Urte berria hasita, hasi dira 2024an argitaratutako liburuen lehen zerrenda “ofizialak” agertzen, eta laster hasiko dira zerrenda osatuagoak ere azaltzen, zerrenda horiek baitira, erdiguneak eta periferiak gorabehera, Euskal Literatur Sistema delakoak bere analisi sozioliterario sakonetarako erabiltzen dituen erreferentzia bakarrak.
Lagun batek esaten duen bezala, nonbait Internet oraindik asmatu gabe edo inork erabiliko ez balu bezala segitzen du gure munduxka honek.
«Esate baterako —dio berak, kontrafaktualak baliatuz—, Kafka Aranon jaioa izan balitz eta, hil ondoren, obra guztia Max Brod-en eskuetan utzi beharrean, Aritz Branton-en ardurapean utzi izan balu, segurua da Booktegi-n argitaratuta egongo zela 1925ean bertan. Modu birtualean argitaratua, esan nahi baita. Baina segurua da, halaber, gure Literatur Sistemak bohemiarraren obra ezagutu gabe segituko zuela gaur egun, ehun urte pasatu arren, zeren eta Euskal Literatur Sistema osatzen omen duen “ofizialitatea”-k paperean argitaratu eta ISBN-dun diren liburuak baino ez baititu aintzakotzat hartzen. Eta berdin dio Booktegi jadanik erreferentziazko liburutegi bilakatua den euskal idazle eta irakurleentzat —iaz 30etik gora izan ziren sareratutako liburuak—, hango obra guztiak era irekian eta libreki jaso daitezkeen, idaztetik bizi diren egileen obrak dauden bertan argitaratuta edota Kafkaren beraren obra originalak esklusiba mundialean dituen Aritzek han txertatuta. Antza denez —amaitzen du lagunak zakarki—, ELSn ere berebiziko pisua du argitaletxeetatik dendetara doan errepide komertzialak».
Eta egoskor xamarra bada ere, ez zaio arrazoirik falta gure lagunari, Hegoaldean Espainiako Editoreen Gremioen Federazioak kudeatzen baitu ISBN-ak banatzen dituen Agentzia. Eta funtsean Federazio berak burutzen du Irakurketa Ohituren eta Liburu Erosketen Barometroa.
Iparraldean, Frantziako Argitaletxe eta Liburu-enpresen Sindikatuak (AFNIL) du ISBN-ak banatzeko ardura eta ildo bereko SNE (Syndicat National de l’édition), La SOFIA (Société Française des Interêts des Auteurs de l’écrit) eta SGDL (Société des Gens des Lettres) izenekoak dira edizioen eta irakurtze-ohituren barometro-lanak burutzen dituztenak.
Horiek banatutako zenbakiak, beraz, gurean euskarazko obrak Euskal Literatura Ofizial bihurtzeko nahitaezko pasaporte.
