Iturri onetik

Data: 2006(e)ko urtarrilaren 4a Egilea: piperrautsa

Ez naiz normalean ibiltzen primiziak sortzen diren parajetan, baina iturri onetik jakin dut egunotan aldatu egingo dela Euskadi Irratian albiste zerbitzuetako burua. Orain arte ardura hori izan duen Jon Basterra Lakuara doa, Herri-lan sailera. Eta bere tokia hartuko omen du kazetari oso gazte batek, ibilbide profesional laburra bezain arrakastatsua izan duena.

Datorren astean emango ei da izena ezagutzera. Niri esan didaten izena baieztatzen bada, ausarta iruditzen zait kazetaria, hain gazte kargua onartzen duelako; eta are ausartago irratia, ez ohiko aukera egin duelako. Hala balitz, biei txalo!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Iruzkin 1

Urteko lehen iragarkia

Data: 2006(e)ko urtarrilaren 2a Egilea: piperrautsa

Presio izugarria izaten dute hedabideek urte aldaketetan, ea zein izango ote den urte zaharreko azken iragarkia eta, batez ere, urte berriko lehena. Eta presioari erantzuten diote prezioarekin, prezioa disparatuz, alegia, interes handia duenak dirutza handia ordain dezan.

Hedabide xume honetan ez da diruaren presiorik izan, baina bai bihotzarena. Eta, lehen aldiz, publizitate zuzena egingo diot Elorriko txakolinari, Mendraka izenekoari. Ez bakarrik upategi honek erosten duelako Esteñibarren hainbeste mimatzen dugun mahatsa. Ezta ere upategiko jabe/ekoizleak eta enologoa
lagun onak direlako.

Mendraka txakolina goraipatzeko eta gomendatzeko arrazoi nagusia da oso gustuko dudala nik, eta dutela nire ingurukoek. Hainbeste onespen jasota, ausartzen naiz haren publizitatea egiten, jakinda ez dudala hanka sartuko. Baina badut, horrez gain, aitzaki aproposa. Atera berri da Espainian Campsa gida, eta bere gehigarria Espainiako ardo onenei buruz. Eta han dator Mendraka txakolinaren dastaketa
Dastatu eta gero, eman dizkiote 88 puntu 100etik, oso puntuaketa ona urteko ardo zuri batentzat. Txakolinetan, beste bat bakarrik iritsi da maila horretara: Txomin Etxaniz ospetsua.

Publizitateari tarte eginda, berehala itzuliko da Piperrautsa bere ohiko jardunera. Urte berri on!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Utzi iruzkina

Azkartu

Data: 2005(e)ko abenduaren 30a Egilea: piperrautsa

Errepasatzen aritu naiz iazko azken zutabea, eta tonu itxaropentsua dario. Urte amaieran, Asiako tsunamiaren parekoa izan zen Otegik eragindakoa legebiltzarrean, aurrekontuei hiru bai eta hiru ez iragarri zuenean. Maiatzeko hauteskundeak miran, urte polita zetorren 2005a.

Urtea joan da. Eta alde politaren ifrentzuan utzi ditu kontu zatarrak, gozotik adina izan du garratzetik.

Hauteskundeek ekarri zuten jeltzale eta sozialisten berradiskidetzea. Ondorioen artean, EAEko aurrekontu berriek izango dute aspaldiko babesik handiena eta, aldi berean, abiadura handiko trena egiten hasiko dira berehala, inor gutxik ezagutzen duen proiektu baten arabera.

Ezker abertzaleak eta Espainiako gobernuak jarraitu dute elkarri keinuka, baina 18/98 sumarioak aurrera darrai modu lotsagarrian, eta ETAren bonbak gero eta handiagoak dira.

Europa penagarri gelditu da udaberrian poto egin ondoren, baina euskal bertsolaritza zorrotz aritu zen Barakaldon, euskarak aspaldi eman duen ikuskizunik distiratsuenean.

Euskarazko hedabideen etorkizunak ilun jarraitzen du, baina euskal blogosferak bide berria ireki du, merkea eta oparoa.

Amaitzen ari den urtean, ez da ezer handirik gauzatu, politikan. Baina, era berean, ez da ezer handirik zapuztu. Eta horrek asko esan nahi du. Ea 2006an azkartzen den gertakarien erritmoa, ezer usteldu baino lehen.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Utzi iruzkina

Lurdes ez zegoen konforme

Data: 2005(e)ko abenduaren 27a Egilea: piperrautsa

Madril, 1975. Euskal komunitatea antolatu guran genbiltzan, ordurarte euskal meza entzutera biltzen zen talde hura egituratu nahian, garaiko legedi frankistaren baitan. Hermandad San Miguel de Aralar deitu genion, eta ezagutzera emateko antolatu genuen musika jaialdi bat, San Juan Evangelista colegio mayorean. Xabier Lete, Lurdes Iriondo eta Antton Valverde ekarri genituen.

