Tag Archives: kazetaritza

Kazetariek: Facebook edo Twitter? edo biak?

by arantzabal

Bat baino gehiago ibiliko ginen bueltaka gai honekin… eta bueltaka jarraitu behar. Euskarazko prentsan, (Euskal Herrikoan auskalo…) ez dakit argi dugun zer egin Facebook-ekin. Twitterrekin asmatzen daude hainbat hedabide, nire ustez. Tartean Argia da horietako bat (eta hau Argia sarietarako gonbita jasota ostean idazten dut, e? 🙂
Hala ere, zer egin Facebook-ekin? ez dakit, ez dakit…

Bi adibide ekarri ditut astean bertan jasoak. Lander Arbelaitzena Twitterretik jaso nuen eta El Paisen irakurri dut John Carlinen bi orriko artikulua. Argian Facebook-ekin hastekotan dira, El Paíseko Carlinek “no gracias” dio. Facebook-eko El paisek 170.000 jarraitzaile ditu…

1- Argiako Arbelaitz lagunak Gaur8-n egindako elkarrizketatik:

– Twitterrez ari garela, alde
handiarekin Interneten presentzia duten komunikabideek gehien erabiltzen
duten sare soziala da. Zergatik Twitter?

“Argia” aldizkariko kazetari guztiok orain bi urtetik dugu Twitter.
Denok. Eta alde onak dezente ikusten dizkiot. Batetik, zure informazioa
beste era batera ziurrenik iritsiko ez litzatekeen komunitate batengana
iristea lortzen duzulako. Badut sentsazioa azken hiru urteotan adinaren
batez bestekoa asko jaitsi dugula, eta hori Facebook eta Twitterri esker
da. Bestetik, kazetarientzat kristoren tresna da, informazio iturri
bezala etengabe berritzen doan jarioa duzulako. Gainera, zure irakurleak
zuzenean zurekin harremantzea ahalbidetzen du. Gertutasuna eta
azkartasuna ditu. Lehen pentsaezina zen “Argia” bezalako astekari bat
manifestazio batera joan eta momentuan bideoak zirkulatzen jartzea edo
zuzeneko kontaketak egitea.

Gehituko nuke iruditzen zaidala Twitterren asko zentratzen ari garela
denok, Facebooken askoz jende gehiago dabilela konturatu gabe. Baita
Euskal Herrian ere. Eta orain hori indartzen hasiko gara, laster
“Argia”-ko kazetari guztiok izango ditugu Facebook profil irekiak.

– Zure ustez, zergatik alboratu da Facebook?

Ba ez dakit zein den arrazoia, baina bada egin dugun gogoetetako bat.
Twitter denok dugu, oso pozik gaude, eta, erabiltzen badakizu,
kazetaritza egiteko oso ondo dago, baina, zer gertatzen da Facebookekin?
Agian hasieratik badu konnotazio hori, nolabait parrandako argazkiak
jartzeko zerbait dela-edo. Alde batera utzi dugu eta nire ustez hori
akatsa da.

Tresna hauek oso onak dira norberak egiten duen lana adierazteko. Zuk
sekulako erreportajea egiten baduzu, eta, ez baduzu egin duzula esaten,
ia egin ez bazenu bezala da. Webgunera erabiltzaile batzuk iritsiko
direlako, baina gehiengo bat ez. Ez da egindako lana Twitterren bidez
argitaratzeko lotsarik izan behar.

2- “Twitter o Facebook” deitzen den artikulua, John Carlinek idatzitakoaren amaieran esaten da:

Finalmente, ¿yo con quién voy? ¿Twitter o Facebook? He probado las
dos cosas y decididamente me decanto por Twitter. A muchos periodistas
les gusta decir que se han metido en esta profesión para cambiar el
mundo, para defender los derechos humanos, incluso — ¡por el amor de
Dios!— para contar la verdad. Bien. Algo de eso —bastante de eso— hay,
sin duda. Pero negar que, como todos los escritores, no lo hacemos
también por vanidad, para ser admirados, recibir aplausos y llegar a
muchos lectores es caer en la mentira o en el autoengaño. Twitter
canaliza y alimenta el narcisismo y no es ninguna casualidad que
muchísimos periodistas seamos tuiteros.

¿Facebook? No, gracias. Uno ya hace más que suficientemente el ridículo en la vida real.

