Tag Archives: twitter

Kazetariek: Facebook edo Twitter? edo biak?

by arantzabal

Bat baino gehiago ibiliko ginen bueltaka gai honekin… eta bueltaka jarraitu behar. Euskarazko prentsan, (Euskal Herrikoan auskalo…) ez dakit argi dugun zer egin Facebook-ekin. Twitterrekin asmatzen daude hainbat hedabide, nire ustez. Tartean Argia da horietako bat (eta hau Argia sarietarako gonbita jasota ostean idazten dut, e? 🙂
Hala ere, zer egin Facebook-ekin? ez dakit, ez dakit…

Bi adibide ekarri ditut astean bertan jasoak. Lander Arbelaitzena Twitterretik jaso nuen eta El Paisen irakurri dut John Carlinen bi orriko artikulua. Argian Facebook-ekin hastekotan dira, El Paíseko Carlinek “no gracias” dio. Facebook-eko El paisek 170.000 jarraitzaile ditu…

1- Argiako Arbelaitz lagunak Gaur8-n egindako elkarrizketatik:

– Twitterrez ari garela, alde
handiarekin Interneten presentzia duten komunikabideek gehien erabiltzen
duten sare soziala da. Zergatik Twitter?

“Argia” aldizkariko kazetari guztiok orain bi urtetik dugu Twitter.
Denok. Eta alde onak dezente ikusten dizkiot. Batetik, zure informazioa
beste era batera ziurrenik iritsiko ez litzatekeen komunitate batengana
iristea lortzen duzulako. Badut sentsazioa azken hiru urteotan adinaren
batez bestekoa asko jaitsi dugula, eta hori Facebook eta Twitterri esker
da. Bestetik, kazetarientzat kristoren tresna da, informazio iturri
bezala etengabe berritzen doan jarioa duzulako. Gainera, zure irakurleak
zuzenean zurekin harremantzea ahalbidetzen du. Gertutasuna eta
azkartasuna ditu. Lehen pentsaezina zen “Argia” bezalako astekari bat
manifestazio batera joan eta momentuan bideoak zirkulatzen jartzea edo
zuzeneko kontaketak egitea.

Gehituko nuke iruditzen zaidala Twitterren asko zentratzen ari garela
denok, Facebooken askoz jende gehiago dabilela konturatu gabe. Baita
Euskal Herrian ere. Eta orain hori indartzen hasiko gara, laster
“Argia”-ko kazetari guztiok izango ditugu Facebook profil irekiak.

– Zure ustez, zergatik alboratu da Facebook?

Ba ez dakit zein den arrazoia, baina bada egin dugun gogoetetako bat.
Twitter denok dugu, oso pozik gaude, eta, erabiltzen badakizu,
kazetaritza egiteko oso ondo dago, baina, zer gertatzen da Facebookekin?
Agian hasieratik badu konnotazio hori, nolabait parrandako argazkiak
jartzeko zerbait dela-edo. Alde batera utzi dugu eta nire ustez hori
akatsa da.

Tresna hauek oso onak dira norberak egiten duen lana adierazteko. Zuk
sekulako erreportajea egiten baduzu, eta, ez baduzu egin duzula esaten,
ia egin ez bazenu bezala da. Webgunera erabiltzaile batzuk iritsiko
direlako, baina gehiengo bat ez. Ez da egindako lana Twitterren bidez
argitaratzeko lotsarik izan behar.

2- “Twitter o Facebook” deitzen den artikulua, John Carlinek idatzitakoaren amaieran esaten da:

Finalmente, ¿yo con quién voy? ¿Twitter o Facebook? He probado las
dos cosas y decididamente me decanto por Twitter. A muchos periodistas
les gusta decir que se han metido en esta profesión para cambiar el
mundo, para defender los derechos humanos, incluso — ¡por el amor de
Dios!— para contar la verdad. Bien. Algo de eso —bastante de eso— hay,
sin duda. Pero negar que, como todos los escritores, no lo hacemos
también por vanidad, para ser admirados, recibir aplausos y llegar a
muchos lectores es caer en la mentira o en el autoengaño. Twitter
canaliza y alimenta el narcisismo y no es ninguna casualidad que
muchísimos periodistas seamos tuiteros.

¿Facebook? No, gracias. Uno ya hace más que suficientemente el ridículo en la vida real.

