Jendeak telebista erabiltzen du informatzeko

Beti gabiltza gora eta behera Internetekin… eta erabiltzen dugun askok, asko erabiltzen dugu, baina gehienei erakargarriagoa egiten zaie telebista. Ahaztuta ditugu euskarazko telebistak. Egigurenen esana ibili da egunotan hara eta hona: “ETB2 itxi eta euskarazkoa egin kalitateko” dio. Edo Gari Araolazaren hau ere hara eta hona dabil twitterren: Si hablas en euskera no sales en ETB2

Bueno, ba ekarri gura dut hona datu zaparrada batetik ateratako zati txiki bat barometrotik . Gabinete de prospección sociologica-k egindakoa da, ez barometroak. Euskaraz ere badago, baina nik erdarazkoa dut eskura. Zer erabiltzen dute herritarrek EAEn eta Estatuan informatua izateko? Galdera horri erantzuten diote horrela:

Barometroa 212

Zer pentsatua ematen du eta zer pentsatua eman beharko luke. Zer da euskaldunok ikus-entzun dezakeguna euskaraz telebistatik?

Euskarazko tokiko telebistek lekua dutela argia da, baina politikak ere bideratu beharko dira gehien erabiltzen den hedabide mota hau osasuntsuago izan dadin. Euskaldunok behar ditugu euskarazko kateaK. 

Adierazgarria, bestalde, egunkarien eta irratiaren datuak… Eta ojo, galdera ez baita entretenitzeko, edo bestelakoetarako, informatzeko zein den erabiliena da datua.

11.500 zubi baino gehiago

 Gaur beste emailu bat jaso dut:520. zenbakia dauka urtarrilaren 26ko honek. Gustura jasotzen ditut eta jasotzen dudan aldiro pentsatzen dut atzetik dagoen lanean. Lan… zer esan zubitegian dagoen lanaz? Zorionak ematea erraza da, baina ez egitea ere… biba zuek. Hauxe jaso dudana: 


11.500 zubi baino gehiago

Entziklopedia baten tamaina hartzen ari da pixkanaka Literaturaren Zubitegia. Baditu jadanik 6.000 esteka,
webgune batetik bestera gidatuko zaituen hipertestu bat, idazleen
inguruko eduki ugarira iristeko: Wikipedia (730), Auñamendi (657),
Liburutegi Digitala / Liburuklik (586), Susa (488), Klasikoen Gordailua
(438), EHUko Euskal Literaturaren Hiztegia (380), Idazleen Elkartea
(338), Urkizaren Bertso eta Olerkien Hemeroteka (309), Armiarmako Liburu
Elektronikoak (302), basquepoetry.net (299), basqueliterature.com
(253), Bidegileak (143), Donostiako idazleak (118) eta abar. Halaber,
bilduak ditugu ia 3.900 liburu kritika eta 1.828 aipamen (idazleei
buruzko artikuluak, hitzaurreak, sarrera entziklopedikoak). Beraz, 11.500 zubi baino gehiago eraiki ditu Zubitegiak, tresna erraz eta bizkor bat izan dezaten literaturzaleek.

Kazetaritza gaur definitzen duten zenbait esaldi

 

Katalunian egindako erreportaje hau ikusten
egon naiz. Ordu erdi ingurukoa da, eta esaldi pila bat ditu zer pentsatua
ematen dutenak. Ez nago denekin ados, baina askok jotzen dute bete-betean…
pentsatu dut bideotik ateratzea. Klaro, nork esaten dituen-eta inportantea da
eta horretarako egin klik kataluniako nahieran-en: TV3-ko alacarta-:


