepublikaren koloreak

-n -kargitaratuta
2

graffitiak_0047 copia

Aurreko larunbatean graffiti lehiaketa egin zen Irunen Errepublikaren eguna ospatzeko. Disfrutatu egin nuen ikuskizunarekin: arratsalde eguzkitsua, koloreak nonahi, gazteak  arte lanak sortzen sprayz inguraturik eta euren estetika erakusten: kaputxak, inork ezagut ez ditzan, inork jakin ez dezan nor izkutatzen den sinadura horren atzean; praka bakeroak, kolore apalak… Batek esan zidan pintatzen ari zena lagun bati dedikatzen ziola, beti elkarrekin pintatzen baitzuten.

Nire esker ona euren kolaborazioagatik, inolako pegarik gabe ibili ahal izan nintzelako euren artean argazkiak egiten.

 graffitiak_0041 copia

Irradaka

-n -kargitaratuta
Erantzun

irradaka

Martxoaren 7an IRRADAKA ekitaldian parte hartzera gonbidatu ninduten. Ondarroako emakumeen Udal berdintasun kontseiluak antolatutako ekitaldia Kafe Antzokian egin zen. Idazle batzuek testuak irakurtzen zituzten bitartean, beste emakume batzuek margotu egin behar zuten panel bat. Beste hiru emakumek musika jo; eta nik argazkiak atera.

PARTAIDEAK
Emakume idazleak:
Aintzane Arrieta (Aulesti)
Yolanda Arrieta (Etxebarria)
Leire Bilbao (Ondarroa)
Yolanda Larreategi (Markina)
Miren Agur Meabe (Lekeitio)
Maribi Unamuno (Aulesti)
Ana Urkiza (Ondarroa)

Irakurleak: Emakumeentzako jabekuntza Eskolako ikasleak (Munduko emakumeen literatura ikastaroa).
Mari Cruz Lekunberri
Alaitz Monasterio
Mª Antigua Beristain
Miren Urresti

Emakume margolariak:
Nagore Agirre
Nekane Akarregi
Angela Etxebarria
Josune Laka

Emakume musikariak:
Nekane Etxebarria (soinua)
Esther Gabiola (biolina)
Uritze Laka (flauta)

Eskolastikako kidea:
Isa Castillo
Antolatzailea:
Ondarroako Udal Berdintasun Saila
Rosa Baltar

Irradaka
Irra, irrada, irradan, irradaka.
Irra: kirrinka, burrunba, garrasia.
Irra: usoei nahi oiloei egiten zaien deia, jaten emateko orduan.
Irrada: errenkada, lerro, ilara, erreskada.
Irrada: eskuz ereitean egiten den botaldi bakoitza.
Irrada: goruaren ardatzean batzen den hari-besobete bakoitza.
Irrada: korruko dantza.
Irrada: izpia, irradiazioa.
Irrara: txorien txorrotxioa.
Irradan egin: lasterka egin, korrika egin, arineketan egin.
Irradan egin: dantzan egin.
Irradaka: besaka, ahurka, parrastaka.
Irradatu: errainutu, distiratu, dirdiratu.
Irra, irrada, irradan, irradaka.

irradaka-murala_0185 copia 2