Egia esan, esaten ditu beste hainbat gauza… eta ez nago ba denekin ados. “ligero xamar” ez ote den artikulua egiten…:

Twitter, por el contrario, se acomoda más al narcisista, a aquel que
tiene que demostrar al máximo número de gente posible (el gran indicador
de esta red es el número de followers o seguidores, personas que
voluntariamente buscan el perfil de uno y se apuntan para recibir lo que
el elegido quiera decir) lo listo o gracioso o ingenioso que es, o lo
informado que está sobre los acontecimientos mundiales. Twitter, que
solo admite 140 caracteres por entrada, es más cerebral; Facebook, donde
se publican 750 millones de fotos cada fin de semana, más corporal.

Si, como ha dicho Santiago Segurola, Twitter es “un bar de
borrachos”, Facebook es un burdel. O, quizá, para ser un poco más
justos, Twitter es un bar cualquiera en el que algunos se emborrachan y
se dicen de todo y Facebook es un club de copas en el que existe la
opción de ligar.

Amaitzeko, zalantza. Baina:

Eta ez dakit ba… nago, bezeroari begiratu beharko geniokeela orain ere… Ze gero eta argiago dudana da kazetari izan gura duenak eta, areago, kazetari denak, bezeroari begira idatzi beharko duela. Ia asmatzen dugun.

Paperean eta telebistan ere tuit

by arantzabal

@font-face {
font-family: “Times New Roman”;
}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal { margin: 0cm 0cm 0.0001pt; font-size: 12pt; font-family: “Times New Roman”; }table.MsoNormalTable { font-size: 10pt; font-family: “Times New Roman”; }div.Section1 { page: Section1; }

Aurreko baten hemen idatzi nuen nola notizia
bat hasi daitekeen tuit bat botata. Tuita, argazkia, lokalizazioa… gero bideoa…
eta telebistarainoko edo paperean argitaratzerainoko bidea. Baina uste dut
zirkulua isteak gure bezeroaren gogobetetasuna asetzen lagunduko lukeela. Zer da zirkulua istea?

Aste honetan egin ez dugun baina posible
litzatekeen adibidea: Mundumira jaia.

  • Asteburuan Mundumira jaialdia izan dugu
    Debagoienean. Tuitak, aurrez elkarrizketak, agendak, erreportajea paperean, telebistan… denetik egin
    dugu ze jai garrantzitsua da Debagoienerako. Aurre-lan polita.
  • Asteburuan tokatu zaigu jaialdiaren berri
    luze eta zabal lantzea. Sarean momentuan bertan, eta paperean azalean joan da, telebistan magazine berezi bat egin dugu…
  • Goiena paperan genioen: “Eguraldiak lagundu izan balu,
    festa borobila” Mundumirako antolatzaileak “oso gustura” daude
    Eskoriatzan eta Gatzagan ospatu den jaiarekin, euria oztopo izan arren”.

Hori lortu dugu zapatu-domekan lana eginda: antolatzaileen iritzia eta kalean aliritzira hartutako lauzpabost lagunen iritzia. Hau da, galdetu diegu antolatzaileei ea zer
moduz egon den jaia. Zer erantzungo digute? “oso gustura”,
“jende asko”, “eguraldi txarra baina giro ona”… hau da,
edozein herriko jaietan jasotzen ditugun erantzunak. Beti dago giro ona eta
jende asko. Eta esan dezadan, aspaldian, parte hartze handia. Beti dena on. Baina beti da ON?

Uste dut jai guzti-guztiak ondo joan direla
aipatzen jarduteak muga bat duela. Eta hedabideok jarri beharko genieke muga
hori sinesgarritasunaren izenean. Zelan baina? Proposamenetako bat da sare sozialei kasu egitea.