  • Kataluniako unibertsitateko komunikazio
    zientzien fakultateko egunkari saltzailea bizi da gominolak eta litxarreriak
    saltzetik, ez egunerokoak saltzetik.
  •  Lehen 1.200 egunkari banatzen zituen
    banatzaileak orain 600 banatzen ditu.
  • Janis Krums-en adibidea (hegazkina Hudson
    errekan
    ) aipatzen da nola
    argazki bat atera, Twitterrera bidali eta mundu guztian nola zabaldu zen.
  •  9.000 milioi mobildun pertsonarekin ezin
    da lehiatu… moldatu beharko da kazetaritza egiteko modua.
  • The Philaldephia Inquirer 
    eta The daily news  ERE bat aurkeztera heldu ziren.
  • Kazetaritza egingo da baina ez papererako
    bakarrik: Internet, telebistarako, eskuko telefonoetarako, eta noizbait
    erlojuetarako edo datorrenerako egin beharko da kazetaritza.
  • Ikerketa kazetaritza egitea gero eta
    zailagoa da, dirua neurtzen den honetan…
  •  Autoinkulpatu ere egin beharko lukete
    egunkariek…: 1993an egunkariek %11-ko irabaziak izaten zituzten, orain %23koak
    dira, baina ez direla nahikoa esaten dute.
  • Kazetaritza enpresek ez dute jakin
    produktu erakargarriak eta errentagarriak egiten
  • Interesgarria zer da? erreportaje landuak
    edo kazetari lan automatizatua? Kazetaritza automatizatua makinek egiten dute…
  •  Prekarietateak kalitatean eragiten du.
  • Erredakzio ahulek ezin dute kazetari
    berezituetan inbertsiorik egin.
  • Kazetariak orain libreago dira berez.
    Baina albisteak diktatu ahala idatzi edo ikerketa egiten da?
  • Bigarren mailako bideetako kazetaritza
    interesatzen zait. Horrek du interesa
  • Krisi ekonomikoaren aurrean eta
    errentagarritasun bila bazterrean geratzen da kazetaritzaren bokazio soziala?
    Ospitaleetan osasuna bazter uztea letxe da hori.
  •  Avui.cat-en lehenengo gauza egiten dutena
    da hedabide digitala eguneratu goizean goiz. Bera da irakurriena… (erreportaje honetan ez da esaten, baina EREan dago Hermes-ek erosi ostean)
  •  Argazkiak notizia dagoen lekutik bertatik
    bidaltzen ditu kazetariak eta telefonoz esan zer dagoen ikusten segituan
    sareratzeko. Azkartasuna ezinbestekoa da, txipa aldatu behar da.
  • Kazetariak kamera erabiliz egiten du
    bideoa, baita papererako zein digitalerako.
  • Kazetaritza notiziaren lekutik egiten da
    ez bulegotik.
  • Kioskokoa baino audientzia handiagoak
    izaten dira digitaletan. Preparatuak egon behar gara horretarako.
  • Interneteko egunkari arrakastatsu batek
    %3 edo %4ko margenak uzten ditu, paperekoak %30.
  • Hanka bat Interneten eta bestea paperean
    izanda arrakala handitzen doa eta zabaltzen-zabaltzen joanda hankak zabaltzen
    doaz-eta…
  • Copy-paste robotek egiten dute
    233grados.com -en (papera erretzen den graduak dira 233) Ez dute horretan
    segundorik ere galtzen. Ez dute azken ordua lantzen. Algoritmoekin egiten dute
    hori. Informazio ezberdina ematera dedikatzen dira errekurtso guztiak
  •  Biziraungo dugu ezagutu ditugun mantxeta
    barik, ez dago arazorik. Gazteenei zer esaten diote “El Mundo” edo “El país”
    markek? Guri baino askoz gutxiago. Orain sare sozialetan gomendatutakoa
    irakurtzen dugu…
  •  Eyeos-en argi diote: sare sozialetatik
    heltzen gara hedabideetara. Notizia guztiak daude sarean. Erronka da
    gustuko ditudan sei horietara heltzea. Gomendioak parte inportante dira
    horretarako.
  • Googlek hierarkizatzen ditu notiziak…
    makinak egiten du lana. Batzuek deformazio efektiboa deitzen diote.
  • Ordenatzea izango da kazetaritzaren
    etorkizuna, mentalki ordenatzea.
  • Arrakastetako bat blogak izaten
    jarraitzen dute. Notizia gertatzen den lekutik elikatzen direnak…
    Pertsonalagoak dira, libreagoak.
  • <!–
    /* Font Definitions */
    @font-face
    {font-family:"Times New Roman";
    panose-1:0 2 2 6 3 5 4 5 2 3;
    mso-font-charset:0;
    mso-generic-font-family:auto;
    mso-font-pitch:variable;
    mso-font-signature:50331648 0 0 0 1 0;}
    @font-face
    {font-family:"Courier New";
    panose-1:0 2 7 3 9 2 2 5 2 4;
    mso-font-charset:0;
    mso-generic-font-family:auto;
    mso-font-pitch:variable;
    mso-font-signature:50331648 0 0 0 1 0;}
    @font-face
    {font-family:Wingdings;
    panose-1:0 5 2 1 2 1 8 4 8 7;
    mso-font-charset:2;
    mso-generic-font-family:auto;
    mso-font-pitch:variable;
    mso-font-signature:0 0 256 0 -2147483648 0;}
    /* Style Definitions */
    p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
    {mso-style-parent:"";
    margin:0cm;
    margin-bottom:.0001pt;
    mso-pagination:widow-orphan;
    font-size:12.0pt;
    font-family:"Times New Roman";
    mso-ansi-language:EU;}
    table.MsoNormalTable
    {mso-style-parent:"";
    font-size:10.0pt;
    font-family:"Times New Roman";}
    @page Section1
    {size:595.0pt 842.0pt;
    margin:70.85pt 3.0cm 70.85pt 3.0cm;
    mso-header-margin:35.4pt;
    mso-footer-margin:35.4pt;
    mso-paper-source:0;}
    div.Section1
    {page:Section1;}
    /* List Definitions */
    @list l0
    {mso-list-id:715740182;
    mso-list-type:hybrid;
    mso-list-template-ids:1906348640 -731601804 67764227 67764229 67764225 67764227 67764229 67764225 67764227 67764229;}
    @list l0:level1
    {mso-level-start-at:2;
    mso-level-number-format:bullet;
    mso-level-text:-;
    mso-level-tab-stop:36.0pt;
    mso-level-number-position:left;
    text-indent:-18.0pt;
    font-family:"Times New Roman";
    mso-font-width:0%;}
    ol
    {margin-bottom:0cm;}
    ul
    {margin-bottom:0cm;} Google Espainiako ordezkariak dio Googlen
    indexatuta egonda jende gehiago heltzen dela hedabide horretara. Murdoc-ek ez
    du google alde batera utzi. 
  • Gai batekin hilabeteak eta hilabeteak
    egon naiz ikertzen, baina hori, gaur egun, ezin da egin…
  • Galdera garrantzitsua ez da “eta orain
    egunkariak?” galdera garrantzitsua da “orain kazetaritza?” eta erantzuna da
    bai, orain kazetaritza!
  • Soitu.es Dena desordenatua eta likidatzen
    daude, mahaiak eta aulkiak saltzen… audientzia handia zuten, baina…Akabo.