Egia esan, esaten ditu beste hainbat gauza… eta ez nago ba denekin ados. “ligero xamar” ez ote den artikulua egiten…:

Twitter, por el contrario, se acomoda más al narcisista, a aquel que
tiene que demostrar al máximo número de gente posible (el gran indicador
de esta red es el número de followers o seguidores, personas que
voluntariamente buscan el perfil de uno y se apuntan para recibir lo que
el elegido quiera decir) lo listo o gracioso o ingenioso que es, o lo
informado que está sobre los acontecimientos mundiales. Twitter, que
solo admite 140 caracteres por entrada, es más cerebral; Facebook, donde
se publican 750 millones de fotos cada fin de semana, más corporal.

Si, como ha dicho Santiago Segurola, Twitter es “un bar de
borrachos”, Facebook es un burdel. O, quizá, para ser un poco más
justos, Twitter es un bar cualquiera en el que algunos se emborrachan y
se dicen de todo y Facebook es un club de copas en el que existe la
opción de ligar.

Amaitzeko, zalantza. Baina:

Eta ez dakit ba… nago, bezeroari begiratu beharko geniokeela orain ere… Ze gero eta argiago dudana da kazetari izan gura duenak eta, areago, kazetari denak, bezeroari begira idatzi beharko duela. Ia asmatzen dugun.

Gertukoa ez da beti tokiko eta bai tokikoa gertuko; gertukoa bai, beti da notizia gertukoa

by arantzabal

Aspalditxoan nabil bueltaka gertuko berbari. Eta horrenbeste kontu somatzen ditut gertuko… Niretzako oso gertukoa
da Unai Iturriagak asteazkenetan ateratzen duen Berriako artikulua, edo Anjel
Lertxundik egunero dioskuna; gertuko ditut Argiako hainbat blog eta gertuko
(oraindik gertuko 🙂 sumatu ditut Gaztezuloko hainbat atal. Gertukoak ere
Twitter bidez jarraitzen ditudan hainbat lagun. Denek dute lekua nik irakurri edo ikus-entzun gura nukeen hedabidean.

Tokikoari garrantzia ematen pasa dugu hainbat
urte. Horrela sortu genuen guk geuk “Tokiko telebisten elkartea”,
esaterako, edo “Tokiko hedabideak” kontzeptua erabiltzen dugu takian potian… eta sortzera
goaz orain Tokikom deitzen den enpresa, Topaguneak bultzatu eta tokiko
hedabideok jabe izango garen enpresa. Izena asmatua eta bide zati bat eginda
dago eta horrek ez du atzerabuelta errazik, baina orain espazio edo
esparruetarako baino gehiago gaude bihotzari begiratzeko.

Bihotza da gertukoa eta esparrua tokikoa

Horregatik, behar dugu inoiz baino gehiago gertuko informaziotik tokikotik
baino. Emozioak mugitzen gaituzte gaur lur zatiek baino. Guk, Debagoieneko
informazioa ematen dugu sarri, tokikoa, baina aterik itxi barik gertukoari.
Gertuko dugu Gipuzkoako Foru Aldundian gertatzen dena, edo gertuko dugu
kontra-azalean atera dugun Gorka Urbizuri egindako elkarrizketa. Gertuko ditugu
berez, eta gertukoago egiten saiatzen gara gure hedabideak erabiliz. Tokikoak
direlako? ez horrenbeste, baina bai gure bezero ikus-entzuleentzat erakargarri
direlako eta gustuko dituztelako. Gertuko direlako azken batean. Badago zerbait
tximeletak mugiarazten diguna, eta hori, gaur, inoiz baino gehiago, gertukoa
da.

Kazetaritza zelan aldatu den! Adibidea

by arantzabal

Gaur lanera nentorrela ikusi dut auto batek harrapatu duela lagun bat. Albistea dago.