Mundumira jaiarekin astelehenean atera genuen
hau:

GoienaAzalaMundumira.png 

Eta hori berori horrela atera arren ahots
diskordanteren bat-edo sartu izan bagenu? edo sare sozialetan denak pozik
baleude ere beste ikuspuntu hori? Nire ustez asko irabaziko luke artikuluak eta
kazetariaren firmatik haratago ere irakurriko litzateke. Jaien kroniken
amaieran tuit bat sartzearen aldekoa naiz. Tuit sinatua, 140 karaktere… batzuetan
graziosoa, besteetan ildo ofizialaren kontrakoa, besteetan antolatzaileen esana
babestuko duena, besteetan kuriosidade txiki bat…

Hiru adibide, tartean nik botatako bat:

Komentario kurioso ba (nik ere flipatzen dut honekint:
TuitMundumiraJoseba.png

Jendez lepo zegoela zioen Eskoriatzako tuit bat:
TuitMundumiraJosu.png

Kritikak sumatu ostean idatzitako tuita domeka arratsaldean:TuitMundumiraIban.png

Pistak lor genitzake sare
sozialei kasu eginda eta 2012ko kazetariak uste dut begiratu beharko liokeela sarean mugitzen dena. Batzuetan dagoenetan emateko eta lekua egin paper eta telebistan, bestetan jendearen iritzia gurearekin bat datorrela jakiteko, etab.  

Nire proposamena, artikulu luzeetan,
jaietakoetan eta abarrekoetan aukeratutako tuit bati lekua egitea informazioa
osatze aldera bai telebistan eta bai paperean. Tuitarekin hasitakoa tuitarekin itxi.

Gure bezeroak eskertuko luke edo ez? horixe baita gakoa…

Gaur, astebete pasata, beste mundumira baten berri ere emango dugu, izan ere kazetariek egun gehiago izan dituzte lana egiteko eta badakigu gatzagarrak ez daudela oso gustura… Tuitean triste genioena disgustu izango da biharko papereko, sareko eta telebistako notizian.

Kazetaritza zelan aldatu den! Adibidea

by arantzabal

Gaur lanera nentorrela ikusi dut auto batek harrapatu duela lagun bat. Albistea dago.

  • Ez zegoen laguntza beharrik, hiru-lau lagun zeuden istripua izan duen laguna artatzen eta nirekin batera heldu da udaltzaingoa. Erredakziora deitu dut albistea gertatu dela kontatuz.
  • Argazkia atera dut.
    IstripuaMuxibar1.png

  • Tuiteatu dut poltsikoko telefonotik: Istripua Muxibarren. Mutil gaztea lurrean etzanda, anbulantzia bidean. Kontuz gidatu. pic.twitter.com/okLAQPjh  Tuita geolokalizatuta bidali dut.
  • Beste tuit bat, ze beste argazki bat ere banuen: Udaltzainak, Ertzaintza… Ez dirudi oso larria, berbetan dago mutila, kontziente. pic.twitter.com/gUr3EdFB
    IstripuaMuxibar2.png
    Gure erredakzioan martxan zeuden, ni han nengoela bideo-kazetaria eta kazetari-argazkilaria heldu dira. Haiek geratu dira lanean.
  • Tuiteatutakoak erantzun bat izan du. @aurbietak erantzun du. Elkarrizketa sortu da: @iarantzabal Arrasaten horrelako istripu gehiegi ematen ari dira azken urteetan: diariovasco.com/v/20110830/alt…
  • Lotura bat eman du eta hor badago aztergaia, antza… Arrasaten antzerako istripu asko gertatzen omen dira… EAE-ko hirugarren herria omen, zerrenda honetan… 
  • Bulegotik Ertzaintzara deitu dugu, baina beraiek ez zekitela ezer ze Udaltzainak eman dutela zerbitzua. Udaltzainei deitu diegu, baina orain komunikazio arduradun bat dute eta handik bueltan heldu behar informaziora. Ezin itxaron, hala ere. 12:30ean emango ei dute horren berri… 🙁
  • Istripuan bertan egoteagatik, hau da, kale-kazetaritza egiteagatik, hainbat datu jaso ditugu. Bertatik, bertara, albiste izan direnek emanak.
  • Datuak jasotzeaz bat egin dugu albistea eta zast! argitaratuta: http://goiena.net/albisteak/gazte-bat-harrapatu-du-auto-batek-arrasaten
  • Argazki galeria bat ere egin dugu, 13 argazkirekin.
  • Ez diogu bideoari itxaron. Bideoa editatu dugu 5-10 minututan eta gero igo dugu artxibora eta artxibotik goiena.net-era. Lehenengo albistea argazkiarekin eta gero bideoa gehitu. Sarean dago.
  • Tuit batekin erantzun diot @aurbietari: @aurbieta badago nondik tiratu. Egia esan, Arrasateko zebrabideetatik inor aterako den edo ez asmakizuna da, normalean ez da ikusten!  Eman dut iritzi bat, niri batzuetan gertatu zaidana, ze autoan noala, zebrabidetik gurutzatzea gura duena ez da erraz ikusten. Autoak aparkatuta daude (legez) zebrabidearen marraraino bertaraino…
  • Beste tuit bat bota dut aurbietari datu gehiago emanez eta baita twitter bidez jarraitzen nautenei ere: @aurbieta Albistea: http://tinyurl.com/7qhcad7 Akaso sakonduko dugu paperean albistea. Gaur gauez 12 autotan ere lapurtu dute Arrasaten. Bide batez, albistea lantzeko pista eman didala jakinarazi diot eta eman diot beste albiste bat gaur gauean lapurketak egon direla bere herrian, dozena bat autotan. Oraindik landu barik dugun albiste bat, baina erredakzioan dagoena dagoeneko.

