Bilboko Ricardo Bastida arkitektoak arrasto dezente utzi zituen Bizkaian barrena; horietako batzuk, zorionez, zutik diraute Busturialdean. Gernika-Lumon Astra da horietako bat. Hainbesteko esfortzu eta elkarlari esker, interes pribatuei ihes egin eta, ondare kultural izendatuta, kultura ondarearen sortzaile bihurtu dute Astra Koordinadoratik. Ikusi Astra proiektuaren erreportajea.
Bada, ordea, Urdaibaiko Biosferaren Erreserba natural horretan babestu nahi den beste ingurune bat ere: Sukarrietako udalekuak. “2011n ondare kultural izendatu zuten Ricardo Bastidak 1925ean altxaturiko eraikin multzoa. Baina, Bizkaiko Foru Aldundiak eta Sukarrietako Udalak jarritako helegiteak onartuta, EAEko Auzitegi Nagusiak joan den asteazkenan atzera bota zuen Sukarrietako (Bizkaia) udalekuaren kultur ondare izendapena” (Berria, 2013-03-02).
Beste Guggenheim bat egiteko burutazioa izan zuen Bizkaiko Foru Aldundiak inguru horretan. BBKren gizarte ekintzari esker, neskato-mutikoz betetzen da ingurua udaro; udalekuetarako leku aparta baita bere egunean Ricardo Bastidak eraiki zuena. BBKren bideotekan aurkitu dut hurrengo bideoa; 2010eko da.
Astrako eraikina eginkizun sozialerako errekuperatu da. Sukarrietakoak, ordea, aspaldi erabilera horixe daukala esan daiteke. Beraz, zergatik egin kontrako bidea? Astrarekin erakutsi da askoz gehiago lortzen dela auzolanean jarduteko aukera dagoenean. Sukarrietakoak pribatua izanagatik ere, obra sozial delakoari eutsi beharko lioke, ingurunea dagoenetan utziz, zainduta. Hori dagokio Urdaibaiko Biosfera Erreserbari. Eta, turismoa erakartzeko ere, “Urdaibaiko baliabide naturalak eta ondarezkoak identifikatzea” garrantzitsua bada, haiek zaintzea derrigorrezkoa bihurtzeko da (Urdaibai Biosfera Erreserbaren Tokiko 21 Agenda).