Abioiez etortzea eskaini genien, baina Lurdesen bihotz makalak ez zuela onartzen eta trenez etorri ziren. Ez daukat ahazteko Xabier, bufoi lanetan, oihuka: Emakumeaaaaaa! Izaki inperfektuaaaaa! Lurdes, ohituta, lasai, Anttonekin gauzak prestatzen, biak serio demonio. Xabierrek jaten zuen Lurdes jendaurrean.

Handik gutxira itzuli nintzen Madrildik, Franco hil orduko, eta Xabierrekin harreman dezente izan nuen bizpahiru urtez. Urnietako etxean bisitatzen nuen, Lurdesena zen etxean, Lurdesena ez zirudien etxean. Etxean ere Xabierrek Lurdes jaten zuen, kanpokorik egon ezkero.

Ez dok hamahiru hasi berritan, ni mutiko, kristorenak entzuten genituen Lurdesi buruz. Emakume ia bakarra zen mutilen artean, eta euskaldun fededunen gaiztakeriak bera jo zuen bete-betean: txima-luze sorgina, Leteren maitale, sexu libre eta abortoaren aldeko… Eta gainera kantatzen zuen: Gazte gera gazte, ta ez gaude konforme… Hori guztiagatik bihurtu zitzaidan Lurdes askatasunaren ikono, bere ahizpa Joan Baez eta bere antitesi -edo ez hainbeste- Janis Joplinen antzera.

Geroago, entzunda dakit atzendu egin zela Lurdes Xabierren bizitzatik, hau politika profesionalean murgildu zenean, Gipuzkoako aldundian. Eta bere tokia berreskuratu zuela irmo, Xabier ibili zenean herioarekin keinuka. Kanpotik ikusita, beti ere Xabierrek jaten zuen Lurdes.

Eta, hala ere, bidegile handia izan da Lurdes emakumearen alde. Bere kantuak edo idatziak baino, horixe maite izan dut nik gehien: Lurdes izan den pertsona, euskal gizarte elizkoi, atzerakoi eta karlistaren baitan.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Iruzkin 1

Olentzerori

Data: 2005(e)ko abenduaren 23a Egilea: piperrautsa

Ikazkin adiskide:

Ez naiz eskatu zalea, zerbait lortzeko orduan gehiago sinesten dut norberaren ahaleginean. Eta, ahalegindu naizen heinean, ezin dut esan bizitzak txarto tratatu nauenik. Horregatik, gaurko gutun honetan ez ditut aipatuko osasuna, dirua eta maitasuna, ez baitut horietan falta handirik sumatzen.

Baina eskean nator, eta ez nolanahiko eskariarekin. Aspaldi entzun nuen, eta barrenean ondo gorde, ondorengo otoitza: Eskatzen diot (dena delakoari) indarra, alda dezakedana aldatzeko; etsipena, alda ezin dudana onartzeko; eta inteligentzia, bata eta bestea ondo bereizteko.

Bizi programa mardula iruditzen zait. Eraldaketa behar du gizarteak, injustizia handiak dituelako bere baitan. Eta eraldaketak eskatzen du gizakiaren indarra, gogoa, kontzientzia. Horiek gabe, leize zuloan geundeke, lau hankatan ibilki. Baina, neurri berean, gizakiak behar du konformidadea mugak onartzeko, ez tematzeko haitza zulatzen buruarekin, ez harrotzeko teknikarekin natura mendean hartu guran. Eta, ezinbestean, inteligentzia handia behar da bereizteko zer eraldatu eta zer onartu.

Indarra, etsipena eta inteligentzia, horiek nire eskariak, Olentzero. Ez dakit zure ohiko hornitzaileek izango ote dituzten. Aurkitzen badituzu, hartu bakoitzetik ahal duzun guztia. Ezagutzen dut, nitaz gain, behar dituen lagunik.