Zertarako kontatzen dut hau dena? Kazetaritza asko aldatu dela esateko eta 2012n kazetaria izan gura duenak horrelakoei ezin diela muzin egin argitzeko.

140 karakteretan haserretu? horixe baietz!

by arantzabal

Goiena paperean argitaratu zuen, baina sarean jarri duten arte irakurri barik nuen Andoni Urtzelai lagunaren artikulua. Han dioen zati honek eman dit zer pentsatua:

Bruselako politikariek beraien bidaien inguruan onartutakoak
zalaparta ekarri du Interneteko sareetara. Hemen, horren harira, bestean
Cuatroko esatariak informatiboan zioena: Internet bezalako tresna
eskura edukita, protesta eta eragiteko zein baliagarria den ikusita,
kalean manifestatzeak ez du jada zentzurik, hori beste garai bateko
anakronismoa da… Ez, gainera putre hauek kaleetatik atera nahi gaituzte,
Twitterreko 120 karaktere nahikoa direlakoan gure haserrea erakusteko…

Eztabaida hauxe erabili dugu lagunartean geuk ere. Nire iritziz “kalea gurea da” pintada gaur gaurkoa izan badaiteke ere egia berdaderoa da 140 karakterek kalea bezainbesteko garrantzia izan dezaketela gaur, edo handiagoa.

Tabernetan 140 karaktereko komentario asko egiten ditugu guk (eta Andonik eta biok txanda noiz hartuko): harek esandakoa errepikatu, handik ekarritako bat mahai-gaineratu, ideia berri bat bota, ondokoari entzun, kuadrilako beste baten komentarioa ezagutarazi, uste batekin kontrastatu, aipu berri bat erantsi… Eta ederra da elkarrizketa hori kaña batekin eskuan. Ez dago dudarik, “taberna gurea da”. Hala ere, pintada egileak gaur sare-sozialetan ere badaude esaten, entzuten, elkarrizketan… Horixe da 140ko jarduna, tabernako jardun bat kaña barik 🙂

140an haserretu? ez zara haserretuko ba! Hori bai, Twitterreko 140 karakteredun mezu asko behar dira gure haserrea (ere) kolektiboa dela erakusteko eta jarritako adibidean balio izan dute baita eragiteko ere.

Tuiten gainean sortutako iritzi-trukea: ondorio batzuk

by arantzabal

Hainbat ondorio atera ditut CodeSyntaxek antolatutako iritzi trukaketatik. Neure ondorioak, eta ez han geunden guztion artean adostuak.

– http://eu.umap.eu/n/ bada hedabide bat. Robot batek kudeatutakoa da eta bere alde on eta txarrak ditu. Niri gustatzen zait produktua eta gustatzen zait batez ere ez delako mugatzen 140 karakteretara. Tuitak oinarria dira, baina ez azken produktua. Flipboard gogorarazten dit eta asko gustatzen zait iPad-eko aplikazio hori.

– Tuit gehiago balego hobeto funtzionatuko luke umap moduko robot batek. Seguru baietz. Baina horretarako idazleen denbora inbertsio handiagoa behar da robotak bere lana hobeto egin dezan.

– Jarraitzen dut pentsatzen Twitter badela izan sorkuntza garaturako kapagailu.

– Twitterrek jende gehiago jarriko badu euskaraz idazten: ondo etorri. Hori ona da euskararendako. Hala ere, seguruenik gero eta lotura gutxiago egingo dira euskarazko testuetara testu gutxiago egongo direlako. “Egunak 24 ordu, halaxe ikasi nuen nik”.