     

    **Esteher Llauradó eta Quico Concellón-en
    erreportajetik atera ditut esaldiok.

Txistuak edo(ta) txaloak instituzio(ei)ari

Oraingoan ere Sarasuar batek eman dit ba blog honetan idazteko puntua. Aurrekoan Aitor Sarasuaren bertsoak ziren. Oraingoan Jon Sarasuaren koplak. Faktoria saioan entzun berri ditut eta erdizka entzun… Faktoriako lagunei ia non dauden galdetu eta zast! segituan esan didate hemen zeudela: Imanol Epelderen blogean.
Aurretik, zerbait irakurri nion Andoni Egañari ere Berrian. Egia esan, Egaña, txaloei zentratuagoa txistuei baino. Hauxe azken puntua:

Min hartzen dutenen aldekoa naiz. Ulertu ezinik
geratzen direnena, finean, fin ari direla uste dutela adierazten
duelako. Horregatik jotzen dut naturaltzat Kutxa Fundazioaren gizarte
alorrerako eta komunikaziorako arduradunak azaldu duen arrangura eta
gogoetarako nahia. Naturaltzat jotzen dudan bezala, txistu jo nahi
duenak txistu jo ahal izatea, eta jotzea. Izan zen beste kontu bat
Illunben, egiazki berria, niretzat esanguratsuagoa eta luzera arrisku
handiagoak ekarriko dituena: agintari batzuei txalo jo zitzaien. Eta
horrek bai ez duela erremedio onik!