  • Ez zegoen laguntza beharrik, hiru-lau lagun zeuden istripua izan duen laguna artatzen eta nirekin batera heldu da udaltzaingoa. Erredakziora deitu dut albistea gertatu dela kontatuz.
  • Argazkia atera dut.
    IstripuaMuxibar1.png

  • Tuiteatu dut poltsikoko telefonotik: Istripua Muxibarren. Mutil gaztea lurrean etzanda, anbulantzia bidean. Kontuz gidatu. pic.twitter.com/okLAQPjh  Tuita geolokalizatuta bidali dut.
  • Beste tuit bat, ze beste argazki bat ere banuen: Udaltzainak, Ertzaintza… Ez dirudi oso larria, berbetan dago mutila, kontziente. pic.twitter.com/gUr3EdFB
    IstripuaMuxibar2.png
    Gure erredakzioan martxan zeuden, ni han nengoela bideo-kazetaria eta kazetari-argazkilaria heldu dira. Haiek geratu dira lanean.
  • Tuiteatutakoak erantzun bat izan du. @aurbietak erantzun du. Elkarrizketa sortu da: @iarantzabal Arrasaten horrelako istripu gehiegi ematen ari dira azken urteetan: diariovasco.com/v/20110830/alt…
  • Lotura bat eman du eta hor badago aztergaia, antza… Arrasaten antzerako istripu asko gertatzen omen dira… EAE-ko hirugarren herria omen, zerrenda honetan… 
  • Bulegotik Ertzaintzara deitu dugu, baina beraiek ez zekitela ezer ze Udaltzainak eman dutela zerbitzua. Udaltzainei deitu diegu, baina orain komunikazio arduradun bat dute eta handik bueltan heldu behar informaziora. Ezin itxaron, hala ere. 12:30ean emango ei dute horren berri… 🙁
  • Istripuan bertan egoteagatik, hau da, kale-kazetaritza egiteagatik, hainbat datu jaso ditugu. Bertatik, bertara, albiste izan direnek emanak.
  • Datuak jasotzeaz bat egin dugu albistea eta zast! argitaratuta: http://goiena.net/albisteak/gazte-bat-harrapatu-du-auto-batek-arrasaten
  • Argazki galeria bat ere egin dugu, 13 argazkirekin.
  • Ez diogu bideoari itxaron. Bideoa editatu dugu 5-10 minututan eta gero igo dugu artxibora eta artxibotik goiena.net-era. Lehenengo albistea argazkiarekin eta gero bideoa gehitu. Sarean dago.
  • Tuit batekin erantzun diot @aurbietari: @aurbieta badago nondik tiratu. Egia esan, Arrasateko zebrabideetatik inor aterako den edo ez asmakizuna da, normalean ez da ikusten!  Eman dut iritzi bat, niri batzuetan gertatu zaidana, ze autoan noala, zebrabidetik gurutzatzea gura duena ez da erraz ikusten. Autoak aparkatuta daude (legez) zebrabidearen marraraino bertaraino…
  • Beste tuit bat bota dut aurbietari datu gehiago emanez eta baita twitter bidez jarraitzen nautenei ere: @aurbieta Albistea: http://tinyurl.com/7qhcad7 Akaso sakonduko dugu paperean albistea. Gaur gauez 12 autotan ere lapurtu dute Arrasaten. Bide batez, albistea lantzeko pista eman didala jakinarazi diot eta eman diot beste albiste bat gaur gauean lapurketak egon direla bere herrian, dozena bat autotan. Oraindik landu barik dugun albiste bat, baina erredakzioan dagoena dagoeneko.

Zertarako kontatzen dut hau dena? Kazetaritza asko aldatu dela esateko eta 2012n kazetaria izan gura duenak horrelakoei ezin diela muzin egin argitzeko.

Kazetaritza gaur definitzen duten zenbait esaldi

by arantzabal

 

Katalunian egindako erreportaje hau ikusten
egon naiz. Ordu erdi ingurukoa da, eta esaldi pila bat ditu zer pentsatua
ematen dutenak. Ez nago denekin ados, baina askok jotzen dute bete-betean…
pentsatu dut bideotik ateratzea. Klaro, nork esaten dituen-eta inportantea da
eta horretarako egin klik kataluniako nahieran-en: TV3-ko alacarta-:


  • Kataluniako unibertsitateko komunikazio
    zientzien fakultateko egunkari saltzailea bizi da gominolak eta litxarreriak
    saltzetik, ez egunerokoak saltzetik.
  •  Lehen 1.200 egunkari banatzen zituen
    banatzaileak orain 600 banatzen ditu.
  • Janis Krums-en adibidea (hegazkina Hudson
    errekan     ) aipatzen da nola
    argazki bat atera, Twitterrera bidali eta mundu guztian nola zabaldu zen.
  •  9.000 milioi mobildun pertsonarekin ezin
    da lehiatu… moldatu beharko da kazetaritza egiteko modua.
  • The Philaldephia Inquirer 
    eta The daily news  ERE bat aurkeztera heldu ziren.
  • Kazetaritza egingo da baina ez papererako
    bakarrik: Internet, telebistarako, eskuko telefonoetarako, eta noizbait
    erlojuetarako edo datorrenerako egin beharko da kazetaritza.
  • Ikerketa kazetaritza egitea gero eta
    zailagoa da, dirua neurtzen den honetan…
  •  Autoinkulpatu ere egin beharko lukete
    egunkariek…: 1993an egunkariek %11-ko irabaziak izaten zituzten, orain %23koak
    dira, baina ez direla nahikoa esaten dute.
  • Kazetaritza enpresek ez dute jakin
    produktu erakargarriak eta errentagarriak egiten
  • Interesgarria zer da? erreportaje landuak
    edo kazetari lan automatizatua? Kazetaritza automatizatua makinek egiten dute…
  •  Prekarietateak kalitatean eragiten du.
  • Erredakzio ahulek ezin dute kazetari
    berezituetan inbertsiorik egin.
  • Kazetariak orain libreago dira berez.
    Baina albisteak diktatu ahala idatzi edo ikerketa egiten da?
  • Bigarren mailako bideetako kazetaritza
    interesatzen zait. Horrek du interesa
  • Krisi ekonomikoaren aurrean eta
    errentagarritasun bila bazterrean geratzen da kazetaritzaren bokazio soziala?
    Ospitaleetan osasuna bazter uztea letxe da hori.
  •  Avui.cat-en lehenengo gauza egiten dutena
    da hedabide digitala eguneratu goizean goiz. Bera da irakurriena… (erreportaje honetan ez da esaten, baina EREan dago Hermes-ek erosi ostean)
  •  Argazkiak notizia dagoen lekutik bertatik
    bidaltzen ditu kazetariak eta telefonoz esan zer dagoen ikusten segituan
    sareratzeko. Azkartasuna ezinbestekoa da, txipa aldatu behar da.
  • Kazetariak kamera erabiliz egiten du
    bideoa, baita papererako zein digitalerako.
  • Kazetaritza notiziaren lekutik egiten da
    ez bulegotik.
  • Kioskokoa baino audientzia handiagoak
    izaten dira digitaletan. Preparatuak egon behar gara horretarako.
  • Interneteko egunkari arrakastatsu batek
    %3 edo %4ko margenak uzten ditu, paperekoak %30.
  • Hanka bat Interneten eta bestea paperean
    izanda arrakala handitzen doa eta zabaltzen-zabaltzen joanda hankak zabaltzen
    doaz-eta…
  • Copy-paste robotek egiten dute
    233grados.com -en (papera erretzen den graduak dira 233) Ez dute horretan
    segundorik ere galtzen. Ez dute azken ordua lantzen. Algoritmoekin egiten dute
    hori. Informazio ezberdina ematera dedikatzen dira errekurtso guztiak
  •  Biziraungo dugu ezagutu ditugun mantxeta
    barik, ez dago arazorik. Gazteenei zer esaten diote “El Mundo” edo “El país”
    markek? Guri baino askoz gutxiago. Orain sare sozialetan gomendatutakoa
    irakurtzen dugu…
  •  Eyeos-en argi diote: sare sozialetatik
    heltzen gara hedabideetara. Notizia guztiak daude sarean. Erronka da
    gustuko ditudan sei horietara heltzea. Gomendioak parte inportante dira
    horretarako.
  • Googlek hierarkizatzen ditu notiziak…
    makinak egiten du lana. Batzuek deformazio efektiboa deitzen diote.
  • Ordenatzea izango da kazetaritzaren
    etorkizuna, mentalki ordenatzea.
  • Arrakastetako bat blogak izaten
    jarraitzen dute. Notizia gertatzen den lekutik elikatzen direnak…
    Pertsonalagoak dira, libreagoak.
  • <!–
    /* Font Definitions */
    @font-face
    {font-family:"Times New Roman";
    panose-1:0 2 2 6 3 5 4 5 2 3;
    mso-font-charset:0;
    mso-generic-font-family:auto;
    mso-font-pitch:variable;
    mso-font-signature:50331648 0 0 0 1 0;}
    @font-face
    {font-family:"Courier New";
    panose-1:0 2 7 3 9 2 2 5 2 4;
    mso-font-charset:0;
    mso-generic-font-family:auto;
    mso-font-pitch:variable;
    mso-font-signature:50331648 0 0 0 1 0;}
    @font-face
    {font-family:Wingdings;
    panose-1:0 5 2 1 2 1 8 4 8 7;
    mso-font-charset:2;
    mso-generic-font-family:auto;
    mso-font-pitch:variable;
    mso-font-signature:0 0 256 0 -2147483648 0;}
    /* Style Definitions */
    p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
    {mso-style-parent:"";
    margin:0cm;
    margin-bottom:.0001pt;
    mso-pagination:widow-orphan;
    font-size:12.0pt;
    font-family:"Times New Roman";
    mso-ansi-language:EU;}
    table.MsoNormalTable
    {mso-style-parent:"";
    font-size:10.0pt;
    font-family:"Times New Roman";}
    @page Section1
    {size:595.0pt 842.0pt;
    margin:70.85pt 3.0cm 70.85pt 3.0cm;
    mso-header-margin:35.4pt;
    mso-footer-margin:35.4pt;
    mso-paper-source:0;}
    div.Section1
    {page:Section1;}
    /* List Definitions */
    @list l0
    {mso-list-id:715740182;
    mso-list-type:hybrid;
    mso-list-template-ids:1906348640 -731601804 67764227 67764229 67764225 67764227 67764229 67764225 67764227 67764229;}
    @list l0:level1
    {mso-level-start-at:2;
    mso-level-number-format:bullet;
    mso-level-text:-;
    mso-level-tab-stop:36.0pt;
    mso-level-number-position:left;
    text-indent:-18.0pt;
    font-family:"Times New Roman";
    mso-font-width:0%;}
    ol
    {margin-bottom:0cm;}
    ul
    {margin-bottom:0cm;} Google Espainiako ordezkariak dio Googlen
    indexatuta egonda jende gehiago heltzen dela hedabide horretara. Murdoc-ek ez
    du google alde batera utzi. 
  • Gai batekin hilabeteak eta hilabeteak
    egon naiz ikertzen, baina hori, gaur egun, ezin da egin…
  • Galdera garrantzitsua ez da “eta orain
    egunkariak?” galdera garrantzitsua da “orain kazetaritza?” eta erantzuna da
    bai, orain kazetaritza!
  • Soitu.es Dena desordenatua eta likidatzen
    daude, mahaiak eta aulkiak saltzen… audientzia handia zuten, baina…Akabo.