– Sustatu dut maiteago ze hor bai, hor kazetari lana dago, editore lana…  robotek egin ezin duten horrek balioa ematen dio Sustaturi. Sustaturi, adibidez. Eta eguneko lauzpabost albiste horiek iragazi dizkidan pertsonen hedabide hori nahiago dut erabiltzaile modura. Besterik da profesional modura, ze tuitak jarraitzen ditut eta oso baliagarri zaizkit. Beraz umap + sustatu +… darabilzkit.

– Twitter ez da hedabide bat. Eta arrakasta, hain zuzen, horretxek ere badakar. Hedabide mailan kokatuko ez nituzkeen tuit asko daude Twitterren, gehienak. Twitter “what´s happening?” galdetzen hasi zaigun arren asko dira “what are you doing?” galderari erantzuten geratu direnak.

– Niri, interesatzen zaizkit nire lagunen mezuak nahiz eta ez izan landuak, serioak, informazio funtsezkoak daramatenak, lotura barik… Gustatzen zait jakitea laguna etorri dela X kontzertutik, edo gaur jaiki denean bururatu zaion hau edo beste, edo halako herrixketan egon ostean bueltatu dela etxera, edo kontrolean geratu dutela autobusean zihoala… Hain zuzen ere, horrek balio bat du eta da GERTUTASUNA. Eta bada, kontrara, motibo bat tuiterlari gehiago ez jarraitzeko ze horrelako asko zarata izatera ere heltzen da. Jarraitzen ditudanak oso gustura jarraitzen ditut eta hala ez balitz ez jarraitzea oso erraz jartzen du Twitterrek.

– Pertsona batek ikusi dezake eta bakarrik ikusi besteek egiten-esaten dutena. Libre da, noski. Hori jasotzaile hutsa da eta ez da ezinezkoa hori egitea. Hori bai, denek hori egingo balute… umap makalago bat, adibidez.

– 190.000.000 erabiltzaile dira. Horri ez dago bizkarra ematerik eta horiek ere badira jokatzeko moduak markatuko dituztenak. Profesioan gabiltzanondako oso kontuan hartu beharreko errealitatea da Twitterrek ekarri duena.

– Twitterreko erabiltzaileek botatako mezuen edukietan %4 dira albisteak. Hala ere, informazioaren ikuspuntutik oso interesgarriak dira elkarrizketak (%38). Lotura interesgarriak lortzeko modu oso ona ere bada (%9). Eskerrik asko Joxe Aranzabali datuok ekartzearren.

– Twitterrek ez du papera hilko. Borobila da esaldia, baina ez dago hori pentsatzeko arrazoirik.

– Amaitzeko, “Tuit hauek” libreago idatzi ditut, batzuk luzeago edo motzago. Ui, ez dira tuitak, puntuetako batzuk 140 karaktere baino gehiago dute, gehienek. Ez da zailagoa muga barik idaztea, 140 karakteretan sartu beharrak ez du errazten (quark-eko kaxa gogorarazten dit batzuetan)
Mezu hau argitaratu dut blogean. Eta batzuk irakurriko duzue goiena.net-eko portadan dagoelako, beste batzuk RSS jarioei esker, beste batzuk blog hau bisitatzen duzuelako noizbait, beste batzuk tuit batetik etorriko zineten honaino ze tuitok izan badira zabalkuntzarako erreminta ona, gero eta jende gehiagorengana heltzen dena, portzierto.
CS10Urte
Eta ahaztu barik: zorionak Codesyntaxi. 10 urte Getariako baxu hartatik Kantoi gasolindegi parera (han ezagutu nuen nik hiru laguneko enpresa) eta orain Azitainera. Uste askotarako!

