Asteburuan izan naiz museo txiki batean: Aula Museo Paco Diez. Museo pribatua eta zerbitzu publikoa egiten duena. Lagun biren ekimenez aurrera ateratzen ari direna. Musika instrumentuak dira erakusten direnak eta bada ekintza lekua ere, esaterako, dantza tradizionala dantzatzeko. Baliabide eskasak eta proiektu asko dituen jendea da bertakoa. Oso bisita txukuna egin genuen eta ez berez museo hori ikusi barik ezin delako bizi, baina bai transmititu zigutenagatik. Bizitzaren erritmo zoroa atean lagatzen den espazioa da Aula Museo Paco Diez.

Horrelako ekimenetara ez ote garen bueltatuko… hau da, norbere bizitzako parte egiten ditugun proiektuak ez ote diren izango aurrera egingo dutenak…: doituak eta pasiodunak. Bertan bizi da bikotea, bertan egiten dituzte entseguak, beraiek egiten dute museoaren eta aretoaren garbiketa, apurtzen diren bonbilak aldatu, atezain, telefonista, bisita gidatuetan instrumentuak jo… Pasioa dute lan.

Hilero kontzertu bat izaten da bertan. Berandu heldu ginen gu ostiralean. Musika eta dantza errenazentista zeuden gaugiro ederra egin zuen egunean. Oso ondo joan omen zen. Luxu bat izan zela zioen. 40 lagunek ordaindu zuten 12 euroko sarrera.

Museo barruko areto hau ikusi nuenean ederra eta neurrikoa iruditu zitzaidan:

Nire galdera ia herrikoendako zinea emateko-edo ez ote zuten erabiltzen aretoa, ia ez zuten alokatzen bestelako ekintzetarako… konturatu nintzen konturatu horrelako museo pribatu bat egiten denean ez dela jendea bai edo bai erakartzeko egiten. Ez direla edozer programatzeko sartu abentura honetan. “Gustatzen zaizu? ba etorri eta elkarrekin gozatuko dugu; Zinea nahiago duzu? zinemara” izan zen erantzuna.  Handik pasatzen diren musika taldeek sarreretan ateratzen denaren erdia eramaten dute eta beste erdia asko gustatu zitzaidan museo honi eusteko da. Urte askotarako.

Luistxo lagunarengan “zero efektua” lortu ei dugu, ni aipatuta bota duen tuit batean dioenez:

Paperari balioa emateko modua nonbait: Interneten ez eman http://t.co/ESHOgWMvN4 Gero eta erabiliagoa, baina nigan 0 efektua @iarantzabal

Nik, ostera, pentsatzen dut @luistxo -k zero efektua duela gure kazetariek lanean jarraitu dezaten.

Gure bezeroak dira telebistako ikusleak, irratiko entzuleak, papereko irakurleak eta Interneteko erabiltzaileak. Astelehenean ateratzen dugun Goiena paperaren kasuan, urteko harpidetza ordaintzen dute eta eskerrak, bestela notizia kontatzeko lantalderik ez genuke izango asteburuan. Klubeko bazkideak Goienaren oinarri dira eta ahalbidetzen dute Internet asteburuan bizi izatea, telebistarako grabazioak egitea eta asteleheneko Goiena papera egitea, besteak beste.

Bestetik, inon baino lehenago tuiteatu dugu eskoriatzarrak zeudela entzierroko pilaketan. Horregatik egin die elkarrizketa Euskadi Irratian, Goienak publiko egin duelako. (@magirrek horrela ez dela izan diosta eta ezabatzen dut) Notizia osoa ere sarean dago, ohikotasunez egoten da dugun informazio guztia inon baino lehenago. Harpidedun denak badu gakoa eta pdf-a (40 orriko aldizkaria) ikusi lezake goizean goiz tabletan, ordenagailuan, telefonoan… Papera ere jasotzen du etxean klubeko bazkide denak. Nik, esaterako, 06:30ean nuen etxeko buzoian, urtean 50 euro ordaindu eta hainbat abantailen artean etxeraino ekartzen didatelako Goiena papera.