     

    **Esteher Llauradó eta Quico Concellón-en
    erreportajetik atera ditut esaldiok.

Erantzunik ez kazetarien galderei? baina zer da hau?

by arantzabal

Uste dut El Mundon irakurri nuela TVE-k abisatu egingo diela ikus-entzuleei prentsa aurrekoetan kazetarien galderei ez badiete erantzuten. TVE-koek estilo liburuan sartuko dutela irakurri dut.
 
Horrelako prentsaurrekoak ez dira asko izaten, baina gutxien uste duzunak deitzen du erredakziora, kazetaria deitutako lekura joan eta gero salda bero! Panfleto bat irakurri begiak paperean josita dituztela eta galderarik ez dutela onartuko esaten dizute muturra okertu ere egin barik. Falta zitzaiguna! Paper gainekoa irakurri eta listo! Loritoak moduan! Eta ez dihardut ohiturarik ez duten horiez kexaka, hori ulertu ere egin nezake, baina behin eta berriz telebistan agertzen diren horiek…

Egia esan gurean ez dakit zenbaterainoko zurrunbiloa dagoen gai honekin. Baina ni, behinik behin, amorrarazten nauen kontu bat da. Ez daudela galderei erantzuteko prest? Izorrai!

Aspaldi egin nintzen Facebook-en talde honen zale: “Que los medios no cubran más ruedas de prensa sin preguntas” eta egia esan, ez nuke informazio hori bere horretan botako.

Besterik da gure hedabideetan zelan jokatuko dugun. Nire amorrua atean utzi eta hedabidean zelan jokatu ezberdina ere izan daiteke… Hori bai, hausnartzekoa da gure ikus-entzuleei eta irakurleei ia jakinarazi behar diegun edo ez galderak ez dizkigutela erantzun. Nik egingo nuke. Hori ere informatzea da, hartzaileari geratuko zaion zalantza da ia kazetarien galderei erantzuteko prest ez diren egon edo ez diren kapazak izan erantzuteko. Guri ere geratzen zaigu zalantza hori.