Eta Jon Sarasuak, berriz kopla hauek kantatu ditu “piskat estutu ezkero hi izan hinteken horri”
beti ere interesgarri eta libre jarduteko modua ematen duten Putzuzulo Amets Fabrikan. Kopletan jarduteak oinetakoetan harri txintxarrak izatearen pareko omen, edo lokatza aipatu daiteke, edo fregatua, edo..:

Kargudunek erregalo.
Zein jator zein txorimalo
bereizi ezean, malo.
Lasai jo batzuei txistu
ta beste batzuei txalo.

Sari banaketan doa
min subliminal mordoa
baezpare itxi ahoa.
Prudentziaz oholtzan kantuz
ez da aipatzen laidoa.

Bertsogintzaren elizan
progresismoa kalizan
ta kontsentsua gerizan.
Ardi beltzen artaldean
zeinek nahi du txuri izan?

Txistujotzaile petoa
bi hankadun panfletoa
ia dugu etxekoa
distantzian begiratuz
espezimen konpletoa.

Txistulari txistulari.

Honi, horri edo hari

lehen instituzioari.

Ta orain sinpleki

hire alderdiko ez denari.

Txistu-jotze anonimo.

ausardizko keinu irmo

laido izkutu maximo.

aurpegira egindako

mintzoaren antonimo

Ematen du ba zer pentsatua txistuek zein txaloek. Ni denei txaloak jotzearen aldekoago. Eskerrik asko, Imanol Epelderi hau dena jaso eta zabaltzeagatik.

Tobera: Aitor Sarasuaren kantua Arrasateri jarria

Hasi da berotzen… hemen kantutxo bat Aitor Sarasuak jarria. Ez da ez radioformula ze 6 minututik gorakoa da. Doinua ezaguna askorendako, baina letrak… berkantatu ditu Aitor Sarasuak astean bertan. Eta hemen entzungai, jaisteko aukerarekin, kopiatzeko aukerarekin… CC By SA.

Fauna Txiki Bat -Arratus Kampanzaris-(1) by Iban Arantzabal

Bertsoetako bat:

Txingurri gaixo ebentuala

kalien dabil primeran

kakalardo baltz lenau punkixa

parkien umezain eran

jestoretako aker hippixa

Eako ahuntzekin hegan

mobila eskuen buztanikara

Maxiko kutxan illeran

Herri honetan behar leukien

danak ez dauz Santagedan

Sarrerak erosteko: barra-barra
Informazioaa sartzen joango dira hemen: goiena.net/blogak/dtobera

Debagoieneko Tobera: zeresana emango du, seguru!

ToberaSarrerak.jpg

Testua, goiena.net ataritik aterata.

Arrasateko herriari epaiketa

2011-12-12 11:53:28 Eneko Azkarate

Bergarak Arrasateko herria epaituko du Inuzente egunean, Debagoieneko Tobera
antzezpenarekin. Bagara elkartearen ekimenez, Debagoienean lehengo
aldiz antolatuko da Tobera bat. Baina, zer da Tobera? Antzezlan
satiriko, ironiko, umoretsua da, kritikoa, baina modu eraikitzailea
egina. Iparraldean du jatorria eta Lasarten ere egiten dute. Lehen
aldiz, Gabonetan, gure ibarrean.

Bailarako hainbat pertsona
ezagunek hartuko dute parte, baita kanpoko batzuek ere. Helburua da
Amaia antzokia betetzea, ordu eta erdiko antzezlana ikusteko. Herritik
sortua eta herriko kontuez jardungo duena izango da antzerkia. Sarrerak 7
eurotan jarriko dituzte salgai aurki.

Tobera bat da herri antzezpen bat eta ezaugarri
nagusiak dira, esan bezala, kritika soziala, ironia, umore klabean eta
kariñoz egindakoak, modu eraikitzailean, baina esan beharrekoak esanda.
Hizkuntza ezberdinak erabiliko dituzte, baina %95ean euskaraz egingo da
eta bertako euskalkiak errespetatuz.

Pertsona ezagunak

Toberan zerbait epaitzen da eta daude epailea,
fiskala eta defentsako abokatua. Hiru paper horietarako aukeratu dituzte
Mikel Irizar (epailea), Eneko Barberena (defentsako abokatua) et Ainhoa
Agirreazaldegi (fiskala). Bailarako beste hainbat pertsona ezagunek ere
hartuko dute parte.

