Normaltasunik ez udaletan

Data: 2007(e)ko urtarrilaren 11a Egilea: piperrautsa

Alde askotatik ikus daiteke Madrilgo
atentatuaren eragina, mota askotako ondorioak izango baititu. Niri oso larria
iruditzen zait bat: hurrengo udal hauteskundeetan ezingo da normaltasuna
berreskuratu.

Udal zalea naiz, autogestioa maite dudan
aldetik. Hurbileko aginte guneak dira niretzat garrantzitsuenak eguneroko
bizitzan, horiek behar lukete izan hiritarren zerbitzurako tresna eraginkor.
Aldiz, udalak gogotik ari dira ordaintzen gatazkaren konponezina. Besteak
beste, udaletan ez dago ordezkatuta alderdi bat eta, beraz, besteen emaitzak
puztuta daude. Horrek giroa zatartzen du, eta udalen eginkizuna aldrebesten. Ur
sakonagotan sartu barik…

Beste lau urte udaletan berdin jarraituko al
dugu? Kalte galanta litzateke.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 2 iruzkin

Guadiana

Data: 2007(e)ko urtarrilaren 7a Egilea: piperrautsa

Batxilergo frankista ikasi nuen Tolosako
eskolapioetan eta Iruñeko Ximenez de Rada institututan. Horregatik,
sasoi horretako nire erreferentzietan -poesian esaterako- Abenamar dago, edo
bajel pirata que llaman… Baita bizi ezinean zebilen Teresa mistika, edo
hauts artean ezkutatutako harpa, portugaldar harritua Frantzian, baita Tenorio
eta  Segismundo, de un cadáver sombrío y macilento…, eta
enparauak.

Eta geografian, noski, Espainiako ibaiak. Horien artean deigarri zitzaidan Guadiana, bere
lehen ibilbidean gorde-gordeka omen zebilelako eguzkiarekin, lur azalean agertu
eta desagertu.

Hogei urte geroago ikastolan ikasi izan
banu, beste batzuk lirateke nire erreferentziak. Baina, badugu Euskalerrian gorde-gordeka
dabilen ibairik?

Bi lagun

Lan berriari buruz idatzi nuen eta bi lagunen
iritziak eman didate zer azaldu. Mikel Iturriak, Harrikadak izeneko bere blogean, Santi Erasorekin
jartzen ninduen versusetan, gure ibilbideak kontrajarriz. Bere aldetik,
Luxiano lankide ohiak zuhurtzia gomendatzen zidan bere iruzkinean. Biei
eskertzen diet hurbiltasun gozoa.

Bizitzan egiten ari naizen ibilbideak badu Guadianaren antzik. Zati
batzuk oso agerikoak dira, besteak ezkutuak. Alditan, ibili naiz kausa batzuei
guztiz emana, zeharo kanpolarrosa; eta besteetan, etxean babestu naiz, barne erbestean,
ingurukoak goxatu eta haiekin gozatuz. Beti jakin izan dut –ez galdetu nola-
noiz zegokidan bata ala bestea.

Geldi egoteko txarra naiz, ikastolan banengo zaindu
beharreko hiperaktiboa nintzateke. Eta kanpoan zerbait emateko ordua iritsi zaidanetan,
buru-belarri murgildu izan naiz, etxekoa sakrifikatuz. Beti, ordea, hiru baldintza
beteta: gaiak merezi izatea, erabakia Fatimarekin adostea, eta denbora mugatzea.

Oraingo honek baditu hiru ezaugarriak. Uste
dut Kutxan lan ona egin dezakedala, batez ere, euskararen alde; gai sentitzen naiz egiteko, eta aukera eman
didate horretarako. Fatima konforme dago eta, nola berak bai gorde dituen
astelehenak eguzkitan emateko, prest dago mahastian nire parte batzuk egiteko.

Azkenik, -but not least-, denbora mugatuan
arituko naiz, gehienez lau urte. Bitartean, seguruenik kutxen bategitea
etorriko da eta, agian, aurre-jubilatzeko aukera. Eta, edozein kasutan, epe
horretan iritsiko da nire ibilbide profesionalari jarrita diodan iraungipen
data. Orduan, Iturri eta Luxiano, zuen lagun guadiana hau berriro bilduko da bere etxe ingurura, leher eginda eta pozik.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 3 iruzkin

Lizarraren intxaurrak

Data: 2007(e)ko urtarrilaren 3a Egilea: piperrautsa

Lagun bat Esteñibarrera bisitan etorri, eta non esaten duen, etxaurreko intxaurrondoei begira: Zelako leixar ederrak! Eta nik ezetz, nahastu egin zela, intxaurrondoak zirela. Eta berak: Seguru? Ba nik esango neukek horreik leixarrak diela! Ondo ezagutzen nuen lagun temosoa, eta aurrera barik bota nion: Ba leixarrak izengoittuk, baina neuri intxaurrak emoten justiek!