Twitter sorkuntza kapagailu: sakontasuna behera eta zitak gora

by arantzabal

Hilabete da. Hilabete osoa baino gehiago blog honek ez duela letrarik jaso. Eta blog hau balitz salbuespena…

Nik ez dut sekula egin collagerik artaziekin papereko argazkiak eta
testua elkartzen, quark-a betetzea tumatxa zen garaian hasi ginen gure
belaunaldikook kazetaritzan. Gero etorri ziren web estatikoak-edo eta
hori berori ere aurreratzea izan zen. Horren ostean blogak, eta hau bai
benetako hedabide baten “jabe” izatea: norberak ahal eta gura duenean
idatzi, idazteaz bat publikatu, banaketa sisteman eurorik gastatzeke,
karaktere zehatz batzuetara makurtu barik, erretratuekin zein bideoekin
lagundutako artikulu multimediak, norbera editore, azalpenik eman
beharrik ez inori bertan idatzitakoaz…

Hala eta guztiz, hilabete idatzi barik blog honetan… Bitartean twitter
izan dut inoiz baino gogokoago, Facebook-en bolada ere atzean
geratzeraino. Horren kulpa dute twitterrek berak, jarraipena egiteko
darabildan tweetdeck irakurgailuak eta zein euskaldunek tuiteatzen duen ikusteko ere balio izan didan umap-ek.
Gustatzen zait 140 karaktereko esaldia pentsatu beharra ere, laburtu
beharra, lastoa kentzeko askok (ez denek) egiten duten ahalegina…
Twitterrek iraultza berria dakar. Oraindik falta da irakurgailuak
gizartean zabaltzea, baina hori pasatutakoan geratu ezineko trena izango
da. Hori badaki iPad batean tuiten eta Facebook-eko mezuen jarraipena egin duen edonork Flipboard edo antzeko tresna batekin.

Baina edukia? Eduki berria ere badakar?

Uste dut twitterrek sorkuntza mugatzen duela. Edo esan beharko nuke 140
karakterera ekarri duela esateko dugun hori guztia. Idazle gehiago
ikusten ditut twitterri lotuagoak blogari baino azkenaldian. Eta zer
gertatzen da hau horrela izanda? ba ez dagoela sakontasun larregirik
esaten direnetan. Artikuluak erlazionatzen ditugu, harek edo bestelakok
idatzitakoa retuiteatu. Besteen pentsakerak gure twitter perfilarekin
errepikatu (askotan gazteleraz edo ingelesez, eta euskal esparrutik
kanpokoak). Mugatu dugu “gure” edukia 140 karakteretako mezu batzuetara
eta esan beharrik ere ez dago blogean aipatuko ez genituzkeen errazkeria
asko ere sartzen ditugula tuit batean.

Tuitek balio dute hainbat ideia jende gehiagorengana zabaltzeko, baina
ez ideiak sortzeko eta garatzeko. Eta hori da twitterretik gogoko ez
dudan elementurik nagusiena. Sorkuntza zikiratzaile ere bada, bai
behintzat, sakontasun handiagoko euskarriak (blogak, papereko
artikuluak…) erabiltzeari lagatzen diogun heinean. Eta jakina,
lagatzen dihardugu.

Blogen eta paperaren defentsa

Die Zeit egunkariko zuzendariari irakurri
diogu erabaki zutela artikulu luzeak egitean jarraitzea, dokumentatuak,
serioak, baita zailak ere. Etorkizuneko paper-prentsan, berak dioenez
etorkizuna egon badagoelako eta “orientazio eta sakontze kazetaritza”
eginez emaitzak onak direlako. Arrakasta kasu bat da Alemaniako egunkari
honena eta argi du kalitateak dakarrela dirua. Harpidedun berri gehienak
20-30 urteko gazteak dira gainera… Sinestezina guk bizi dugunetik
begiratuta.

Baina paperari lotzen badizkiogu sakontasuna, kalitatea, orientazioa…
moduko berbak ez dago zertan hitz horiek ez erabili blogeko artikuluei
gagozkionean. Pentsatzen dut Interneten ere badagoela horrelako
artikuluendako lekua, diferentzia txiki (barkatu, bakar) batekin:
paperak ematen du dirua eta Internetek ez.

Arrakasta: multimedia ondo erabiltzea

Beraz, badirudi, oraingoz, sormen garatua agerikoago dela paperean eta
blogetan, esaterako. Hor lantzen dira gai potolo horiek guztiak eta
gero, zabaldu, tuit bitartez-eta ere egin beharra dago 2010ean.
Arrakasta, tresna guztiak egoki erabiltzetik etorriko dela dirudi.
Inbertitu beharko da digitalean eta asko, baina “ez dago paperagatik
gaizki-berbaka jarduterik” Giovanni di Lorenzok esaten duen moduan. Etorkizuna eta oraina ere multimedia da.