Gabon, zuri ere.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 2 iruzkin

Bertso Exhibition Center

Data: 2005(e)ko abenduaren 19a Egilea: piperrautsa

Ez dut esango bertsozale amorratua naizenik, baina estimatzen dut bertsolaritza eta hunkitu egiten naute bertso batzuk. Dena den, atzokoari bazerion egun handietako zer berezi hori, gertakizun galduezinei dariena. Eta, goizean apur bat, baina arratsalde ia osoa ikusi nuen telebistaz. Ondokoak gorde ditut oroigailuan (?):

  • Areto bikaina: Apostu latza zen BECera joatea, baina orain esan daiteke erabat asmatu dutela aretoarekin. Itxura zoragarria zuten telebistako plano orokorrek. Eta Egaña irabazleak aipatu zuen belodromoa baino sabai bajuagoa izanik, oholtzatik antz handiagoa zuela plaza txikiarekin.
  • Jendetza itzela: Lepo bete zen aretoa, jende nahiko gaztez. Kanarietatik-eta etorritako repentistak sinetsi ezinda zeuden, no hay palabras zioen batek. Eta, ez da atzoko kontua, baina atzo inoiz baino argiago ikusi zen bertsolaritza hedatu egin dela inguru rural euskaldunetik inguru urbano erdaldunetara. Entzuleak, bertsolariak, gaiak eta moldeak, dena aldatu da.
  • Lan harrigarria: Bertso guztiak ez ziren izan biribilak, baina hala ere harrigarri egiten da aulkia hitza eman, edo aspaldiko partez begiak busti egin zaizkizu eta zapla-zapla bertsotan jardutea ganoraz. Gai posibleek ez dute mugarik eta, hala ere, suelto ikusten dira bertsolariak edozertaz. Lastima gero berbetan lotsati samarrak izatea guztiak, bestela tertulietarako aproposak lirateke.
  • **Egaña gorago*: Lehiakideren batek agurrean kantatu zion gu baino gorago zaude eta niretzat ere nabarmena da hori. Esango nuke Andoni dagoela bere onenean; urte nahikoa darama bertsotan ofizioa erabat menderatzeko eta bizitzaren tolesdurak ezagutzeko, eta aldi berean oraindik fresko dago ausart izateko, gaien trataeran esperimentatzeko. Begi bustien* gaiarekin sortu zuen kontakizuna lekuko.
  • Txistuak sobran: Ohikoa izango da, baina beti sentitzen dut auzo lotsa horrelakoetan. Edozein sari banaketan agertzen bada erakunde, banketxe edo enpresa handiren bateko ordezkaria oholtza gainean, automatikoki txistu jo behar zaio, besterik barik. Atzo ere zaparrada aguantatu behar izan zuten zinegotzi, sailburu eta abarrek. Gauza primitiboagorik! Nola ezkontzen da hori beste guztiarekin?
  • Euskara prestijiatu: Atzoko ekitaldiak asko balio du. Han zegoen jendea, Kilometro-Ibilaldi-etabarretan ez bezala, euskalduna zen, eta disfrutatu egin zuen euskararekin, hunkitzeraino. Eta kanpora eman zen itxura oso ona izan zen: modernoa, jendetsua, gozatzekoa… Ziur nago euskara gutxi dakien bat baino gehiago inbiditan egon zela atzo.

Horrelakoak behar ditugu. Zorionak antolatzaile, bertsolari eta parte hartzaile guztiei!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 14 iruzkin

Etxera

Data: 2005(e)ko abenduaren 16a Egilea: piperrautsa

Demagun Ion Agirrek epaiketa justua izan zuela bere garaian; justiziazko epaiketa, alegia. Asko ematea da hori, hogeitaka urte geroago diharduen epaiketa tzarra ikusita, besteak beste. Baina utzidazue ariketarekin jarraitzen.

Epaiketa eta epaia justuak izanda ere, Ion Agirrek beteak ditu zigorraren bi herenak. Ez atzo eta ez herenegun, baizik duela hamar urte. Hain zuzen, lehengo justizia bera erabilita, Ion Agirrek etxean behar zuen duela hamar urte.

Gainera, Ion Agirre gaixorik dago. Berezko osasun arazoak areagotu egin dizkio 24 urteko kartzela aldiak, eta berriak eragin. Gaixo larri eta kronikoak ditu, zerrenda luzean. Horrelakoetan, gizatasunak exijitzen du –eta legeak baimentzen- presoa etxeratzea, bere gaixoak zaintze aldera.

Justizia eta gizatasuna kontuan, Ion Agirrek etxean behar zuen orain baino lehen, aspaldi. Baina kartzelan dirau, eta mendeku usaina dario kartzelan iraun behar honi. Eta mendekuak gaina hartzen dienean justiziari eta gizatasunari, zerbait ustel dagoen seinale da, edonor dela biktima, edozein gizartetan.

Ion etxera ekartzeko, justizia eta gizatasuna berriro goienean jartzeko, manifestazioa izango da larunbat honetan Arrasaten, alderdi eta eragile askok deituta, Udala bera tarteko. Beste behin, adostasun oso zabala eragin du Ionen kausak. Gurean ustela gainditu nahi den seinale.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Iruzkin 1

Ehungarrenean… Telefonica!