Komeni da ondo jakitea zer eman lezakeen zuhaitz bakoitzak eta, zuhaitzek bezala, baita pertsonek edo erakundeek ere. Bestela uste handitan sar daiteke bat eta, ustea ustel agertzen denean, etsipenean murgildu.

ETA ez da intxaurrondoa, lizarra baizik. Beraz, ezin zaio intxaurrik eskatu. Nahikoa luke intxaurrondoei trabarik egingo ez balie. Nik uste, intxaurrondoek ez badute aurten intxaurrik eman, beraiei hartu behar zaiela kargu.

Kalkulu zorrotzetan ikusi ditut alderdiak -nik dakidan neurrian, guztiak- urrats bakoitzaren onurak eta kalteak nola banatuko ziren, begi ertzetik elkar zelatatzen. Eta nola prozesua atzeraezina zen, ETAk ezin zuelako berriro atentaturik egin, kalkuluak eraman dituzte muturreraino, denbora agortu eta kalkulagailua apurtu den arte.

ETAk hondoratu du ontzia; berriro dator ilunaldia eta entzun beharko ditugu epelak hurrengo asteetan; bigarrenez izango ditugu udal hauteskunde anormalak… Pena handia hartu dut, baina ez nau harritu. Ze nik intxaurrak -inon izatekotan- espero nituen beste aldean, alderdien artean. Espero nuen Otegi eta Urrutikoetxea gai izango zirela ezker abertzalea Anoetako moldean katonatzeko. Espero nuen Zapaterok eramango zuela PP bere errotara, eta ez alderantziz. Espero nuen beste alderdiek  sendo egingo zutela lan korapilo politikoak askatuz joateko. Eta espero nuen erakunde eta gizarte mugimenduek mugiaraziko gintuztela hiritarrok, prozesuaren alde. Orain akabo denbora baterako.

Bakoitzak jakingo du zer eskatzen dion gorputzak lasaitzeko: gaitzzzestea, haserrrretzea, passsatzea… Baina, aurrera begira eta denok batera, hauxe egin behar genuke aukera dugunean: intxaurrondoak gogor astindu, hurrengoan intxaurrak eman ditzaten.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Iruzkin 1

Urte berri, ardura handi

Data: 2006(e)ko abenduaren 29a Egilea: piperrautsa

Urte berriarekin, ardura handiagoak hartuko ditut Kutxako lanean. Sail berri bat sortuko da, Hizkuntza plangintza / Barne komunikazioa izen ponpoxoarekin, eta neu izango naiz arduraduna. Horrela burutuko da aurtengo aste santuan hasi zen aldaketa, nire ibilbide profesionalean.

Aurrekoa
Udaberrian aipatu nuen Donostiara aldatu nindutela, batez ere euskara arloan izoztuta zeuden hainbat gai mugitzen hasteko. Kutxa aspaldidanik ari da urratsak egiten elebitasunera bidean, baina ez da gaurdaino lortu hizkuntza politika oso bat txertatzea erakundearen kudeaketa arruntean. Hain zuzen, helburu horretara bideratu dut nire ekarpena azken hilabeteotan eta, okerrik ezean, emaitzak beste bizpahiru hilabetetan ikusiko dira. Berez, hizkuntza gaiak sail baten izenburuan sartzea bera, bada emaitza esanguratsua.

Ondo joan zaizkit gauzak denbora honetan eta nire nagusia pozik dago. Eta, nola Barne komunikazioko arduradunak lizentzia hartzen duen urte amaieran (gaur), eginkizun hori hizkuntzarenarekin lotu eta sortu dugu sail berria.

Datu batzuk
Datu gutxi batzuk, irakurlearen gobernurako. Kutxak 2.500 langile ditu, horietatik 1.600 Euskalerrian eta 900 kanpoan, gehienak bulego txikitan sakabanatuta. Hortik barne komunikazioaren garrantzia, lanerako informazioa banatzeaz gain, komunitate sentimendua garatzeko.

Eta bost laneko hizkuntza ditugu: euskara, gaztelania, katalana, galegoa eta frantsesa. Beharrezkoa da, beraz, hizkuntza irizpideak finkatzea, egoera juridiko eta soziolinguistiko bakoitzera egokituz. Eta, garrantzi handia du euskararen lurraldean elebitasun erabatekoa helburu hartzea, bezeroari bermatu ahal izateko harreman hizkuntza aukeratzeko eskubidea, kalitatezko zerbitzuaren baitan.