Sarean, pdf-an goizeko lehenengo orduan; arratsaldeko 16:00etan, gainera, irakurri ahal izango duzu goiena.net-eko azalean. Zabalago paperean baino, ze gure telebistako edizioan eskoriatzarrak borobil batean sartzen ari gara ondo identifikatzeko. Bi anaien argazkia, pilaketa aurreko argazkia, beraiek esandakoak, bideoa… Eta horrekin hedabide guztietako zirkulua itxita. Efektua zero? ez nuke esango.

Nik neuk ere apuntatu ditut koadrila osoarendako kafeak eskuko telefonoan. Eta entzun ere entzun behar izan dut horregatik…

Lankide batek liburu bat irakurri du asko ez dela eskuko telefonoan. Ni ez naiz animatuko, baina tabletan bai, gustura irakurri ditut Twist, Atzerri eta Mussche. Sinplistak irakurtzen hasi berri. Paperezko liburuaren pare irakurtzen dut tabletan, egia esan. Ohitu naiz.

Baina markak hautsi ditu bideoko lagun honek. Prentsa oharra eskuko telefonoan zuen. Gustatu zait. Hurrengoan eskema bat eskuko telefonoan eta kamerari begira egindako prentsa aurrekoa. Nola aldatzen diren gauzak, kamarada.

San Juanak badute xarma berezi bat… gustuko ditut. Sua hain da magikoa… baina niretzat suaren bueltan antolatzea ere bazen erakargarria. Eta orain? autoantolatzen ote dira kuadrillak sua egiteko?

Gure herrian Udalak noiz zer egingo egon direla jakin dut. Eta San Juan egunean bertan ere agintariei galdezka neuk ikusi ditut hainbat guraso. Baina sua ere instituzionalizatu behar dugu, edo?

Zorionez herriko gazteek beraiek eman zioten sua metari. Akaso guraso berriok baino antolatuagoak datoz.

Politikariak agintzera ohituta daudela seguru. Gobernuetan boterean egon direnean, beraien alderdietan pisu bat izango dute eta aginte maila bat… Hiru tertuliano hauen kasua bada bai agintzen jardutearena: Luke Uribe-Etxebarria (EAJ), Joseba Alvarez (Sortu) eta Denis Itxaso (PSE).

Agintzea beraien organoetan bale, baina gaur, harrituta jarraitu dut Faktoriako tertulia. Kazetariak gaiz aldatzea gura eta ezin… gura eta ezin… Eta konturatu dira bai aldatzea gura zutela.

Uribe-Etxebarriak berba egin eta kazetaria saiatu da hitza hartzen; Itxasok hartu du berba eta luze aritu da. Saiatu da berriz kazetaria eta ezin: Uribe-Etxeberria berriz…; eta kazetaria saiatu da… eta berriz denbora motzean…; Eta hirugarrenean aurkeztu du gaia, gai berria azkenean. Gaia aurkeztu eta Alvarezi eman dio hitza eta Alvarezez: Nik ez det gaiez aldatuko zuk aldatu nahi badezu ere. (buruz nabil, baina esango nuke horiek izan direla berba zehatzak, baita gipuzkeraren ukituak ere) moderatzaile-gidariaren hitzei kasurik egin barik (gidaria tematu da gai berria aurkezten, baina agindurik eman barik) jarraitu dute lehengoari tiraka politikariek.

Eztabaidan zegoen gaiak gehiagorako ematen duen edo ez beste kontu bat da, kazetariak neurtzekoa, baina gidariak gidatzen du saioa eta kazetariari kasurik ez eginda saio txar asko egiteko aukera zabaltzen da. Entzuleok ez dugu merezi.

Asko ez dela Musikatean entzun dut “Enaren geometria“, Rafa Ruedarena (ezin lotura eman, atzokoa dagoelako Nahieran-en: http://www.eitb.tv/eu/irratia/euskadi-irratia/musikatea/951277/ ) Laster jarriko dute, zehaztasunik gura lukeenarendako. Aurkezleak “txistea” eginez esan du: “Ruedari beste itzuli bat eman” eta iradoki du beste disko bat ateratzea “tokatzen” zaiola. Iradoki ez, esan.

Eta ni pentsakor. Badakizue, autoak ematen du pentsatzeko denbora, ia bidea ahazteraino… Rafa Rudak 2011ko azken hilabetetan aurkeztu zuen diskoa… urte eta erdi pasa… eta “tokatzen” ote zaio ba berriz? hori da eskatzen diogun martxa?