Data: 2005(e)ko abenduaren 12a Egilea: piperrautsa

Ehungarren idatzia zegokidan, Argiakoaren ondoren, eta plast! hilaren 2an linearik gabe gelditu ginen, gaur bertan itzuli den arte, hamar egun geroago.

Majo probatu ahal izan dut 1002 matxura zerbitzua. Ia egunero deitu dut, inoiz birritan ere bai egun berean, amorruaren arabera. Gehienetan gaztelaniazkoa aukeratu dut, euskarazko agente guztiak okupatuta egoten zirelako. Ia denak hegoaldeko azentua zuten, badakizue, Elorrio esan eta El Horreo ulertzen duten horiek. Dei bakoitzarekin pertsona ezberdina zen, eta zerotik hasten zen guztia, ezin aurrera egin dei batetik bestera. Desesperagarria izan da, benetan.

Aldi oro zerotik

Bi aldiz harrapatu dut agende euskaraduna, eta arreta askoz hobea izan da. Euskaldun petoak, bizkaieraz, hurbiletik, protokoloa utzita… Bigarrenak, gaur goizean bertan, esan dit: Zuzenien teknikuari egingo deutset diar… Eta, eguerdian, ustekabean, linea bazegoen. Zuri esker izan bada, eskerrak zuri!

Euskarazkoa hobeto

Baserrian bizi garenez, Euskaltelentzat ez gara interesgarri, eta Telefonicak ez du gu galtzeko beldurrik. Allakuidaus linea barik gelditzen bagara! Ezin dugu ezer egin.

Indefentsioa

Azkenean egoera normaldu denean, postan banituen 100 mezutik gora zain. Kuriosoa egin zait multzo hain bariopintoa kolpean jasotzea. Eta deigarri ze bizkor iraungitzen den informazio askoren interesa sarean.

Lana pilatu

Ikusi dut Argiako artikuluak izan duela oihartzunik, tartean Amatiñok egurtu nauela eta orojakile deitu. Nire lagun batek zoriondu egin nau: euskal iritziemaile bat ez omen da inor, Amatiñok egurtzen ez duen bitartean.

Ba naiz nor!

Total, ezin izan dudala idatzi ehungarren mezurako ezer ponpoxorik. Baina pozik nago honaino iritsi naizelako. Hasierako motibazioa apur bat ahuldu zait, besteak beste, elur bola asko handitu delako, ordutik hona. Hala ere, tarteka izaten dira une politak, eta hori gertatzen denean…

Ehungarrena

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 3 iruzkin

Ulertzen ez, eta susmoa

Data: 2005(e)ko abenduaren 1a Egilea: piperrautsa

Zain geunden ea noiz iristen ziren aro berriaren lehen emaitzak: su-etena, presoen hurbiltzea, epaitegiak baretzea, esparru komunak bilatzea… Baina, etorri dena oso bestelakoa izan da: EAJk akordioa lotu du Madrilgo gobernuarekin haren aurrekontuak babesteko, eta trukean derrepente egingo omen dira Pasaian kanpoko portua eta Abiadura Handiko Trena (AHT), gehi zientziarako azpiegitura bat.

Tratu honen inguruan, ez dut ulertzen zenbat kontu, eta susmo bat piztu zait.

Ez dut ulertzen EAJren lehentasun erabatekoa izatea bi herrilan itzel horiek, eta ez eskatu izana –esaterako- babesa hemengo gobernuaren aurrekontuentzat. Herritarroi dagokigunez, niri behintzat badatozkit hamaika truke-txanpon urgenteagoak: kartzela eskumena, agian, lehena.

Ez dut ulertzen Pasaiako portua nola bihurtu den, hain denbora laburrean, ideia zorotik ekimen ezinbestekotan. Badia biziberritu egin behar da, bai, baina horrek ez du derrigorrez eskatzen kanpoko portua. Badaude inguruan Baiona eta Bilbo, eta auskalo noiz arte iraungo duen txatarrarenak Pasaian. DV egunkariak nahi du Gipuzkoan ere herrilan handiak egitea, eta Gipuzkoako Aldundiak ez du ulertzen herrialdea porturik gabe. Baina, hori baino gehixeago beharko da ba, triskantzan hasteko!