Eginkizun berria eta ardura handiagoak izango ditut, beraz. Utzi egin behar izan dut orain arte hainbeste gozatu dudan jardun murrizketa, eta astelehenak berriro bihurtuko zaizkit lan egun. Agian, pulpito honetara ere gutxiagotan igoko naiz, astia falta. Beste zenbait lantxo ere utzi egin behar izan dut, nire ohiko dispertsioa gutxitze aldera. Baina pozik ekiten diot lan berriari, aukera ikusten baitut hartzen dudan lekukoa aurrerago eramateko. Eta oso gutxitan izaten dugulako nire adinekook horrelako aukerarik.

On dagizuela urte berriak!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 4 iruzkin

Mendraka txakolina, txapeldun

Data: 2006(e)ko abenduaren 26a Egilea: piperrautsa

Ardoen inguruan ezjakintasun eta mesfidantza ugari dago. Hitz asko egiten da ardoari buruz, eta diru asko gastatzen ardotan, baina jende gutxi da trebe ardo dastaketa itsuan. Besteok informazioa -etiketa- eta erreferentziak -gidak- behar izaten ditugu jakiteko edaten ari garen hori zenbateraino den ona edo preziatua.

Espainian, Campsa da erreferentziazko gida horietako bat. Oraintxe irten da edizio berria, eta bigarren urtez dastatu eta sailkatu dute Mendraka txakolina, Esteñibarreko mahatsarekin -besteak beste- egiten dena. Aurten iaz baino bi puntu gehiago eman diote, 90, eta hori ardo zurietan oso maila ona da. Bederatzi txakolin aztertu dituzte, eta honela gelditu da rankina:

90 puntu: Mendraka eta Itsasmendi (Bizkaiko Txakolina)
89 puntu: Talai-berri eta Txomin Etxaniz (Getariako Txakolina)
88 puntu: Rezabal (Getaria)
87 puntu: Egia-enea (Bizkaia) eta Ulacia (Getaria)
86 puntu: Jakue (Getaria) eta Beldui (Arabako txakolina)

Gu pozik, noski, emaitzarekin.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 3 iruzkin

Erdiguneak maite

Data: 2006(e)ko abenduaren 21a Egilea: piperrautsa

Asaldatuta dabiltza Arrasateko merkatariak,
Zabaletako denda gunearekin. Eta uste dut inguruko herrietan ere ez daudela oso
lasai. Izan ere, horrelako gune handiek tiradizo itzela izaten dute
jendearengan, ohiko denden kaltetan. Hala ere, beraiena defendatzen ari dira
dendariak, baina ez hori bakarrik.

Jokoan daude herrietako erdiguneak, betiko
kale, kantoi, karkaba eta… giroa. Kaleak husteko bidean ipini baino lehen, ondo
aztertu behar dira ondorioak. Ze gero alferrik asmatuko dira jai bereziak,
kaleak animatzeko. Behin hustuta, nekez. Gainera, ez dut uste hauteskunde
bezperatan udalak une onenean daudenik hain epe luzeko gaiak erabakitzeko.

Patxadaz pentsatu behar da. Eta nik,
erdiguneak ditut maite. Baina bizirik.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Utzi iruzkina

Loyola de Palacio-ren ‘ahizpak’

Data: 2006(e)ko abenduaren 16a Egilea: piperrautsa

Atzo, Martin telesailean, Maider alaba zaharrena bizitzera joan da opus dei sektako pisu batera. Eta iluntza batean, ustekabean, hor ekarri ditu bi pisukide lekaime itxurakoak, gurasoen etxean afaltzera. Martinek galdera: Nondik atera dituzu Loyola de Palacio-ren ahizpa horiek?

Txiripa makabroa da, udan grabatutako telesailaren atal hau tokatzea juxtu Loyola de Palacio hil eta hobiratua izan den aste berean!

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | Utzi iruzkina

Trena eta tranbia

Data: 2006(e)ko abenduaren 14a Egilea: piperrautsa

Joan den astean jakin dugu Jaurlaritzak onartu
egin dituela Bergarako udalak egindako alegazioak ibarreko tranbiari. Orain
berriro jendaurrean jarriko dira, trazatua behin betiko onartu
aurretik.

Ez da denbora asko beste horrenbeste jakin zela
Aretxabaletari buruz. Han ere, Durana kalean aldaketak proposatu eta onartuak
izan ziren. Luzatu egiten da prozesua horrela, baina herritarren adostasuna eta
atxikimendua handitzearen truke. Ondo dago hori.