Urteko disko bat ateratzen duten gutxi daude Euskal Herrian, eta gutxiago ateratzen dituzten horien pista jarraitzen duten entzuleak. Edo?

Batzuetan ahaztu egiten ote zaigun… Asteburuan irakurri dut “Guía de periodismo en la era digital”. Esaldi bat atera dut hona handik, Laressa Watlingtoni lapurtua:

Inpartzialtasuna, atribuzioa, zehaztasuna, garrantzia eta informazio berria izateak jarraitzen dute izaten kazetaritza gidatzen duten arauak. Hauen jabe izatea derrigorrezkoa da kazetaritza ona egiteko eskura ditugun teknologia eta plataformez gaindi.

Eta ausartzen da kazetari digitalaren definizioa ematera ere:

Kazetaritza tradizionalaren ezagutza erabiltzen duena eta teknologiarekin konbinatuz informazioa eman, analizatu eta elkarbanatzen duena gero eta audientzia mundialagoari begira.

Lehenengo esaldia borobilagoa iruditzen zait eta bigarrenean, kazetari digitalaren definizio osatuago bat gura nuke, kontuan izanik, multimediatasuna eta herritarrekin feedbacka. Lantzen joango gara.

Hainbeste denboran isildua izan den gure memoria historikoa berreskuratzeko ahaleginean dihardugu Elgetan ere. Horretara bideratua dago Espaloia Kafe Antzokian dagoen interpretazio gunea. Gertatukoak berrikustea eta ezagutzera ematea da helburu nagusia. Horregatik, zerbait bizia egin gura izan da eta berregin genuen orain 76 urte gertatu zena.

Orain 76 urte, 1937ko apirilaren 23an jausi zen Elgeta. Aurten ere gertaera latz haiek gogora ekartzeko elkartu ginen, domekan, apirilak 28, Intxortako Atea monumentuaren aurrean. Baina urteroko ekitaldia egiteaz gain, oraingo honetan orduko gertaerak ere birsortu genituen. Antzezlanean ikusi zena aurretik gogoratu zitzaigun hitzez, eta blog honetara ekartzea pentsatu dut idatziz. Argazkiak Goienarenak dira. Bideoa eta argazki galderiak goiena.net-en.

Esan dezadan, idatzi horren aurretik, espero ez genuen bisita ere izan genuela. Nik telefonoz jaso nuen deia: “Iban, pare bat Guardia Zibil datoz Kanpanzarko bidetik oinez, patrol bat ere ikusten dugu…”. Nire erantzuna adarrik ez jotzeko esatea izan zen, baina ez, ez zegoen adar jotzerik. Alerta! Herriko alkateari komentatu nion zer esanez deitu zidaten eta Ertzaintzaren mando batengana joan eta Guardia Zibilarengana joan ginen bi ertzain eta hirurok. Kasualitatez zeudela han eta ia zer zegoen galdetzen hasi ez ziren ba? En fin, oso gogoan nuen duela urtebete, hain justu, militarren maniobrak izan genituela… Kasualiatez edo ez, ordukoen berregitea ikusten egon ziren berdez jantzitako lau armatu hauek. Ez dezala jendeak egindako lana tapatu, hala ere. Hauxe zen antzeztu zena:

Intxortako frontea euskal defentsarentzat leku oso-oso garrantzitsua izan zen bereziki bi bataila gertatu zirelako bertan. Lehenengoa 1936ko urriaren 4koa. Bertan, Mola jeneralaren erasoaldia gelditzea lortu zuen euskal erresistentziak, eta horri esker izan zen posible Euskal Autonomia aprobatzea eta historiako lehenengo Eusko Jaurlaritza sortzea.

Zazpi hilabetez, urritik apirilera bitartean, intentsitate baxuko gerra izan zen hemen. Eta, Bizkaiko defentsarako erresistentzia gune garrantzitsuenetako izan zen Intxortako frontea. Apirilean, ordea, eguraldi onarekin, frankistek berriz ekin zieten erasoaldiei.