Finean, Bergarak, ondoko herriak, epaituko du
Arrasate. Baina, azken erabakia herri epaileak emango du. Bestalde,
idazkaria, prokuradoreak, estamentu ezberdinak… ere izango dira.

Desfile bat egingo da. Egingo dute dei bat, kalean,
hau da, anuntziatu egingo da epaiketa. Ikusmira sortzea da helburua eta,
teorian, giza populuak jakingura edukitzea juzgatuko denaz.

Arrasate, sinbolikoki

Arrasate, herria bera, da juzgatuko dena. Arrasatek,
sinbolikoki, daukan esangura, zentzu ezberdinetan: kooperatibak, Astore,
Ternua, janzkera, punkyak, euskalgintza, Caja Laboral, Lagun Aro… Modu
sinboliko batean, garbigailu eta hozkailu bat epaituko dira. Amaituko
dugu garbigailu bat erretzen, puskatzen.

Toberak, esan  bezala, Iparraldean du jatorria. Han
antzezten da mendeetan. Baditu, ordea, beste izen batzuk: Libertimendua,
Astolasterrak, Karrusak…

Azoka telebista bost egunetan

Pantaila hauxe egongo da egunero-egunero azokak irauten duen egunetan. Inork kopiatu gura balu embed kodea beste nonbaiten, ba hauxe da:

<iframe src=”http://www.ustream.tv/embed/9870944” width=”608″ height=”368″ scrolling=”no” frameborder=”0″ style=”border: 0px none transparent;”></iframe>

Azoka telebistan ikusiko duzuna Gerediaga elkarteak kudeatzen du eta EITB, Hamaika eta Goienaren elkarlanari eskerrak daude irudiok.

Berriako elkarrizketa: sare sozialez, Goienaz, euskaraz…

Urtzi Urkizu kazetariak egindako elkarrizketa da blogera ekarri dudana. Berriak argitaratu du domekako paperean eta Interneten. Blogera ekartzen dut. “Euskal Komunikazioa eta sare sozialak” gai hartuta 7 laguni egin dizkigu elkarrizketak dagoeneko eta berriak ere etorriko dira. copy-paste eginda hemen:

Komunikazioa. Euskal komunikazioa eta sare sozialak (VIII). Iban Arantzabal. Goienako ikus-entzunezkoen burua

«Euskalkian idazteko, territorio libreak dira sare sozialak»

Twitter da Goienaren apustua, «etorkizun oparoena duen saretzat» baitute.

/ JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS

Goienaren sorreratik taldearen Interneteko ardura izan
du Iban Arantzabalek (Elgeta, Gipuzkoa, 1975). Sustatuko editore bost
urtean, Espaloia kafe antzokiko presidentea eta Ahotsak.com-eko partaidea da.

– Zer plangintza duzue Goiena taldean sare sozialen inguruan?

Hasteko eta behin, sare sozialetan aukera bat egin genuen, eta Zugaz.com
sortu. Ez du funtzionatu guk gura moduan, eta ikasi dugu dauden sare
sozialak direla erabili beharrekoak. Gure apustua Twitter da, eta uste
dugu etorkizun oparoena duen tresna dela, oraindik ere Facebook eta
Tuenti modukoetan egon arren jende gehiena.

– Kazetari guztiek al dute soslaia Twitterren eta Facebooken? Zertarako?

Facebookekoa
ur nahastu eta zikin moduan ikusten dut. Informaziorako baino gehiago
entretenimendurako eta lagunekin berba egiteko gunea da, baina ur
zikinetik asko du… Twitterreko soslaiekin, aldiz, hainbat gauza
bilatzen dira, profesionalagoak: Hasteko eta behin, irakurleekin
feedbacka, jendeak dioena zuzen-zuzenean jasotzea, gure komunitateari
webgunearen azalean bertan leiho bat zabaltzea iritzia askotarikoagoa
izan dadin… Informazioa jasotzeko erabiltzen dugu Twitter, emateko,
baita elkarrizketa sortzeko ere. Bestetik, eta gure etxeko kazetariak
gero eta espezializatuagoak direnez gaietan, aditu sare bat sortzeko ere
balio du Twitterreko soslaiak. Azkartasunean irabazi dugu; jende
gehiagorengana heltzen gara, eta 2011ko kalearen pareko moduan ikusten
ditugu sare sozialak.