Konparatu orain AHTrekin. Non egon da ikusgai
proiektua? Nork egin ahal izan ditu alegazioak? Ze aldaketa onartu zaie udal
edo herritarrei? Nahikoa da AHTk duen adostasuna eta atxikimendua halako lan
erraldoiari ekiteko? Zergatik hainbeste presa hain gai eztabaidagarrian?

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 2 iruzkin

Eta Sustatu jaio zen

Data: 2006(e)ko abenduaren 13a Egilea: piperrautsa

Bost urte luze iraun dute etxean, hauts artean, eta duela hamabost bat egun bota genituen. Etxeko liburutegia txukuntzen ari gara eta paper zaharrak botatzen. Tartean, bota berri ditugu hauts artean agertu ziren eta bost urte luzez iraun duten Sustaturen jaiotze paperak: 2001eko udaberrian Gipuzkoako Aldundiari lehen dirulaguntza eskatzeko prestatu genuen txostena.

Ni amaitzen ari nintzen Goiena sortzeko hartu nuen eszedentzia. Enpresa antolatuta zegoen eta komunikazioaren euskarri tradizionalak (prentsa, irratia, telebista) bideratuta; baina laugarrena (telematika deitzen genion) izena besterik ez zen, izanaz ez genekien ezer.

Eta CodeSyntaxekin egin genuen topo, artean Code&Syntax. Luistxok bazuen ideia bat landuta, buru pribilejiatuan sortzen zaizkion horietako bat, eta bazekien Goiena bidelagun aproposa izan zitekeela hura aurrera ateratzeko. Erakundeetan sarbide ona zuen, eta editore lana egin zezakeen hedabide berrian.

Nik ez nion antzik ematen Luistxok azaltzen zidanari. Baina intuizioak, eta Luistxoren buru pribilejiatuari diodan miresmenak, esaten zidaten aukera paregabea zela zerbait ikasteko, eta Goienaren laugarren hanka garatzen hasteko.

Ez nenbilen oker. Handik gutxira e-debagoiena egitasmoa sortu zenean, Jabier Retegik bultzatuta, Goiena gai izan zen puntan ibiltzeko Euskaltel, MU, Mondragon Conet, SPRI, MCC eta abarren artean.

Luistxo eta biak ez gara elkarrekin ezkontzeko jaioak. Baina 2001eko udaberrian Esteñibarren izan genuen txortaldi hartatik zerbait sortu zen. Eta dirau, paperak bota ditugun arren.

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 2 iruzkin

Durango: gustura, baino…

Data: 2006(e)ko abenduaren 11a Egilea: piperrautsa

Ostegun eguerdian izan nintzen azokan, aurrez Euskalerria Irratian Juan Kruz Lakastarekin hamar minutuz analisi politikoan jardunda. Landakon sartu eta neurrian ikusi nuen jendea, ez huts eta ez bete. Pasilo erditik gainbegiratzea, lotsabako ez; eta norabaitera arrimatu nahi banuen, arazorik ez. Baldintza horietan, erakargarriago egin zitzaidan azoka. Eta gehiago erosi nuen, astearteko Firin Faran saioan emandako paga osoa gastatu arte.

Lagun batzurekin topo egin nuen, hori ere neurrian. Pozgarri egin zitzaidan Pello Zubiria agurtzea, aspaldiko partez; are pozgarriago, planta eta aldarte onean aurkitu nuelako.

Gelditu zaidan inpresioa bat dator amaiera aldera nagusitu den ideiarekin: azoka egonkortzen ari da, bere neurrira etortzen. Oraindik gehiegizkoa da argitalpen berrien konzentrazioa azokaren inguruan, hori ere neurrira ekarri behar litzateke.

Badut, ordea, kezka bat. Gero eta gehiago produzitzen da, merkatu mugatu batentzat. Dauden laguntzekin erraza da liburu bat argitaratzea; egin zerrenda, bestela. Aldiz, irakurzaletasuna ez da neurri berean hazten, ez euskaraz eta ez orokorrean.

Euskarazko produkzioari nik emango nioke beste aukera bat: udaberrian azoka profesional bat, euskara hutsezko liburu eta diskoekin, beste hizkuntzetako argitaletxe eta banatzaileei zuzenduta. Dagoeneko baditugu hainbat idazle ospetsu kanpoan, hainbat hizkuntzetara itzuliak; eta udaberrian erakargarri da bizpahiru eguneko egonaldia gurean. Ez genuke gutxienez irudi ona salduko? Eta, agian, ateren batzuk -merkatu berriak- ireki?

Kategoriak Sailkatugabeak | Etiketak | 3 iruzkin