Heltzea. Heltzea, bigarren adiera batean. Martin i Serra.
Badira liburu batzuk, hain ederrak eurak, beti pentsatzen duzula okertuko direla uneren batean. Alegia, horrenbeste edertasun ez dela mundu honetakoa, eta, horrenbestez, zerbaitek edo norbaitek (idazleak, kasu honetan) zigortuko gaituela hamaika penuriekin. Judu eta kristauak gara, baita mezatara joaten ez garenok ere, eta susmo horrekin bizitzea tokatu zaigu. Zer egingo diogu bada.
Hori sentitu dut Miquel Martin i Serraren La drecera (Edicions del periscopi, 11. ediizioa, 2021) irakurtzean. Bertan, narratzaileak, haur bat da protagonista Empordàko herri batean duela berrogei bat urte, bere ingurunea deskribatzen digu bere begi zoli eta eskuzabalekin. Mutikoaren gurasoak txalet bat zaindu eta zerbitzatzen duten morroiak dira, kostak eta landa eremuak bate egiten duten tokian, eta etxeko nagusien jiran antolatua dute bizitza. Bartzelonako aberatsen uhinak iristen baitira haraino, horien iate, filipinar neskame, luxu eta gaztelaniazko hitzekin.
Narratzailea, protagonista dena, haurtzaroa eta nerabezaroaren arteko atea zeharkatzekotan da eta zoriontsu da bere guraso, lagun eta bizilagunekin. Alboko Mas Bou etxaldeko Pituk animalien zaintza nola erakutsiko dio. Aitak orduan nola aritu eta baita bizitzarako aholku baliotsuak eman ere.Amak mandatatura bidaliko du eta baita gauza goxoak sukaldean prestatu ere.
Heltze horretan narratzaileak sexualitatearen pizkundea ezagutuko du, laguntasunean aldaketak pertzibitu eta sufrituko du, baita majo sufritu ere, tragedia baten ondorioz. Halere mutil majoa da, sano askoa, eta uste dut hori dela orriz orri transmititzen dena. Garai baten, bizimodu baten erretratua baita obra eta nabari da, bai, egileak heldu nahi diola eskuetatik ihes egin dion iragan bati. Jada ez dago halako herririk. Jada ez dago halako gizatasunik, Paco pertsonaia zeharo maitakorra da zentzu horretan, eta geratzen zaiguna da iragana ahalik eta era aberatsenean kontatzea, eder, ondorengoek leihoa ireki eta izan ginena ikus dezaten.
Irakurketa atsegina eta oso gomendagarria da.
PS: oso hizkera aberatsa darabil eta sufritu du katalan ikasle honek, baina horrek ez dit gozamenean kalterik ekarri.