– Bisiten zer kopuru iristen zaizue sare sozialetatik Goiena.net atarira?

Aldakorra
da, baina argi dagoena da gero eta gehiago direla, oraindik %5 inguruan
ibili arren. Kantitateaz gain kalitatean irabazten laguntzen digute,
irakurle aktiboak izanez. Garrantzia du trafikoak, baina ez dugu burua
galduko horrekin. Twitterreko elkarrizketak berak, bisitarik emango ez
balute ere, oso garrantzitsuak dira. Gure audientzia aldagai askoren
batura da: telebistako ikus-entzuleak, irratiko entzuleak, papereko
irakurleak, sareko erabiltzaileak… eta, noski, eskuko telefonoekin
jarraitzen gaituztenak, gure Twitter jarraitzaileak… Denek jasotzen
dute informazio eta editorial bat, Goienarena: euskaraz, askotarikoa,
independentea, autonomiaduna, irekia, kontrastatua…

– Zuk zer modutan erabiltzen dituzu Twitter eta Facebook?

Twitterreko
nire soslaia pertsonala da, baina lanarekin ere lotua dago. Ez dut
esaten noiz noan ohera edo zer gosaldu dudan. Ez naiz eroso sentitzen
horrelako tuitekin, baina egia da ez dudala neure burua behartzen tuit
garatuetara, ze bestela idazten dudanaren %5 ere ez nuke idatziko…
Facebookena, berriz, Twitter ez dutenen esanak jarraitzeko baino ez
darabilt, lagunenak-eta. Hala ere, pentsatzen nago nire datu guztiak
kentzea Facebooketik.

– Euskarazko komunikabideetako kazetarien arteko harremanetarako nolako bideak ireki ditzazkete sare sozialek?

Handiak.
Gertuago gaude sare sozialei esker. Publikoagoak dira gure iritziak,
eta kontrastatu ere egiten ditugu. BERRIAko eta Goienako kazetariek
lasai asko jardun dezakete gai beraren gainean, eta gai bera landuz
kazetaria bera ere gusturago gera badaiteke, zer esanik ez irakurlea.

– Euskaraz gero eta gehiago idazten da, neurri batean Interneti esker. Zer hausnarketa egiten duzu horren inguruan?

Oso positiboa da. Ahozko tradizioak nauka liluratuta aspaldian, Ahotsak.com
moduko proiektuek-eta. Baina idatziak ez dio kalterik egiten ahozkoari.
Esango nuke, gainera, 140 karaktereko jardunak ahozkotasunetik gehiago
duela araututako idazkeratik baino. Txioka aritzerakoan sortzen da
hizkuntza erabiltzeko beste erregistro bat, eta hori hain da aberatsa:
laburdurak, esateko erak… Nik sekula ez dut horrenbeste aditz trinko
erabili, eta horren «errua» 140 karaktereek dute. 🙂 Bestetik,
euskalkian idazteko territorio librea ere bada. Eta jakinekoa da
euskalkiak batua indartu baino ez duela egiten.

– Komunikazio munduan aldaketak oso bizkor ari dira gertatzen. Krisia bakarrik negozio ereduentzat izango al da?

Krisiarena
arduraz hartu beharreko esparru batean kokatzen dut, baina ezin
genezake askorik egin gure moduko enpresek. Egin dezakeguna da
kontrolatzen dugun horretan protagonistak izatea komunikazio munduko
aldaketetan. Ez dago lo geratzerik, eta ez du balio gu txikiak garela
esateak. Gu bagara, eta etorkizunean etor daitekeena guk egin dezakegula
sinistuta egin behar ditugu gure bisioak eta planak. Bestalde, eta
kontraesana badirudi ere, etorkizuna ez da ezer. Etorkizuna bilatzen
egotea da interesantea, gaur garena, egiten duguna. Guk egin dezakeguna
oraina da. Garai zirraragarria da hau euskal komunitatean.