Hiru egunez borrokaldi gogorrak jasan zituzten miliziano eta gudariek eta hori da ehun bat boluntariok Intxortako Ate ondoan antzeztua.

Denok dakigu gerra nola amaitu zen. Tropa frankistek, azkenean, aurrera egin zuten, baina uste baino denbora eta baliabide gehiago behar izan zituzten. Intxorta, gainera, ez zuten mendean hartu. Gudari eta milizianoek utzi egin zuten Elorrio ere jausi zela jakin zutenean.

Frankistek behin eta berriz jo zuten erasoa 37ko apirilaren 20tik 24ra bitartean. Beti erabili zuten formula berdina. Lehenengo hiru orduko artilleria erasoa, eta jarraian bi orduko abiazio erasoa.

Miliziano eta gudariek babestuta, ezkutatuta, jasaten zituzten bonbardaketa horiek, eta infanteria frankistaren erasoa zetorrela konturatu orduko kokatzen ziren lubakietan defentsarako gertu.

1. Intxortako maldetan miliziano eta gudariak izango dituzue. Martiartu batailoia (EAJ) zegoen lehen lubaki-lerroan. Bizkaitarrak gehienak eta Pablo Beldarrain komandantearen aginduetara.
2. Apur bat gorago Juventudes Socialistas Unificadas  taldeko Dragones izeneko bi batailoi zeuden, arrasatearrak gehienak.
3. Eta Gazteluatxen Martiartu batailoiko gudariak eta Saseta batailoi metrailadoreak.
4. Gazteluatxetik Zabaletamendira Juventudes Socialista Unificadas taldeko UHP batailoiko milizianoak zeuden. Hiru ziren, gehienbat bergararrak eta oñatiarrak. Laugarren konpainia Elgetako hilerritik Karabietarainoko esparruan kokatzen zen.
5. Euskal erresistentziaren defentsa osatzen zuten bonbak botatzeko Salbadorko ermitan kokatutako lau morterok eta Elgetako bonbardaketaren ostean han eta hemen txikituta aurkitu ziren dozena bat artilleria piezak.

Asentzio aldean, eta aurrez aurre, tropa frankistak zeuden lau zutabetan antolatuta: falangistak (urdinez) eta ejertzitoko soldaduak edo nazionalak. Mairuak edo Erregularrak eta erreketeak edo karlistak. Guztira, 4.600 lagun. Kalkulatzen da gudari eta milizianoak 1.400 inguru zirela.

Oh.: Egongo da berregite hau ikusteko gogoz edo parte hartzeko gogoz geratu denik. Hurrengo urtean berriz egiteko asmoa dago. Informazio gehiago jasotzeko Udaletxearekin edo Intxorta 1937 elkartearekin harremanetan jarri behar, biak izan dira antolatzaileak hainbat laguntzailerekin batera.

Han eta hemen gauza asko agertu dira, HEKIMENek atera du ohar hau:

Hau jakin dut:

“Debagoieneko Surf Elkartea sortu dute eta lehenengo bilera egingo dute Bergarako Laino skate parkean hilaren 20an, zapatuan, 19:00etan.”

Eta gertuen dugun hondartza Gasteizkoa dugun bailara honetan sortu dute Surf Elkarte bat. Ondo. Ondoen irizten diodana da, hala ere, Debagoienekoa izatea elkartea. Uste dut gauza askotan ikusiko ditugula herri erkaketak. Herri bakoitzean elkarte ezberdinak egotea ondo egon daiteke gauza batzuetarako, baina gehienetarako batu eta lanak zentralizatzea aukera on moduan ikusten dut. Beti? ezin esan, baina bai gehienetan. Gaztetxe potente bakar bat Debagoienean? ba seguruenik ez. Baina euskara elkarte potente bakarra (herrietako adarrekin, klaro)? Ba seguruenik bai.

Ikusiko ditugu eskualdeko gero eta produktu gehiago. Bai sortze beretik osatuak zein batuz lortuak.

Balio du “Debagoieneko xxxxx” formulak,  baita “Urola-kostako xxxx” edo “Tolosaldeko xxxxx” edo “Debabarreneko xxxxx” edo “Durangaldeko xxxx”… Debagoieneko Surf Elkartea”-k balio handiagoa du Bergarako Surf Elkarteak baino. Zorte on.