Heriotza. Bizitza. Haruf.
Antza Kent Harufek bazekien aurki hilko zela nobela hau idazten ari zen bitartean. Zer egindezake batek halako albiste bat jasotzean? Nire ustez aukera denak dira zilegi, denak ulertzen baititut. Tristuraz uzkur denarena eta azken segundo arte bizitza esku artean heldu nahi duenarena. Ingurukoez agurtzen denarena eta isil-isilik joatea erabaki duenarena. Harufek, blog honetan iruzkinduak ditut bere Holteko trilogiako hiru lanak, nobela labur soil eta eder-eder hau utzi zigun.
Holt Coloradoko fikziozko herria da, antza Yuma hiria duena inspirazio iturri, eta nekazaritza da bertako jarduera nagusia. Bertan kokatzen ditu 2014an hil zen Harufek bere lanak. Kasu honetan, hirurogeita hamar urteko gizon-emakume biren arteko maitasun istorioa da narrazioaren muina. Eta hari fin baina sendo horren bueltan txirikordatu ditu bakardadea, dolua, iraganeko akatsen zama, guraso eta seme-alaben arteko harremana, landa giroko herrien hustutzea, esamesen opresioa etab. Dena apenas paragraforik sobera ez duen 130 orrialdetan, non egileak bere burua baimentzen duen ere bere beste nobelekiko autoerreferentziala den aipamena egiteko. Random Housek 2017an ateratako Nosotros en la noche (Cruz Rodriguez Juiz-ek itzulia) nobelari buruz nabil, egilea hil ostean argitaratua.
Nik egun bakarrean irakurri dut baina ziur nago bertako pertsonaien arteko harremanak egun askotarako pentsamenduei bazka emango diela. Hain da samurra Louis eta Addieren artekoa, hain da soila, polita eta eraginkorra egilearen estiloa.
Nobelaren hasiera bera ez ote den aspaldian irakurri dudan ederrenetakoa. Ea zuei zer iruditzen zaizuen:
Y entonces llegó el día en que Addie Moore pasó a visitar a Louis Waters. Fue un atardecer de mayo justo antes de que oscureciera.
Vivían a una manzana de distancia en la calle Cedar, en la parte más antigua de la ciudad, con olmos y almezos y un arce que crecían a lo largo del bordillo y jardines verdes que se extendían desde la acera hasta las casas de dos plantas. Durante el día había hecho calor, pero al anochecer había refrescado. Addie recorrió la acera bajo los árboles y giró ante la casa de Louis.
Cuando él salió a la puerta, Addie le preguntó: ¿Puedo entrar a hablar de una cosa contigo?
Se sentaron en el salón. ¿Te traigo algo de beber? ¿Un té?
No, gracias. Puede que no me quede el tiempo suficiente para beberlo. Addie miró a su alrededor. Bonita casa.
Diane siempre tenía la casa bonita. Yo lo he intentado.
Sigue bonita. Hacía años que no entraba.
Irati Jimenezek bere Begiak irekiko zaizkizue saiakera liburu zoragarrian dio, gauza onak bezala apurka-apurka ari naiz hura irakurtzen, amerikarrek badutela talentua narraziorako. Haruf irakurrita ez dut horren zalantzarik.