Ez dut ulertzen euskal gobernuaren tema AHTrekin. Maturana sailburu sozialistak modernitatea ekarri nahi zuen 80. hamarkadan, bere alderdikideak Espainiara nola, AVEri esker. Hori nahikoa ez, eta hurrengo saldu zizkiguten Europako ardatzak. Baina Frantziak Mediterraneo aldera jo du eta Madrilek ez du aurreikusi ere egiten Gasteiztik beherakorik. Argudio hau ere makala, eta orduan iritsi da merkantziena. Kamioiak kenduko omen dituzte errepideetatik, trenari esker. Funtzioa hainbeste aldatuta, nola balio lezake proiektu berak?

Ez dut ulertzen nola, arazoa merkantziak badira, ez diren aztertzen premiak zerotik hasita: pasoko garraioa, barnekoa, nondik nora, zenbat… Pasoko kamioientzat, nahikoa izan daiteke –Suitzan bezala- tren geldoa Baiona eta Miranda artean, kamioak gainean dituela, eta lehengo bidetik. Eta barne garraioa oso konplexua da abiadura handiz eta geltoki gutxirekin konpontzeko. Produkzioa oso sakabanatua dago, hura garraiatzeko beharko da sare zerratua, geltoki sarriak, zainetan trena eta kapilarretan kamioiak.

Ez dut ulertzen zergatik ez den aipatu ere egiten Bizkaia eta Gipuzkoako demografia. Abiadura handiak zentzu erabatekoa du hiribilduen artean basamortua dagoenean, Gaztelan bezala. Eta ez du zentzurik, tartea badago biztanlez betea. Nola joango da Gipuzkoa osoa Donostiara trena hartzera, Gasteiza edo Bilbora bidaiatzeko? Ezkioko geltokiak konponduko du arazotxo hori?

Ez dut ulertzen gai garrantzitsu honen pitzadurak estali nahi izatea eufemismo eta faltsukeriekin. Tren honi ezetza ez da trenari ezetza. Eta gauzak ez dira aldatzen, besterik barik, abiadura handia dioen tokian prestazio handiak esanda.

Ez dut ulertzen zergatik agintariek nahi duten iritsi gai honekin -hain presaka- itzuli ezineko puntura. Elkarrizketa mahaiak abiatzeko direnean, adostasun zabalak eraikitzeko bezperan, ez litzateke hobe geroko uztea gai gatazkatsuak edo zalantzazkoak, giro hobean heltzeko, aurrerago?

Hainbeste kontu ulertzen ez, eta susmoa piztu zait. Zer dabil hemen, benetan? Hormigoiaren erotika? Garapenarekiko lilura baboa? Edota, negozio latzen bat? Trenaren lehen aurrekontua da 6.000.000.000 eurokoa; lehengo pezetetan, milioi bat milioi. Eta amaierarako bikoiztu egin daiteke. EAJ da diru anonimo gehien jasotzen duten alderdietako bat…

Eta sentitu naiz inozo, akordio politikoen tximiniari begira, ke zuriaren zain.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 2 iruzkin

Franco

Data: 2005(e)ko azaroaren 25a Egilea: piperrautsa

Madrilen bizi nintzen diktadorea hil zenean. Eta etxetik asko irten gabe eman nituen lehen ordu eta egunak. Izan ere, han zeuden pilatuta frankismoari eutsi nahi zioten indar guztiak. Eta han erabaki behar zen agintearen banaketa berria, Francok bereari jare egindakoan.

Beldurra zen nagusi Madrilen, itxaropenaren gainetik. Erregimena ez zen monolitikoa, baina bai artean oso indartsua. Aldiz, oposizioa makal ageri zen, zatikatua eta kalea irabazteko ezgai.

Hain juxtu, bi urte arinago Carrero Blanco hegan egin zuenean, erregimena bera hasi zen mugitzen demokraziarantz, Arias Navarro buru zuela. Hutsean gelditu zen ahalegina, baina egunkari batzutan aukera izan genuen eguzki printzak ikusteko, laino beltzen artean. Ikusmin itzelez jarraitzen zen “Tácito”:http://www.vespito.net/historia/transi/centft.html taldearen zutabea, Ya egunkarian.

Franco hil eta 81eko militar matxinada arte, erregimen zaharrak agindu zuen, nahiz bere baitako indarrak borroka bizian aritu. Eta, matxinadarekin, gauzak aski lotuak gelditu ziren betirako: ez zen idatziko frankismoaren kronika beltza, ez ziren araztuko haren egileak, ukiezina izango zen Francok jarritako erregea. Oposizioa hel zitekeen agintera

Diktadura estali egin zen, eta 30 urte geroago badirudi ez zela existitu ere egin. Baina frankismoaren haziak hor dirau, eta Aznarrek jakin du ongarritzen.

Beldurra ari du berriro Espainian.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Utzi iruzkina